Uwarunkowania

społeczno- kulturowe

przedsiębiorczości

Odziaływanie

struktury społecznej i

stratyfikacji na

przedsiębiorczość

Struktury społeczne w

tym stratyfikacja

społeczna, jako cecha

współczesnego

społeczeństwa,

wskazują na

występowanie różnych

kategorii społecznych.

Przynależność do

jednej z nich daje

bardziej lub mniej

korzystną pozycję

danej jednostki w

społeczeństwie.

Struktury społeczne i

system stratyfikacyjny

oddziałują na jednostki

kształtując ich postawy.

Wpływają między innymi

na zachowania w sferze

gospodarczej.

Struktury społeczne i

stratyfikacja mogą wpływać na

przedsiębiorczość jednostek

poprzez:

- mechanizm socjalizacji

-potrzebę rekompensaty braku

równych szans

-chęć przynależności do grupy

odniesienia

-potrzebę wyróżnienia się

społecznego przez status

materialny

Zagadnienia wpływu

struktury społecznej i

stratyfikacji na

przedsiębiorczość

znajdują się w teorii

przedsiębiorcy

J.Schumpetera.

Twierdził on, że przedsiębiorcy

nie stanowią osobnej klasy ani

warstwy społecznej, w takim

znaczeniu, w jakim tworzą ja

np. właściciele ziemscy.

Jednak przynależność do

zbiorowości przedsiębiorców

może być czynnikiem

wskazującym na pozycję w

systemie stratyfikacyjnym.

(Nawiązując do P.Burdieu)

można stwierdzić, że

przynależność do danej

kategorii w strukturze

społecznej, w tym

klasowej, decyduje o

różnicach w posiadanym

przez jednostki kapitale:

-kulturowym,

-społecznym

-ekonomicznym.

Wyniki badań wskazują,

że w porównaniu z

populacją ogólną,

przedsiębiorcy częściej

mają ojców, którzy

również byli

przedsiębiorcami.

To, że w rodzinach

przedsiębiorców częściej

pojawiają się przedsiębiorcze

jednostki może być wynikiem:

-dziedziczenia odpowiednich
wzorców zachowań (kapitału

kulturowego),

-znajomości (kapitału

społecznego)

-środków na inwestycje

(kapitału ekonomicznego).

Motywacje związane

ze strukturą

społeczną i systemem

stratyfikacji dotyczą

także działań

prowadzących do

osiągnięcia prestiżu

społecznego przez

przedsiębiorców.

Warto w tym

względzie (jeszcze

raz) zwrócić uwagę

na mechanizmy

społeczne opisywane

przez Thorstena

Veblena.

Thorsten Veblen

zwrócił uwagę na

rodzaj zachowań

społeczeństwa, w

swojej istocie

sprowadzających się

do osiągnięcia

prestiżu poprzez

zachowania na

obszarze

gospodarczym.

Zatem ważnym

czynnikiem

kształtującym

aktywność

gospodarczą

jednostek, zdaniem

T.Veblena, jest chęć

uzyskania szacunku

otoczenia, czyli

prestiżu.

Osiągnięciu prestiżu sprzyjają

możliwości nabywcze, które

zależą od posiadanych

zasobów pieniężnych.

Zatem nawiązując do

T.Veblena, należy traktować

także ten czynnik, jako ważną

determinantę działań na

własny rachunek, które mogą

sprzyjać powiększaniu

możliwości konsumpcyjnych.

W najnowszych

opracowaniach

dotyczących systemu

stratyfikacyjnego

pojawiają się koncepcje,

które głoszą, że o

przynależności

strukturalnej decyduje styl

życia i wzory konsumpcji

oparte na warunkach

materialnych.

Ludzie znajdujący się w

wyższych klasach mają z

reguły lepszy dostęp do dóbr

(społecznych,

ekonomicznych).

Charakteryzują się przez to

„lepszym” stylem życia.

Na kontekst

stratyfikacyjny

rozwoju

przedsiębiorczości

można spojrzeć z

perspektywy

kształtowania się

klasy średniej i jej

roli w społeczeństwie.

Klasa średnia

współczesnego

społeczeństwa składa się

z klasy prywatnych

przedsiębiorców, głównie

małych i średnich.

Wielcy pracodawcy raczej

nie są członkami klasy

średniej, aspirują do

miana przedstawicieli

klasy wyższej.

Mikro przedsiębiorcy i

przede wszystkim

samozatrudnieni też nie

są zaliczani do klasy

średniej. Są klasą niższą,

robotniczą.

Klasa średnia, którą

kształtują między innymi

mali i średni

przedsiębiorcy, jest

gwarancją ładu

społecznego i podstawą

społeczeństwa

obywatelskiego

Styl życia klasy

średniej,

postrzegany jako

atrakcyjny (a także

rola społeczna),

stanowi ważny

czynnik angażowania

się w działalność

przedsiębiorczą na

własny rachunek.

Struktura społeczna

wpływa na rozwój

przedsiębiorczości

także poprzez wymiar

istnienia mniejszości

etnicznych

(czy w ogóle zbiorowości

marginalizowanych

społecznie).

Z badań wynika, że

często

przedsiębiorcami stają

się członkowie grup

mniejszościowych, a

jest to przypuszczalnie

efekt wymuszony

sytuacją tych grup.

Można twierdzić, że:

Dążenie do osiągnięć w

pracy i ekonomicznego

powodzenia wynika ze

znalezienia się grup, i

jednostek w obcym

otoczeniu etnicznym np.

w wyniku emigracji.

Jednostka i całe grupy

przenoszące się do

nowego otoczenia

etnicznego otrzymują

dodatkową motywację do

szczególnie intensywnego

działania w biznesie

rekompensują w ten

sposób np. brak praw

wyborczych.

W większości krajów

uzyskanie sukcesów

ekonomicznych

nobilituje na tyle

emigrantów, że łatwiej

im uzyskać

obywatelstwo kraju

przyjmującego.

Nawiązuje to do koncepcji

(Roberta Ezry Parka)

„człowieka marginesu”.

Imigrant, przedstawiciel

mniejszości etnicznej, czyli

człowiek marginesu, żyjąc w

dwóch światach jednocześnie

(tak jak europejski Żyd,

amerykański Mulat, uciekinier

z Azji) staje się jednostką o

szerszym horyzoncie

myślowym, bystrzejszej

inteligencji i bardziej

niezależnym światopoglądzie.

Często człowiek marginesu

angażuje się w działalność

gospodarczą na własny

rachunek, co stanowi

reakcję na brak społecznej

akceptacji, która może

przejawiać się w

ograniczeniu szans na

rynku pracy.

Tak więc, istnieje duże

prawdopodobieństwo,

że w grupie „ludzi

marginesu” pojawi się

wielu przedsiębiorców.

Podsumowując:

Badając uwarunkowania

przedsiębiorczości, należy uwzględniać

obok czynników ekonomicznych i

psychologicznych także społeczno-

kulturowe.

Do najważniejszych z tych ostatnich

należy klimat społeczny wobec

przedsiębiorczości oraz wpływ

struktury społecznej i stratyfikacji

na postawy przedsiębiorcze.