Wstrzyknięcia domięśniowe

Lek wprowadzony domięśniowo dostaje się do krwi przez otaczające tkanki oraz ściany naczyń krwionośnych znajdujących się w mięśniach. Leki podawane domięśniowo nie mogą być podawane dożylnie, dlatego po wprowadzeniu igły sprawdzamy, czy nie znajduje się ona w naczyniu krwionośnym.

^{Wstrzyknięcia domięśniowe wykonuje się w mięsień o dużej masie, w bezpiecznej odległości od dużych pni nerwowych i naczyniowych, pod kątem 90°w stosunku do powierzchni ciała, napinając skórę między palcem wskazującym i kciukiem, jedynie u ludzi wychudzonych ujmuje się w fałd, aby igła nie oparła się o kość, na głębokość ľ igły (około 3 cm), aspirując i podając powoli do 5 ml leku.}

Szybkość przenikania do krwi zależy od:

• stopnia ukrwienia tkanek;

• stężenia wstrzykniętego leku;

• wielkości cząsteczek leku;

• rodzaju rozpuszczalnika;

• rodzaju i wielkości kryształów leku stosowanego w postaci zawiesiny.

Leki podane domięśnowo wchłaniają się około 5-krotnie wolniej niż podawane dożylnie, mniej więcej w ciągu 10-15 min, ponieważ wchłaniane są do krwi z tkanki łącznej i mięśniowej.

• Najczęściej wstrzykuje się leki w zawiesinach, oleiste, w roztworach wodnych.

• Maksymalnie wstrzykuje się do 5 ml leku, (do 10 ml.) Większa ilość płynów może spowodować uszkodzenie tkanki mięśniowej.

Lek należy podawać głęboko, aby ominąć tkankę tłuszczową.

Wstrzyknięcie wykonuje się w większe mięśnie:

• pośladkowe: w zewnętrzny górny kwadrant pośladka,

• w wewnętrzną górną część mięśnia pośladkowego wielkiego;

• przedniej części uda: do mięśnia czworogłowego.

• Mięśień naramienny

Po podaniu leku miejsce podania można delikatnie masować ruchami okrężnymi przez 30-60 s, aby zmniejszyć ból i ułatwić wchłanianie leku, nie należy tego robić po podaniu zawiesiny.

Łatwiej podać lek w rozluźniony mięsień; uzyskuje się to przez zgięcie kończyny w stawie kolanowym.

Warunki w tkankach do podawania leków we wstrzyknięciach
W czasie wykonywania wstrzyknięcia, niezależnie od jego rodzaju, naruszona zostaje ciągłość skóry przez wprowadzaną do tkanek igłę. Leki najczęściej podawane są domięśniowo, dożylnie lub podskórnie. Wchłonięcie leku podawanego pozajelitowo uwarunkowane jest prawidłowym funkcjonowaniem układu naczyniowego.

Zasady wykonywania wstrzyknięć i podawania leków we wstrzyknięciach.

Ogólne zasady wykonywania wstrzyknięć

• Zgoda pacjenta na zabieg

• Podawanie leków za pomocą wstrzyknięć i wlewów wykonywane jest na pisemne zlecenie lekarza.

• Pisemne zlecenie lekarza na wykonanie wstrzyknięcia powinno zawierać nazwę leku (nazwę handlową), stężenie, dawkę i ilość leku przypadającą na jedną dawkę, sposób podania, czas i częstotliwość podania.

• Pacjent albo jego opiekun prawny powinien wyrazić zgodę na wykonanie wstrzyknięcia; przed wykonaniem wstrzyknięcia należy: zawsze sprawdzić tożsamość pacjenta.

• Przed wykonaniem wstrzyknięcia pacjent albo jego opiekun prawny powinien być poinformowany, przez osobę wykonującą wstrzyknięcie, o celu i istocie zabiegu, o oczekiwanym sposobie zachowania podczas wstrzyknięcia i po jego wykonaniu.

• Ocena stanu pacjenta przed wykonaniem, w czasie i po wykonaniu wstrzyknięcia dotyczy to szczególnie:

• stanu skóry i tkanki podskórnej;

• reakcji pacjenta na wprowadzenie do organizmu igły lub kaniuli, podawany lek, przetaczany płyn;

• objawów wskazujących na wystąpienie powikłań.

Dokumentowanie wstrzyknięć

Każdorazowe wstrzyknięcia przez osobę wykonującą: w dokumentacji pacjenta i dokumentacji obowiązującej w instytucji, w której wykonano wstrzyknięcie. W razie wystąpienia powikłań należy dokumentować wszystkie niepożądane objawy, a także numer serii podawanego preparatu, zwłaszcza preparatów krwiopochodnych i szczepionek.

Przestrzeganie antyseptyki

• Wykonanie wstrzyknięcia i wlewu pozajelitowego wymaga zawsze postępowania aseptycznego, ponieważ związane jest z naruszeniem ciągłości tkanek. W związku z powyższym należy:

• używać do wstrzyknięć zestawu (igły, strzykawki) jałowego, jednorazowego użytku;

• sprzęt jednorazowego użytku wyjmować z opakowania w miejscu wskazanym na opakowaniu;

• wyjmując strzykawkę z opakowania, zwracać uwagę na nasadkę, otwierać opakowanie igły bezpośrednio przed wprowadzeniem do ampułki i tkanki;

• po wykonanym wstrzyknięciu miejsce wkłucia zdezynfekować albo zabezpieczyć opatrunkiem.

Konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pacjentowi i osobie wykonującej wstrzyknięcie wymaga postępowania antyseptycznego:

• przed przystąpieniem do wykonania wstrzyknięcia osoba wykonująca powinna higienicznie umyć ręce;

• do dezynfekcji ampułek, fiolek, skóry należy stosować preparaty antyseptyczne w płynie;

• przed wprowadzeniem igły do tkanek należy przygotować miejsce wkłucia;

• sposób przygotowania zależy od celu wstrzyknięcia i rodzaju wprowadzanej substancji;

• po zwilżeniu skóry środkiem dezynfekcyjnym, na obszarze 2,5-5 cm, nie dotykać zdezynfekowanego miejsca;

• po wykonanym wstrzyknięciu z używanym sprzętem i materiałami należy postępować zgodnie z obowiązującymi przepisami (igły i strzykawki włożyć do twardych pojemników przeznaczonych do spalenia, materiał opatrunkowy, ampułki, rękawiczki umieścić w pojemnikach do odpadów komunalnych, tacę wymyć i odkazić).

• Przestrzeganie zaleceń dotyczących postępowania aseptycznego i antyseptycznego jest warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa pacjentowi i osobie wykonującej wstrzyknięcie.

Wybór optymalnego miejsca wstrzyknięcia

Skuteczność wykonania wstrzyknięcia uwarunkowana jest wyborem optymalnego miejsca wprowadzenia igły, szczególnie przy iniekcjach domięśniowych unikać niebezpieczeństwa uszkodzenia nerwu kulszowego, podania leku do naczyń krwionośnych.

Dobór sprzętu

Prawidłowy dobór sprzętu zapewnia podanie leku do odpowiedniej tkanki i pozwala uniknąć powikłań; należy pamiętać, że długość i kaliber wybieranej igły zależą od cech wstrzykiwanej substancji i miejsca wstrzyknięcia.

Zestaw przeciwwstrząsowy

Wykonywanie wstrzyknięć, szczególnie testów alergicznych i podawania antybiotyków, leków szybko działających, wymaga przygotowania i każdorazowego sprawdzenia kompletności zestawu przeciwwstrząsowego.

Przechowywanie sprzętu :

• Przechowywanie leku, sprzętu, materiałów opatrunkowych:

• leki przechowuje się w oryginalnych opakowaniach, w wydzielonym pomieszczeniu;

• sprzęt i materiał opatrunkowy powinien być przechowywany w warunkach zapewniających jałowość;

• szczepionki należy przechowywać w lodówce w temperaturze 2- 4°C.

Przygotowanie leku

• do przygotowania i podania leku należy zgromadzić niezbędny, odpowiedni do zleconego wstrzyknięcia sprzęt na tacy;

• przed przystąpieniem do przygotowania zestawu osoba wykonująca powinna higienicznie umyć ręce;

• leki należy przygotowywać zgodnie z pisemnym zleceniem lekarza;

• w czasie przygotowywania sprawdzić: nazwę leku, dawkę, termin ważności, a następnie jeszcze co najmniej dwukrotnie nazwę i dawkę leku (zasada trzykrotnego sprawdzania leku);

• osoba podająca lek pacjentowi powinna znać lek: nazwę, dawkę, postać, wygląd, działanie i możliwe powikłania (działanie niepożądane), sposób udzielania pierwszej pomocy, sposób i częstość podawania, objawy przedawkowania i nietolerancji, odczyny polekowe;

• zawsze należy sprawdzić zawartość fiolki/ampułki: ilość, kolor, zmętnienie, wytrącanie się kłaczków;

• ważne jest sprawdzenie temperatury leku; jeżeli lek wyjęty jest z lodówki, należy ogrzać fiolkę, trzymając ją przez chwilę w ręce;

• lek w postaci zawiesiny wymieszać kilkakrotnie, przechylając i obracając fiolkę;

• lek do strzykawki nabierać bezpośrednio przed podaniem;

• do rozpuszczenia leku w postaci suchej w ampułce należy używać wyłącznie rozpuszczalnika dołączonego do opakowania ampułki albo takiego, jaki określony jest w instrukcji;

• w czasie pobierania leku z ampułki lub fiolki ścięcie ostrza igły skierować do ścianki, co umożliwi dokładne opróżnienie leku z opakowania.

Podawanie leków we wstrzyknięciu:

• należy unikać niezgodności przy wykonywaniu wstrzyknięć co związane jest z przestrzeganiem następujących reguł:

• używać leków o znanych nazwach,

• nie mieszać różnych leków w jednej strzykawce,

• należy wybrać optymalne miejsce wprowadzenia igły i podania leku lub wykonania wlewu;

• każdorazowo wstrzykiwać pełnowartościowy lek w ściśle obliczonej dawce;

• zawsze, bezpośrednio przed wstrzyknięciem sprawdzić lek pod względem jakości, ilości, daty ważności;

• nie wolno podawać powietrza do tkanek, szczególnie do tkanki podskórnej i żył, natomiast przy wstrzyknięciu domięśniowym jako jedną z technik stosuje się wprowadzenie na zakończenie wstrzyknięcia 0,2 ml powietrza, co zapobiega wprowadzeniu substancji do tkanki podskórnej;

• przy dłuższym stosowaniu leczenia metodą wstrzyknięć domięśniowych należy zmieniać miejsce wkłucia, naciągać skórę i szybko wkłuwać igłę, co zmniejsza bolesność;

• ważna jest technika podawania leku; należy przestrzegać wykonywania wstrzyknięcia zgodnie z obowiązującą techniką, np. przy wstrzyknięciu domięśniowym nie powinno się wstrzykiwać więcej niż 5 ml płynu w jedno miejsce, maksymalnie można podać 10 ml leku; zmieniając kierunek wkłucia igły, płyn wstrzykiwać powoli, tak aby pozwolić mu na rozprzestrzenienie się w tkance mięśniowej, masaż w miejscu wstrzyknięcia zwiększa miejscowe krążenie krwi, rozcieńcza wstrzyknięty roztwór i ułatwia wchłanianie;

• nie wolno wprowadzać do tkanek igieł używanych do nabierania leku.

Postępowanie po podaniu leku

• ampułki i fiolki częściowo zużyte należy wyrzucić do odpadów, nie przechowywać do kolejnego podania;

• puste ampułki i fiolki usuwać do odpadów po podaniu leku, do chwili podania trzymać na tacy ze strzykawką (zasada trzykrotnego sprawdzania leku)

• Powikłania jako konsekwencja nieprzestrzegania zasad

• W wyniku nieprzestrzegania zasad przy przygotowywaniu i podawaniu leków we wstrzyknięciach i wlewów mogą wystąpić powikłania groźne dla zdrowia i życia pacjenta, takie jak:

• Martwica tkanek w wyniku wprowadzenia podskórnie leku przeznaczonego tylko do wstrzyknięć domięśniowych lub dożylnych, zwłaszcza leku drażniącego tkanki.

• c.d

• Ból w konsekwencji zbyt szybkiego wprowadzania leku (dochodzi do rozerwania tkanek), zbyt płytkiego wstrzyknięcia leku przeznaczonego do podania domięśniowego.

• Miejscowe odczyny zapalne w wyniku wprowadzenia zakażenia, podania leku do nieodpowiedniej tkanki.

• Infekcja organizmu jako konsekwencja: brudnych rąk, złe odkażonej skóry, używania niejałowego sprzętu, zainfekowania leku.

• Złamanie igły (najczęściej przy nasadce): należy przestrzegać reguły wprowadzania igły do tkanki na odpowiednią głębokość, np. przy wstrzyknięciu

• domięśniowym igłę wbijać do 3/4 długości, a pacjenta uprzedzić o momencie wkłucia, żeby gwałtownym ruchem nie spowodował złamania igły, pacjentów nieprzytomnych, niespokojnych i dzieci należy przytrzymać.

• Wstrząs, ból w miejscu wkłucia, podrażnienie ściany naczynia krwionośnego, podanie leku drażniącego poza naczynie i martwica tkanek, krwotok, zakażenie, nietolerancja rozpuszczalnika lub składnika leku na skutek nieprawidłowego przygotowania i podania leku dożylnie.

• Uszkodzenie nerwu kulszowego (nerw kulszowy biegnie przez środek pośladka) po nieprawidłowym wyborze miejsca wkłucia przy wstrzyknięciu domięśniowym.

• Ropień poiniekcyjny; najczęściej u pacjentów z obniżoną odpornością

• Miejscowa reakcja alergiczna na podawany lek.

• Jałowa martwica mięśni po podaniu kortykosteroidów.

• Krwotok z uszkodzonego naczynia krwionośnego.

• Uszkodzenie okostnej i dotkliwy ból po zbyt głębokim wkłuciu domięśniowym.

• Zwłóknienie i stwardnienie tkanki podskórnej po wstrzyknięciu domięśniowym zbyt krótką igłą u osób otyłych.

• Zanik tkanki podskórnej i upośledzone wchłanianie przy zbyt dużej ilości leku podanego zbyt szybko.

• Krwiak podskórny wskutek przekłucia naczynia krwionośnego przy wstrzyknięciu domięśniowym lub podskórnym bez aspiracji i sprawdzenia położenia igły.

• Zator po podaniu leku oleistego do naczynia krwionośnego, ponieważ kuleczki tłuszczu mogą zaczopować naczynie krwionośne i w konsekwencji doprowadzić do śmierci.

• Zwłóknienia i stwardnienia podskórnej tkanki tłuszczowej w wyniku niewchłonięcia się leku zleconego do podania domięśniowego, jeśli użyto zbyt krótkiej igły; lek zatrzymuje się w tkance tłuszczowej; może to wystąpić u osób otyłych; lek nie resorbuje się w tkance tłuszczowej.

Zestaw przeciwwstrząsowy

• Powinien być zawsze skompletowany, możliwy do użycia w każdej chwili.

• Leki, sprzęt i urządzenia powinny być uporządkowane i właściwie oznaczone.

• Zestaw powinien być przechowywany w ustalonym miejscu, a po użyciu zawsze

• uporządkowany i skompletowany.

Zestaw powinien zawierać:

• leki (4 amp. epinefryny, 4 amp. atropiny, 2 amp. chlorku wapnia 10%, 1 amp. dopaminy, 1 amp. dobutaminy, 2 amp. chlorowodorku lidokainy, 1 amp. 8,4% wodorowęglanu sodu,

• leki przeciwbólowe, leki z grupy kortykosteroidów);

• kaniule do kaniulacji żył;

• 2 kraniki trójdrożne;

• 2 komplety jałowych gazików;

• rolkę plastra o szerokości 2-2,5 cm; bandaż;

• zestaw do wlewu kroplowego;

• 500 ml glukozy 5%, płyny elektrolitowe;

• rurki dotchawicze, prowadnice do rurek; zestaw łącznikowy do rurek dotcha.

• kleszczyki Magilla; - narzędzie zaciskowe laryngoskop;

• rurki ustno-gardłowe;

• żel do zmniejszenia oporu tkanek, np. 2% lidokaina.

Alternatywna technika podawania leku za pomocą wstrzyknięcia domięśniowego po dokładnym pobraniu leku do strzykawki wciąga się do niej 0,2 ml powietrza.

Po wstrzyknięciu leku banieczka powietrza wychodzi ze strzykawki na końcu, oczyszczając igłę i zapobiegając pozostawaniu resztek w tkance tłuszczowej podskórnej przy wycofaniu igły.

Cel wstrzyknięcia domięśniowego

• brak możliwości podania leku pacjentowi doustnie;

• odciążenie i(lub) ochrona przewodu pokarmowego pacjenta;

• szybkie wchłanianie leku w celu zadziałania terapeutycznego;

• podanie antybiotyku;

• leków przeciwbólowych.

Miejsca wstrzyknięcia domięśniowego

• Mięsień pośladkowy średni.

• Mięsień pośladkowy wielki — zewnętrzno-górny kwadrant pośladka..

• Mięsień czworogłowy uda — przednio-boczna część uda,.

• Mięsień naramienny — górna zewnętrzna część ramienia,

Metody wyznaczania miejsca wstrzyknięcia domięśniowego

1. Metoda brzuszno-pośladkowa według von Hochstettera

Pacjent leży rozluźniony na plecach lub na boku, z lekko ugiętymi: kolanami i lekko podciągniętą ku górze ręką. Jeżeli wykonuje się wkłucie w prawy pośladek, należy położyć opuszkę lewego palca wskazującego na prawy kolec biodrowy przedni górny i odsunąć palec środkowy tej samej ręki wzdłuż grzebienia kości biodrowej ku tyłowi,

aż palce będą maksymalnie rozsunięte; wkłucia dokonuje się w dolnej 1/₃ trójkąta utworzonego przez palec wskazujący i środkowy.

Jeżeli wykonuje się wkłucie w lewy pośladek, należy położyć opuszkę lewego palca środkowego na lewy kolec biodrowy przedni górny i odsunąć palec wskazujący tej samej ręki wzdłuż grzebienia kości biodrowej do tyłu, aż palce będą rozsunięte; wkłucia dokonuje się w dolnej 1/₃ trójkąta utworzonego przez palec środkowy i wskazujący.

2. Metoda według Sachtlebena

Pacjent leży rozluźniony na plecach lub na boku, z lekko ugiętymi kolanami i lekko podciągniętą ku górze ręką. Pielęgniarka, stojąc przed pacjentem leżącym na lewym boku, kładzie palec wskazujący prawej ręki na grzebieniu kości biodrowej w taki sposób, żeby kolec biodrowy przedni gór­ny leżał w „C" utworzonym przez palec wskazujący i kciuk; miejsce wkłucia znajduje się na linii między środkowym stawem palca wskazującego a krętarzem większym poniżej grzebienia kości biodrowej na szerokość:

- 1 palca (około 2,5 cm) u dzieci o wzroście do 0,75 m;
- 2 palców (około 5 cm) u dzieci o wzroście do 1,25 m;
- 3 palców (około 7,5 cm) u dorosłych.

3. W okolicę mięśnia pośladkowego wielkiego:

Metoda kwadrantów

Pacjent leży rozluźniony na brzuchu, z palcami stóp skierowanymi ku sobie, rękami swobodnie obejmującymi poduszkę, lub na boku (kończyna dolna leżąca od dołu jest wyprostowana, a znajdująca się od góry jest zgięta).

Należy poprowadzić linię pionową od grzebienia kości biodrowej przez środek pośladka oraz linię poziomą od górnej części szpary pośladkowej do kolca biodrowego przedniego górnego, wyznaczając w ten sposób 4 kwadranty. Górny zewnętrzny kwadrant należy podzielić dwiema przekątnymi, miejsce ich przecięcia wyznacza miejsce wkłucia.

4. Okolica uda (głowa boczna mięśnia czworogłowego uda

Pacjent leży na plecach, boku bądź siedzi. Wstrzyknięcie wykonuje się w zewnętrzną część uda. Należy położyć jedną rękę na szerokość dłoni poniżej krętarza większego, drugą zaś na szerokość dłoni powyżej kolana; odwiedzione kciuki dłoni wyznaczają linie między nimi, wstrzyknięcia dokonuje się w środkowej 1/₃ części tej linii.

5. Okolica ramienia (mięsień naramienny)

Pacjent leży na plecach, boku lub siedzi. Wstrzyknięcie wykonuje się po zewnętrznej stronie rozluźnionego ramienia (nie powinno być skręcone), na szerokości 2-3 palców poniżej wyrostka barko­wego łopatki (wykonanie wstrzyknięcia w środkową i dolną część ramienia może uszkodzić nerw promieniowy). Istniejąca w okolicy ramienia zgrupowana niewielka masa mięśniowa pozwala na wstrzykiwanie małych ilości leku w wyjątkowych sytuacjach.

Przeciwwskazania do wykonania wstrzyknięcia domięśniowego

• Stan zapalny lub ropny w miejscu wstrzyknięcia.

• Zmiana patologiczna na skórze, np. wysypka.

• Zwłóknienie w tkance mięśniowej.

• Skłonność do krwawień lub leczenie środkami przeciwzakrzepowymi.

• Podejrzenie zawału serca (ze względu na ewentualne leczenie fibrynolityczne).

• Wstrząs..

Wskazania do wykonania wstrzyknięć domięśniowych :

• niemożność przyjęcia leku doustnie przez pacjenta,

• konieczność szybkiego zadziałania leku,

• podanie np. antybiotyków, witamin, leków przeciwbólowych, leków przeciwzapalnych.

lekarskich.

Możliwe powikłania wstrzyknięcia domięśniowego:

• Ropień poiniekcyjny, najczęściej u pacjentów z obniżoną odpornością, np. leczonych cytostatykami, chorych na cukrzycę.

• Miejscowa reakcja alergiczna na podany lek.

• Jałowa martwica mięśni, zwłaszcza przy stosowaniu kortykosteroidów.

• Zwłóknienie i stwardnienie tkanki podskórnej.

• Zanik tkanki podskórnej. Upośledzone wchłanianie leku.

• Bolesność wskutek częstych wstrzyknięć w to samo miejsce.

• Szybsze wchłanianie i działanie leku wskutek podania go do naczynia krwionośnego w wyniku niewykonania aspiracji.

• Krwiak podskórny wskutek przekłucia naczynia krwionośnego.

• Zator tłuszczowy w wyniku podania leku oleistego do naczynia krwionośnego.

• Wstrząs anafilaktyczny, zespół Hoigne*, zespół Nicolau* w wyniku podania leku w postaci kryształków lub zawiesiny, np. penicyliny, do naczynia krwionośnego.

• Utrudnione wchłanianie leku oraz możliwość powstania martwicy lub długotrwałego jałowego nacieku w wyniku podania leku do tkanki tłuszczowej (zastosowanie zbyt krótkiej igły lub wykonanie zbyt płytkiego wkłucia).

6. Uszkodzenie nerwu kulszowego przez niewłaściwe wyznaczenie miejsca wkłucia.

Zasady obowiązujące przy wykonywaniu zabiegu.

1. Przestrzeganie zasad postępowania aseptycznego i antysepycznego.

• Dezynfekowanie miejsca wkłucia.

• Używanie jałowego sprzętu.

• Zachowanie jałowości leku.

2. Wybranie miejsca wkłucia , obejrzenie, zbadanie palpacyjnie przewidywanego miejsca wkłucia.

Ominięcie zmian patologicznych zaobserwowanych i stwierdzonych badaniem palpacyjnym.

Miejsce wstrzyknięcia wybiera się bardzo uważnie. Nie może to być miejsce bolesne czy z wyczuwalnymi stwardnieniami, z rysami żył podskórnych, z naciekami po wstrzyknięciach, zmianami patologicznymi, takimi jak znamiona, przebarwienia, wypryski, zmiany zapalne, ropne.

Unika się także miejsc, w których przebiegają nerwy, np. nerw kulszowy.

3. Sprawdzenie zgodności leku ze zleceniem lekarskim (nazwy, dawki, terminu przydatności)

4. Jeśli istnieje potrzeba podania dwóch leków, należy je przygotować w oddzielnych strzykawkach, pamiętać o zmianie miejsca podania drugiego leku oraz o tym, że maksymalnie można podać 10 ml leku. Nie można wykonywać iniekcji z większej objętości leku, gdyż mogłoby to spowodować uszkodzenie tkanki mięśniowej.

4. Usunięcie powietrza ze strzykawki.

5. Sprawdzenie położenia igły przez aspirowanie.

W razie pojawienia się krwi podczas aspiracji należy zmienić miejsce wkłucia. Lek wprowadza się powoli, obserwując miejsce wkłucia i samopoczucie pacjenta.

6. Przestrzeganie godzin podawania leku, zapewniając utrzymanie terapeutyczne stężenie leku.

7. Przygotowanie i podanie leku przez tę samą osobę.

8. Udokumentowanie wykonania zabiegu.

9. Stosuj zasady reżimu sanitarnego w trosce o bezpieczeństwo własne i pacjenta.

10. Znajomość pacjenta i jego stanu jest koniecznym warunkiem do takiego postępowania pielęgniarki, aby uspokoić go i zmniejszyć lęk przed wykonywanym zabiegiem.

11. Uprzedzenie chorego o momencie wkłucia.
    

12. Niebezpieczeństwa grożące przy wykonywaniu wstrzyknięć (wspólne dla wszystkich wstrzyknięć):

3. wprowadzenie infekcji,

4. wprowadzenie powietrza,

5. podanie niewłaściwego leku,

6. podanie leku w niewłaściwe miejsce,

7. złamanie igły,

8. zasłabnięcie pacjenta,

9. podanie leku do naczynia krwionośnego,

10. podanie leku do tkanki podskórnej,

11. uszkodzenie nerwu kulszowego,

12. podanie niewłaściwego leku

13. powtórne wykonanie zabiegu.


Mięsień naramienny


Mięsień czworogłowy uda

Mięsień pośladkowy wielki (metoda kwadrantów)







Mięsień pośladkowy średni


12

---