Kobiety i mężczyźni
na rynku pracy
Justyna Ślesak
Maja Grzybek
Magdalena Kiełbasa
Wojciech Jórasz
Maciej Maciejak
Pojęcie rynku pracy
Rodzaj rynku ekonomicznego, na którym z jednej
strony znajdują się:
•poszukujący pracy i ich oferty, a z drugiej:
•przedsiębiorcy tworzący miejsca pracy, poszukujący siły
roboczej.
Dyskryminacja
•Dyskryminacja, z łac. discriminatio -
rozróżnienie, rozdzielenie. Odnosi się do
zachowań jednostki lub grupy wobec innych
grup bądź jednostek.
EFEKT?
Pewne możliwości dochodzenia do dobór i
wartości społecznie cenionych pozostają
zarezerwowane dla członków jeden grupy czy
zbiorowości ludzi kosztem innej. Istotną cechą
praktyk dyskryminacyjnych jest ich
długotrwałość, systematyczność i naruszenie
zasady sprawiedliwości.
Seksizm
•Seksizm (z ang. sexism, sex – „płeć”) – pogląd,
że kobiety i mężczyźni nie są sobie równi lub że nie
powinni posiadać równych praw.
Rodzaje dyskryminacji
•dyskryminacja bezpośrednia
np. różnica płacowa kobiet i mężczyzn
na tym samym stanowisku pracy, jeżeli wydajność ich pracy jest porównywalna
•pośrednia
Równouprawnienie kobiet i mężczyzn; równe prawa ,
nierówne szanse
•Wiek XX przyniósł formalne uznanie praw człowieka bez
względu na jakiekolwiek czynniki różnicujące ludzi; tym
samym kobiety uzyskały te same co mężczyźni prawa
polityczne, obywatelskie, ekonomiczne, społeczne i
kulturalne. Jednakże formalna równość uprawnień
mężczyzn i kobiet nie oznacza faktycznej równości płci.
Ta bowiem jest uwarunkowana jednakowymi
możliwościami korzystania z tych uprawnień we
wszystkich obszarach życia, które rozstrzygają o ich
statusie ekonomicznym i społecznym.
Nierówny status kobiet i mężczyzn w świecie pracy jako przykład dyskryminacji ze względu
na płeć
•Każdy dokument ONZ ZAKAZUJE dyskryminacji ze
względu na płeć w życiu zawodowym i publicznym.
Cd
•Wiele KONWENCJI I REKOMENDACJI Międzynarodowej
Organizacji Pracy odnosi się do równości kobiet i
mężczyzn w takich obszarach jak: zatrudnienie,
szkolenie, warunki pracy, bezpieczeństwo, zdrowie.
Zob. m.in. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Paryż 1948
Ustawa równościowa
1 stycznia 2011 r. w życie weszła ustawa
antydyskryminacyjna, dokonująca w zakresie swojej
regulacji wdrożenia m.in. dyrektyw Wspólnot Europejskich:
•Dyrektywy Rady86/613/EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie
stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn
pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w
sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w
okresie ciąży i macierzyństwa.
•Dyrektywy 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5
lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości
szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie
zatrudnienia i pracy.
Symptomy dyskryminacji kobiet w świecie pracy
•niższy współczynnik zatrudnienia kobiet
•przewaga kobiet wśród zatrudnionych w niepełnym
wymiarze czasu pracy
•segregacja pozioma w zatrudnieniu
•segregacja pionowa w zatrudnieniu
•niższy poziom wynagrodzenia kobiet w stosunku do
wynagrodzenia mężczyzn
Cd
•wyższy udział kobiet bezrobotnych wśród ogółu
bezrobotnych
•kształtowanie się wskaźnika zatrudnienia kobiet
na znacznie niższym poziomie niż w przypadku
mężczyzn
•segmentacja rynku pracy ze względu na płeć
•przeciętne wynagrodzenie kobiet niższy w
stosunku do wynagrodzenia mężczyzn średnio o
20%
•wyższy stopa bezrobocia kobiet
•mniejsze szanse na zatrudnienie kobiet
zamężnych i mających dzieci
Polityka zatrudniania w Polsce i w Unii
Rynek pracy wobec kobiet z małymi dziećmi
•Niezależnie od poziomu bezrobocia Polska ma wciąż
jeden z najniższych wskaźników zatrudnienia kobiet w
wieku produkcyjnym. Wyniósł on w 2007 roku- 46,8%
kobiet, podczas gry w krajach starej Unii wskaźnik tej
osiąga 56% kobiet.
Przyczyny mniejszych zarobków kobiet, mimo tych samych kwalifikacji zawodowych
•Przyczyną niższych zarobków kobiet może być
szczególna ochrona ich pracy, zwłaszcza gdy są w ciąży
lub karmią piersią.
Zabronione zawody
•Zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z
dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia
kobiet. Rozporządzenie określa dokładnie w jakiej pracy
i na jakim stanowisku nie może pracować pewna
kategoria kobiet.
Przykładowo…
•prace związane z wysiłkiem fizycznym i transportem
ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała – zakazane
wszystkim kobietom w odpowiednim zakresie
•prace pod ziemią, poniżej poziomu gruntu i na
wysokości – zabronione wszystkim kobietom z
wyjątkiem niektórych zawodów
•prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji
chemicznych – zabronione dla kobiet w ciąży i
karmiących piersią
Źródło http://www.infor.pl/prawo/praca/bezpieczenstwo-
pracy/311900,Do-jakiej-pracy-nie-mozna-zatrudnic-kobiety.html
Połączenie obowiązków
rodzicielskich i pracowniczych
•dodatkowy urlop ze względu na sprawy rodzinne
udzielany na żądanie
•zmiany warunków zatrudnienia z powodów rodzinnych
(skrócenie czasu pracy, przejście na kontrakty
terminowe, praca w domu itp.)
•praktyczna pomoc w organizowaniu opieki nad dziećmi
•świadczenie usług w zakresie poradnictwa i informacji
•celem wprowadzenia w firmie rozwiązań przyjaznych
rodzinie jest zatrzymanie cennych i
wysokokwalifikowanych pracowników oraz podniesienie
lojalności pracowników z firmą co zmniejszy rotację
pracowników.
Równe prawa?
•Ze raportu NIK-u (styczeń 2014) wynika, że kobiety w
instytucjach publicznych zarabiają o prawie 11 proc.
mniej od mężczyzn. W najgorszych przypadkach różnica
ta wynosi nawet 30 proc.
•Kobiety rzadziej dostają podwyżki, na szkolenia chętniej
wysyła się mężczyzn. To im daje się częściej bonusy:
komórki, służbowe laptopy, nagrody. Kobiety napotykają
też bariery w awansie. A jeśli dostają wyższy stopień, to
bez podwyżki.
Źródło
http://www.wysokieobcasy.pl/wysokieobcasy/1,96856,15612263,G
orzka_lista_plac.html
Kobiety bierne zawodowo?
•Poziom aktywności zawodowej kobiet jest niższy niż
mężczyzn. W 2003 roku na 1000 mężczyzn aktywnych
zawodowo przypadało 603 biernych zawodowo podczas
gdy na 1000 kobiet aktywnych zawodowo przypadało
1088 biernych zawodowo.
•Ludność bierna zawodowo jest silna sfeminizowana.
Ponad 2/3 te populacji stanowią kobiety.
Współczynnik aktywności zawodowej
wg płci w latach 1992-2010.
Lata>>
1992
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Female
53,7
47,9
47,9
48,1
46,7
46,7
47,1
47,5
48,2
Male
69,9
62,4
62,7
62,9
62,3
62,2
63,1
63,5
64,3
Źródło „Kobiety i mężczyźni na rynku pracy”, GUS, 2004; „Aktywność
ekonomiczna ludności Polski z lat 2005-2010, GUS, Warszawa 2006-
2011
Kobiety w polityce
•Ustawa kwotowa
•Ustawa suwakowa
•Parytety
Mechanizmy dyskryminacji ze wzg.
na płeć
„Szklany sufit” – niewidzialna bariera utrudniającą
m.in. Kobietom dojście do wysokich pozycji
w biznesie czy polityce.
„Lepka podłoga” - termin opisujący zjawisko należące
do szerszego problemu dyskryminacji na rynku pracy ze
względu na płeć, mający zastosowanie głównie do
statusu kobiet - pracownic. Używany jest do określenia
sytuacji, w której nie istnieje lub rzadko istnieje
możliwość awansu na wyższe stanowisko. Pracownice
tkwią "przylepione" do obecnej funkcji, nie mając
możliwości awansu i rozwoju zawodowego
Bibliografia
•Maciej Sosnowski, Leszek Wieczorek: „Skazani na rynku
pracy”
•Elżbieta Kryńska, Eugeniusz Kwiatkowski: „Podstawy
wiedzy o rynku pracy”
•Marian Noga, Magdalena Kinga Stawicka: „Rynek pracy w
Polsce”
•„Funkcjonowanie współczesnego rynku pracy, wybrane
uwarunkowani” Agata Szydlik- Leszczyńska
•Polityka społeczna- podręcznik akademicki pod redakcją
Grażyny Firlit- Fesnak i Małgorzaty Szylko- Skoczny
• Teresa Kupczyk: „Kobiety w zarządzaniu i czynniki ich
sukcesów”
•http://mam-prawo.org
Dziękujemy za uwagę