Nośniki

wartości

informacji

Źródła pojęcia wartości należy upatrywać się w

filozofii.

Na ogół filozofowie przyjmują, że wartość stanowi

specyficzną postać bytu i jest obiektywną

kwalifikacją różnych przedmiotów i zjawisk.

Warunkiem koniecznym w rozpatrywaniu wartości

jest uwzględnienie kategorii, w której może być

umieszczana.

Wartości ukonstytuowane są na realnym fundamencie rzeczy
lub stanów rzeczy, które można uważać za

statystyczne

nośniki wartości

. Mogą mieć charakter materialny lub

niematerialny.

Jednak gdy spojrzymy na proces tworzenia wartości,
dojedziemy do wniosku, że istotnymi nośnikami wartości są te
czynności, które kształtują właściwości przedmiotów lub
stanów rzeczy gwarantujące im zdolność zaspokajania potrzeb
użytkowników w określonym miejscu i czasie . Można je uznać
za

dynamiczne nośniki wartości

.

Ilościowa teoria informacji

Pojęcie wartości informacji wiązane jest z konkretną sytuacją i
określonym użytkownikiem informacji.

• Odwołując się do definicji ilości informacji Shannona (jeden z

twórców teorii informacji) można przyjąć, że wartość mają tylko te
informacje, które zmniejszają entropie.

• Entropia jako cecha określonego systemu może jednak ulegać

zmianie w zależności od informacji , a ściślej od wiedzy, jaką się
dysponuje w danej chwili.

• Niekiedy okazuje się, że po uzyskaniu tzw. informacji negatywnej, a

więc informacji sprzecznej z posiadaną przez użytkownika, entropia
jest większa niż przed jej otrzymaniem.

• W doborze optymalnych decyzji nie ilość informacji , lecz ich

efektywność ma zasadnicze znaczenie. Przyjęta przez Shannona
miara ilości informacji okazuję się więc mało przydatna do pomiaru
informacji uwzględniającej treść wiadomości, a tym samym nie
wyjaśnia istoty wartości informacji.

Semantyczna teoria informacji

U jej podstaw leży pojęcie ilości informacji semantycznej jako
entropi hipotezy badawczej przed uzyskaniem informacji i tej samej
hipotezy po uzyskaniu informacji.

W ocenie wartości informacji uwzględnia się trzy relacje:

• Informacja – obiekt rzeczywisty

• informacja – wiedza

• Informacja – użytkownik i jego sytuacja decyzyjna

Wartość informacji jest rozpatrywana ze względu na trzy kryteria
syntetyczne:

• Odwzorowanie rzeczywistości

• Wzbogacenie zasobów wiedzy odbiorców

• Użyteczność sytuacyjną

Teoria ilościowa i teoria semantyczna

informacji stanowią istotną, lecz nie

wystarczającą podstawę do określenia

wartości informacji. W ocenie tej należy

uwzględnić JAKOŚCIOWE, a w

szczególności pragmatyczne aspekty

informacji.

Pojęcie pragmatycznej wartości informacji wiąże ją z
określoną sytuacją decyzyjną, użytecznością dla
użytkownika, efektywnością wykorzystania i kosztem
uzyskania lub wytworzenia informacji.

Informacją pragmatyczną jest tylko ta, która jednoznacznie
odwzorowuje rzeczywistość (relacja informacja-wiedza) i
umożliwia podejmowanie efektywnych działań.

Obiektywny charakter informacji sprawia, że może być
również konstrukcją ogólną niezwiązaną z konkretnym
odbiorcą i konkretnym nadawcą.

Rola informacji w tworzeniu wartości

dodanej

Wyjaśnienia roli informacji w tworzeniu wartości dodanej

można dokonać odwołując się do koncepcji łańcucha

wartości M. Portera..

wartość oznacza cenę, jaką gotów jest zapłacić nabywca

za to, czego dostarcza mu dostawca

Łańcuch wartości obrazuje sekwencję
działań kształtujących wartość
określonego produktu:

• Wejście surowca do systemu

• Wykonywanie niezbędnych operacji przetwórczych

• Sprzedaż i usługi posprzedażne z nim związane

O wartości wyrobu decyduje:

• funkcjonalność (stopień zgodności ze zidentyfikowanymi

potrzebami odbiorców)

• koszty wytworzenia

Klasycznym przykładem roli, jaką może odegrać informacja
w tworzeniu wartości dodanej, są

NOWE WYROBY

.

• Zwykle w cenie nowości mieści się marża stworzona w

pewnej mierze przez informacje, dzięki którym określono i
zrealizowano unikatowe funkcje wyrobu.

• Przykładem mogą być telefony komórkowe.

Wartość informacji jako produkt sam w sobie

Wyjaśnienia wartości informacji jako produktu samego w sobie
można dokonać, odwołując do jej pragmatycznego ujęcia.

• Niektórzy wskazują na konieczność uwzględniania w ocenie

informacji szeregu wymagań w stosunku do jej jakości, takich np.
jak terminowość czy obiektywność.

• Kształtowanie cech, które powinna mieć zawierać informacja,

wymaga określonych czynności. Cechy te są więc pochodną
pewnych czynności.

Przedstawione formuły oceny informacji pomijają jednak
koszt informacji.

Po uwzględnieniu kosztów tego procesu można
zaproponować następującą, ogólną formułę określania
wartości informacji:

=

Gdzie:
- wartość informacji jako produktu ( < 0,1>,
F(c) – stopień spełnienia funkcji informacji,
Kł – koszty łączne informacji (wytworzenia i uzyskania
informacji)

 

Zrozumienie istoty powstawania wartości

informacji i określenie jej nośników, a więc

czynności kształtujących jej funkcje i koszty,

wymaga przeprowadzenia analizy elementarnej

procesu informacyjnego.

Kategoria I:

są to czynności

• Zbierania informacji (ZI)

• Przetwarzania informacji (PI)

• Oraz opracowywania nośników informacji (ON)

Realizacja ich tworzy lub zwiększa efekt użytkowy procesu, co rzutuje w
zasadniczym stopniu na funkcję informacji jako produktu. Można je uznać
za fundamentalne.

Kategoria II:

• Przesyłanie informacji (PI)

• Transformacja informacji (TR)

• Archiwacja informacji (AI)

Są czynnościami związanymi z przygotowaniem albo przemieszczaniem
informacji lub z gromadzeniem zasobów informacyjnych.
Stanowią czynniki zwiększające koszt procesu, zatem należałoby dążyć
do ograniczenia ich liczby i stosowania metod najtańszych.

Kategoria III:

• Czynności wyszukiwania informacji (WI)

• Kontrola informacji (KI)

• Uzgadnianie informacji (UI)

Czynności te zwiększają koszty procesu, dlatego należałoby je
wyeliminować, ograniczając się w uzasadnionych przypadkach wyłącznie
do kontroli.

Kategoria IV:

• Zaleganie informacji (ZA)

• Przygotowawczo-wdrożeniowe czynności umysłowe (PCU)

Kategoria ta nie tworzy wartości. Występowanie powyższych elementów
bierze się często z niewłaściwego podziału pracy w zespole czy wielości
równolegle realizowanych procesów.