Wstrzyknięcia domięśniowe

^{Wstrzyknięcia domięśniowe wykonuje się w mięsień o dużej masie, w bezpiecznej odległości od dużych pni nerwowych i naczyniowych, pod kątem 90°w stosunku do powierzchni ciała, napinając skórę między palcem wskazującym i kciukiem, jedynie u ludzi wychudzonych ujmuje się w fałd, aby igła nie oparła się o kość, na głębokość ľ igły (około 3 cm), aspirując i podając powoli do 5 ml leku.}

Leki podane domięśnowo wchłaniają się około 5-krotnie wolniej niż podawane dożylnie, mniej więcej w ciągu 10-15 min, ponieważ wchłaniane są do krwi z tkanki łącznej i mięśniowej.

• Najczęściej wstrzykuje się leki w zawiesinach, oleiste, w roztworach wodnych.

• Maksymalnie wstrzykuje się do 5 ml leku, (do 10 ml.) Większa ilość płynów może spowodować uszkodzenie tkanki mięśniowej.

Lek należy podawać głęboko, aby ominąć tkankę tłuszczową.

Wstrzyknięcie wykonuje się w większe mięśnie:

• pośladkowe: w zewnętrzny górny kwadrant pośladka,

• w wewnętrzną górną część mięśnia pośladkowego wielkiego;

• przedniej części uda: do mięśnia czworogłowego.

• Mięśień naramienny

Zasady wykonywania wstrzyknięć i podawania leków we wstrzyknięciach.

Ogólne zasady wykonywania wstrzyknięć

• Zgoda pacjenta na zabieg

• Podawanie leków za pomocą wstrzyknięć i wlewów wykonywane jest na pisemne zlecenie lekarza.

• Pisemne zlecenie lekarza na wykonanie wstrzyknięcia powinno zawierać nazwę leku (nazwę handlową), stężenie, dawkę i ilość leku przypadającą na jedną dawkę, sposób podania, czas i częstotliwość podania.

• Pacjent albo jego opiekun prawny powinien wyrazić zgodę na wykonanie wstrzyknięcia; przed wykonaniem wstrzyknięcia należy: zawsze sprawdzić tożsamość pacjenta.

• Przed wykonaniem wstrzyknięcia pacjent albo jego opiekun prawny powinien być poinformowany, przez osobę wykonującą wstrzyknięcie, o celu i istocie zabiegu, o oczekiwanym sposobie zachowania podczas wstrzyknięcia i po jego wykonaniu.

• Ocena stanu pacjenta przed wykonaniem, w czasie i po wykonaniu wstrzyknięcia dotyczy to szczególnie:

• stanu skóry i tkanki podskórnej;

• reakcji pacjenta na wprowadzenie do organizmu igły lub kaniuli, podawany lek, przetaczany płyn;

• objawów wskazujących na wystąpienie powikłań.

Dobór sprzętu

Prawidłowy dobór sprzętu zapewnia podanie leku do odpowiedniej tkanki i pozwala uniknąć powikłań; należy pamiętać, że długość i kaliber wybieranej igły zależą od cech wstrzykiwanej substancji i miejsca wstrzyknięcia.

Cel wstrzyknięcia domięśniowego

• brak możliwości podania leku pacjentowi doustnie;

• odciążenie i(lub) ochrona przewodu pokarmowego pacjenta;

• szybkie wchłanianie leku w celu zadziałania terapeutycznego;

• podanie antybiotyku;

• leków przeciwbólowych.

Miejsca wstrzyknięcia domięśniowego

• Mięsień pośladkowy średni.

• Mięsień pośladkowy wielki — zewnętrzno-górny kwadrant pośladka..

• Mięsień czworogłowy uda — przednio-boczna część uda,.

• Mięsień naramienny — górna zewnętrzna część ramienia,

Przeciwwskazania do wykonania wstrzyknięcia domięśniowego

• Stan zapalny lub ropny w miejscu wstrzyknięcia.

• Zmiana patologiczna na skórze, np. wysypka.

• Zwłóknienie w tkance mięśniowej.

• Skłonność do krwawień lub leczenie środkami przeciwzakrzepowymi.

• Podejrzenie zawału serca (ze względu na ewentualne leczenie fibrynolityczne).

• Wstrząs..

Wskazania do wykonania wstrzyknięć domięśniowych :

• niemożność przyjęcia leku doustnie przez pacjenta,

• konieczność szybkiego zadziałania leku,

• podanie np. antybiotyków, witamin, leków przeciwbólowych, leków przeciwzapalnych.

lekarskich.

Możliwe powikłania wstrzyknięcia domięśniowego:

• Ropień poiniekcyjny, najczęściej u pacjentów z obniżoną odpornością, np. leczonych cytostatykami, chorych na cukrzycę.

• Miejscowa reakcja alergiczna na podany lek.

• Jałowa martwica mięśni, zwłaszcza przy stosowaniu kortykosteroidów.

• Zwłóknienie i stwardnienie tkanki podskórnej.

• Zanik tkanki podskórnej. Upośledzone wchłanianie leku.

• Bolesność wskutek częstych wstrzyknięć w to samo miejsce.

• Szybsze wchłanianie i działanie leku wskutek podania go do naczynia krwionośnego w wyniku niewykonania aspiracji.

• Krwiak podskórny wskutek przekłucia naczynia krwionośnego.

• Zator tłuszczowy w wyniku podania leku oleistego do naczynia krwionośnego.

• Wstrząs anafilaktyczny, zespół Hoigne*, zespół Nicolau* w wyniku podania leku w postaci kryształków lub zawiesiny, np. penicyliny, do naczynia krwionośnego.

• Utrudnione wchłanianie leku oraz możliwość powstania martwicy lub długotrwałego jałowego nacieku w wyniku podania leku do tkanki tłuszczowej (zastosowanie zbyt krótkiej igły lub wykonanie zbyt płytkiego wkłucia).

2. Uszkodzenie nerwu kulszowego przez niewłaściwe wyznaczenie miejsca wkłucia.

Mięsień naramienny

Mięsień czworogłowy uda

Mięsień pośladkowy wielki (metoda kwadrantów)

Mięsień pośladkowy średni

5

---