Mikrobiologia - prezentacja I 31.05.2010r
Temat : Diagnostyka serologiczna - odczyny serologiczne w diagnostyce mikrobiologicznej.
Antygen - substancja,która łączy się z przeciwciałem poprzez swoiste miejsce wiążące; reakcja ta jest widoczna gołym okiem, może być wykorzystywana do wykrywania nieznanych antygenów w płynach, tkankach lub hodowlach
Przeciwciało - immunoglobulina wytwarzana pod wpływem działania antygenu, mająca zdolność wiązania się z nim.
Autoprzeciwciała - przeciwciała skierowane przeciwko własnym antygenom
Paratop - fragment wiążący determinantę antygenową
Metody serologiczne:
Precypitacja :
przeciwciała biorące udział to precypity
antygeny polisacharydowe i białka nie nadają się do reakcji precypitacji
najprostszy typ reakcji wiązania się antygenu z przeciwciałem
antygeny biorące udział to antygeny białkowe rozpuszczalne w wodzie, oznaczają się wielowartościowością
Przebieg reakcji:
I etap : łączenie się antygenu ze swoistym przeciwciałem - powstaje hydrofobowy kompleks antygen-przeciwciało
II etap : utworzony kompleks antygen- przeciwciało pod wpływem elektrolitu występującego w środowisku reakcji zostaje wytrącony w postaci strątu jako zmętnienie środowiska. Utworzony strąt nosi nazwę precypitatu
Zastosowanie reakcji precypitacji:
wykrywanie obecności danego antygenu w badanym materiale
obecność swoistych przeciwciał
Odczyny precypitacji w środowisku płynnym :
odczyn precypitacji pierścieniowej - w mikrobiologii do klasyfikacji bakterii, do wykrywania obecności antygenów bakteryjnych w ekstraktach z tkanek
odczyn flokulacyjny(test kłaczkujący VDRL) w diagnostyce kiły
odczyn precypitacji szkiełkowej w bakteriologii do szybkiej identyfikacji danego szczepu bakteryjnego
Odczyn flokulacyjny (test kłaczkowy VDRL) - przykład reakcji precypitacji
Immunodyfuzja : ( w środowisku stałym)
wywodzi się z reakcji precypitacji
prowadzi się ją w podłożu żelowym
odróżnia się tym, że pozwala badać równocześnie wiele układów antygen-przeciwciało
odczyny te są oparte na zjawisku dyfuzji rozpuszczalnego antygenu i przeciwciała w żelu
Rodzaje :
immunodyfuzja pojedyncza : jeden reagent dyfunduje, a drugi znajduje się w podłożu i jego stężenie jest stałe we wszystkich punktach
immunodyfuzja podwójna: jeżeli oba reagenty - i antygen i przeciwciało dyfunduje w żelu
w probówkach (Ouidina), na płytkach (Outcherlony'ego)
Podwójna dyfuzja (wg Outcherlony'ego)
a) Identyczność : przeciwciała precypitują identycznie...
Zastosowanie :
identyfikacja antygenów, przeciwciał
określenie ilościowe stężenia antygenów i przeciwciał
określenie stopnia pokrewieństwa immunologicznego antygenów
Immunoelektroforeza - połączenie elektroforezy w żelu oraz podwójnej immunodyfuzji
a) rozdzielenie białek surowicy elektroforetycznie
b) w żelu agarowym robi się rowek, do rowka dodaje się przeciwciała, które dyfundują w żelu
Rodzaje :
immunoelektroforeza wg Scheideggera
immunoelektroforeza rakietkowa wg metody Laurella
elektroimmunodyfuzja (immunoelektroforeza przeciwprądowa) - w diagnostyce chorób zakaźnych
immunoelektroforeza krzyżowa
Western blotting
Elektroforeza przeciwprądowa i rakietkowa.
Aglutynacyja :
reakcja w której dochodzi do zlepiania się elementów upostaciowionych pod wpływem swoistych przeciwciał skierowanych...
przeciwciała biorące udział to aglutyniny
Przebieg reakcji :
I etap : wiązanie aglutynogenu z aglutyniną
II etap : w obecności elektrolitów . . . . . . . kompleksów w postaci dobrze widocznych agregatów
Rodzaje :
bezpośrednia (czynna) : przeciwciała reagują bezpośrednio z antygenami naturalnie występującymi na powierzchni komórki
pośrednia (bierna) : przeciwciała reagują z antygenem rozpuszczalnym uprzednio opłaszczonym na nośniku
Aglutynacja bezpośrednia :
odczyn Widala - diagnostyka duru brzusznego
odczyn Weil - Felixa - diagnostyka duru plamistego
odczyn Wrighta - diagnostyka brucelozy
Typy aglutynacji bakterii :
Aglutynacja H (rzęskowa, obłoczkowa) występuje u bakterii posiadających antygen rzęskowy H. W obecności swoistych przeciwciał bakterie zlepiają się rzęskami, tworzy się delikatny strąt łatwo ulegający rozbiciu przy wstrząśnięciu
Aglutynacja 0 (komórkowa, grudkowa) związana jest z obecnością antygenu somatycznego 0. Pod wpływem swoistych przeciwciał bakterie zlepiają się biegunami tworząc siatkę. Powstające aglutynaty tworzą zwarte grudki opadające na dno probówki.
Aglutynacja Vi związana jest z obecnością antygenu powierzchniowego V. W obecności swoistych przeciwciał bakterie przylegają do siebie całą powierzchnią. Powstają drobne aglutynaty osadzające się na ściankach probówki.
(tutaj był rysunek tych trzech typów aglutynacji: somatic/flagella/virulence)
Aglutynacja pośrednia (bierna) :
odczyn lateksowy
odczyn hemaglutynacji
odczyn hamowania hemaglutynacji
odczyn antyglobulinowy (Coombsa)
OWD (odczyn wiązania dopełniacza) - jak wykonujemy,kiedy wynik + a kiedy - (poczytać)
Zastosowanie :
bakteryjnych - kiła, bruceloza, tularemia, listerioza, twardziel, ornitozy, ozena
wirusowych - grypa, nagminne zapalenie przyusznic, cytomegalia, poliomyelitis, limfocytarne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, kleszczowe zapalenie mózgu
grzybiczych - kandidoza, aspergiloza
chorób pasożytniczych - toksoplazmoza, pneumocytoza
ASO -przeczytać
Metody immunologiczne - zastosowanie znaczników
Rodzaje metod :
metody fluorometryczne (FIA) : znacznikiem są fluorochromy
metody radioimmunologiczne (RIA) : znacznikiem są pierwiastki promieniotwórcze
metody immunoelektrymetryczne
metody chemiluminescencyjne: znacznikami są określone subst. organiczne
Metody immunoenzymatyczne :
test ELISA :
- do ilościowej oceny antygenu lub przeciwciała w badanym materiale
- powszechnie do wykrywania obecności . . .. i pasożytniczych do ilościowej oceny stężenia wielu hormonów, do wykrywania obecności antygenu
Przebieg reakcji :
Immunoblot :
antygeny rozdzielone w trakcje elektroforezy agarozowej lub poliakrylamidowej są przeniesione na nitrocelulozę
paski nitrocelulozy inkubuje się z surowicą badaną w środowisku buforu
po wypłukaniu niezwiązanych przeciwciał dodaje się anty-ludzkich przeciwciał znakowanych peroksydazą
IGRA - IFN Gamma Release Assay
grupa testów oparta na szczególnych właściwościach limfocytów T - uwalnianie interferonu gamma pod wpływem stymulacji...
wykorzystywane między innymi w diagnostyce gruźlicy (Quantiferon Tb-Gold)
Quantiferon TB Gold - in tube
oznaczenie polega na pobraniu krwi od pacjenta do dwóch probówek (testowa i kontrolna)
probówka testowa zawiera mitogen i antygeny peptydowe Mycobacterium tuberculosis
probówka kontrolna zawiera miogen
inkubacja w temperaturze 37C przez 24godz celem proliferacji limfocytów T
oznaczanie stężenia IFN - gamma metodą ELISA