ZAKAŻENIA UKŁADU ODDECHOWEGO,
OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO
I UKŁADU KOSTNO STAWOWEGO

Układ oddechowy

jest bardzo wrażliwy

na zakażenia. Charakteryzują się one łagodnym
przebiegiem. Występują najczęściej w zimnych,
wilgotnych miesiącach zimowych, a ich
rozprzestrzenianiu sprzyja przebywanie w
zamkniętych pomieszczeniach z osobami
kichającymi i kaszlącymi. Zakażenia o ciężkim
przebiegu występują w ciągu całego roku u osób
ze skrajnych grup wiekowych i u pacjentów z
upośledzoną odpornością.
Zakażenia UO można podzielić na zakażenia
górnych(gardło, krtań, ucho środkowe, zatoki)
oraz dolnych dróg oddechowych(tchawica,
oskrzela, płuca).

W warunkach fizjologicznych nos i gardło są

skolonizowane przez komensalne gatunki bakterii,
natomiast dolny odcinek układu oddechowego jest
zwykle jałowy lub zasiedlony przez nieliczne
drobnoustroje.
Jama nosowa jest siedliskiem dla:
- paciorkowców
- gronkowców
- maczugowców

U osób zdrowych drobnoustroje te nie są zdolne do

wniknięcia do tkanek i wywołania zakażenia.

NATURALNE MECHANIZMY OBRONNE UKŁADU
ODDECHOWEGO

*system śluzówkowo-rzęskowy

- obecność włosów w przedsionku nosa
- aktywność rzęsek
- obecność gruczołów śluzowych i komórek
kubkowych

*zwężenie oskrzeli
*odruch kaszlowy
*nieswoiste mechanizmy obronne błony śluzowej

- laktoferyna
- lizozym
- alfa-antytrypsyna

*makrofagi pęcherzyków płucnych
*przeciwciała błony śluzowej(głównie wydzielnicze IgA)
*miejscowa odporność komórkowa

ZAKAŻENIA GÓRNEGO ODCINKA UKŁADU ODDECHOWEGO

Lekarz stomatolog powinien zwrócić uwagę

następujące ważne klinicznie zakażenia:

* zapalenie gardła
* angina paciorkowcowa

- gorączka reumatyczna
- ostre zapalenie kłębuszków nerkowych

* błonica
* angina Plauta – Vincenta
* mononukleoza zakaźna
* kandydioza

ZAPALENIE GARDŁA

Bardzo częsty objaw

zakażenia, któremu
mogą towarzyszyć
zmiany ogólnoustrojowe.
Większość zakażeń (ok.
2/3) powodują wirusy.
Głównym bakteryjnym
czynnikiem
etiologicznym jest
Streptococcus pyogenes.
Często zapalenie gardła
poprzedza przeziębienie.

ANGINA PACIORKOWCOWA

Objawy:



Zaczerwienienie gardła i migdałków podniebiennych



Obrzęk gardła i podniebienia miękkiego z wysiękiem(ostre,
pęcherzykowe zapalenie migdałków)

Chorują najczęściej dzieci między 5 a 8 r. ż.

Powikłania:



Ropień okołomigdałkowy



Zapalenie zatok przynosowych(głównie zatoki szczękowej)



Zapalenie ucha środkowego

Płonica

, choroba wieku dziecięcego, jest zapaleniem

gardła, któremu towarzyszy rumieniowa wysypka.

ZA WYSTĄPIENIE WYSYPKI W PRZEBIEGU PŁONICY ODPOWIEDZIALNA
JEST TOKSYNA ERYTROGENNA WYTWARZANA PRZEZ S. PYOGENES

OSTRE ZAPALENIE KŁĘBUSZKÓW NERKOWYCH

W czasie 1-3 tygodni po przebyciu anginy paciorkowcowej pojawiają

się

- krwiomocz
- białkomocz
- opuchnięcie twarzy, szczególnie po przebudzeniu
- obrzęk stawu skokowego w miarę upływu dnia
U większości chorych choroba mija samoistnie, u nielicznych osób

może z czasem dojść do niewydolności nerek.

Patogeneza
* nefrotoksyny - toksyczne substancje (streptolizyny) i składniki

ściany kom.

* immunologiczne reakcje krzyżowe - między antygenami

protoplazmy paciorkowców i rozpuszczalnymi składnikami błony
podstawnej kłębuszków nerkowych

* kompleksy immunologiczne - połączenie przeciwciał

przeciwpaciorkowcowych i antygenów paciorkowcowych krążących
we krwi i zdeponowanie ich w błonach podstawnych kłębuszków
nerkowych

Diagnostyka opiera się na rozpoznaniu klinicznym
Leczenie: penicylina

GORĄCZKA REUMATYCZNA

W czasie 2-5 tygodni po przebyciu anginy mogą pojawić się:
- gorączka
- ból i obrzęk stawów
- zapalenie serca(mięśnia sercowego, wsierdzia, osierdzia)
Objawy ze strony serca mogą prowadzić do jego trwałego uszkodzenia.

U ok. 70% pacjentów może prowadzić do przewlekłego upośledzenia
czynności zastawek serca, spowodowanego zwężeniem lub
niedomykalnością zastawki dwudzielnej lub aortalnej.

Teorie tłumaczące rozwój reumatycznego zapalenia serca:
* egzotoksyny - wytwarzane przez paciorkowce grupy A reagują

krzyżowo z tkankami mięśnia sercowego

* autoimmunizacja - obecność z tkankach organizmu

zewnątrzkomórkowych produktów paciorkowców i przeciwciał

* reakcje krzyżowe - antygeny ściany kom. paciorkowców grupy A

mają te same epitopy co glikoproteiny zastawek serca, tak więc
przeciwciała skierowane przeciwko antygenom bakteryjnej ściany
kom. mogą reagować krzyżowo z antygenami zastawek serca,
powodując upośledzenie jego pracy.

Diagnostyka
Dla potwierdzenia obecności S. pyogenes przydatny

jest posiew wymazu z gardła. Hodowlę prowadzi się
na agarze z krwią w warunkach tlenowych i
beztlenowych. Bakterie, które rosną w postaci kolonii
ze strefą hemolizy typu B są następnie
identyfikowane serologicznie wg metody Lancefield.
Zakażenie potwierdza się badaniem serologicznym
przez wykrycie w surowicach parzystych przeciwciał
przeciw streptolizynie O(hemolizyna wytwarzana
przez S. pyogenes). Natychmiast po zakażeniu można
również wykryć przeciwciała przeciwko hialuronidazie
i DNAzie.

Leczenie: penicylina, erytromycyna (w przypadku

nadwrażliwości na penicylinę)

BŁONICA

Czynnikiem etiologicznym

jest Corynebacterium
diphtheriae( znane 3
biotypy: gravis,
intermedius, mitis)

Po okresie wylęgania (2-5 dni) pojawia się ostry stan zapalny górnych dróg oddechowych, zwykle gardła.

Nasilenie objawów chorobowych jest związane z rodzajem zakażającego szczepu i rozległością szarobiałych
nalotów(błon) pokrywających gardło. Błony powstają z wysięku surowiczego oraz z leukocytów, kom.
nabłonka i bakterii. Błonica nosa ma łagodniejszy przebieg niż błonica krtani, która powoduje niedrożność
dróg oddechowych.

Patogeneza
* egzotoksyna - wykazuje działanie kardio- i neurotoksyczne, działa również na nadnercza

Epidemiologia
Dzięki programowi szczepień skojarzona szczepionką błoniczo-tężcowo-krztuścową w krajach rozwiniętych

choroba występuje rzadko

Leczenie
antytoksyna + antybiotyk penicylina lub erytromycyna

ANGINA PLAUTA - VINCENTA

Spowodowana przez

wrzecionowce i krętki jamy
ustnej (Fusobacterium spp. i
Treponema vincentii).
Bakterie te należą do
fizjologicznej mikroflory jamy
ustnej. W przypadku złej
higieny jamy ustnej oraz
wystąpienia dodatkowych
czynników, takich jak złe
odżywianie, białaczka lub
zakażenie wirusowe, może
dojść do nadmiernego
namnożenia bakterii i
wywołania choroby.

Leczenie penicyliną lub

metronidazolem

ZAKAŻENIA ZATOK PRZYNOSOWYCH I UCHA
ŚRODKOWEGO

Mogą mieć postać ostrą lub przewlekłą i często są

powikłaniem wirusowych zakażeń dróg
oddechowych(np. przeziębienia). Wyróżniamy:

*zakażenia ostre

- zapalenie ucha środkowego
- zapalenie zatok przynosowych

*zakażenia przewlekłe

- przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego
- przewlekłe zapalenia zatok przynosowych

ZAKAŻENIA OSTRE

- Zapalenie ucha środkowego - stan zapalny może być

spowodowany rozsiewem zakażenia z trąbki słuchowej
zwłaszcza po przeziębieniu. Choroba występuje głównie u
dzieci i objawia się bólem ucha; często obserwuje się
nawroty.

- Zapalenie zatok przynosowych - stan zapalny

najczęściej obejmuje zatoki czołowe i/lub szczękowe i ma
objawy podobne do przeziębienia ale mija samoistnie.
Objawy: ból, tkliwość uciskowa tkanek miękkich okolicy
zajętej zatoki i obecność ropnej wydzieliny. Wskazana jest
antybiotykoterapia.

Etiologia: drobnoustroje pochodzące z gardła gdzie

stanowią florę fizjologiczną (Haemophilus influenzae,
Streptococcus pneuminiae, S. pyogenes)

Leczenie: amoksycylina, ampicylina, erytromycyna

ZAKAŻENIA PRZEWLEKŁE

- przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego - z

ropna wydzieliną i zmianami patologicznymi. Objawy:
obfita wydzielina z przewodu słuchowego, ból.

- przewlekłe zapalenie zatok przynosowych - ból

głowy, ból zatok, niedrożność przewodów nosowych,
śluzowo-ropna wydzielina. Jeśli proces chorobowy
obejmuje zatoki szczękowe pacjenci mogą również
uskarżać się na ból zębów.

Etiologia – taka sama jak w zakażeniach ostrych.

Obserwuje się również Staphylococcus aureus, tlenowe
pałeczki jelitowe i beztlenowce Bacteroides spp.

Leczenie: konieczna antybiotykoterapia, mogą być

pomocne podane donosowo leki zmniejszające
przekrwienie i obrzęk błony śluzowej.

ZAKAŻENIA TCHAWICY I OSKRZELI

Zakażenie i następujący po nim
stan zapalny krtani, tchawicy
i oskrzeli występuje często
po wirusowych zakażeniach
górnych dróg oddechowych .



Zapalenie oskrzeli



Mukowiscydozę



Ksztusiec

ZAPALENIE OSKRZELI

Ostre zapalenie oskrzeli: choroba zapalna w

obrębie drzewa oskrzelowego rozwijająca się
najczęściej w wyniku zakażenia.

Przewlekłe zapalenie oskrzeli: to choroba

wywołana przez długotrwałe palenie papierosów lub
wdychanie innych toksycznych gazów. Zakażenie
nie wywołuje choroby, ale okresowo ją zaostrza.

OSTRE ZAPALENIE OSKRZELI

ETIOLOGIA

Najczęstsze patogeny:

rinowirusy,koronawirusy, wirusy grypy,
adenowirusy.

Główne czynniki wtórnego zakażenia

bakteryjnego:



Haemophilus influenzae



Streptococcus pneumoniae

W pewnych przypadkach udział mogą mieć:



Moraxella catarrhalis



Mycoplasma pneumoniae

OBJAWY



Kaszel: początkowo suchy i bolesny,
następnie wilgotny z odksztuszaniem ropnej
wydzieliny,



Świszczący oddech,



Objawy grypopodobne: gorączka, ból mięśni.

PRZEWLEKŁE ZAPALENIE OSKRZELI

PATOGENEZA



Przebyta choroba płuc



Palenie tytoniu



Złe warunki społeczno-ekonomiczne



Zamieszkiwanie w dużym mieście



Skażenie środowiska



Długotrwałe palenie powoduje przewlekły stan
zapalny w oskrzelach (obecność kaszlu z
odksztuszaniem plwociny przez większość dni w
okresie 3 miesięcy w roku przez minimum 2
kolejne lata)



Uszkodzona błona śluzowa jest podatna na
zakażenia bakteriami i wirusami (dochodzi do
zaostrzenia zapalenia przewlekłego)

MUKOWISCYDOZA

Nienaturalnie gęsty śluz blokuje kanaliki w

drogach oddechowych, co jest czynnikiem
sprzyjającym zakażeniu.

Najczęstsze czynniki etiologiczne:



Staphylococcus aureus,



Streptococcus pneumoniae,



Pseudomonas aeruginosa

KSZTUSIEC (KOKLUSZ)

Etiologia: Bordetella pertussis
To choroba wieku dziecięcego,

charakteryzująca się zapaleniem tchawicy i
oskrzeli.

Pierwszy okres to faza nieżytowa (trwa ok. 2

tygodnie), która następnie przechodzi w fazę
napadowego kaszlu (napady kaszlu z
wciąganiem powietrza i głośnym wdechem
na końcu każdego napadu). Powikłaniem
mogą być rozstrzenia oskrzeli.

Przenosi się drogą kropelkową. Zachorowalność jest

bardzo duża, natomiast śmiertelność jest
niewielka.

Obowiązkowe szczepienia: DPT
Diagnostyka: posiew wymazu z nosowej części

gardła lub hodowla bakterii na tzw. płytce
nakasłanej. W obu przypadkach stosuje się
podłoże agarowe z dodatkiem krwi i węgla
lub podłoże Bordet-Gengou. Bakterie rosną w
postaci koloni przypominających krople rtęci.

ZAKAŻENIA TKANKI PŁUCNEJ



Zapalenie płuc



Legionelloza



Gruźlica płuc



Ropniak opłucnej

ZAPALENIE PŁUC

1)

Płatowe (segmentowe) zapalenie płuc: ograniczone
do jednego płata lub segmentu

2)

Odoskrzelowe zapalenie płuc: zwykle obustronne
z zagęszczeniami rozsianymi w całych płucach

3)

Pierwotne atypowe lub wirusowe zapalenie płuc:
z plamistymi zagęszczeniami w rtg płuc.

PŁATOWE I ODOSKRZELOWE ZAPALENIE PŁUC



Etiologia płatowego zapalenia płuc: Streptococcus
pneumoniae, Staphylococcus aureus, Haemophilus
influenzae. Drobnoustroje wnikają do płuc i powodują
uszkodzenie oraz martwicę pęcherzyków płucnych
przez pozbawienie ich składników odżywczych. W
pneumokokowym zapaleniu płuc proces ten jest
wzmożony, z uwagi na oporność pneumokoków na
fagocytozę oraz wytwarzanie pneumolizyny.



Etiologia odoskrzelowego zapalenia płuc:

Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus,

Haemophilus influenzae, czasem tlenowe pałeczki
jelitowe. Odoskrzelowe zapalenie płuc o etiologii,
Staphylococcus aureus często występuje po grypie
i zapaleniu oskrzeli, u osób starszych lub osłabionych.

OBJAWY

Gorączka, złe samopoczucie, przyspieszone

tętno, leukocytoza (w zakażeniu
bakteryjnym), kaszel z odksztuszaniem
ropnej plwociny, często zabarwionej krwią
oraz opryszczka wargowa.

PIERWOTNE ATYPOWE ZAPALENIE
PŁUC



Zapalenie płuc uważa się za atypowe, jeśli
obraz kliniczny nie przypomina
pneumokokowego zapalenia płuc, a czynnika
etiologicznego nie można wyhodować na
zwykłych podłożach bakteriologicznych.



Wywołane jest przede wszystkim przez
Mycoplasma pneumoniae, udział mogą mieć
też inne bakterie np. z rodzaju Legionella.



Okres inkubacji mykoplazmowego zapalenie
płuc wynosi od jednego do trzech tygodni,
zachorowania mają charakter endemiczny.

CHOROBA LEGIONISTÓW



Czynnikiem etiologicznym jest Legionella
pneumophila i inne gatunki z rodzaju
Legionella.



Atakuje najczęściej osoby palące w średnim
wieku, zwykle w złym stanie ogólnym.



Przypomina grypę i może prowadzić do
niewydolności oddechowej. Towarzyszy stan
splątania, niewydolność nerek i nieżyt
żołądkowo-jelitowy, krwiomocz i białkomocz.



Drobnoustrój jest saprofitem, występuje w
glebie i wodzie stojącej.



Przenosi się drogą kropelkową za pomocą
urządzeń klimatyzacyjnych i instalacji
wodociągowej. Nie stwierdzono przenoszenia
bakterii drogą kropelkową z człowieka na
człowieka.

GRUŹLICA UKŁADU ODDECHOWEGO



Czynnikiem etiologicznym jest
Mycobacterium tuberculosis.



To przewlekła choroba ziarniakowa
o różnorodnych objawach klinicznych,
atakująca głównie płuca, chociaż procesem
chorobowym są objęte inne narządy i tkanki.



Zakażenie rozpoczyna się z chwilą wniknięcia
aerozolu zawierającego zakaźne kropelki do
górnego układu oddechowego.



Wyróżnia się pierwotną i popierwotną postać
gruźlicy.

ZAKAŻENIE PIERWOTNE



Ognisko pierwotne ( ognisko Ghona) umiejscowione
jest w części środkowej dolnych fragmentów płuc.
Ma postać zmiany miejscowej z powiększeniem
wnękowych węzłów chłonnych.



W ciągu 3-6 tygodni u większości pacjentów prątki
przestają się rozmnażać dzięki uruchomionym
mechanizmom obrony komórkowej. Ognisko
pierwotne ulega otorbieniu i zwłóknieniu.



Ma najczęściej przebieg bezobjawowy. Czasem
towarzyszy złe samopoczucie, brak łaknienia i
utrata masy ciała.



U części osób choroba rozwija się prowadząc do
zgonu.

Rozsiew zakażenia może być przyczyną:



gruźliczego odoskrzelowego zapalenia płuc,



gruźlicy prosówkowej - rozsiew prątków drogą
krwi i powstawanie w wielu miejscach ognisk
zakaźnych,



gruźliczego zapalenia opon mózgowo-
rdzeniowych,



gruźlicy nerek,

GRUŹLICA POPIERWOTNA



Po wielu miesiącach lub latach od zakażenia
pierwotnego może dojść do wznowy gruźlicy.



Zakażenie popierwotne najczęściej dotyczy
tkanki płucnej i prowadzi do martwicy
serowatej i włóknienia



Objawy: brak łakniena, zmniejszenie masy
ciała, uczucie znużenia, gorączka, nocne
poty, kaszel, odksztuszanie plwociny i
krwioplucie. W nieleczonych
przypadkach może wystąpić duszność
spowodowana wysiękiem opłucnowym, odma
opłucnowa i zapaść płuca.

ZAPOBIEGANIE

Szczepienie żywym, atenuownym szczepem

Mycobacterium bovis (BCG). U niewielkiego odsetka
osób szczepionych nie powstaje odporność typu
komórkowego na poziomie wystarczającym dla
ochrony przed zakażeniem. Szczepionka jest
najskuteczniejsza u dzieci, zapobiega ciężkim
postaciom gruźlicy.
Szczepi się osoby z ujemnym wynikiem próby
tuberkulinowej Mantoux. Polega na śródskórnym
wstrzyknięciu w ramię oczyszczonych białek
tuberkuliny otrzymanych z przesączu hodowli
M.tuberculosis. Twardy naciek o minimum 10 mm
pojawiający się w czasie od 48 do 72 h od
wstrzyknięcia może świadczyć zarówno o czynnym,
jak i przebytym zakażeniu.

ROPNIAK OPŁUCNEJ

Ropniak, czyli obecność ropy w przestrzeni

opłucnowej, prawie zawsze jest spowodowane
wtórnym rozsiewem bakterii do opłucnej.

Do powstania ropniaka może dojść z powodu:



Gruźlicy płuc, ropnia płuc lub powikłania zapalenia
płuc



Zakażenia powstałego w wyniku zabiegu
operacyjnego na klatce piersiowej lub urazu



Ropnia wątroby lub ropnia podprzeponowego.

Czynniki etiologiczne podobne do tych które

wywołują zakażenie pierwotne.

GRZYBICZE ZAKAŻENIA DOLNEGO
ODCINKA UKŁADU ODDECHOWEGO



Inhalacja zarodników może powodować
różnorodne zakażenia szczególnie u osób
z obniżoną odpornością.



Zakażenia grzybicze - blastomykoza,
kokcydioidomykoza, kryptokokoza,
histoplazmoza - są coraz częstsze z powodu
pandemii HIV. Zapalenie płuc spowodowane
przez Pneumocystis carinii są szczególnie
powszechne u pacjentów chorych na AIDS.

ZAKAŻENIA
OŚRODKOWEGO UKŁADU
NERWOWEGO



Drobnoustroje mogą dostać się do
OUN poprzez:

a)

bezpośrednie wnikanie- uszkodzenie osłon
OUN

b)

wysiew- drogą krwionośną z odległych
ognisk zakażenia

W płynie mózgowo rdzeniowym nie ma
komórek fagocytujących, jeśli dostaną się tam
bakterie szybko dochodzi do zakażenia.

ZAKAŻENIA OUN



Zapalenie opon m-r możemy podzielić ze
względu na wywołujący je czynnik na:

a)

bakteryjne

b)

wirusowe

ZAPALENIE OPON MÓZGOWO
RDZENIOWYCH



Czynniki etiologiczne

a)

Neisseria meningitidis- menigokokowe
zapalenie opon m-r

b)

Haemophilus influenze (szczepy
otoczkowe)- hemofilne zapalenie opon m-r

c)

Streptococcus pneumoniae- pneumokokowe
zapalenie opon m-r

d)

Mycobacterium tuberculosis- gruźlicze
zapalenie opn m-r.

BAKTERYJNE ZAPALENIE OPON
MÓZGOWYCH

Przebieg cięższy niż zapalenie wirusowe,
nierzadko kończy się zgonem.
Objawy: ból głowy, gorączka, wymioty,
drgawki, senność, światłowstręt, sztywność
karku, kręgosłupa, objaw Kerniga (ból podczas
próby wyprostowania kolana przy zgiętym
udzie)
Epidemiologia: zakażenie szerzy się bardzo
szybko poprzez kontakt bezpośredni np.:
pomiędzy domownikami

BAKTERYJNE ZAPALENIE OPON
MÓZGOWYCH

Leczenie: penicylina, cefotaksym,
chloramfenikol, trzy tuberkulostatyki (w
zapaleniu gruźliczym). Należy natychmiast
zastosować leczenie empiryczne ze względu na
poważny charakter choroby.
Diagnostyka: pobranie płynu mózgowo
rdzeniowego poprzez nakłucie lędźwiowe,
makroskopowa ocena zmian występujących
w płynie, posianie odwirowanego płynu na
podłoże w celu identyfikacji drobnoustroju.

BAKTERYJNE ZAPALENIE OPON
MÓZGOWYCH



Wirusy mogą dostawać się do OUN drogą
nerwów węchowych lub pośrednio przez krew



Najbardziej narażone są dzieci i młodzież



Czynniki etiologiczne: wirusy ECHO,
opryszczki pospolitej, Coxsackie, odry, grypy,
ospy wietrznej, adenowirusy

Jest to łagodne zakażenie, wymaga jedynie
leczenia objawowego, nie należy stosować
leków przeciwwirusowych.

WIRUSOWE ZAPALENIE OPON MÓZGOWYCH



Zakażenie tkanki mózgowej, bardzo poważna
choroba, często prowadzi do zgonu lub
uszkodzenia OUN.



Czynniki etiologiczne: wirus opryszczki,
nagminnego zapalenia przyusznic,
arbowirusy.



Choroba może być też powikłaniem odry,
ospy wietrznej, różyczki



Leczenie: swoiste leczenie przeciwwirusowe,
np. dożylne podanie akcylowiru.

ZAPALENIE MÓZGU



Czynnik etiologiczny: wirusy polio typ 1-3
(rodzina Picornaviridae)



Wirus dostaje się do organizmu przez jamę
ustną, następnie wnika do krwi i przedostaje
się do OUN



Objawy:

-przypominające grypę, zapalenie opon i
mózgu
-niewydolność oddechowa (uszkodzenie
neuronów rogów przednich rdzenia kręgowego)
-postać porażenna- uszkodzenie neuronów
ruchowych

POLIOMYELITIS (NAGMINNE
PORAŻENIE DZIECIĘCE)

Szczepionka: Salka- zawiera inaktywowane
wirusy, Sabina- żywe, odzjadliwione wirusy

POLIOMYELITIS (NAGMINNE
PORAŻENIE DZIECIĘCE)

Wirus polio



Czynniki etiologiczne:

a)

paciorkowce: Streptococcus milleri,
S. Pneumoniae, Enteroccocus faecalis

b)

gronkowce

c)

beztlenowe ziarenkowce, pałeczki jelitowe

ROPIEŃ MÓZGU



Czynnik zakaźny może dostać się do mózgu
drogą krwionośną, lub przez ciągłość
z sąsiadującego ogniska, np. zatok
przynosowych. Zakażenie może być też
powikłaniem przewlekłego zapalenia zębów
i przyzębia.



Leczenie: usunięcie ropnia, antybiotyki
B-laktamowe, gentramycyna, metronidazol

ROPIEŃ MÓZGU



Czynnik etiologiczny: Clostridium tetani-
laseczka tężca



Do zakażenia przetrwalnikami dochodzi przez
zanieczyszczenie rany kurzem, nawożoną
glebą, zardzewiałym przedmiotem.
Egzotoksyny rozprzestrzeniają się droga
nerwów rdzeniowych w stronę komórek
rogów przednich.

TĘŻEC



Objawy: długotrwałe skurcze mięśni, szczękościsk,
uśmiech sardoniczny, łuk tężcowy



Rozpoznanie opiera się głownie na objawach
klinicznych. W preparacie z wymazu lub
wydzieliny widoczne są charakterystyczne
„pałeczki dobosza”.

TĘŻEC



Leczenie: leki zwiotczające mięśnie,
wspomagane oddychanie, podanie
antytoksyny w celu zneutralizowania
toksyny, antybiotyki: penicylina, tetracyklina,
wycięcie martwiczych tkanek, oczyszczenie
rany.



Szczepionka przeciwtężcowa

TĘŻEC

ZAKAŻENIA

W OBRĘBIE NARZĄDU RUCHU



Narząd ruchu zaopatrzony jest w naturalne
mechanizmy obronne:

a)

silnie fagocytujące makrofagi błon
maziowych stawów

b)

lizozym, składniki układu dopełniacza

c)

bogaty splot naczyniowy wraz
z zintegrowanymi z nim mechanizmami
obronnymi

ZAKAŻENIA W OBRĘBIE NARZĄDU
RUCHU



czynniki etiologiczne: Staphylococcus aureus,
Haemophilus influenzae, Streptococcus
pneumoniae, Neisseria gonorrhoeae,
Mycobacterium tuberculosis, Salmonella
spp., Brucella spp.



Objawy w obrębie stawu: ograniczona
ruchomość, opuchnięcie, zaczerwienienie,
ból. Może dojść do trwałego uszkodzenia
stawu i kalectwa.

OSTRE ROPNE ZAPALENIE STAWÓW



Zakażenie:

uraz torebki stawowej, jako powikłanie
posocznicy, rozprzestrzenianie się zapalenia
szpiku kostnego, powikłanie reumatoidalnego
zapalenia stawów, zakażenie protezy stawu.
Bakterie mogą pochodzić z zakażonej skóry,
części nosowej gardła, zatok przynosowych,
płuc.
●Diagnostyka: obraz radiologiczny, hodowla
płynu stawowego, posiew krwi, testy
serologiczne

OSTRE ROPNE ZAPALENIE STAWÓW



Leczenie: początkowo empiryczne, aby
zapobiec przewlekłym następstwom.



Występuje w ciągu 1-4 tyg. po przebytym
zakażeniu w obrębie układu moczowo-
płciowego lub pokarmowego.



Czynniki etiologiczne: Chlamydia
trachomatis, Salmonella, Shigella, Yersina,
Campylobacter.



Prawie wszyscy chorzy to mężczyźni

REAKTYWNE ZAPALENIE STAWÓW

Może występować w postaci ostrej lub
przewlekłej.
Postać ostra:
Staphylococcus aureus,
Haemophilus influenzae
Streptococcus pyogenes,
Strepotococcus pneumoniae
Postać przewlekła: S.aureus,
Mycobacterium tuberculosis,
Pseudomonas aeruginosa,
Salmonella spp., Brucella spp.

ZAPALNIE KOŚCI I SZPIKU



Źródłem bakterii może być każda zmiana
ropna, np. czyrak lub krosta, rozsiew do kości
następuje drogą krwionośną. Również
złamania otwarte stwarzają możliwość
zakażenia.



Diagnostyka: posiew krwi, posiew ropy,
materiały z miejsc pierwotnie zakażonych



Leczenie: penicyliny oporne na penicylinazy,
kwas fusydowy, klindamycyna (dobrze
penetrują do kości), erytromycyna,
chirurgiczne usunięcie ropy.

ZAPALENIE KOŚCI I SZPIKU



Zdarza się rzadko ze względu na ich dobre
ukrwienie



Czynniki sprzyjające

a)

dysplazja kości, nowotwory

b)

napromieniowanie kości w leczeniu
nowotworów

c)

uraz u pacjentów ze złym stanem ogólnym
(obniżona odporność)

ZAPALENIE KOŚCI SZCZĘKOWYCH