WSTRZYKNIĘCIA

DOMIĘŚNIOWE

Spis treści



Nazwa zabiegu



Istota i cel



Zadania i kompetencje ratownika
medycznego



Przygotowanie pacjenta



Przygotowanie sprzętu



Miejsca wstrzyknięć



Sposób wykonania. Algorytm



Obowiązujące zasady



Wskazania wstrzyknięcia domięśniowego



Przeciwwskazania wstrzyknięcia
domięśniowego



Powikłania wstrzyknięcia domięśniowego

1. Nazwa zabiegu

Wstrzyknięcie domięśniowe.

2. Istota i cel

Podanie leku do tkanki mięśniowej w celu

szybkiego zadziałania.

3. Zadania i kompetencje

ratownika medycznego

Ratownik medyczny wykonuje zabieg na

zlecenie lekarza. Jest odpowiedzialna
za:



Przygotowanie pacjenta.



Przygotowanie sprzętu i jego
zabezpieczenie po wykonaniu zabiegu.



Wykonanie zabiegu.



Opiekowanie się pacjentem w trakcie i
po wykonaniu zabiegu.

4. Przygotowanie pacjenta



Poinformowanie o istocie i celu
zabiegu.



Określenie miejsca podania leku i
sposobu ułożenia w zależności
od miejsca podania.



Uzyskanie informacji dotyczących
tolerancji leku, odczynów
polekowych itp.

5. Przygotowanie zestawu



Lek zgodny ze zleceniem lekarza.



Jałowa strzykawka (pojemność
dostosowana do objętości leku).

6. Miejsca wstrzyknięć

Wstrzyknięcia domięśniowe wykonuje się w

większe mięśnie. Najczęściej jest to:

 



górna zewnętrzna cześć mięśnia
pośladkowego wielkiego (okolica
pośladkowa tylna),



mięsień czworogłowy uda (środkowa,
zewnętrzna część uda),



mięsień naramienny i dwugłowy ramienia
(2-3 cm poniżej wyrostka barkowego, tutaj
podaje się małe objętości leku),



okolica pośladkowa przednia (między
kolcem biodrowym przednim górnym,
krętarzem



większym kości udowej a wyniosłością
grzebienia biodrowego — patrz ryc. 3).

Ryc. 1) Miejsca wstrzyknięć domięśniowych: a — górna
zewnętrzna cześć ramienia, 6 — przednio-boczna cześć
uda, c — zewnętrzno-górny kwadrant pośladka.

Ryc. 2) Wstrzykniecie domięśniowe — okolica
pośladkowa tylna.

Ryc. 3) ustalenie miejsca wkłucia wstrzyknięcia
domięśniowego — okolica pośladkowa przednia.

7. Sposób wykonania. Algorytm



Sprawdź zlecenie.



Higienicznie umyj ręce.



Przygotuj pacjenta.



Przygotuj sprzęt.



Nałóż rękawiczki jednorazowego użytku.



Wyjmij strzykawkę z opakowania. Nie zainfekuj
nasadki.



Nałóż na strzykawkę igłę do nabrania leku i
pozostaw na niej plastykową osłonkę.



Oblicz ilość leku odpowiadającą zleconej dawce.
Sprawdź lek: nazwę, dawkę, drogę podania,
termin ważności.



Zdezynfekuj korek fiolki lub szyjkę ampułki i
odłam ją.



Zdejmij osłonkę z igły i nabierz lek do strzykawki.



Zmień igłę do wkłucia (0,7 x 40, 0,8 x 40,0,9 x
40), pozostaw na niej plastykową osłonkę.



Odłóż strzykawkę na tace.



Przygotuj dwa waciki nasączone 70% alkoholem
etylowym.



Ułóż wygodnie pacjenta w pozycji brzusznej lub
bocznej.



Wybierz miejsce wkłucia. Obejrzyj je i zbadaj
palpacyjnie.



Usuń powietrze ze strzykawki.



W jednej ręce trzymaj strzykawkę, a druga,
zdezynfekuj miejsce wkłucia.



Napnij skórę zaplanowanego miejsca wkłucia,
rozciągając ją kciukiem i palcem wskazującym
lewej ręki.



Uprzedź pacjenta o momencie wkłucia.



Wprowadź zdecydowanym ruchem długości igły
do tkanek pod kątem 90%



Wykonaj aspirację w celu wykluczenia
podania leku do naczynia krwionośnego —
odciągnij tłok lub odłącz strzykawkę od
nasady igły; pojawienie się krwi w
strzykawce lub nasadce igły świadczy o
wprowadzeniu igły do naczynia
krwionośnego.



Wywieraj jednakowy ucisk na tłok,
wprowadzając lek do tkanek. Pamiętaj o
utrzymywaniu kontaktu z pacjentem,
obserwuj stan pacjenta.



Usuń igłę z tkanki szybkim ruchem.



Lekko uciśnij miejsce wkłucia wacikiem.



Zabezpiecz używany sprzęt. Sprzęt
wielokrotnego użytku umieść w płynie
odkażającym, a sprzęt jednorazowego
użytku przeznacz do spalenia.



Zdezynfekuj i umyj ręce.



Udokumentuj wykonanie zabiegu w
oddziałowym zeszycie zleceń,
indywidualnej dokumentacji pacjenta.

8. Obowiązujące zasady



Przestrzeganie zasad postępowania
aseptycznego i antyseptycznego:



używanie jałowego sprzętu,



zachowanie jałowości leku,



zdezynfekowanie miejsca wkłucia.



Wybranie miejsca wkłucia:



dokładne określenie, np. w okolicy
pośladkowej tylnej,



obejrzenie, ominięcie zmian
patologicznych,



zbadanie palpacyjne.



Sprawdzenie zgodności leku ze
zleceniem lekarskim.



Przestrzeganie godzin podawania leku.



Przygotowanie i podanie leku przez tę
samą osobę.



Sprawdzenie położenia igły przez
aspirowanie.



Wprowadzenie leku powoli.



Stosowanie zasad reżimu sanitarnego
w trosce o bezpieczeństwo pacjenta i
własne, m.in. używanie rękawiczek,
zabezpieczenie zużytego sprzętu.

9. Wskazania wstrzyknięcia

domięśniowego

Wskazaniami do wykonania

wstrzyknięć domięśniowych są:
niemożność przyjęcia leku
doustnie przez pacjenta,
konieczność szybkiego
zadziałania leku, postać leku,
podanie np. antybiotyków,
witamin, leków przeciwbólowych,
leków przeciwzapalnych.

10. Przeciwwskazania

wstrzyknięcia domięśniowego

Przeciwwskazaniami do podania

leków domięśniowo są: stan
zapalny lub ropny w miejscu
wstrzyknięcia, zmiana patologiczna
na skórze, np. wysypka,
zwłóknienie w tkance mięśniowej
i(lub) podskórnej, skłonność do
krwawień lub leczenie środkami
przeciwzakrzepowymi, podejrzenie
zawału serca (ze względu na
ewentualne leczenie
fibrynolityczne), wstrząs.

11. Powikłania

wstrzyknięcia

domięśniowego

Powikłania wstrzyknięcia domięśniowego:



Ropień poinfekcyjny, najczęściej u
pacjentów z obniżoną odpornością, np.
leczonych cytostatykami, chorych na
cukrzycę.



Miejscowa reakcja alergiczna na podany
lek.



Jałowa martwica mięśni, zwłaszcza przy
stosowaniu kortykosteroidów.



Zwłóknienie i stwardnienie tkanki
podskórnej,



Zanik tkanki podskórnej.



Upośledzone wchłanianie leku.



Bolesność wskutek częstych wstrzyknięć w
to samo miejsce,



Szybsze wchłanianie i działanie leku
wskutek podania go do naczynia
krwionośnego w wyniku niewykonania
aspiracji.



Krwiak podskórny wskutek przekłucia
naczynia krwionośnego.



Zator tłuszczowy w wyniku podania leku
oleistego do naczynia krwionośnego.



Wstrząs anafilaktyczny, zespól Hoigne*.
zespół Nicolau* w wyniku podania leku w
postaci kryształków lub zawiesiny, np.
penicyliny, do naczynia krwionośnego.



Utrudnione wchłanianie leku oraz możliwość
powstania martwicy lub długotrwałego
jałowego nacieku w wyniku podania leku do
tkanki tłuszczowej (zastosowanie zbyt
krótkiej igły lub wykonanie zbyt płytkiego
wkłucia).



Uszkodzenie nerwu kulszowego przez
niewłaściwe wyznaczenie miejsca wkłucia.



Zapamiętaj:

W wyniku nieprzestrzegania zasad

pacjentowi grozi:



wprowadzenie infekcji,



podanie leku do naczynia
krwionośnego,



podanie leku do tkanki podskórnej,



wprowadzenie powietrza,



uszkodzenie nerwu kulszowego,



podanie niewłaściwego leku,



złamanie igły,



powtórne wykonanie zabiegu.