STRUKTURA

BEZPIECZEŃSTWA

REGIONALNEGO

oprac. Marcin Możdżonek



W stosunkach międzynarodowych

rozumiany jest jako forma współpracy
państw w regionie. Organizacje
regionalne mają za zadanie
zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa,
a także rozwój współpracy
gospodarczej i kulturalnej w regionie.

Pojęcie

Regionalizmu



Po II wojnie światowej zjawisko regionalizmu

stało się przedmiotem regulacji w Karcie NZ i
licznych rezolucji Zgromadzenia Ogólnego
ONZ. O nasileniu się tendencji
regionalistycznych w Europie Zachodniej
można mówić zwłaszcza od końca lat
siedemdziesiątych. Regionalizm europejski
zdynamizował się po 1989 roku, co widoczne
jest np. w porozumieniach międzyrządowych
państw tworzących tzw. euroregiony.

Regionalizm – cd.1



Regionalizm jest zjawiskiem

charakterystycznym dla XX w. Wynika z
międzynarodowych współzależności
związanych z położeniem geograficznym, z
systemem politycznym, rozwojem
gospodarczym oraz historią i kulturą. Rozwój
regionalizmu wynika między innymi z
sąsiedztwa i podobieństwa ustrojów
politycznych.

Regionalizm

– cd.2



Regionalizm

ma duże znaczenie i jest bardzo

intensywnie promowany w Unii Europejskiej.
Zasada subsydiarności, która mówi iż w
zakresie, który nie podlega jej wyłącznej
kompetencji, Wspólnota podejmuje działania
zgodnie z zasadą subsydiarności tylko
wówczas i tylko w takim zakresie w jakim cele
proponowanych działań, nie mogą być
zrealizowane w sposób wystarczający przez
państwa członkowskie, natomiast z uwagi na
skalę lub skutki proponowanych działań mogą
być lepiej zrealizowane przez Wspólnotę.

INTEGRUJĄCA



Zaspokajanie

interesów
uczestników.



Utrzymywanie

równowagi oraz
ciągłości działania.

FUNKCJE Regionalizmu:

PORZĄDKUJĄCA

EKONOMICZNA

PRZYMUSZAJĄCA



Poprawa efektywności
gospodarowania, wolny
przepływ dóbr, usług i
ludzi.



Zmusza uczestników do
określonych zachowań
indywidualnych i
zbiorowych.

POLITYCZNA



Koordynacja polityki

zagranicznej.



Pojawienie się świadomości regionalnej wśród elit i
warstw społecznych państw sąsiadujących;  u  podstaw
tej świadomości leży wykształcenie się więzi
międzyludzkich opartych na podobnych celach, historii,
tradycji itp.



Ujawnienie się wspólnoty potrzeb i interesów państw w
danym regionie.



Powstanie tej wspólnoty potrzeb prowadzi do
częstszych i bliższych kontaktów między państwami,
pojawiają się trwałe normy prawno-organizacyjne
sankcjonujące tą współpracę (np. konferencje).
Instytucje regionalne spełniają funkcję legitymizującą
oraz integracyjną

Etapy rozwoju regionalizmu:



Rada Europy



Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w

Europie (OBWE)



NATO



Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu



Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym

Handlu



Współpraca Niepodległych Państw (WNP)



Organizacja na Rzecz Demokracji i Rozwoju

ORGANIZACJE I UGRUPOWANIA

REGIONALNE



Rada Państw Morza Bałtyckiego



Rada Bałtycka



Trójkąt Weimarski



Inicjatywa Środkowoeuropejska



Rada Nordycka



Szanghajska Organizacja Współpracy (SOW)



Organizacja Państw Amerykańskich – OPA



Liga Państw Arabskich



Unia Afrykańska



Początki tej organizacji są związane z podpisaniem
Aktu Końcowego KBWE w 1975 r., w 1994 roku
zdecydowano nadać formę instytucjonalną, podjętej
wtedy współpracy i powołano OBWE. Liczy 35
członków. Celem OBWE jest troska o zbiorowe
bezpieczeństwo w Europie oraz współpraca
międzypaństwowa w dziedzinie ekonomicznej,
polityczno-wojskowej oraz w zakresie przestrzegania
praw człowieka. Tworzą ją wszystkie państwa
europejskie, Stany Zjednoczone, Kanada, Turcja oraz
Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan,
Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan. Siedzibą
OBWE jest Wiedeń.

Organizacja Bezpieczeństwa i

Współpracy w Europie (OBWE)



Rada powstała w Londynie w 1949 r. i liczy 41
członków. Cele: Rada dąży do rozwoju i
umacniania państw członkowskich poprzez
współpracę polityczną, gospodarczą, społeczną,
kulturalną i prawną. Rada opracowała również
ważne konwencje międzynarodowe np. Europejską
Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i
Podstawowych Wolności, Europejską Konwencję
Kulturalną, Europejską Kartę Socjalną, Konwencję
w Sprawie Ochrony Środowiska, Europejską Kartę
Samorządów Lokalnych i Konwencję na Temat
Bioetyki. Siedzibą Rady Europy jest Strasburg.

Rada Europy



NATO powstało 4 V 1949r . w Waszyngtonie.

Liczy 19 Członków. Cele organizacji to:
zapewnienie zachodnim demokracjom
wspólnej obrony przed agresorami Związku
Radzieckiego. Później gwarant bezpieczeństwa
międzynarodowego.
Siedzibą NATO jest Kwatera w Brukseli
(wcześniej Londyn i Paryż)

NATO



Relacje stosunków

przyjaźni i wrogości
między państwami i
narodami
wchodzącymi w jego
skład.



Układ sił między

najważniejszymi
państwami tego
kompleksu.

Struktura regionalnego kompleksu

bezpieczeństwa

dzieli się na:



Wspólnota bezpieczeństwa



  Sfery wpływów- hegemoniczne przywództwo oparte

na przymusie



  Koncert państw



  Pluralistyczna wspólnota bezpieczeństwa



  Hegemoniczne przywództwo oparte na

porozumieniu



  Równowaga sił

 

 

Hierarchia regionalnych

kompleksów bezpieczeństwa:



utrzymania



wewnętrznej transformacji, obejmującej układ

sił między państwami regionu oraz relacje
przyjaźni i wrogości



zewnętrznej transformacji, pojawiającej się w

momencie poszerzenia lub zmniejszenia
kompleksu (przyjęcia nowych lub odejścia
starych członków)



objęcia lub narzucenia hegemonicznej roli

mocarstwa zewnętrznego

Struktura bezpieczeństwa regionalnego

może przybrać następującą formę:



A. Ciupiński K. Malak „Bezpieczeństwo

Polityczne i Wojskowe” Warszawa 2004.

BIBLIOGRAFIA:

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ!