MIĘDZYNARODOWE
PRZEPŁYWY CZYNNIKÓW
PRODUKCJI

RODZAJE CZYNNIKÓW PRODUKCJI I
ICH MIĘDZYNARODOWY PRZEPŁYW

ziemia (sprzedaż Alaski

przez Rosję Stanom

Zjednoczonym)

kapitał

praca (migracja siły

roboczej)

•lokaty na rynku walutowym

•kredyty handlowe

•inwestycje portfelowe

•kredyty finansowe

•bezpośrednie inwestycje
zagraniczne

KLASYFIKACJE PRZEPŁYWÓW
KAPITAŁOWYCH

1.

Okres wywozu/przywozu:



krótkookresowy ruch kapitału



długookresowy ruch kapitału

2.

Pochodzenie:



ze źródeł publicznych



ze źródeł prywatnych

3.

Forma:



lokaty na rynku walutowym



kredyty handlowe



inwestycje portfelowe



kredyty finansowe



bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)

LOKATY NA RYNKU WALUTOWYM



Lokaty na rynku walutowym to
krótkookresowe lokowanie kapitału za
granicą w celu uzyskania wyższego zysku niż
na rynku krajowym.

o

Lokaty mogą mieć
postać depozytów
krótkoterminowych
lub papierów
wartościowych.

KREDYTY HANDLOWE



Kredyt handlowy (zwany
też kupieckim lub
towarowym) to forma
wywozu kapitału
bezpośrednio związana z
wymianą towarową.



Jest on udzielany przez
eksportera importerowi i
ma charakter
krótkoterminowy.



Kredyt handlowy jest
elementem zwiększającym
konkurencyjność danego
towaru.

INWESTYCJE PORTFELOWE
(POŚREDNIE INWESTYCJE
ZAGRANICZNE)



Przez inwestycje portfelowe rozumie się
długookresowe lokaty w papierach
wartościowych (głównie akcjach i
obligacjach).

Aby zminimalizować ryzyko
inwestorzy stosują tzw.
portfele, które zawierają
kombinację papierów
wartościowych o
możliwie najniższym
powiązaniu między
pakietami akcji.

KREDYTY FINANSOWE



Zagraniczne kredyty
finansowe polegają na
udostępnienia środków
finansowych na określony
czas zagranicznemu
kredytobiorcy, który
zobowiązuje się do spłaty
pobranej kwoty wraz z
odsetkami.



Udzielane są przez banki oraz
agendy rządowe i organizacje
międzynarodowe.



Wyróżnia się kredyty ze stałą
lub zmienną stopą
procentową.

KORZYŚCI Z KREDYTÓW
ZAGRANICZNYCH



Absorpcja krajowa – zużycie dóbr na potrzeby konsumpcji,
inwestycji oraz wydatków rządowych.

SPŁATA
ZOBOWIĄZAŃ



Tzw. dług gierkowski
zaciągnięty w latach
1970-1981 spłacono w
całości dopiero w 2012
roku.



Nieefektywne
wykorzystanie kredytów
- światowy kryzys
zadłużeniowy.



Zadłużenie Polski pod
koniec listopada 2012
roku wyniosło ponad
800 mld zł.



Kryzys grecki.

BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE
ZAGRANICZNE (BIZ)



BIZ to podejmowanie od
podstaw samodzielnej
działalności gospodarczej za
granicą lub przejmowanie
kierownictwa w istniejącym
już przedsiębiorstwie.



BIZ a inwestycje portfelowe.



Korporacje
transnarodowe –
przedsiębiorstwa
posiadające pakiety
kontrolne akcji w firmach
zlokalizowanych więcej niż w
jednym kraju.



Wywóz kapitału:
transfer wartości,
technologii, know-
how (kopiowanie
planów
konstrukcyjnych VW
przez Chińczyków),
technik zarządzania.



Eklektyczna teoria
produkcji
międzynarodowej.

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA
UMIĘDZYNARODOWIENIE PRODUKCJI PRZEZ
WYWÓZ KAPITAŁU

Walory

przedsiębiorstwa

możliwe do

spożytkowania za

granicą kraju-

siedziby

- wielkość firmy

- marka

- unikatowa

technologia

- zasoby siły

roboczej

- zasoby wysoko

wykwalifikowan

ej kadry

menedżerskiej

Korzyści z

możliwości

internacjonalizacji

procesu

gospodarowania

- obniżenie

kosztów

produkcji

- obniżenie

kosztów

całkowitych
- możliwość

manipulowania

cenami w

obrocie między

filią a centralą

Korzyści i

zagrożenia

związane z

lokalizacją

działalności

przedsiębiorstwa

za granicą

- ceny i jakość

czynników

produkcji

- dostępność

komunikacyjna i

koszty

transportu

- wielkość rynku

- polityka

handlowa

- stopień

podobieństwa

kulturowego

ZNACZENIE BIZ W GOSPODARCE
ŚWIATOWEJ



Od 1985 r. następuje
trwające do 2000 r.
przyspieszenie tempa
wzrostu BIZ.



W okresie 1980-2003 relacja
łącznej wielkości inwestycji
zagranicznych do PKB
wzrosła z 5 do 22%, a udział
BIZ w całości inwestycji
wzrósł z ok. 2 do ok. 8%.



BIZ ma związek z masową
prywatyzacją i deregulacją
niektórych branż czy gałęzi
gospodarki znajdujących się
w rękach państwowych.



W światowym wywozie
kapitału w postaci BIZ
dominującą rolę zajmują
kraje uprzemysłowione.



70% inwestycji w grupie
krajów rozwijających się
przypada na Chiny.



General Electric, Ford Motor
Company, British Petroleum
Company, General Motors,
Royal Dutch/Shell Group,
Toyota Motor Corporation,
Volkswagen Group –
najwyższe obroty, niski
indeks
transnarodowości.

WPŁYW BIZ NA GOSPODARKĘ KRAJU
WYWOŻĄCEGO KAPITAŁ



Pogorszenie bilansu
płatniczego w
krótkim okresie.



Utrata miejsc pracy
w sytuacji, gdy
wywieziony kapitał
byłby zastosowany w
kraju pochodzenia
kapitału w przypadku
braku jego
wywiezienia.



Możliwość poprawy bilansu
płatniczego jeśli część
zysku będzie
transferowana do kraju
pochodzenia kapitału.



Możliwy korzystny wpływ
na wielkość wywozu
towarów kraju pochodzenia
kapitału, a co za tym idzie
także wzrost poziomu
zatrudnienia w tym kraju.

WPŁYW BIZ NA GOSPODARKĘ KRAJU
PRZYWOŻĄCEGO KAPITAŁ



Wzrost poziomu aktywności
gospodarczej i zatrudnienia.



Szansa poprawy bilansu
płatniczego zarówno w
krótkim, jak i w długim
okresie.



Dzięki transferowi
technologii, kraje
rozwijające się mają
możliwość podniesienia
poziomu zaawansowania
technicznego swojej
gospodarki.



Brak możliwości dostosowania
nowoczesnej technologii do
gospodarki kraju - technologia
jest zbyt nowoczesna i w
związku z tym nie może
pośrednio (np. przez więzi
kooperacyjne) oddziaływać na
przemysł tego kraju.



Likwidacja krajowego
przemysłu produkującego
podobne dobra oraz
oferowanie społeczeństwu
danego kraju towarów o
wątpliwej użyteczności.

WSKAŹNIKI
KONKURENCYJNOŚCI

•koszty siły roboczej w
przemyśle

•wydajność pracy w
przemyśle

•ceny energii dla
przedsiębiorstw

•czynsz za biuro

•ceny rozmów
telefonicznych

•podatek od
przedsiębiorstw

•podaż
wykwalifikowanej siły
roboczej

•podaż
wykwalifikowanych
inżynierów