background image

MIKROKLIMAT

Maciej Suska
Anna Sikora

background image

Mikroklimat

jest to zespół 

elementów meteorologicznych 
(klimatycznych) cechujących 
ograniczone pomieszczenie lub 
niewielki obszar terytorialny. 
Rozróżnia się mikroklimat 
naturalny i sztuczny. 

background image

Mikroklimat naturalny 

rozumiemy 

jako stan pogody 
charakterystyczny dla danego 
obszaru ziemi, przy czym jest on 
uwarunkowany promieniowaniem 
słonecznym i określonym typem 
cyrkulacji atmosfery oraz fizyko-
geograficznymi cechami danego 
terenu.

background image

Mikroklimat sztuczny 

powstaje w wyniku świadomego działania człowieka, mającego na celu zapewnienie 

organizmowi warunków pracy i bytu lub jest niejako przedmiotem ubocznym działalności człowieka (np. 

produkcyjnej). Środowisko termiczne tzn. warunki cieplne miejsca pracy człowieka, stanowi ważny czynnik 

wpływający na jego samopoczucie, zdrowie, wydajność pracy, a także bezpieczeństwo i higienę pracy. 

background image

a) 

znaczący

-

temperatura powietrza

-

wilgotność względna,

-

ruch powietrza

-

ciśnienie atmosferyczne

Na warunki klimatyczne składają się w 
sposób:

b) 

mniejszy:

    

-

aktywność fizyczna człowieka

    

-

metabolizm

    

-

izolacyjność odzieży

    

-

stosunek powierzchni ciała zakrytej   

                                odzieżą do 
powierzchni nie zakrytej
   

-

temperatura powierzchni odzieży

background image

Wpływ niektórych parametrów mikroklimatu na organizm człowieka

Temperatura powietrza

Wilgotność powietrza

Szybkość ruchu powietrza

Zbyt wysoka:

Zbyt niska:

Zbyt wysoka:

Zbyt niska:

Zbyt duża:

Zbyt mała:

-wzrost ciepłoty 
ciała 
przyspieszenie 
akcji serca
 -zmniejszenie 
wydajności pracy
- wzrost liczby 
błędów
-senność

-uczucie 
sztywnienia 
mięśni
- spadek napięcia 
uwagi

-zmniejszenie 
możliwości pracy 
w wysokich 
temperatu-rach

-wysychanie 
śluzówek

-bóle mięśniowe

-zmniejszenie 
możliwości pracy 
w wysokich 
temperaturach

Zapobieganie:

-zwiększenie 
wydajności 
wentylacji
-nawiew 
chłodnego 
powietrza

-nawiew ciepłego 
powietrza 
zwiększenie 
intensywności 
ogrzewania

-poprawa 
wentylacji
-nawiew suchego 
powietrza

zlikwidowanie 
przeciągów 
-zmniejszenie 
prędkości 
powietrza 
nawiewanego 
poprzez 
rozpraszanie 
strumienia 

-poprawa 
wentylacji

background image

MIKROKLIMAT GORĄCY:

Wskaźnik WBGT- 

Uwzględnia wpływ temperatury, prędkość ruchu 

powietrza, wilgotność bezwzględną oraz średnia temperaturę  
promieniowania otoczenia.

 Pomiary należy wykonać
 przy pracy stojącej: 

o,1 ; 1,1 ; 1,7 m od poziomu podłogi w środowisku termicznym 

niejednorodnym ( wahania wartości wskaźnika ponad 5%)

1,1 m w środowisku jednorodnym

przy pracy siedzącej:
    - 

0,1 ; 0,6 ; 1,1 m w środowisku termicznym niejednorodnym

    -  

0,6 m w środowisku termicznie jednorodnym 

background image

OZNACZENIE METABOLIZMU, 

 

jednego z istotnych składników obciążenia 

termicznego, wiąże się z pomiarem ilości 

ciepła wytworzonego  wewnątrz ciała 

ludzkiego. Energia metabolizmu, stanowiąca 

ilość energii przetworzonej wewnątrz ciała, jest 

wiec dobrym miernikiem oceny w 

przemysłowym środowisku pracy. Metabolizm 

należy oznaczać na podstawie specjalnych 

tablic lub w przypadku niemożności takiego 

oznaczenia ograniczyć się do podziału pracy 

na 5 głównych klas( tak jak w tabeli) i w 

sposób przybliżony na podstawie poniższej 

tabeli określić przyrost metabolizmu. 

background image

Klasa

Zakres przyrostu 
metabolizmu M w 
odniesieniu do 
jednostki 
powierzchni 
skóry[W/m2]

Wartość do 
zastosowania przy 
obliczeniu  
średniego przyrostu 
metabolizmu [W/m2]

Przykłady

Wypoczynek 0

M<65

65

Wypoczynek

1

Mały przyrost 

metabolizmu 

(praca lekka)

65 <M<130

100

Swobodna pozycja siedząca:
-lekka praca ręczna(pisanie ręczne, pisanie 
na maszynie, rysowanie, szycie, 
księgowanie)
-praca dłoni i rąk(drobnymi narzędziami 
stolarskimi i ślusarskimi, kontrola, łączenie 
elementów lub sortowanie lekkich 
materiałów)
-praca rąk i nóg(prowadzenie pojazdu w 
warunkach normalnych, operowanie 
pedałem)

Pozycja stojąca:
-wiercenie lub toczenie małych sztuk, 
frezowanie, uzwajanie, skręcanie drobnej 
armatury za pomocą narzędzi, okresowe 
chodzenie z prędkością 3,5 km/h

background image

2

Umiarkowany 

przyrost 

metabolizmu 

(praca 

umiarkowana)

130<M<200

165

Praca wykonywana dłońmi lub rękami z 
napięciem
mięsni (wbijanie, napełnianie):
-praca rąk i nóg (manewrowanie ciężarówka na 
placu budowy lub ciągnikiem)
- Praca rąk i korpusu (praca wykonywana za 
pomocą młota pneumatycznego, łączenie 
pojazdów, tynkowanie, zbieranie owoców i/lub 
jarzyn. Popychanie lub ciągniecie lekkich wózków 
lub taczek, chodzenie z prędkością od 3,5 do 5,5 
km/h)

3

Duży przyrost 

metabolizmu 

(praca ciężka)

200<M<260

230

Intensywna praca rąk i korpusu:
-transportowanie ciężkich materiałów, 
szuflowanie, praca z młotem, struganie lub 
piłowanie, koszenie ręczne, kopanie, chodzenie z 
prędkością od 5,5 do 7 km/h. Popychanie lub 
ciągnięcie mocno obciążonego ręcznego wózka 
lub taczki, wyjmowanie odlewów z formy.

4

Bardzo duży 

przyrost 

metabolizmu 

(praca bardzo 

ciężka)

M>260

290

Bardzo intensywna raca wykonywana w tempie 
bliskim maksymalnemu, praca za pomocą 
siekiery, szufli, wchodzenie po schodach, 
pochylni lub drabinie, szybkie chodzenie małymi 
krokami, bieganie, chodzenie z prędkością 
powyżej 7 km/h.

background image

Ochrona młodocianych w 

mikroklimacie gorącym:

 

-

  zabronione jest zatrudnianie młodocianych w 

pomieszczeniu pracy, gdzie temperatura 

przekracza 30º C, zaś wilgotność powietrza 65%, 

a także w warunkach bezpośredniego 

promieniowania.

-

   dozwolone jest zatrudnianie młodocianych w 

zakresie potrzebnym do nauki zawodu, do 3 

godz. na dobę, w mikroklimacie gorącym 

wartości 26º wskaźnika obciążenia termicznego 

WBGT, pod warunkiem zachowania norm 

wydatku energetycznego oraz zapewnienia 

młodocianym na stanowiskach pracy 

dostatecznej ilości napojów i 

dziesięciominutowych przerw po każdych 50 

minutach pracy.

   

Prace szkodliwe lub uciążliwe dla kobiet ( w 

ciąży lub karmiących piersią) są to prace w 

środowisku, w którym występują nagłe zmiany 

temperatury powietrza w zakresie 

przekraczającym 15 ºC. 

background image

Mikroklimat umiarkowany

-

obejmuje warunki cieplne środowisk 

termicznych umiarkowanych, a 

przede wszystkim odczucia termiczne 

odnoszące się głównie do równowagi 

cieplnej całego ciała. Wpływa na nią 

aktywność człowieka, odzież, jak 

również następujące parametry 

otoczenia:

-

temperatura powietrza

-

średnia temperatura promieniowania

-

prędkość przepływu powietrza

-

wilgotność powietrza

background image

MIKROKLIMAT ZIMNY:

Występuje na stanowiskach pracy, gdy temperatura 
powietrza przekracza + 10ºC lub + 14 ºC w przypadku 
zatrudnienia młodocianych.
Ze względu na sposób oddziaływania mikroklimatu na 
organizm człowieka wyróżnia się:

-

chłodzenie miejscowe, przy którym działanie środowiska 

ocenia się za pomocą wskaźnika siły chłodzącej WCI. 
Wskaźnik ten ocenia się na tych samych poziomach, co 
przy oznaczaniu WBGT.

 -

 chłodzenie ogólne, przy którym działanie mikroklimatu 

zimnego oceniane jest za pomocą wskaźnika wymaganej 
ciepłochłonności odzieży IREQ. Wskaźnik ten, oznaczony 
na stanowisku pracy, porównywany jest z wartościami 
podanymi w normie. Jeśli ciepłochłonność odzieży 
pracownika jest niższa od wartości wyznaczonej należy:

a) 

zaopatrzyć pracownika w odzież zabezpieczająca go 

przed ogólnym działaniem środowiska zimnego na 
danym stanowisku pracy.

b)

 zmniejszyć ujemne obciążenie termiczne na danym 

stanowisku pracy

background image

Ochrona zdrowia młodocianych:

a)

 wzbronione jest zatrudnianie młodocianych w 

mikroklimacie zimnym tj. w temperaturze 

powietrza niższej niż 14 ºC, a także przy 

wilgotności względnej wyższej od 65%, a także, gdy 

występują warunki narażające na stałe 

przemakanie odzieży, powodujące naruszenie 

bilansu cieplnego u młodych pracowników;

b)

dozwolone jest zatrudnianie młodocianych w 

wieku powyżej 16 lat w zakresie potrzebnym do 

przygotowania zawodowego z wyłączeniem prac w 

chłodniach  pod następującymi warunkami:

-

 wyposażenie młodocianych w odzież o 

odpowiedniej ciepłochłonności zgodnej z 

wymogami Polskiej normy,

-

 zapewnienie na stanowisku pracy gorących 

napojów,

-

 przestrzegania aby wydatek energetyczny nie 

przekraczał norm oraz ograniczenia do 3 godzin na 

dobę czasu pracy w pomieszczeniach z temperatura 

niższą niż 10 ºC.

-

 w przypadku konieczności wykonywania pracy bez 

rękawic ochronnych, dozwolone jest zatrudnianie 

młodocianych w warunkach  do wartości 800 kcal/m 

² * h wskaźnika siły chłodzącej WCI.

background image

Oddziaływanie mikroklimatu na 
organizm:

mikroklimat gorący- 

utrata ciepła przy zbyt wysokiej 

temperaturze odbywa się w sposób bierny 

( promieniowanie, przewodzenie i konwekcja) i 

czynny( parowanie potu). W czasie ciężkiej pracy fizycznej, 

w wysokiej temperaturze ilość potu może osiągać 3-4 litry 

na godzinę. Obfite pocenie się powoduje także utratę 

elektrolitów ( NA, K Cl i innych), co może spowodować 

zaburzenia w gospodarce energetycznej pracownika. 

Wysoka temperatura otoczenia może spowodować omdlenia 

cieplne, kurcze cieplne, wyczerpanie i udar.

Mikroklimat zimny- 

zagrożenie występowaniem zmian 

wywołanych przez działanie zimna jest zależne od stopnia 

utraty ciepła droga przewodnictwa( wilgotna odzież, 

kontakt z zimnym metalem), konwekcji( oziębienie przez 

wiatr) i promieniowania ( zależnie od różnicy ciepłoty ciała i 

otoczenia). Zmiany ogólne, występujące pod wpływem 

niskich temperatur to hipotermia( obniżenie temperatury 

ciała prowadzące do utraty świadomości, zwolnienia lub 

zatrzymania oddychania, wreszcie zatrzymania krążenia)

Profilaktyka –

zapobiega niekorzystnemu oddziaływaniu 

środowiska termicznego polegające na:

-

 zapewnieniu pracownikowi odpowiedniej odzieży

-

 zapewnieniu odpowiednich napoi pod względem zawartości soli 

mineralnych

-

 zastosowaniu środków ochrony osobistej

-

 zapewnieniu odpowiedniej wentylacji

-

 zapewnieniu odpowiedniej temperatury z zależności od rodzaju 

pracy.

background image

Zastrzeżenia zdrowotne(Mikroklimat gorący, 
zimny):

W mikroklimacie gorącym nie powinni być zatrudniani 

pracownicy cierpiący na choroby mięśnia sercowego, 
wady serca, chorobę niedokrwienia serca, zaburzenia 
rytmu, nadciśnienie tętnicze, otyłość znacznego 
stopnia zaburzenia wydzielania potu, cukrzyca, 
nadczynność tarczycy.

W przypadku pracy w mikroklimacie zimnym nie 
powinni być zatrudnieni pracownicy cierpiący na 
przewlekłe choroby górnych dróg oddechowych, 
przewlekłe zapalenie oskrzeli i dychawicę oskrzelową, 
odmrożenia skóry, chorobę Burgera i inne choroby 
naczyń ob.wodowych, choroby reumatoidalne i inne 
zaostrzając się pod wpływem ochłodzenia


Document Outline