Wykład 4.05.2005 + 11.05.20005
Międzynarodowy przepływ kapitału
Kapitał –wszelkiego rodzaju wartości które przynoszą dodatkowy zysk:
Rzeczowy
Finansowy -> depozyty
Zasoby siły roboczej -> kapitał ludzki
Dlaczego jest przepływ kapitału?
Najważniejszy motyw to chęć zysku, kiedy możliwy zysk – przenosi się kapitał
Różnice w wyposażeniu w kapitał między państwami, gdy duzo kapitału – mniejsza cena, mniejsza stopa zwrotu: gdy mało kapitału – duży zwrot
Skąd te różnice? Funkcje dwóch zmiennych
skłonności do oszczędzania (odwrotność skłonności do konsumpcji), niewydajny dochód osobisty – funkcja oczekiwania na przyszłość; czynniki kulturowe
poziom rozwoju gospodarczego – gdy nizszy poziom rozwoju + niskie osczędnoiści ( małe PKB per capita) -> popyt na kapitał (bo dochód mniejszy)
+ kwestia systemu sprzyjającego oszczędzaniu + system emerytalny
styl gospodarowania – gospodarki ukierunkowane na:
- wytwarzanie – wysoka skłonność do oszczędzania (Azja)
- konsumpcje – do nich płynie kapitał (USA)
zjawisko liberalizacji przepływu kapitału (możliwości techniczne)
Specyficzne motywy transfery w zależności od formy transferu:
rozliczenia handlowe – przepływ z tytułu handlu zagranicznego i usług, przy handlu - powstają zależności regulowane w postaci kredytu handlowego (spłata daje zapłate za towar + zyski z kredytu)
- podstawa współczesnego handlu
- rozliczenia barterowe – towar za towar, kredyty wiązane
depozyty międzynarodowe – przeniesienie wartości pieniężnej do systemu walutowego innego państwa
- przyczyny: sytuacja polityczna (brak przewidywalności), zacofanie (lub jego brak)
- szczególnie z państw rozwijających się
- raje podatkowe
- kraje z wysokimi stopami (różnice w stopach)
kredyty zagraniczne
- państwowe / walutowe/ organizacji międzynarodowych ( BŚ, EBE, EBOiR)
- krótko-/ długo falowe (do 50 lat)
- kredyty refinansacyjne lub na wyrównanie salda płatniczego
- kredyty inwestycyjne
- forma wykorzystania oszczędności z zagranicy dla rozwoju-> gdy stopa krajowa oszczędności mała (kraje słabo rozwinięte)
inwestycje portfelowe – transfer w celu nabycia papierów zagranicznych, bardzo duże sumy ( fundusze inwestycyjne i emerytalne, banki, rządy), w ramach portfela inwestycyjnego
- ogromne przepływy kapitału, nie ma to związku z faktycznym handlem, kapitał spekulacyjny, krótkotrwały
- handel nie ma związku ze sfera finansową ( bilans handlowy nie wystarczy by ocenić)
inwestycje bezpośrednie (kapitał produkcyjny)
- przeniesienie kapitału pieniężnego z jednego kraju do innego przez przedsiębiorstwa m-narodowe( kiedy firma macierzysta zakłada filie zagranicą)
- filie działają według prawa kraju lokaty, a nie prawa kraju firmy macierzystej- transakcje między firmą a filią mogą być a) wewnątrzfirmowe b) międzynarodowe
- nowe powiązania handlowe na podstawie decyzji zarządu korporacji m-narodowej -> państwa nie mają zatem wpływu na specjalizacje kraju
- inwestycje mogą być sprzeczne z interesem danej gospodarki, państwa, społeczeństwa
przyczyny przepływu kapitału inwestycyjnego:
subsydiowanie exportu inwestycjami bezpośrednimi ( filia jest blisko konsumenta, ale tez minusy np. koszty transportu)
zyski z exportu zastępowane dywidendą ( na pewnym etapie rozwoju firmy)
- mały export
- rosną transakcje na rynku kapitałowym
- ale do produkcji za granica potrzebne półprodukty -> export
wykorzystanie przewagi technologicznej
niższe koszty produkcji za granicą (niższe płace, podatki etc.)
wysokie umiejętności siły roboczej
decyzja o ominięciu bariery celnej (aby przyciągnąć zagraniczne firmy)
budowa zakładów zapewniających dostawę surowców i podzespołow – poszczególne fazy produkcji w różnych krajach (podporządkowanie pionowe i integracja), gospodarki zamykane w łańcuch produkcji
korzyść dla exportującego:
- możliwośc pozyskania zysków z lokowania produkcji ( na tym rynku towar będzie tańszy – konkurencyjny)
- czynnik antyinflacyjny ( obniżenie cen)
negatywne czynniki dla exportera:
- strata mocy produkcyjnych – miejsc pracy
korzyść dla importującego:
- zwiększenie stopy inwestycji w dochodzie narodowym(przyciąganie inwestycji)
problemy:
- decyzje mikroekonomiczne ( na szczeblu korporacji
- kontrola administracyjna, prawna ekonomiczna (problem gdy korporacja ma lepsza kadrę, większe środki)
problem korzyści z wywozu czynnika produkcji:
klasycznie: wywóz towarów = korzyść z wymiany; czy to samo dzieje się z czynnikami produkcji?
W dwóch państwach krańcowa produktywność czynnika produkcji (KPCP) kształtuje się odmiennie. Między państwami różnica w sferze krańcowej stopy zysku.
Kraj 1 -> więcej czynnika-> tańszy
Kraj 2 -> mniej czynnika-> droższy
Czynnik produkcji w 1 to bodziec do przenoszenia się do 2, gdzie stopa zwrotu większa. Przepływ będzie trwał tak długo aż nie zrównają się krańcowe produktywności.
Takie przesuniecie korzystne dla obu gosp. Ponieważ rośnie w nich łącznie produkcja