PODSTAWY OPIEKI POŁOŻNICZEJ

CEWNIKOWANIE

• Położna przygotowuje zestaw do cewnikowania pęcherza moczowego na wózku zabiegowym lub na tacy.
  W skład zestawu wchodzą:

• 2 pary rękawic (jałowe i niejałowe)

• Octenisept – do odkażania błon śluzowych

• Worek do moczu

• Jałowy cewnik jednorazowy (rozmiar odpowiedni do wieku i płci)

• Jałowe gaziki (min 6 sztuk)

• Jałowe serwety

• Lignocainum 2% żel U

• Strzykawka jednorazowego użytku 10ml lub 20ml oraz igła, 2 ampułki Aqua pro injectione

• Pojemnik na odpadki

• Probówki do pobrania moczu do badania

• Płyn do wykonania toalety krocza (0,05% Chlorheksydyna)

• Wykonanie cewnikowania pęcherza moczowego u kobiety – zabieg wykonuje jedna położna:

• Myje, dezynfekuje ręce

• Na sterylnej serwecie przygotowuje cewnik wyjęty z opakowania, na końcówkę nakłada Lignocainum 2% żel U

• Układa wygodnie pacjentkę w pozycji na wznak z ugiętymi i rozchylonymi na boki nogami (zapewnia intymność otaczając łóżko parawanem)

• Pod pośladki pacjentki podsuwa basen lub układa między jej nogami miskę nerkowatą

• Zakłada rękawice niejałowe, wykonuje toaletę krocza, zdejmuje rękawice, myje i dezynfekuje ręce

• Cewnik w jałowej serwecie układa w zasięgu ręki

• Nakłada jałowe rękawice, odkaża srom i okolice (wargi sromowe duże i małe, ujście cewki moczowej – odkaża z góry na dół w kierunku odbytu)

• Trzyma rozchylone wargi sromowe jedną ręką, drugą chwyta cewnik i wprowadza go do cewki moczowej

• Przy cewnikowaniu jednorazowym z chwilą pojawienia się moczu nie wsuwa się cewnika głębiej, czeka aż mocz wypłynie, następnie usuwa cewnik

• Jeżeli zakłada się cewnik na stałe, wsuwa go około 2,5cm głębiej

• Uszczelnia balonik Aqua pro injectione, delikatnie cofa cewnik do momentu oporu, następnie łączy worek na mocz z końcówką cewnika

• Umocowuje worek do moczu poniżej poziomu pęcherza moczowego

• Zużyty sprzęt i materiał zabezpiecza zgodnie z zasadami

• Zdejmuje rękawice, myje i dezynfekuje ręce

• Dokumentuje wykonany zabieg

• Cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiety wykonywanego przez 2 położne:

• Układają pacjentkę na basenie w pozycji na wznak, z ugiętymi i rozchylonymi nogami

• Położna asystująca zakłada niesterylne rękawice i wykonuje toaletę krocza, zdejmuje rękawice, myje i dezynfekuje ręce

• Położna wykonująca zabieg cewnikowania zakłada jałowe rękawice, odkaża srom i okolice (patrz jak przy cewnikowaniu przez 1 położną)

• Położna asystująca otwiera cewnik i podaje go położnej wykonującej cewnikowanie, następnie na końcówkę cewnika nakłada Lignocainum 2% żel U

• Postępowanie dalsze jak przy cewnikowaniu przez 1 położną.

• UWAGA!!! Jeżeli ilość zalegającego moczu w pęcherzu moczowym przewyższa 500ml należy upuszczać go porcjami (po ok. 100ml). Wymiany cewnika założonego na stałe dokonujemy co 14 dni. Wymiany worka do moczu dokonujemy 1 raz na dobę, w razie konieczności częściej.

• Obowiązujące zasady:

• Wykonanie zabiegu na zlecenie lekarza

• Przy założeniu cewnika na stałe worek z moczem musi być poniżej poziomu pęcherza, aby mocz się nie cofał i nie rozszerzał dróg moczowych.

• W przypadku nieprzestrzegania zasad pacjentowi grozi:

• Wprowadzenie infekcji

• Uraz mechaniczny cewki moczowej

• Uraz psychiczny

• Krwawienie (jeżeli pęcherz moczowy jest wypełniony dużą ilością moczu przez dłuższy okres, niewskazane jest jego całkowite jednorazowe opróżnienie ze względu na nagłe zmniejszenie ciśnienia w pęcherzu – jednorazowo 600-800ml moczu)

• Płukanie pęcherza moczowego – wprowadzenie i wyprowadzenie płynu z pęcherza moczowego przez założony cewnik, w celu:

• Oczyszczenie pęcherza moczowego, np. ze skrzepów krwi po operacjach urologicznych

• Zadziałania odpowiednimi środkami lub lekami na florę bakteryjną

• Zabieg terapeutyczny, aseptyczny

• Przygotowanie pacjenta (jak do cewnikowania – na tacy lub na wózku zabiegowym):

• Sprzęt taki jak do cewnikowania

• Zlecony środek (np. 0,9% NaCl), podgrzany do temp 37’C

• Jałowa strzykawka typu JANETA

• Jałowy dren do pobierania wprowadzanego płynu

• Sposób wykonania:

• Jałowy dren z płynem do płukania

• Zamontować ŻANETE

• Nabrać do ŻANETY ok. 100ml płynu i połączyć z końcówką cewnika

• Wprowadzać płyn powoli

• Zaprzestań wprowadzania płynu, gdy pacjent zgłasza uczucie rozpierania w pęcherzu

• Zaciśnij cewnik (narzędzie, np. pean) na kilka sekund w celu zadziałania płynu w pęcherzu, a następnie upuść wprowadzony płyn, kierując koniec cewnika do miski nerkowatej lub basenu

• Obserwuj wprowadzany płyn

• Prowadź płukanie do uzyskania klarownych popłuczyn

• Delikatnie, ruchem półobrotowym usuń cewnik, a następnie zdezynfekuj ujście zewnętrzne cewki moczowej

• Zdezynfekuj ręce

• Udokumentuj wykonanie zabiegu

• Obowiązujące zasady:

• Używanie jałowego płynu do płukania, o temp zbliżonej do temperatury błon śluzowych, tj. ok. 37’C

• Przestrzeganie zleconych stężeń roztworów do płukania

• Jednorazowo wprowadzenie do pęcherza ilości uzależnionej od odczuć pacjenta (ok. 30-40ml do 100-200ml); pozwoli to uniknąć bolesnych skurczów mięśnia wypieracza moczu

• Niekiedy zachodzi konieczność pozostawienia w pęcherzu środków leczniczych (antybiotyki, cytostatyki na okres kilku godzin)