Problemy związane z karmieniem naturalnym

Brodawki wklęsłe i płaskie

• Trudno jest prawidłowo przystawić dziecko do piersi i dlatego często są powodem bolesności brodawek.

• Brodawka płaska, to taka, która nie stawia się i nie wyciąga pod wpływem stymulacji lub zimna.

• Brodawka wklęsła to taka, która chowa się po uciśnięciu otoczki i próbie wyciągnięcia.

Przyczyna:

• Trwałe, wrodzone wciągnięcie brodawki sutkowej.

Postępowanie w przypadku brodawek wklęsłych i płaskich

• Postępowanie w ciąży:

• Noszenie nakładek korekcyjnych
  Początkowo nakładki nosi się 1-2 godziny dziennie, stopniowo dochodząc do 8 godzin. Biustonosz powinien być tak dopasowany, by pierś nie była nadmiernie uciskana przez nakładkę.

• Ćwiczenia Hoffmana
  Polegają one na uchwyceniu podstawy brodawki dwoma palcami i rozciąganiu w przeciwnych kierunkach. Ćwiczenia wykonuje się 2 - 3 razy dziennie po 10 ruchów w każdą stronę.

• Postępowanie po porodzie:

• Jak najszybciej przystawić dziecko do piersi po porodzie,

• Użycie odciągacza w celu uwydatnienia brodawki,

• Stymulacja brodawki przed rozpoczęciem karmienia (dotykiem, kostką lodu),

• Noszenie nakładek korekcyjnych między karmieniami,

• Przyjęcie pozycji spod pachy do karmienia,

• Przystawianie dziecka, gdy jest spokojne; można wcześniej podać kilka łyżeczek pokarmu, aby je uspokoić,

• Unikanie smoczków - gryzaczków i karmienia butelką,

• Ćwiczenia Hoffmana.

Uszkodzone brodawki

Przyczyny:

• Nieprawidłowa pozycja przy karmieniu i niewłaściwa technika karmienia,

• Obrzmienie piersi w czasie nawału → dziecko nie może prawidłowo uchwycić piersi,

• Zaburzenia motoryki jamy ustnej,

• Zaburzenie mechanizmu ssania przez smoczki,

• Stosowanie środków drażniących: mydeł, płynów,

• Grzybica,

• Kontaktowe zapalenie skóry,

• Krótkie wędzidełko u dziecka (rzadko),

• Brodawki wklęsłe, płaskie.

• Uszkodzone brodawki

• Uszkodzenie brodawki ze ściskania

Objawy:

• spłaszczenie brodawki widoczne zaraz po wyjęciu piersi z buzi

• podłużne rany leżące na szczycie brodawki

• szczeliny (uraz powtarza się w tym samym miejscu)

• podłużne strupy (pręgi pozycyjne)

Postępowanie z uszkodzonymi brodawkami

• Postępowanie przed karmieniem:

• Wybrać wygodną pozycję do karmienia, rozluźnić się,

• Odciągnąć niewielką ilość pokarmu w celu zmiękczenia otoczki i pobudzenia wypływu,

• Zastosowanie wilgotnych, ciepłych okładów,

• Stymulacja odruchu wypływu pokarmu przed przystawieniem dziecka.

• Postępowanie w czasie karmienia:

• Rozpoczęcie karmienia od mniej bolesnej piersi,

• Częste i krótkie karmienia, unikanie przepełnienia piersi,

• Ocena techniki karmienia,

• Skorygowanie pozycji dziecka przy piersi i sposobu przystawiania,

• Sprawdzenie czy wargi dziecka są wywinięte,

• Ocena motoryki jamy ustnej,

• Prawidłowe odłączanie od piersi,

• Zmiana pozycji w czasie każdego karmienia,

• Zastosowanie leków p/bólowych (paracetamol).

• Prawidłowa pozycja i odstawianie dziecka

• Postępowanie po karmieniu:

• Pozostawienie niewielkiej ilości mleka na powierzchni brodawek do wyschnięcia, wietrzenie piersi,

• Suszenie i wietrzenie brodawek,

• Używanie za każdym razem świeżych wkładek,

• Unikanie substancji drażniących, mydła, kremów,

• Leczenie grzybicy, zapalenia skóry,

• Unikanie biustonoszy wykonanych z tworzyw sztucznych i plastikowych wkładek laktacyjnych,

• Noszenie biustonoszy dobrze podtrzymujących piersi,

• W ostateczności przerwanie karmienia piersią na 24-36 godz.- w tym czasie konieczne jest regularne odciąganie pokarmu,

• Podcięcie wędzidełka podjęzykowego u dziecka (rzadko potrzebne).

• Nie wolno:

• Stosować kapturków!

• Używać do mycia piersi mydła,

• Stosować kremów.

Gdy brodawki zaczynają boleć po okresie bezbolesnego karmienia przyczyną może być:

• Podanie smoczka, butelki,

• Grzybica,

• Mydło, krem, proszek do prania bielizny, kosmetyki, balsam do ciała,

• Przygryzanie przez ząbkujące dziecko,

• Brak witaminy A,

• Owulacja, ciąża.

Przepełnienie piersi (nawał mleczny, zastój)

Nawał jest to gwałtowne zwiększenie ilości wytwarzanego pokarmu, rozpoczynające się
w 2 - 6 dobie po porodzie. Piersi mogą być obrzmiałe i bolesne. Produkcja pokarmu stabilizuje się w 2-3 tygodniu po porodzie.

Przyczyny:

• Nieustabilizowana i nadmierna produkcja mleka w stosunku do potrzeb noworodka (2 - 6 doba),

• Niewłaściwe lub niewystarczająco częste karmienie,

• Zahamowanie odruchu wypływu mleka.

Postępowanie w przypadku przepełnienia piersi

• Ciepły, wilgotny okład na piersi lub ciepły prysznic przed karmieniem,

• Ręczna stymulacja wypływu pokarmu w celu zmiękczenia otoczki,

• Częste i efektywne karmienia w dzień i w nocy,

• Odciągać pokarm w niewielkiej ilości, gdy najedzone dziecko nie chce ssać (do odczucia ulgi, nigdy „do końca”),

• Prawidłowe przystawianie dziecka do piersi,

• Zimne okłady po karmieniu (ok. 30 min.),

• Okłady z kapusty lub twarożku,

• Techniki relaksacyjne prowadzące do zmniejszenia napięcia nerwowego,

• Masaż okolic szyi i karku,

• Środki przeciwbólowe.

Zablokowanie przewodu mlecznego (zastój miejscowy)

Upośledzenie opróżniania piersi powoduje gromadzenie się zwiększonych ilości pokarmu
w pęcherzykach i przewodach mlecznych. Zastój pokarmu może dotyczyć całego gruczołu piersiowego (zastój uogólniony) lub jego części (zastój miejscowy). Pierś jest obrzmiała, bolesna, skóra na piersi jest błyszcząca i napięta. Pojawiają się trudności z wypływem pokarmu.

Przyczyny zastoju pokarmu wtórnego:

• Nie wystarczająco częste karmienia,

• Nieefektywne opróżnianie piersi,

• Miejscowy ucisku.

Postępowanie w przypadku zablokowania przewodu mlecznego

• Wilgotne, ciepłe okłady na chore miejsce przed karmieniem,

• Stymulowanie odruchu wypływu przed karmieniem,

• Odciąganie niewielkiej ilości pokarmu w celu zmiękczenia otoczki,

• Prawidłowa technika przystawiania do piersi, ssania oraz zakończenia karmienia,

• Częste karmienie, minimum 8 razy na dobę,

• Rozpoczynanie karmienia od piersi z zastojem,

• Postępowanie w przypadku zablokowania przewodu mlecznego

• Przystawiać dziecko prawidłowo do piersi w różnych pozycjach (polecana pozycja spod pachy),

• Po karmieniach zimne okłady na chore miejsce,

• W razie potrzeby odciąganie pokarmu, ale tylko do momentu odczucia ulgi,

• Noszenie nie uciskającej odzieży,

• Wypoczywać,

• Oksytocynę stosować na zlecenia lekarza, tylko jeżeli istnieją problemy z wypływem pokarmu.

Zapalenie piersi

Choroba występuje najczęściej między drugim a piątym tygodniem po porodzie, ale może zdarzyć się na każdym etapie laktacji. Dotyczy prawie 25 % matek karmiących. Trwa 2-6 dni. Rokowanie jest pomyślne, Nawrót zapalenia lub ropień piersi jest powikłaniem 10% przypadków, najczęściej niewłaściwie leczonych. Podanie antybiotyków i nie przerywanie karmienia piersią znacznie obniża ryzyko powikłań.

Objawy:

• Pierś jest zaczerwieniona, obrzmiała, silnie bolesna i gorąca. Dodatkowo matka ma objawy grypopodobne: dreszcze, bóle kostne, bóle głowy, gorączkę powyżej 38,4° C.

Przyczyny:

• Zwykle poprzedzone uszkodzeniem brodawki,

• Niewłaściwe postępowanie w czasie przepełnienia piersi i zablokowania przewodu mlecznego,

Czynniki sprzyjające:

• stres,

• przemęczenie,

• obniżenie częstości karmień,

• nadmiernie rozbudzona laktacja,

• uraz piersi,

• dieta niedoborowa,

• nadmierny wysiłek fizyczny,

• nieprawidłowo wykonany masaż.

Najczęstsze czynniki etiologiczne zapalenia piersi:

• gronkowiec złocisty Staphylococcus aureus

• gronkowiec skórny Staph. epidermidis

• paciorkowce niehemolizujące Streptococci

• paciorkowiec kałowy Streptococus foecalis

• pałeczka okrężnicy Escherichia coli

Postępowanie w przypadku zapalenia piersi

• NIE WOLNO PRZERYWAĆ KARMIENIA PIERSIĄ,

• Częstsze przystawianie dziecka do piersi, zwłaszcza chorą piersią,

• Każdorazowe rozpoczynanie karmienia od chorej piersi,

• Korekcja techniki karmienia (pozycja, przystawienie oraz właściwe zakończenie karmienia),

• Stosować różne pozycje do karmienia,

• Zimne okłady po karmieniach na ok. 30 minut; NIE WOLNO STOSOWAĆ GORĄCA!

• Postępowanie w przypadku zapalenia piersi

• Wypoczynek w łóżku przez przynajmniej dobę,

• Uzupełnianie płynów do zaspokojenia pragnienia,

• Leczyć uszkodzone brodawki sutkowe,

• Środek przeciwbólowy,

• Leczenia antybiotykiem trzeba rozpocząć jeśli:

• brodawki są uszkodzone,

• przy prawidłowym postępowaniu brak poprawy po 24 godz.,

• nastąpiło nagłe pogorszenie stanu ogólnego matki.

Leczenie zapalenie piersi

• Antybiotykiem z wyboru jest Syntarpen w dawce 500-1000mg podawany co 6 godzin 1 godzinę przed lub dwie po posiłku. Lekami pierwszego rzutu są też cefalpsporyny I i II generacji. Można je podawać z posiłkiem.

• Posiew pokarmu z antybiogramem przed rozpoczęciem antybiotykoterapii wykonuje się tylko w przypadku zakażenia szpitalnego, zakażenia o wyjątkowo ciężkim przebiegu lub uciążliwych nawrotów.

NAJCZĘSTSZE BŁĘDY:

• Przerywanie karmienia,

• Ograniczanie częstości karmień z chorej piersi,

• Masowanie i ugniatanie piersi,

• Stosowanie gorących okładów,

• Nie zastosowanie w porę antybiotyku,

• Stosowanie antybiotyków, które nie są efektywne w tej jednostce chorobowej np. ampicilina.

Grzybica

Przyczyny:

• Pleśniawki lub pieluszkowe zapalenie skóry u dziecka,

• Stosowanie w ostatnim czasie antybiotyku przez matkę lub dziecko,

• Nawracająca grzybica pochwy u matki.

Postępowanie w przypadku grzybicy

• Matka:

• Stosowanie właściwego leku na brodawki po każdym karmieniu przez 14 dni,

• Utrzymywanie brodawek w stanie suchym, wietrzenie piersi oraz ekspozycja piersi na działanie słońca (z umiarem),

• Zmiana wkładek laktacyjnych po każdym karmieniu (najlepsze jednorazowe),

• Pranie bielizny i wszystkich rzeczy, które mają kontakt z pokarmem np. ręczników w gorącej wodzie, prasowanie ich gorącym żelazkiem,

• Dokładne mycie rąk, zwłaszcza po zmianie pieluszki,

• Rozważenie leczenia partnera w przypadku utrzymującej się infekcji.

• Dziecko:

• Pędzlowanie jamy ustnej dziecka odpowiednim środkiem przeciwgrzybiczym przez 14 dni,

• Codzienne gotowanie przez 20 min. wszystkich przedmiotów , które dziecko bierze do buzi,

• Wyleczenie pieluszkowego zapalenia skóry.

Leczenie grzybicy

• Smarowanie brodawek środkiem przeciwgrzybiczym (np. Clotrimazolum maść 1%, Pevaryl, Nystatyna w zawiesinie i inne preparaty) po każdym karmieniu przez 14 dni,

• Stosowanie wzmożonej higieny wobec siebie, dziecka i wszystkich rzeczy mających kontakt z pokarmem.

Nadmierny odruch wypływu pokarmu

Przyczyny:

• Silna odpowiedź na oksytocynę wywołująca obfity, tryskający wypływ pokarmu,

• Często występuje w nadprodukcji pokarmu.

Postępowanie w nadmiernym odruchu wypływu pokarmu

• Zwolnienie wypływu poprzez zastosowanie pozycji leżącej, tak aby pierś znajdowała się poniżej buzi dziecka lub delikatny ucisk piersi ręką matki w kierunku klatki piersiowej,

• Przerwanie karmienia do czasu zakończenia tryskania pokarmu,

• Rozpoczęcie karmienia piersią, z której wypływ jest wolniejszy,

• Częste podnoszenie dziecka do pozycji pionowej w celu uwolnienia połkniętego powietrza,

• Przytulenie dziecka do piersi bez karmienia (skóra do skóry), by uspokoić i wyciszyć emocje,

• Dbanie o właściwą pozycję i sposób przystawiania dziecka do piersi.

• Odpowiednie pozycje stosowane przy nadmiernym wypływie pokarmu

Postępowanie w nadprodukcji mleka

• Podawanie tylko jednej piersi podczas jednego karmienia,

• Unikanie dodatkowego odciągania, odciąganie minimalnych ilości pokarmu tylko do odczucia ulgi,

• Unikanie długich przerw pomiędzy karmieniami,

• Stosowanie po karmieniu chłodnych kompresów na pierś.

Skok wzrostowy niemowlęcia (zauważalny niedobór pokarmu, kryzys laktacyjny)

Skok wzrostowy dotyczy zdrowych dzieci, prawidłowo przybierających na wadze.

Apetyt dziecka rośnie, by zaspokoić potrzeby związane z szybkim wzrostem. Zwiększone zapotrzebowanie na pokarm i konieczność częstszego karmienia może być fałszywie oceniona jako wykładnik nie wystarczającej produkcji pokarmu. Tzw. kryzysy laktacyjne występują najczęściej w ciągu pierwszych 3 miesięcy, często w 2-3 tygodniu, 6 tygodniu i 2 miesiącu.

Objawy u dziecka:

• niezadowolenie, grymaszenie,

• potrzeba częstego ssania, („wiecznie głodne"),

• częste budzenie się w nocy,

• niespokojne podczas i po zakończeniu ssania,

• odpychanie piersi.

• Skok wzrostowy niemowlęcia

Objawy u matki:

• piersi miękkie,

• uczucie „pustych piersi”,

• osłabiony lub brak odruchu wypływu pokarmu,

• wątpliwości co do możliwości wykarmienia własnego dziecka.

Zalecenia na czas kryzysu laktacyjnego

• Skontrować stan zdrowia dziecka u swojego pediatry,

• Upewnić się co do właściwej pozycji przy karmieniu i techniki ssania,

• Utrzymać częste karmienia: tak często, jak dziecko jest głodne (odruch szukania), nawet 12-15 x / 24 godz. lub częściej,

• Jeżeli dziecko po zakończeniu karmienia nadal wydaje się głodne, położyć ciepły kompres na piersi, delikatnieje pomasować i ponownie przystawić dziecko,

• Nie podawać żadnych sztucznych mieszanek ani płynów,

• W miarę możliwości zapewnić sobie dodatkową pomoc w obowiązkach domowych,

• Kryzys może trwać 2-7 dni, po tym czasie rytm karmień wraca do 8-12 x 24 godz.,

• Zwrócić uwagę czy dziecko moczy minimum 6 pieluch / 24 godz.

Zwiększanie produkcji pokarmu

• Zastosować wilgotne, ciepłe okłady na piersi 3-5 min. przed karmieniem,

• Delikatnie stymulować otoczki i brodawki,

• Zwiększenie stymulacji gruczołów piersiowych przez karmienie co 1,5 godziny w dzień, co 3 godziny w nocy (przynajmniej 10 - 12 karmień /dobę), podawanie obydwu piersi w czasie jednego karmienia,

• Zastosować techniki relaksacji podczas karmienia lub odciągania pokarmu:

• głębokie oddechy,

• wyobrażenie sobie przyjemnych miejsc, strumienia mleka płynącego do dziecka,

• słuchanie przyjemnej, relaksującej muzyki,

Rzeczywiste obniżenie laktacji

O rzeczywistym obniżeniu laktacji można pomyśleć, jeśli obserwujemy:

• Rzadkie karmienia (mniej niż 8 na dobę),

• Nie słychać połykania,

• Dziecko bez przerwy chce być przy piersi, dużo płacze,

• Dziecko jest mało aktywne, przesypia więcej niż 4 godziny (oszczędzanie energii).

• Rzeczywiste obniżenie laktacji

Rozpoznanie:

• Mniej niż 2 żółte stolce na dobę,

• Ciemne, zielonkawe stolce od 4 - tej doby,

• Mniej niż 6 mokrych pieluch od 4 - tej doby,

• Mocz jest ciemny, o ostrym zapachu,

• Objawy odwodnienia.

Rzeczywiste obniżenie laktacji potwierdza: 

• Spadek masy ciała powyżej 10% masy urodzeniowej,

• Przyrosty masy ciała mniejszy niż 17g/dobę lub 120g/tydzień,

• Dziecko nie osiąga masy urodzeniowej po 3 tygodniach,

• Krzywa wzrostu ostro spada.

Przyczyny:

• Nieprawidłowa technika karmienia,

• Zbyt mała częstość karmień, zbyt krótkie karmienia, zaprzestanie nocnych karmień,

• Dokarmianie, dopajanie, używanie kapturków, podawanie smoczków-gryzaczków,

• Rzadsze, ale trzeba je brać pod uwagę:

• Niedorozwój tkanki gruczołowej, niedomoga hormonalna matki,

• Przewlekły stres, przemęczenie matki,

• Choroba dziecka, wcześniactwo (słabe, nieefektywne ssanie), przedłużająca się żółtaczka (dziecko przesypia karmienia),

Laktację obniżają:

• Leki,

• Palenie papierosów i narażenie na dym papierosowy,

• Alkohol,

• Choroba,

• Skrajne niedożywienie,

• Ciąża.

Zwiększanie produkcji pokarmu

• Skorygowanie wszystkich nieprawidłowości związanych z karmieniem,

• Wyeliminowanie wszystkich możliwych czynników zaburzających laktację,

• Odpoczynek, najlepiej razem z dzieckiem w łóżku,

• Pomiędzy karmieniami odciągać pokarm ręcznie lub mechanicznie,

• Stosować dietę zgodną z zaleceniami dla matek karmiących, uzupełniać płyny zwłaszcza podczas karmienia lub odciągania,

• Skontrolować swoją masę ciała, spadek masy ciała nie powinien przekraczać 1 -2 kg/miesiąc,

• Zwiększenie produkcji mleka będzie zauważalne po 4-7 dniach od rozpoczęcia częstszych karmień i odciągania,

• Warto notować czas i ilość karmień oraz ilość odciąganego pokarmu w celu
  monitorowania bieżącej sytuacji.

• Stosowanie środków uznawanych za mlekopędne (koper, anyżek, czarnuszka, Galaktogel).

Relaktacja (odbudowanie laktacji)

• Wypoczywać przez min.48 godz. bez sprzątania, gotowania, prania itp.,

• Unikać smoczków, gryzaczków, kapturków itp.,

• Do karmienia używać kubeczka, łyżeczki, strzykawki lub kroplomierza,

• Dla młodszych niemowląt - układać dziecko na klatce piersiowej w bezpośrednim kontakcie skóra do skóry przez 6-8 godz. dziennie,

• Przystawiać dziecko do piersi co 2 godz., wyciskać odrobinę mleka na brodawkę, by zachęcić je do ssania (jeśli potrzeba),

• Upewnić się czy technika karmienia jest prawidłowa,

• Starać się pobudzić wypływ mleka poprzez zastosowanie technik relaksacji,

• Po karmieniu można dziecko dokarmić kroplomierzem, kubeczkiem, zgodnie z zaleceniami poniżej:

• Jako pierwszy zawsze podawać należy swój pokarm,

• Po każdym karmieniu ręcznie lub mechanicznie odciągać pokarm, by użyć go do kolejnego dokarmienia,

• Warto prowadzić notatki dotyczące czasu kolejnych karmień i wielkości porcji podawanych dodatkowo,

• Stopniowo zmniejszać ilość uzupełniającego sztucznego mleka zgodnie ze schematem: (indywidualne zalecenia dla każdej pacjentki).

Odciąganie mleka

Mleko należy odciągać:

• W celu stymulowania lub podtrzymania laktacji:

• Po porodzie lub w dowolnym okresie karmienia piersią - jeżeli dziecko nie chce lub nie może ssać albo ssie nieefektywnie.

• W niedoborze pokarmu.

• Gdy matka i dziecko są oddzieleni.

W celu zapewnienia prawidłowego opróżniania piersi:

• Niewielkie ilości w okresie nawału pokarmu.

• W czasie leczenia zastoju i zapalenia piersi, gdy dziecko ssie nieprawidłowo i samo nie opróżnia piersi.

Technika ręcznego odciągania pokarmu opracowana przez Chele Marmet z Instytutu Laktacji w Kalifornii:

• Ułożyć kciuk powyżej otoczki, palce poniżej.

• Przycisnąć delikatnie całą pierś do klatki piersiowej nie przemieszczając palców.

• Następnie zbliżyć palce do siebie lekko je obracając, nie należy przesuwać palców po skórze, tylko uciskać zatoki mleczne, które znajdują się między nimi.

• Zwolnić uścisk.

• Ruchy 2, 3, 4 rytmicznie powtarzać zmieniając ułożenie palców wokół brodawki, aby równomiernie opróżniać wszystkie zatoki mleczne.

Ręczne odciąganie pokarmu

Odciąganie pokarmu służy:

• Zapewnieniu dziecku pokarmu, gdy matka i dziecko przebywają oddzielnie,

• Zwiększeniu produkcji pokarmu,

• Zapobieganiu i leczeniu przepełnienia piersi.

Produkcja pokarmu w dużym stopniu odpowiada na stymulację piersi. Jest wystarczająca, jeśli karmienie naturalne, odciąganie mechaniczne lub ręczne odbywa się nie rzadziej niż co 3 godz. Niektórym matkom trudno jest odciągnąć pokarm pomimo, że z powodzeniem karmią piersią. Zatem ilość odciąganego pokarmu nie może służyć do oceny produkcji pokarmu.

Poniższe wskazówki mogą być pomocne podczas ręcznego odciągania pokarmu:

• Umyć ręce przed rozpoczęciem odciągania,

• Wybrać spokojne miejsce, przypomnieć sobie miłe chwile spędzone wspólnie z dzieckiem. Relaksacja pobudzi odruch wypływu mleka i zwiększy efektywność odciągania,

• Zrobić ciepłe i wilgotne okłady na piersi na 3-5 min. przed rozpoczęciem karmienia,

• Delikatnie pomasować piersi ruchami okrężnymi, a następnie wstrząsnąć piersi od obwodu w kierunku brodawek,

• Delikatnie stymulować brodawki wyciągając je i rolując palcami,

• Pokarm odciągać należy do czystych pojemników (twardy plastik lub szkło),

• Ułożyć kciuk powyżej otoczki, a pozostałe cztery palce pod piersią na brzegu otoczki,

• Delikatnie ucisnąć pierś w kierunku klatki piersiowej, a następnie zbliżać do siebie jednocześnie kciuk i palce, nie przesuwając ich po skórze,

• Wyżej wspomniane ruchy należy powtarzać rytmicznie, zmieniając pozycje palców wokół otoczki, tak aby opróżnić całą pierś,

• Zmieniać odciąganą pierś co 5 min. lub gdy zwalnia się wypływ. Pamiętać należy o powtarzaniu masażu, wstrząsaniu i odciąganiu kilkakrotnie tej samej piersi w ciągu jednego cyklu,

• Ilość odciągniętego każdorazowo pokarmu może być różna,

• Po zakończeniu odciągania pozostawić do wyschnięcia kilka kropli mleka na otoczce i brodawce,

• Wygląd pokarmu zmienia się podczas odciągania. Pierwsze porcje mleka są przezroczyste. Po uruchomieniu odruchu wypływu mleko staje się kremowo-białe. Podczas przechowywania pokarmu w naczyniu, tłuszcz zbiera się na górze. Niektóre leki, jedzenie i witaminy mogą nieznacznie wpływać na zabarwienie pokarmu.

• Jeśli zamierzamy przechowywać pokarm to:

• Zaraz po odciągnięciu szczelnie należy zamknąć naczynie i zaopatrzyć w kartkę opisującą ilość, datę i czas odciągnięcia,

• Przestrzegać wskazówek dotyczących przechowywania pokarmu.

Osiągnięcie wprawy w ręcznym odciąganiu wymaga czasu i doświadczenia. Warto być cierpliwym i nie zniechęcać się.

Mechaniczne odciąganie pokarmu

Odciąganie pokarmu służy:

• Zapewnieniu dziecku pokarmu, gdy matka i dziecko przebywają oddzielnie,

• Zwiększeniu produkcji pokarmu,

• Zapobieganiu i leczeniu przepełnienia piersi.

Produkcja mleka jest odpowiednia do zapotrzebowania. W celu rozbudzenia i utrzymania prawidłowej laktacji należy karmić lub odciągać min. 8 x / dobę. Niektórym matkom trudno jest odciągnąć pokarm, mimo że z powodzeniem karmią piersią. Dlatego też miarą produkcji mleka nie powinna być ilość pokarmu, którą kobieta jest w stanie ściągnąć.

Poniższe wskazówki powinny okazać się pomocne przy odciąganiu mechanicznym

• Wybierać spokojne miejsce, przypomnieć sobie miłe chwile spędzone wspólnie z dzieckiem. Relaksacja pobudzi odruch wypływu mleka i zwiększy efektywność odciągania,

• Dokładnie umyć ręce,

• Zrobić ciepły, wilgotny okład na piersi na 3-5 min. przed rozpoczęciem karmienia,

• Delikatnie pomasować piersi ruchami okrężnymi, a następnie wstrząsnąć piersi od obwodu w kierunku brodawek,

• Delikatnie stymulować brodawki wyciągając i rolując je palcami,

• Postępować zgodnie z instrukcją stosowania laktatora,

• Tempo wypływu mleka zmienia się w czasie odciągania. Podczas kilku pierwszych minut pokarm może „skapywać" wolno kroplami, po uruchomieniu zaś odruchu wypływu wytrysnąć gwałtownie. Sytuacja ta może powtarzać się kilkakrotnie podczas ściągania,

• Po zakończeniu ściągania należy pozostawić kilka kropli pokarmu na brodawkach do wyschnięcia,

• Ilość ściągniętego mleka może się każdorazowo różnić i jest to normalne,

• Wygląd pokarmu zmienia się podczas odciągania. Pierwsze porcje mleka są przezroczyste. Po uruchomieniu odruchu wypływu mleko staje się kremowo-białe. Podczas przechowywania pokarmu w naczyniu, tłuszcz z mleka zbiera się na górze. Niektóre leki, jedzenie i witaminy mogą nieznacznie wpływać na zabarwienie pokarmu.

• Jeśli planujemy przechowywanie mleka:

• Po odciągnięciu pokarmu należy zaopatrzyć pojemnik w informację, która powinna zawierać datę, ilość i godzinę ściągnięcia,

• Zapoznać się ze wskazówkami dotyczącymi przechowywania mleka.

Warunki przechowywania pokarmu

Warunki przechowywania pokarmu

Warunki przechowywania pokarmu	Pokarm dla dzieci urodzonych o czasie	Pokarm dla wcześniaków i dzieci chorych
Temperatura pokojowa	10 - 12 godzin	4 godziny
Lodówka (+3° - +8°)	48 godzin	24 godziny
Zamrażalnik lodówki (-10°)	1 tydzień	1 tydzień
Zamrażarka (-18° - -20°)	6 miesięcy	Nie nadaje się do podania

Dziecko nie umie ssać

Jak rozpoznać nieprawidłowe przystawienie:

• tylko brodawka w buzi dziecka,

• wąskie ułożenie ust,

• wargi nie wywinięte,

• otoczka marszczy się,

• policzki zapadają się,

• język cofnięty, nie widać w kąciku ust,

• słychać cmokanie, mlaskanie,

• ssanie jest bolesne dla matki,

• po karmieniu brodawka jest spłaszczona lub wyciągnięta.

Badanie mechanizmu ssania

• Umyć dokładnie ręce przed badaniem, na rękę „badającą” założyć jałową rękawiczkę. Dotykając warg dziecka zachęcić je do otwarcia buzi. Wprowadzić palec do buzi dziecka, opuszką wyczuć drobne ziarnistości znajdujące się na granicy podniebienia twardego i miękkiego. Należy zwrócić uwagę na następujące elementy:

• Czy dziecko szeroko otwiera buzię, czy raczej wciąga podawany palec?

• Czy akceptuje palec odpowiednio głęboko włożony ?

• Czy ma wywinięte wargi?

• Czy język pokrywa dolne dziąsła i obejmuje palec od dołu?

• Czy dziecko nie zagryza palca?

• Czy ssanie jest mocne, skoordynowane, czy raczej słabe, chaotyczne?

• Umytym palcem wskazującym masujemy wargi dziecka: górną, potem dolną. Głośno mówimy „Otwórz, otwórz!” i otwieramy szeroko swoje usta jak przy mówieniu litery „a”. Gdy dziecko otworzy buzię szeroko, wsuwamy do jego ust palec opuszką do góry.

• W momencie otwierania buzi mówimy dziecku „Połóż język!” i gdy dziecko położy język i zakryje nim dolne dziąsła wsuwamy palec skierowany opuszką do góry. Następnie powoli obracamy palec opuszką w stronę języka i wysuwamy palec z buzi dziecka cały czas lekko uciskając na język.

• Ćwiczenia prawidłowego przystawiania do piersi

• W prawidłowym ssaniu jak np. cmokanie, wciągnięte wargi daje się skorygować nie przerywając karmienia. Należy palcem wskazującym obniżyć bródkę dziecka, a następnie mocniej wtulić je w pierś. Konsekwentne poprawianie przy każdym karmieniu szybko daje efekt.

Dziecko nie chce ssać

Przyczyny:

• Zła pozycja do karmienia,

• Brodawki płaskie, wklęsłe,

• Niechęć do otwierania buzi po zastosowaniu ssaka do odśluzowywania,

• Zaburzenie mechanizmu ssania po stosowaniu smoczków, kapturków,

• Zablokowany lub zbyt szybki wypływ pokarmu,

• Napięta, nerwowa matka,

• Dolegliwości dziecka:

• uraz okołoporodowy,

• kolka, alergia,

• zapalenie ucha,

• Zmiana zapachu matki (perfumy, dezodoranty, kremy),

• Rozpraszanie się,

• Miesiączka, ciąża.

Postępowanie

• Trzeba wyeliminować wszelkie możliwe przyczyny, np.:

• w przypadku zbyt szybkiego wypływu pokarmu: jeżeli dziecko nie radzi sobie z łykaniem, należy przerwać karmienie na 1 - 2 minuty, dziecko podnieść do pozycji pionowej, a z piersi odciągnąć trochę mleka, po czym ponowić karmienie,

• w przypadku zahamowania odruchu oksytocynowego: przed przystawieniem dziecka do piersi samodzielnie wzbudzić wypływ przez odciągnięcie niewielkiej ilości pokarmu,

• wyeliminować z diety produkty zmieniające smak pokarmu oraz alergizujące,

• Zadbać o bardzo wygodne, ciche i spokojne miejsce do karmienia,

• Próby przystawiania podejmować, gdy dziecko jest spokojne i niezbyt głodne,

• Wybrać inną pozycję do karmienia np. zamiast siedzącej leżącą, zamiast klasycznej - spod pachy,

• Można powtórzyć kontakt „skóra do skóry”,

• Jeżeli nie uda się przystawić do piersi - nakarmić dziecko odciągniętym pokarmem,

• Jeśli dziecko konsekwentnie odmawia ssania - przeczekać nawet 2 - 3 tygodnie. W tym czasie kilka razy w ciągu dnia proponować pierś oraz regularnie odciągać pokarm i karmić nim dziecko przy pomocy sposobów innych niż butelka.

---