Zachowania

antyspołeczne

AGRESJA

2

Z psychologicznego

punktu widzenia

agresja to:

• czyjeś zachowanie o

charakterze

gwałtownym

• łamiące zasady

współżycia społecznego

Pojęcie agresji

3

Rodzaje agresji

Kryterium sposobu wyrażania
agresji

• agresja fizyczna
• agresja werbalna

4

Rodzaje agresji

Kryterium jawności i
przedmiotu

• agresja o charakterze jawnym
• skierowana do wewnątrz (autoagresja)
• skierowana na zewnątrz:
- skierowana na ludzi
- skierowana na zwierzęta, rzeczy...

5

Rodzaje agresji

Kryterium celu

•

agresja emocjonalna (charakter

antyspołeczny )

•

agresja instrumentalna

-

charakter antyspołeczny

-

charakter prospołeczny

6

Czynniki wyzwalające

agresję

• Awersyjne
- atak fizyczny
- atak słowny
- groźby
- zmiana warunków

życiowych na gorsze

7

Czynniki wyzwalające

agresję

• Instrumentalne

- chęć osiągnięcia satysfakcji
- chęć podporządkowania sobie drugiej

osoby/innych osób

8

Czynniki wyzwalające

agresję

• Modelujące
• osobną kwestią są zachowania

agresywne z kategorii „bo mi na
nie przyzwalają, bo im się to podoba,
a z mojej strony to taka gra, sposób
budowania pozycji...”

9

Czynniki wyzwalające

agresję

• Instrukcyjne
• Urojeniowe - podłożem

patologiczny stan
psychiki wynikający z:

- zaburzeń

osobowościowych

- uzależnienia od środków

odurzających

10

Czynniki wzmacniające

agresję

• Zewnętrzne: występują, gdy dzięki

zachowaniu agresywnemu jednostka:

- osiąga określoną korzyść
- otrzymuje nagrodę

• Wewnętrzne, tj. neutralizujące:

- wyrzuty sumienia
- poczucie winy

• Zastępcze - obserwowane są

wzmocnienia stosowane wobec innych...

TEORIE

AGRESJI

Teorie biologiczne

Teoria etologiczna (Sheldon)

-za przyczynę zachowań agresywnych uznaje się tu cechy
wrodzone. Pierwszym przedstawicielem tego podejścia był
Sheldon

Stworzył koncepcję trzech budowy człowieka:

a)mezomorfik – silna, muskularna sylwetka, aktywny, agresywny
w działaniu;
b)ektomorfik – smukła budowa, rozwinięty centralny układ
nerwowy;
c)endomorfik – niski, krępy, z dużym brzuchem, charakteryzujący
się zmiennością nastroju.

Konrad Lorenz

• Obserwował głównie zwierzęta
• agresja jest jednym z czterech (obok

seksualnego, głodu i ucieczki)
podstawowych instynktów

• agresja jest czynnikiem wyzwalającym

ewolucję

• jest wrodzona
• dochodzi do eliminacji najsłabszych na

przestrzeni lat/ wieków

Psychologiczne

Teoria Instynktu
(ZygmuntFreud)

• walka między Erosem i Tanatosem,
• agresja jest wrodzona,
• człowiek musi się od

czasu do czasu rozładować

• instynkt śmierci,
• nie mamy na to wpływu

Teoria Frustracji

Dollard, Doob, Miller, Sears

 Klasyczna hipoteza frustracji-agresji 



agresja jest następstwem frustracji

 frustracja zawsze prowadzi do agresji



siła agresji jest funkcją:

 

• pobudzenia emocjonalnego, leżącego u

podstaw zablokowanej czynności, której
wykonanie jednostce w jakiś sposób
uniemożliwiono; 

• wielkości przeszkody na drodze do realizacji

celu; 

• sumy doznanych stresów.

Teoria uczenia się

Albert Bandura
• Uczenie się na modelu (obserwowanie,

dziedziczenie zachowań agresywnych)

• Najbardziej efektywnymi modelami są opiekuńcze

osoby dorosłe

• Uczenie kognitywne (przekazywanie dziecku

przekonań automatycznych np. oko za oko,
najlepszą obroną jest atak)

• Bardziej podatne są osoby, które poprzednio były

nagradzane za przejawianie naśladowczych reakcji.

PRZEMOC – jest to zamach na swobody jednostki lub
grupy, w wyniku których inne osoby ponoszą uszczerbek
na ciele lub w zakresie funkcji psychicznych.

Pojęcie przemocy

FIZYCZN

A

FIZYCZN

A

bicie,

szarpanie,

popychanie,

bicie z

użyciem

narzędzi itp

bicie,

szarpanie,

popychanie,

bicie z

użyciem

narzędzi itp

nieudzielanie

pomocy,

reakcji na

przemoc,

słaba opieka

zdrowotna,

głodzenie i

inne

nieudzielanie

pomocy,

reakcji na

przemoc,

słaba opieka

zdrowotna,

głodzenie i

inne

PSYCHIC

ZNA

PSYCHIC

ZNA

szantażowani

e,

krzk,moobing

, poniżanie,

izolowanie,

nadmierne

krytykowanie,

wymuszanie,

manipulowani

e itp

szantażowani

e,

krzk,moobing

, poniżanie,

izolowanie,

nadmierne

krytykowanie,

wymuszanie,

manipulowani

e itp

Nieokazywa

nie uczuć,

zaniedbywa

nie

emocjonalne

,

zaniedbywa

nie

materialne

itp.

Nieokazywa

nie uczuć,

zaniedbywa

nie

emocjonalne

,

zaniedbywa

nie

materialne

itp.

SEKSUA

LNA

SEKSUA

LNA

gwałt,

molestowanie,

czyny

lubieżne,

kazirodztwo,

napaść,

pedofilia itp

gwałt,

molestowanie,

czyny

lubieżne,

kazirodztwo,

napaść,

pedofilia itp

oglądanie

filmów porno,

rozmowy o

seksie przy

dziecku,

prostytucja,

zmuszanie do

prostytucji itp

oglądanie

filmów porno,

rozmowy o

seksie przy

dziecku,

prostytucja,

zmuszanie do

prostytucji itp

CZYNNE

NADUŻYCI

E

CZYNNE

NADUŻYCI

E

ZANIEDBYWA

NIE BIERNE

ZANIEDBYWA

NIE BIERNE

Koncepcje psychologiczne

wyjaśniające zjawisko przemocy



Syndrom wyuczonej bezradności



Efekt „psychologicznej pułapki”



Zjawisko „prania mózgu”:

- izolacja

-monpolizowanie uwagi

- wywoływanie lęku i depresji

-naprzemienne stosowanie kary i nagrody

-demonstrowanie wszechwładzy i przemocy



Syndrom Sztokholmski



Cykle przemocy w rodzinie



Zespół stresu pourazowego (PTSD)

KTO JEST BARDZIEJ

AGRESYWNY?

?

KOBIETY CZY

MĘŻCZYŹNI

W JAKI SPOSÓB

MOŻNA ZMNIEJSZYĆ

ZACHOWANIE

AGRESYWNE?