ZASADY RATOWANIA

PORAŻONEGO PRĄDEM

ELEKTRYCZNYM

Postanowienia ogólne

1. Wytyczne podają zasady uwalniania porażonych i

poparzonych spod działania prądu elektrycznego o
napięciu do 1 kV oraz powyżej 1 kV.

2. Osoby udzielające pomocy porażonym (poparzonym)

powinny postępować w myśl zasad określonych
wytycznych.

3. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej porażonemu

Uwalnianie porażonego (poparzonego)

spod działania prądu elektrycznego o

napięciu do 1 kV

1. Porażonego (poparzonego) należy natychmiast uwolnić spod

działania prądu elektrycznego.

2. Osoba ratująca musi dokonać wyboru metody i sposobu

uwolnienia poszkodowanego spod działania prądu elektrycznego,

w zależności od warunków, w jakich nastąpiło porażenie

(poparzenie), mając na uwadze własne bezpieczeństwo oraz

potrzebę natychmiastowego uwolnienia porażonego.

3. Gdy porażenie (poparzenie) nastąpiło na wysokości, a wyłączenie

napięcia może spowodować groźny upadek poszkodowanego,

należy

przed

wyłączeniem

napięcia

zabezpieczyć

należy

przed

wyłączeniem

napięcia

zabezpieczyć

poszkodowanego przed skutkami upadku z wysokości.

4. Uwolnienia należy dokonać jedną z następujących metod:

a) przez wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego,

b) przez odcięcie porażonego od urządzeń będących pod

napięciem.

5. Wyłączenie napięcia, należy dokonać jednym z następujących

sposobów:

a) przez otwarcie właściwych łączników (rys. 1),

b) przez wyjęcie wkładek topikowych z obwodu zasilania (rys.

2). W

przypadku uszkodzonej główki bezpiecznikowej, podczas

wyjmowania wkładki topikowej należy zachować odpowiednie

środki ostrożności. Wyjmowanie bezpieczników mocy

powinno odbywać się za pomocą uchwytów przeznaczonych

do tego celu,

c) przez przecięcie lub zerwanie przewodów od strony

zasilania za pomocą narzędzi z izolowanymi

rękojeściami i równoczesnym zastosowaniu środków

chroniących przed skutkami łuku elektrycznego. Tego

sposobu nie wolno stosować w pomieszczeniach

zagrożonych wybuchem (rys. 3a),

6. Odciągnięcia porażonego od urządzeń pod napięciem (rys.

3b), należy dokonywać w przypadku gdy wyłączenie

napięcia sposobami podanymi w

pkt. 5 trwałoby zbyt długo albo byłoby trudniejsze i bardziej

niebezpieczne do wykonania.

WYTYCZNE W SPRAWIE UDZIELANIA

POMOCY PRZEDLEKARSKIEJ

OSOBOM PORAŻONYM PRĄDEM

ELEKTRYCZNYM

Postanowienia ogólne



Wytyczne podają zasady udzielania pomocy przedlekarskiej

osobom porażonym prądem elektrycznym.



Osoby udzielające pomocy przedlekarskiej powinny postępować

w myśl zasad określonych wytycznymi do chwili przybycia

personelu lekarskiego.



Z chwilą przejęcia akcji ratowniczej przez personel lekarski

decyzje w sprawach dotyczących dalszych metod postępowania

podejmuje kwalifikowany personel lekarski.



Szanse ratunku szybko spadają w miarę upływu czasu. W

pierwszej minucie po porażeniu istnieje 98% szans uratowania

życia:

- po 3 minutach - 40%,

- po 5 minutach - 25%,

- po 8 minutach - 5%.



W czasie ratowania należy działać:

SZYBKO - nie tracić czasu na przyglądanie się

porażonemu, poszukiwanie osób mogących pomóc i na inne

zbędne czynności.

SPRAWNIE - wykonywać tylko czynności zamierzone,

celowe i określone w wytycznych;

SPOKOJNIE - nie wpadać w panikę.



Jeżeli w pobliżu są inne osoby, powinny one wezwać lekarza

(pogotowie ratunkowe). Jeżeli poza udzielającym pomocy

nie ma przy porażonym innej osoby, to nie wolno

odstępować porażonego - pomocy wzywać krzykiem.

Czynności wstępne

Bezpośrednio po uwolnieniu porażonego spod napięcia należy
wykonać czynności zgodne z algorytmem podanym na rys.

2. Sposób ratowania zależy od stanu porażonego. Porażony może być

przytomny lub nieprzytomny. Człowiek nieprzytomny może
oddychać lub nie oddychać, krążenie krwi może trwać lub może
być wstrzymane.

3. Porażony przytomny. Należy rozluźnić ubranie w okolicy szyi,

klatki piersiowej i brzucha oraz ułożyć wygodnie porażonego.
Zaleca się przewiezienie lub przeniesienie porażonego na noszach
do lekarza. Jeżeli transport jest niemożliwy, należy wezwać lekarza
na miejsce wypadku. Porażony musi być zbadany przez lekarza. Do
chwili badania powinien pozostawać w pozycji leżącej. Zachowanie
pełnej świadomości nie wyklucza zagrożenia życia.

4. Porażony nieprzytomny - oddycha. Nie wolno nieprzytomnego

pozostawić ani chwili w pozycji na grzbiecie (na wznak). Należy
ułożyć porażonego w tzw. pozycji bocznej ustalonej (rys. 7, 8), która
zapobiega zapadaniu się języka, umożliwia odpływ śliny i wymiocin
na zewnątrz. Układanie nieprzytomnego w tej pozycji jest
przeciwwskazane u osób z obrażeniami kręgosłupa jak też w stanie
zatrzymania krążenia krwi. Nie wolno odstępować od porażonego.
Należy go stale obserwować, albowiem oddech może się zatrzymać.
Transport do lekarza w tej samej pozycji. Jeżeli nieobecność lekarza
się przedłuża, to porażonego po upływie około 2 godzin należy
obrócić na drugi bok.

Objawy bezdechu:
- klatka piersiowa nie porusza się,

- po udrożnieniu dróg oddechowych (rys. 10, 11, 12) uchem
zbliżonym do nosa i ust nie słychać szmeru wydychanego
powietrza, zaś po zbliżeniu policzka nie wyczuwa się ciepłego
wydychanego powietrza,
- stopniowe narastanie sinicy twarzy i paznokci spowodowane
brakiem lub niedoborem tlenu we krwi,
- brak szmerów oddechowych i gwałtowne ruchy oddechowe
wskazują na zatkanie dróg oddechowych (zapadnięcie się
języka, wymiociny w gardle),
- sinica z odcieniem czerwonym występuje na początku
duszenia się, najczęściej w przypadkach niedrożności dróg
oddechowych,
- sinica blada świadczy o dłużej trwającym bezdechu.
Natychmiast należy przystąpić do udrożnienia dróg
oddechowych i o ile porażony nie podejmie samoistnej akcji
oddechowej należy przystąpić do reanimacji oddychania

Porażony nieprzytomny - nie oddycha, krążenie zatrzymane.
Brak tlenu. Nawet resztki tlenu zawartego we krwi nie
docierają do mózgu. Mózg pozbawiony tlenu szybko zamiera.
Życie jest bezpośrednio zagrożone. Należy stosować
natychmiast reanimację oddychania i krążenia. Ratujący
powinien swoim oddechem doprowadzić tlen do płuc
porażonego, a przez uciskanie jego serca doprowadzić krew z
tlenem do mózgu.

Reanimacja krążenia

Objawy zatrzymania pracy serca

1. Podstawowymi objawami świadczącymi o zatrzymaniu pracy

serca są:

- brak tętna na dużych naczyniach tętniczych,
- brak słyszalnych tonów serca,
- rozszerzenie źrenic (rys. 19),
- zabarwienie powłoki skóry i błon śluzowych.

2. Tętno należy wymacywać trzema palcami: drugim, trzecim,
czwartym; najlepiej na tętnicy szyjnej. Miejscem badania jest
okolica przylegająca bezpośrednio do tchawicy. Opuszki palców
układa się na skórze, równolegle do bocznej ściany tchawicy, nieco
poniżej chrząstki tarczowatej („jabłko Adama”) i uciskając lekko w
głąb wyczuwa się tętno (rys. 18).
3. Dominującym objawem, który świadczy o zatrzymaniu
oddychania, jest brak ruchów klatki piersiowej.
4. Maksymalne rozszerzenie źrenic występuje po upływie 45 do 90
s od chwili zatrzymania krążenia. Szerokie i nie reagujące na
światło źrenice, tzw. sztywne, są wynikiem niedotlenienia mózgu
(rys. 19 a). Dlatego po stwierdzeniu braku tętna i oddechu należy
natychmiast przystąpić do stosowania pośredniego masażu serca i
sztucznej wentylacji płuc.

Pośredni (zewnętrzny) masaż serca.

1. Skuteczne przywracanie zatrzymanej pracy serca jest

uwarunkowane natychmiastowym zastosowaniem pośredniego
masażu serca, z jednoczesnym wdmuchiwaniem powietrza do
płuc osoby ratowanej.

2. Pośredni masaż serca polega na rytmicznym uciskaniu mostka,

prostopadle w kierunku kręgosłupa (rys. 20), dzięki czemu
dochodzi do zgniatania serca (rys. 21), z którego krew jest
sztucznie wyciskana do naczyń krwionośnych.

3. Porażonego należy ułożyć na plecach na twardym podłożu -

podłoga, deska i unieść jego kończyny dolne do góry - zwiększa
się wtedy napływ krwi do serca.

4. Ratownik staje lub klęka prostopadle do długiej osi ciała

ratowanego (rys. 20) i

wyznacza miejsce na mostku, gdzie należy ułożyć ręce do masażu

serca (ciemne

pole na rys. 22). Miejsce to można wyznaczyć przesuwając trzy

połączone palce po

brzuchu w kierunku wyrostka mieczykowatego na mostku do

chwili aż wszystkie

trzy palce spoczną na jego powierzchni (rys. 22).

Uwaga: W czasie uciskania mostka nie wolno
odrywać od niego podstawy dłoni ani zmieniać
miejsca jej początkowego ułożenia.