Wybrane narzędzia

diagnostyczne dotyczące

czytania, pisania, liczenia.

Narzędzia diagnozy:



Wywiad,



Obserwacja,



Testy, sprawdziany,



Analiza wytworów.



Wywiad diagnostyczny to rozmowa

badającego z respondentem według
opracowanych wcześniej dyspozycji
lub w oparciu o specjalny
kwestionariusz. Służy do
gromadzenia informacji
empirycznych przeważnie o
charakterze jakościowym, takich jak:
fakty, wydarzenia, sądy, opinie,
postawy, wyobrażenia, uczucia,
deklarowane zachowania, wiedza o
rzeczywistości.



Obserwacja jest najbardziej

wszechstronną techniką gromadzenia
materiałów. To czynność badawcza,
polegająca na gromadzeniu danych
drogą spostrzeżeń. Obserwacją
można nazwać prostą nieplanowaną
rejestrację zdarzeń i faktów, ale także
proces kontrolowanej obserwacji
systematycznej z użyciem technik
pomocniczych (kamery, magnetofonu
i arkuszy obserwacyjnych włącznie).

Wyróżniamy trzy typy narzędzi diagnozy w
dyskalkulii:



Testy osiągnięć i umiejętności

szkolnych w zakresie czytania,
pisania i liczenia



Testy zdolności specyficznych,

istotnych z punktu widzenia
opanowania umiejętności czytania,
pisania i liczenia.



Testy zdolności ogólnych, czyli

inteligencji (płynnej i
skrystalizowanej)

1.Testy osiągnięć i umiejętności szkolnych
w zakresie czytania, pisania i liczenia, np.:

A.

Test Kalkulia III

B.

Trójkąt Liczbowy

C.

Brytyjskie skale możliwości
szkolnych

D.

Kwestionariusz operowania liczbami

E.

Skala umiejętności matematycznych

F.

Sprawdzian dla ucznia i
kwestionariusz G. Pawlik

2.Testy

zdolności

specyficznych,

istotnych z punktu widzenia opanowania
umiejętności czytania, pisania i liczenia:

A.

Wzrokowo-Słuchowy test powtarzania cyfr

B.

Test Nazywania Cyfr

C.

Eksperymentalno-obserwacyjna ocena
dziecięcej kompetencji matematycznej
(kryteria dojrzałości szkolnej do uczenia
się matematyki)

D.

Przesiewowy test „Dyscalculia”

E.

Figura Złożona Raya



Analiza wytworów - polega na

opisie, interpretacji i
wnioskowaniu o faktach,
wydarzeniach, zjawiskach o
własnościach, czy cechach ludzi,
grup czy układów społecznych
przez ustalenie i opisywanie cech
tychże dokumentów lub wytworów
rozumianych szeroko.

ARKUSZ OCENY

UMIEJETNOŚCI CZYTANIA

CZYTANIE:
1. Tempo czytania ( ilość wyrazów na
minutę). Liczba błędów w teście
minutowym.
2. Charakterystyka błędów:



o nieadekwatne różnicowanie liter

podobnych kształtem: a- o, o- c, c- e,
e- ę, m- n, l- tł,



L- Ł, F- Ł;



o rotacja ( statyczne odwracanie liter

podobnych kształtem): b- p, b- d, p- g,
n- u, m- w,



L- J, M- W;



o inwersje ( dynamiczne przestawianie liter, sylab,
wyrazów, w szyku zdania);



o reduplikacje lub perseweracje ( powtórzenia liter,
sylab, wyrazów, sekwencji tekstu);



o elizje (opuszczanie liter, sylab, wyrazów, sekwencji
tekstu, redukcje grup



spółgłoskowych);



o kontaminacje ( tworzenie nowych wyrazów ze
skrzyżowania dwóch wyrazów);



o bezsensowne zniekształcenia tekstu;



o podstawianie wyrazów na zasadzie domysłu, w
oparciu o kontekst lub obrazek;



o agramatyzmy;



o zagubienia liniatury;



o przerwy w czytaniu, czytanie izolowanych
dźwięków i wyrazów;

3. Technika czytania:



o nie czyta ( nie zna liter);



o głosuje bez syntezy;



o głosuje z syntezą ( głośno, cicho);



o sylabami bez syntezy;



o sylabami z syntezą;



o całymi wyrazami po cichym
głosowaniu;



o całymi wyrazami po płynnej syntezie
sylab;



o całościowo;



o naprzemiennie;



o płynnie, całościowo, biegle,
wyraziście

.



4. Rozumienie tekstu:



o zapamiętuje istotny sens wraz ze
szczegółami;



o pamięta tylko wycinkowo;



o nie rozumie treści tekstu.



5. Podsumowanie umiejętności czytania:



o stopień opanowania zgodny z
możliwościami i wymaganiami;



o stopień opanowania poniżej wymagań
zgodny z możliwościami;



o stopień opanowania poniżej możliwości;



o zdolność do autokontroli i autokorekty

ARKUSZ OCENY

UMIEJETNOŚCI PISANIA

P I S A N I E:
1. Charakterystyka błędów:



o nieadekwatne różnicowanie liter podobnych
kształtem;



o rotacje ( statyczne odwracanie);



o inwersje (dynamiczne przestawianie liter,
sylab, wyrazów w szyku zdania);



o reduplikacje lub perseweracje ( powtórzenia
liter, sylab, wyrazów, sekwencji)



o elizje (opuszczanie liter, sylab, wyrazów,
sekwencji tekstu, redukcje grup



spółgłoskowych);



o kontaminacje (tworzenie nowych wyrazów ze
skrzyżowania dwóch wyrazów);



o bezsensowne zniekształcenia, wstawianie lub
pomijanie wielu liter, sylab,



wyrazów;



o agramatyzmy;



o nieadekwatne różnicowanie głosek podobnych
brzmieniowo: b-p, d-t, g-k, w-f, zs,



dz-c, ż-sz, sz-cz;



o błędy ortograficzne: u-ó, ż-rz, h-ch,



o zmiękczenia,



o i-j,



o ą-on-om, ą-o, ę-en-em, ę-e;



o dysocjacje lub asocjacje wyrazów.



o trudności w pisowni łącznej i rozdzielnej
( przyimków z innymi częściami mowy,



partykuł „nie”, „by”);



o opuszczanie detali graficznych;

2. Błędy graficzne (dysgrafia):



o konstrukcja pisma: kształt, spoistość,
proporcje liter;



o zachowanie łączników międzyliterowych;



o proporcje pisma: zagęszczenie,
wysokość, wielkość względem siebie



i liniatury;



o położenie pisma ( naruszenie
jednolitości);



o zachowanie odstępów między wyrazami.

3. Ogólna liczba błędów: ….
4. Technika pisania ( rytmiczne,
postępujące, płynne ruchy pisarskie).

5. Tempo pisania ( szybkie, przeciętne, wolne,
znacznie spowolnione).
6. Sposób pracy:



o przepisuje czy odwzorowuje;



o nie wymaga czy wymaga powtórzeń podczas
pisania ze słuchu lub



z pamięci;



o wymaga zmniejszenie liczby wyrazów podanych w
jednej sekwencji;



o konieczna stała pomoc osoby drugiej;



o zdolny/ niezdolny do autokontroli i autokorekty.

7. Podsumowanie umiejętności pisania:



o opanowane zgodnie z wymaganiami i
możliwościami;



o poniżej wymagań, ale zgodnie z możliwościami/
poniżej możliwości

Bibliografia:



T. Pilch, Metodologia pedagogicznych badań
środowiskowych, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk
1971



Wiśniewska B, Hulewicz D., Dyskalkulia, trudności w
uczeniu się matematyki – problem, diagnozowanie formy
pomocy, Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna Środa
Wlkp. http://www.pppsroda.pl, Kwiecień 2007



http://

62.69.213.60:8080/Content/712/modul_7.pdf

[dostęp 29.10.2012]