1

Polityka zdrowotna na
świecie

Definicje, modele i metodologia
badań, wdrożenie polityki zdrowotnej

Quidquid agis prudenter
agas
et respice finem

Historia



Graunt (1662) – zmiany sytuacji zdrowotnej populacji na
podstawie analiz urodzeń i zgonów



Farr (1807-1883) statystyka medyczna



Jenner (1798) – szczepionka przeciw ospie



Semmelweis (1847) aseptyka



Pasteur (1878) bakteryjne pochodzenie niektórych
chorób



Koch – odkrywca laseczki wąglika (1876), prątka gruźlicy
(1882), przecinkowca cholery (1883)



Lister (1867) antyseptyka



Snow (1848) likwidacja epidemii przez przerwanie dróg
zakażenia, źródła zakażenia

2

Historia



Johann Peter Frank (1745-1821). Dla dobra
zdrowia ogółu państwo winno:



Wprowadzić obowiązek posiadania świadectw
zdrowia przed zawarciem małżeństwa



Zapewnić opiekę nad macierzyństwem



Zapewnić pomoc w chorobie



Urządzać szkoły zgodnie z wymogami zdrowia



Zwalczać alkoholizm i prostytucję



Zaopatrzenie w wodę, usuwanie nieczystości

3

Transformacja epidemiologiczna

1.

Choroby zakaźne („stare” i „nowe”)

2.

Wypadki i urazy (przemysł,
komunikacja, dom)

3.

Choroby cywilizacyjne

a)

Cukrzyca 3 – 5 % ludności

b)

Choroby układu krążenia

c)

Nowotwory

4.

Nowe zagrożenia AIDS, gorączki
krwotoczne - wirusowe,

4



Medycyna naprawcza



Zdrowie publiczne



Pola Lalonda (1974)



Czynniki biologiczne



Czynniki środowiskowe



Style życia – ok. 50%



Organizacja opieki zdrowotnej – ok.18%

5

Zdrowie publiczne
Winslow (1920)

Zdrowie publiczne to

nauka i sztuka

zapobiegania

chorobom, przedłużania życia i promocji zdrowia
fizycznego

poprzez

wysiłek społeczności, higienę środowiska, kontrolę
zakażeń, nauczania zasad higieny indywidualnej,
organizację służb medycznych i pielęgniarskich
ukierunkowaną na zapobieganie chorobom i
wczesną diagnozę, rozwój mechanizmów
społecznych

zapewniających każdemu

indywidualnie i społeczności warunki życia
pozwalające na utrzymanie zdrowia

6

Zdrowie publiczne
Sheps (1975)



Zdrowie publiczne to

zorganizowany wysiłek

społeczeństwa

w celu ochrony, promowania i

przywracania zdrowia ludzi.



Programy, świadczenia i instytucje z nim
związane ukierunkowane są na zapobieganie
chorobom oraz na potrzeby zdrowotne populacji
w całości.



Działania z zakresu zdrowia publicznego
zmieniają się w miarę

zmian technologii i

wartości społecznych

, lecz cele pozostają te

same: zmniejszenie występowania chorób i
liczby przedwczesnych zgonów oraz stanów
powodujących cierpienia i niepełnosprawność.

7

Funkcje zdrowia publicznego



Działania na rzecz ochrony zdrowia
ogółu ludności (przykłady)



Monitorowanie stanu zdrowia



Określanie potrzeb zdrowotnych



Identyfikacja zagrożeń (woda, miejsce
zamieszkania praca etc.)



Nadzór epidemiologiczny



Promocja zdrowia



Monitorowanie świadczeń medycznych

8

Funkcje zdrowia publicznego



Działania na rzecz ochrony zdrowia
indywidualnych osób (przykłady)



Pełna dostępność działań
zapobiegawczych (szczepienia, wczesne
wykrywanie chorób zakaźnych)



Dostępność pomocy medycznej dla
niepełnosprawnych, bezdomnych i in.

9

Polityka zdrowotna



http://kiu.pl/pl/projekty/PZ_nr01/p1.ph
p

10

POLITYKA ZDROWOTNA



integralny element polityki społecznej (socjalnej)



całokształt działań podejmowanych przez
państwo i społeczeństwo w celu zapewnienia
najlepszej ochrony zdrowia ludności i
dostosowany do potrzeb opieki zdrowotnej



działania mające na celu

niwelowanie

nierówności

społecznej w dziedzinie zdrowia i

opieki zdrowotnej poprzez odpowiednie
rozmieszczenie i wykorzystanie zasobów opieki
zdrowotnej, poprzez lepszy dostęp do niej
ukierunkowanych

na poprawę jakości ży

cia

11

Polityka zdrowotna



dział polityki, którego prowadzenie
leży w zakresie obowiązków
ministerstwa zdrowia.



Źródło:
"http://pl.wikipedia.org/wiki/Polityka_z
drowotna"

12

13

Definicja

Polityka zdrowotna jest dającym się

wyodrębnić procesem intencjonalnie

wywołanych zdarzeń odnoszących się

do spraw zdrowia w skali

ponadjednostkowej

Włodarczyk 1996

Podmiot publiczny
Działanie zamierzone
Zmiany w stanie zdrowia

14

Poziom strategiczny polityki
zdrowotnej



Jednostki organizacyjne



Indywidualna odpowiedzialność
obywatela za zdrowie



Priorytety celów, zadania i programy
ochrony zdrowia



Mechanizmy finansowania działań
służących ochronie zdrowia
(określenie ich wielkości)

15

Poziom operacyjny polityki
zdrowotnej



Szczegółowe zasady organizowania
działań



Przyznawanie środków



Finansowych



Rzeczowych



Na tym poziomie weryfikowana jest
polityka zdrowotna

16

Substraty polityki zdrowotnej



Na najwyższych poziomach – normy

prawne



Na poziomach pośrednich – programy

zdrowotne



Na najniższym poziomie – weryfikacja

polityki,



prawidłowości decyzji jednostkowych,



rzeczywiste funkcjonowanie np.

traktowania różnych grup społecznych.

17

Inkrementalny model polityki
zdrowotnej



Naturalną cechą procesu decyzyjnego jest

chaos i bałagan



Niemożliwa jest strukturalizacja procesu

formułowania i realizowania polityki zdrowotnej



Tylko część podejmowanych działań jako skutek

podjętych decyzji



Świadomy i nieświadomy opór



Selekcja informacji przez samych decydentów



Nacisk opinii publicznej - „problemy do

rozwiązania”



Ograniczenia decydenta co do możliwości

podejmowania decyzji (wiedza zastępowana

intuicją!)



Opory wobec EBM

18

Racjonalny model polityki
zdrowotnej

1.

Decyzja o konieczności podjęcia decyzji

2.

Tworzenie struktury decyzyjnej

3.

Definiowanie faktów jako problemów

4.

Etyczna ocena problemów

5.

Pozyskiwanie sojuszników

6.

Hierarchizowanie problemów

7.

Dobór środków (formułowanie
alternatyw)

19

Racjonalny model polityki
zdrowotnej cd.

8.

Ocena alternatyw

9.

Polityczna ocena alternatyw

10.

Wybór

11.

Mobilizacja zasobów

12.

Akcja propagandowa

13.

Ocena

14.

Redefinicja polityki zdrowotnej

Przykład



Program Wojewódzki-Strategia Polityki
Zdrowotnej Województwa Łódzkiego
na lata 2006-2013



Cel główny: Podniesienie stanu
zdrowotności mieszkańców
województwa łódzkiego.



http://www.lodzkie.pl/lodzkie/zdrowie/po
lityka_zdrowotna/index.html

20

Cele szczegółowe

I.

Poprawa jakości usług medycznych

II.

Poprawa dostępu do usług medycznych

III.

Poprawa bezpieczeństwa zdrowotnego

IV.

Promocja zdrowia i zapobieganie
chorobom

V.

Poprawa funkcjonowania systemu
informacji i wiedzy w ochronie zdrowia

21

Cel szczegółowy I poprawa
jakości usług medycznych



Zadanie I.1 Dostosowanie placówek
ochrony zdrowia do wymogów
rozporządzenia Ministra Zdrowia



Zadanie I.2. Termomodernizacja,
wymiana nośników energii



Zadanie I.3 Wprowadzenie systemów
jakości w ochronie zdrowia



Zadanie I.4. Stosowanie nowych
technologii medycznych (zakup
aparatów i urządzeń)

22

Przykład

23

Rola państwa w promocji zdrowia
populacji (Kanada, USA, UK, Szwecja)



Ostatecznie zdrowie publiczne to kwestia
w jakim społeczeństwie chcemy żyć.



Istnieje ścisły związek między
demokracją, partycypacją, równością i
zabezpieczeniem społecznym z jednej
strony a zdrowiem publicznym – z
drugiej.

Raphael D. i Bryant T.: Health Policy 78 (2006) 39–55

24

Pytania



Jakie zasady i koncepcje rządzą zdrowiem
publicznym w każdym z ww krajów?



Co robią lokalne jednostki zdrowia publicznego
dla promocji zdrowia?



W jakim zakresie ich działania są zintegrowane
z rozwojem polityki zdrowotnej (health-related
public policy)?



Jakie są podstawy ideologiczne i czym są
poprzednie działania z zakresu zdrowia
publicznego ?

25

Kanada

26

USA

27

Szwecja – 11 obszarów

1.

Involvement in and influence on society

2.

Economic and social security

3.

Secure and healthy conditions for growing up

4.

Better health in working life

5.

Healthy, safe environments and products

6.

Health and medical care that more actively promotes good
health

7.

Effective prevention of the spread of infections

8.

Secure and safe sexuality and good reproductive health

9.

Increased physical activity

10.

Good eating habits and safe foodstuffs

11.

Reduced use of tobacco and alcohol, a drug and doping-free
society and a reduction in the harmful effects of excessive
gambling

28

UK (1)

1.

Raising living standards and tackling low income by introducing a
minimum wage and a range of tax credits and increasing benefit levels

2.

Education and early years by introducing policies to improve
educational standards, creating ‘Sure Start’ – preschool services in
disadvantaged areas, free to those on low incomes

3.

Employment by creating a range of welfare to work schemes for
different priority groups

4.

Transport and mobility by setting targets to reduce road traffic
accidents, develop safe walking and cycling routes, and standardize
concessionary fares for older people

5.

Issues for the NHS include working in partnership with local authorities
to tackle the wider determinants of health, reviewing the resource
allocation formula to local healthcare agencies, developing frameworks
to standardize care across the country for particular conditions, and
broadening the NHS’s performance framework to include fair access
and improving health

29

UK (2)

6.

Building healthy communities by investing in a range of
regeneration initiatives in disadvantaged areas, including
Health Action Zones

7.

Housing by changing capital financial rules to promote
investment in social housing and introducing special
initiatives to tackle homelessness

8.

Reducing crime by investing in range of community-led
crime prevention schemes and tackling drug misuse

9.

Public health issues – the first-ever Minister for Public
Health oversaw a range of initiatives to encourage
healthy lifestyles, strengthen the public health workforce
and tackle specific problems such as fluoridation of
water supplies

30

Conclusion



In the UK and Sweden

ideological commitments

to health equity

provide a fertile soil in which

policy can be developed from empirical findings
concerning broader determinants of health.



The USA is an example where the

policy

environment is resistant

to a broad-based

determinants of health approach.



Canada presents an example where the public
health community

can profoundly influence the

public policy

environment.

31

Conclusion



There are many supports for a

progressive public health agenda

in

Canada. These include increasing
research activity in the broader
determinants of health, the availability
of progressive forces and a strong labour
movement in support of health, and

the

Canadian tradition of health promotion
and population health

.

32

Conclusion



To date, the public health community
has not chosen to join in these
debates concerning the broader
determinants of the public’s health in
a serious way.



Developments in the UK and Sweden
show

how fruitful such an approach

can be.

33

34

Bardzo dobra wiadomość

Na dziś wystarczy

Czy są pytania?

Co z tego trzeba umieć?

WSZYSTKO