Procedury dostawy, kontroli
ilościowej i jakościowej oraz
odbioru ładunku

Wstęp



Statki morskie na podstawie międzynarodowych
konwencji podlegają szczegółowym procedurom
dotyczącym większości zadań co wymusza na
załogach stosowanie odpowiednich dokumentów
które potwierdzają zastosowanie procedur oraz
stanowią zabezpieczenie powierzonego mienia. Ze
względu na duży stopień szczegółowości większości
dokumentów poprawne ich uzupełnienie daje nam
dużą szansę na poprawne wykonanie wszystkich
czynności jednak dobra znajomość wszystkich
elementów dokumentacji ładunkowej może pozwolić
na uniknięcie wielu poważnych błędów.

Dokumenty ładunkowe
statku morskiego

Lista ładunkowa (Cargo
List)



Wyszczególnia ona wszystkie partie towaru, jakie
mają być załadowane na wymieniony statek w
danym porcie. Stanowi jakby spis systematyczny
ładunków. Dla każdego portu przeznaczenia
sporządza się osobną listę, a pozycje numeruje
kolejno. Takie same numery wpisuje się do kwitów
sternika, co umożliwia łatwą kontrolę załadunku.
Dane wymienione na liście ładunkowej są identyczne
z podawanymi w poleceniu załadowania. Stanowią
one dla oficera ładunkowego nie zbędną podstawę do
sporządzenia właściwego planu ładowania i wy datnie
pomagają w skróceniu czasu postoju statku

Kwit sternika (Mate's Receipt
— M/R)



W imieniu kapitana statku podpisuje
oficer ładunkowy. Kwit wydaje się
załadowcy, dla któ rego może
stanowić zwyczajowy dokument
dostarczenia towaru na statek Dane
w kwicie sternika, odnoszące się do
ładunku, wypełnia załadowca. Jest on
więc jedno cześnie pisemną
deklaracją załadowcy, zawierającą
wiążący opis towaru, za co ponosi
pełną odpowiedzialność.

Kwit sternika (Mate's Receipt
— M/R) ciąg dalszy…



Kwit sternika jest tylko pokwitowaniem, nie daje
żadnych praw do towaru i nie jest papierem
towarowym. Zawiera on następujące dane:
nazwisko bukującego i załadowcy, nazwę statku,
port załadowania, i ewentualnie port
przeładowania, port wyładunku i miejsce
ostatecznego prze znaczenia, opis ładunku (cechy
i numery, nazwę towaru, liczbę sztuk i rodzaj
opakowania, masę netto i brutto, objętość, uwagi
o stanie ła dunku i/lub opakowania), miejsce i datę
wystawienia, podpis kapitana lub osoby
upoważnionej.

Kwit sternika (Mate's Receipt
— M/R) ciąg dalszy…



Oficer ładunkowy otrzymuje kwity sternika przed rozpoczęciem
ładowania. Zgodnie z wstępnym planem załadunku wpisuje na nich
numer i nazwę pomieszczenia, do którego należy zasztauować
wymieniony tam towar.



Po jego załadowaniu oficer ładunkowy otrzymuje kwit kontrolny
(Tallysheet) podający liczbę sztuk (czasem masę) przyjętego na
statek ładunku. Na kwicie mogą być poczynione uwagi, dotyczące
stanu ładunku i/lub opakowania.



Oficer służbowy powinien zwracać baczną uwagę na przyjmowany
towar. Z uwagi na to, że odpowiedzialność przewoźnika zaczyna się
praktycznie od zaczepienia unosu na nabrzeżu, najlepiej obejrzeć,
towar jeszcze przed tym momentem. Jeśli jego wygląd budzi
zastrzeże nia, należy zgłosić to załadowcy. Po uzyskaniu zgody na
wpisanie uwag na kwicie sternika, można go przyjąć do ładowni.
Uwagi o towarze i je go opakowaniu podane w kwicie sternika
odnoszą się do stanu przed załadowaniem.

Kwit sternika (Mate's Receipt
— M/R) ciąg dalszy…



Trzeba pamiętać, że wpisanie bez uprzedzenia uwag o ładunku dopiero
przy podpisywaniu kwitu sternika może spowodować konflikt z załadowcą.
Będzie on twierdził, że uszkodzenia dokonano w trakcie ładowania, a więc
wtedy, gdy ładunek znajdował się pod opieką przewoźnika, a zatem on
jest odpowiedzialny za nie.



Uwagi o ładunku i/lub jego opakowaniu mogą być różnego typu. Powinny
być one zgodne ze stanem faktycznym i tak sformułowane, aby skutecznie
broniły interesu przewoźnika. Powinny być konkretne, do kładnie
stwierdzające rodzaj uszkodzenia, liczbę uszkodzonych sztuk i ich cechy
oraz numery, z zaznaczeniem, że były one w takim stanie przed
załadunkiem.



Dopiero na podstawie kwitu sternika zostanie wystawiony konosament



Przed podpisaniem kwitu sternika oficer ładunkowy wpisuje miejsce i datę.



Załadowca otrzymuje. oryginał kwitu sternika i żądaną przez niego liczbę
kopii. Na każdym blankiecie znajduje się dobrze widoczny nadruk (napis)
określający, czy dany egzemplarz jest oryginałem (original), czy kopią
(copy).

Kwit sternika (Mate's Receipt
— M/R) ciąg dalszy…



Zastrzeżenia wpisane do kwitu sternika powinny
być przeniesione na konosament, chyba że
między armatorem a załadowcą doszło do
specjalnego poro zumienia (np. w formie listu
gwarancyjnego).



Uzasadnieniem dla podpisania kwitu sternika
przez oficera ładunkowego jest Kwit kontrolny
(tallysheet) - raport sporządzany przez
kontrolerów (liczmenów) po zakończeniu liczenia,
który podaje dokładny opis ładunku, jego ilość,
oznakowanie, miejsce załadowania na statku oraz
datę, nazwisko i podpis kontrolera.

Konosament



Konosament – (fr. connaissement - znak
rozpoznawczy), ang. "bill of lading" (BOL lub B/L),
morski list przewozowy, świadectwo ładunkowe
potwierdzające odbiór określonego ładunku
nastatek i zobowiązujące przewoźnika do wydania
ładunku w porcie przeznaczenia posiadaczowi
konosamentu. Jest dokumentem wystawionym
przez przewoźnika albo w jego imieniu przez
kapitana statku lub inną osobę.



Przy spełnieniu pewnych kryteriów jest rodzajem
towarowego papieru wartościowego, który może
podlegać obrotowi.

Rodzaje konosamentów



konosament zwykły – wystawia się przy przewozie ładunku
jednym statkiem bezpośrednio z portu załadowania do portu
przeznaczenia



konosament bezpośredni – obejmuje przewóz ładunku z portu
załadowania do portu przeznaczenia połączony z przeładunkiem w
jednym lub kilku portach podróżnych i zmianą przewoźników



konosament przewozu kombinowanego – wystawia armator
występujący w roli operatora przewozów multimodalnych CTO
(Combined Transport Operator), który ponosi odpowiedzialność za
ładunek, pomimo użycia do jego przewozu różnych środków
transportu



Konosament FIATA – jest wystawiany przez spedytora
pełniącego rolę operatora przewozów multimodalnych MTO
(Multimodal Transport Operator), który ponosi odpowiedzialność
za utratę lub uszkodzenia ładunku na całej trasie przewozu.

Manifest statkowy



Manifest statkowy (Ship's Manifest) albo ładunkowy (Cargo
Manifest) stanowi zestawienie poszczególnych partii przyjętego
na statek towaru według konosamentów. Z każdego portu
załadowania wystawia się osobne manifesty do po szczególnych
portów wyładunku.



Manifesty służą przede wszystkim do legitymowania ładunku.
Towary znajdujące się na-statku a nie. umieszczone w manifeście
ani w innych deklaracjach uważane są za kontrabandę.



Manifesty służą także do kontroli wyładunku towarów ze statku
oraz do celów statystycznych.



Obecnie dużego znaczenia nabierają manifesty towarów
niebezpiecznych (Dangerous albo Hazardous Cargo Manifest),
Są one wykazem ładunków niebezpiecznych znajdujących, się na
statku. Znając ich właściwości, władze portowe zarządzają, w razie
konieczności, specjalne środki ostrożności, oczywiście .na koszt
statku.

Rodzaje manifestów



manifest ładunkowy (Cargo Manifest) jest spisem poszczegól nych partii
ładunkowych, które załadowano na statek i służy do legitymowania
ładunku w portach;



manifest frachtowy (Freight Manifest) jest spisem pozycji ładun kowych z
uwzględnieniem informacji o frachcie i służy między innymi do rozliczania
płatników frachtu przez armatora (lub jego agentów) oraz do celów
kalkulacyjnych podróży;



manifest celny (Custom Manifest)zawiera treść analogiczną do manifestu
ładunkowego uzupełnioną wymogami urzędów celnych i jest podstawą do
uzyskania ich zgody na wyładunek;



manifest ładunków niebezpiecznych (Dangerous Cargo Manifest -
DCM) jest .wykazem ładunków .niebezpiecznych (którego układ i treść
informacyjną regulują przepisy) znajdujących się na statku i służy do
uzyskiwania zgody od władz portowych, nadzorujących
bezpieczeństwo obrotu ładunkowego, na .ich przewóz i przeła dunek.
Szereg portów wymaga wcześniejszego powiadomienia o przewozie takich
ładunków w celu odpowiedniego zaplanowania postoju statku i podjęcia
specjalnych, profilaktycznych środków ostrożności.



Przewoźnik obowiązany jest wydać ładunek w porcie przeznaczenia
uprawnionemu odbiorcy, to znaczy, legitymowanemu posiadaczowi
konosamentu lub - jeżeli nie wystawiono konosamentu - osobie wskazanej
przez frachtującego (np. w morskim liście przewozowym czy kwicie
frachtowym).

Bilet



Bilet (Passenger Ticket) jest potwierdzeniem
zawarcia umo wy o przewóz. Wystawia się go
na osobę, imiennie. Tylko przy przewo zach na
krótkie odległości (w żegludze przybrzeżnej i
portowej) sprze dawane są bilety na okaziciela.
Bilet imienny można odstąpić innej oso bie,
lecz tylko za zgodą przewoźnika. Warunki
przewozu są podane w jego treści. Powinni je
znać pasażerowie oraz kierownictwo statku. Na
pod stawie biletu przewoźnik podejmuje się, za
opłatą, przewieźć pasażera drogą morską.

Bilet ciąg dalszy…



Bilet pasażerski wypisuje się w kilku kopiach na
specjalnym blankie cie firmowym. Wystawia go biuro
przewoźnika lub jego agent. Bilet w swojej treści zawiera
nazwę statku, nazwisko pasażera, jego adres do mowy,
adres zagraniczny, wiek i płeć, opłatę za przewóz, numer
kabiny. Zamieszczone są również warunki przewozu,
dotyczące praw i obowiąz ków podróżnego, rozwiązania
umowy, odpowiedzialności przewoźnika, przewozu
bagażu, uprawnień kapitana, przewoźnika oraz warunki
prze wozu pasażera na Statkach towarowych. Pasażer
akceptuje powyższe swoim podpisem. Bilet uprawnia
podróżującego do przejazdu, wyżywienia oraz przewo zu
tzw. bagażu towarzyszącego w kabinie, a także w ładowni
statku

Morski list przewozowy



Morski list przewozowy (Sea Waybill) stanowi
jedynie dowód zawarcia umowy i przyjęcia
ładunku do przewozu oraz wskazuje odbiorcę -
nie jest zbywalnym papierem wartościowym. Po
załado waniu towaru na statek załadowca
otrzymuje od przewoźnika pod pisany egzemplarz
listu przewozowego, którego treść jest
wykorzysty wana w systemie komputerowym
przewoźnika jako źródło danych, niezbędnych do
wydruku dokumentacji załadunkowej - a po ich
trans misji do portu przeznaczenia także
wyładunkowej.

Lista ładunkowa



Lista ładunkowa (Cargo List) jest
wykazem- zabukowanych przez przewoźnika
(lub. jego agenta) towarów do załadowania
na określony statek w danym porcie. Jest ona
sporządzana oddzielnie dla każdego portu
przeznaczenia - z podaniem w kolejno
ponumerowa nych pozycjach załadowcy,
opisu ładunku, ilości/wagi, wymiarów, miejsca
składowania oraz uwag - i stanowi podstawę
do opracowania przez oficera ładunkowego
planu ładowania (sztauplanu).

Patryk Franc, Kamil Krupieńko, Maurycy
Broniarek, Kamil Kwaśniak, Ignacy Lasecki

Przygotowali: