Ocena stanu czystości wód

Zalewu Szczecińskiego

Autor:

Frost Paulina i Frost Magdalena

Gr.1 A RiZG

Rok IV

Jak oceniamy w Polsce czystość

wód?

• Oceną czystości wód zajmuje się Państwowa

Inspekcja Ochrony Środowiska. Wojewódzkie
Inspektoraty Ochrony Środowiska muszą się nieźle
napracować, żeby co roku sklasyfikować wody
jezior, rzek, wody podziemne znajdujące się na
terenie województwa, Mają do tego odpowiednich
pracowników i często bardzo nowoczesny,
specjalistyczny sprzęt. Dzięki temu znamy stan
swojego środowiska. Wyniki badań publikują w
corocznym wydawnictwie pl. „Raport o sianie
środowiska ". Raporty te kierowane są do władz
samorządowych i do szkół.

Wody pozaklasowe (NON), wody nie odpowiadające

normom - określenie jakości wód (klasy czystości wód)
względem możliwości użytkowania gospodarczego.
Klasyfikacja wykorzystywana przez WIOŚ w monitoringu
stanu czystości wód

Klasyfikacja trójstopniowa do roku 2004
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska,

Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopad 1991r.
(Dz. Ust. Nr 116 poz. 503) wyróżniało się trzy klasy czystości
wód (cyfry rzymskie: I, II, III) i wody pozaklasowe (NON).
Rozporządzenie to zostało uchylone 01.01.2005 roku,
uaktualnieniem Prawa Wodnego.

Według powyższej klasyfikacji wody pozaklasowe nie nadają

się do wykorzystania gospodarczego!

Klasyfikacja pięciostopniowa od roku 2005
Według Rozporządzenia Ministra Ochrony

Środowiska z dnia 11 lutego 2004r. w sprawie
klasyfikacji dla prezentowania stanu wód
powierzchniowych i podziemnych, sposobu
prowadzenia monitoringu oraz sposobu
interpretacji wyników i prezentacji stanu tych
wód( Dz.U. Nr 32, poz. 284) nowa klasyfikacja wód
obejmuje pięć klas czystości I, II, III, IV oraz V.

W klasyfikacji pięciostopniowej nie ma określenia

"wody pozaklasowe".

W Polsce obowiązuje następująca klasyfikacja czystości wód

śródlądowych:

• Klasa pierwsza - wody nadające się do: zaopatrzenia ludności w

wodę do picia,

• zaopatrzenia zakładów wymagających wody o jakości wody do

picia,

• bytowania w warunkach naturalnych ryb łososiowatych.
• Klasa druga - wody nadające się do: bytowania w warunkach

naturalnych innych ryb niż łososiowate,

• chowu i hodowli zwierząt gospodarskich,
• celów rekreacyjnych, uprawiania sportów wodnych uraz urządzania

zorganizowanych kąpielisk.

• Klasa trzecia - wody nadające się do: zaopatrzenia zakładów

innych niż zakłady wymagające wody o jakości wody do picia.

• nawadniania i terenów rolniczych, wykorzystywanych do upraw

ogrodniczych oraz upraw pod szkłem i pod osłonami z innych
materiałów.

• Sposób oceny czystości wód w Polsce

jest skomplikowany. Niedługo zmienimy
go na prostszy, obowiązujący w krajach
Unii Europejskiej. Klasyfikacja w Unii
opiera się na kryterium ekologicznym
(ocena stanu organizmów w
wodzie), a nie badaniach chemiczno-
biologicznych. Dopiero wtedy będziemy
mogli porównać stan czystości naszego
środowiska ze środowiskiem innych
krajów.

• Wody górnej Odry na granicy czeskiej w

Chałupkach były nadmiernie zanieczyszczone.
W 83 % okazały się pozaklasowe. Tylko 17%
zachowało klasę III. O dyskwalifikacji
zadecydowało 5 parametrów (miano coli, azot
azotynowy, chlorofil, fosfor ogólny,
zawiesina). Także w przekroju Wrocławia
stężenia związków mineralnych i wartości miana
coli spowodowały dyskwalifikację wód. Dolna
Odra jest również bardzo zanieczyszczona, co
stwierdzono na jej 690 km w Krajniku. Powodem
dyskwalifikacji była koncentracja chlorofilu.

• W województwie zachodniopomorskim w 2000

roku przebadano wody 23 rzek. Najgorzej jest
z Odrą w granicach Szczecina. Tutaj jakość wód
ulega drastycznemu pogorszeniu. Wobec braku
odpowiednich oczyszczalni ścieków w Szczecinie,
wody ujściowego odcinka Odry (Domiąży),
Roztoki Odrzańskiej i Zalewu Szczecińskiego
pełnią rolę oczyszczalni ścieków, co wiąże się ze
wzrostem zanieczyszczenia. Nieuporządkowana
gospodarka ściekowa, szczególnie lewobrzeżnego
Szczecina, stwarza zagrożenie wystąpienia
katastrofy ekologicznej. Jednak w najbliższym
czasie Szczecin przystąpi do budowy
odpowiedniej oczyszczalni ścieków, co
zapobiegnie katastrofie.

• Rega III klasa czystości w 88% badań; 12% poza klasa
• Wieprza III klasa czystości w 96% badań; 4% poza

klasą

• Parsęta III klasa czystości w 96% badań; 4% poza klasą
• Grabowa III klasa czystości
• Ina III klasa czystości w 90%; 10% poza klasą
• Płonią poza klasą ze względu na chlorofil i fosfor

ogólny (eutrofizacja)

• Dziwna TI i III klasa czystości
• Świna II i III klasa czystości

Główne zanieczyszczenia odprowadzane do

Zalewu Szczecińskiego i ich procentowy udział:

Przep

ływ

BZT5 ChZT

5

(Mn)

ChZT

5 (Cr)

Zawi

esina

Fosfo

r

Azot

Inne

Dopływ wód rzecznych

Odra

95,3

74,0

86,7

-

86,5

64,4

84,6

-

Aglomeracja szczecińska-ścieki komunalne

0,65

19,1

7,1

-

6,65

16,9

10,9

Fenol

595

kg

Aglomeracja szczecińska-ścieki przemysłowe

0,35

4,3

2,6

-

1,74

2,94

1,48

Cynk

100

kg

Zakłady Chemiczne „Police”

1,57

-

-

-

1,53

13,2

0,63

Fluor

1578

kg

• Rezultatem istotnego ograniczenia ładunków

zanieczyszczeń wprowadzanych do rzek jest
obserwowana systematyczna, chociaż
bardzo powolna, poprawa stanu czystości
rzek. Prowadzone badania pozwalają
potwierdzić wieloletnią tendencję poprawy
ich jakości. W latach 1990-2002 stwierdzono
utrzymywanie się tendencji spadkowej
zanieczyszczeń organicznych, związków
fosforu i azotu oraz poprawę stanu
sanitarnego. Jednak nadal te
zanieczyszczenia stanowią główny problem
jakości wód rzecznych naszego
województwa.

•

Źródłem zanieczyszczeń bakteriologicznych są
zrzuty ścieków z oczyszczalni komunalnych,
wody opadowe z terenów zabudowanych i ścieki
„surowe”, odprowadzane z gospodarstw nie
podłączonych do kanalizacji.

•

Głównymi źródłami związków azotu i fosforu w
wodach rzek województwa zachodnio
pomorskiego są zanieczyszczenia obszarowe,
związane z rolniczym charakterem zlewni oraz
dopływ ścieków z oczyszczalni nie posiadających
możliwości usuwania tych związków. Nadmierne
ich stężenia powodują znaczącą eutrofizację
wód, objawiającą się między innymi
intensywnymi zakwitami glonów.

• Szczególnie niepokojący jest fakt degradacji wód rzeki

Odry w granicach Szczecina, spowodowany codziennym
odprowadzaniem do Odry ok. 100 000 m

3

nieoczyszczonych i niedostatecznie oczyszczonych
ścieków komunalnych. W efekcie odprowadzania
ogromnych ilości związków azotu i fosforu oraz substancji
organicznych, szczególnie podczas sezonu letniego,
stwierdzany jest spadek stężenia tlenu rozpuszczonego w
wodach do wartości grożących masowym śnięciem ryb.
Także skażenie bakteriologiczne wód Odry na terenie
miasta jest bardzo wysokie. Ilość bakterii Coli znacznie
przekracza dopuszczalne normy dla klasy III. Wpływa to
negatywnie na stan jakości wód Zalewu Szczecińskiego
i przybrzeżnych wód Zatoki Pomorskiej. Dopóki nie
zostanie rozwiązany problem oczyszczania ścieków z
terenu miasta Szczecina nie należy oczekiwać poprawy
jakości tych wód.

• Obecny system oceny jakości wód nie

odpowiada wymogom prawnym Unii
Europejskiej. Należy spodziewać się zmian w
systemie funkcjonującym w Polsce.
Zalecenia Unii Europejskiej na pierwszym
miejscu stawiają ocenę na podstawie
elementów biologicznych. Ocena biologiczna
wód w województwie zachodniopomorskim,
przeprowadzona w 2002 roku, na większości
badanych stanowisk wykazała stan bardzo
dobry i dobry. Najmniej korzystnie wypadła
ocena dla rzek: Odry, Rurzycy i Płoni (stan
umiarkowany oraz dostateczny).

Natura 2000

• Obszar Natura 2000 obejmuje polską część Zalewu

Szczecińskiego. Zbiornik jest płytki (średnia głębokość
2-3m) i bardzo żyzny, o niezwykle wysokim
zagęszczeniu organizmów bentosowych i bogatym
rybostanie.

Organizmy bentosowe- bentos to jest ogól organizmów

roślinnych i zwierzęcych zasiedlających dno zbiorników
wodnych. Bentos morski tworzą otwornice, gąbki,
jamochłony, wieloszczety, szkarłupnie, mięczaki,
skorupiaki, także glony i bakterie;
Bentos słodkowodny: skąposzczety, pijawki, mięczaki
gąbki, larwy owadów, glony, bakterie, a także różne
gatunki roślin zielnych.

Znaczenie i wartość przyrodnicza

• Obszar Zalewu Szczecińskiego jest ostoją

ptasia o randze europejskiej. Występuje co
najmniej 25 gatunków ptaków z
załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 9
gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi.
Bardzo ważna ostoja ptaków wodno-
błotnych przede wszystkim w okresie
wędrówek i zimą. W okresie lęgowym
obszar zasiedla co najmniej 1% populacji
krajowej następujących gatunków ptaków:
gęgawa, czernica, bielik, błotniak zbożowy,
kania czarna, biegus zmienny, gąsiorek,
perkoz dwuczuby, kania ruda, łyska,
wodniczka i zimorodek.

• W okresie wędrówek występuje co

najmniej 1% populacji szlaku
wędrówkowego następujących
gatunków ptaków: łabędź krzykliwy,
rybitwa czarna, czernica, gągoł,
głowienka, łyska, nurogęś, ogorzałka,
perkoz dwuczuby, kormoran czarny,
gęś zbożowa i siewka złota. Ptaki
wodno- błotne występują w
koncentracjach powyżej 200 000
osobników.

• W okresie zimy występuje co

najmniej 1% populacji szlaku
wędrówkowego następujących
gatunków ptaków: łabędź krzykliwy,
nurogęś, ogorzałka, markaczka,
gągoł, bielaczek, bielik. Ptaki wodno-
błotne występują w koncentracji 20
000 osobników.

Zagrożenia

• zanieczyszczenia ściekami przemysłowymi,

komunalnymi a także pochodzenia rolniczego;

• położenie obszaru u ujściu Odry, niosącej w

swych wodach zanieczyszczenia z dużego
obszaru naszego kraju;

• wzrastająca działalność rekreacyjno-sportowa;
• wypalanie roślinności;
• kłusownictwo;
• wydobywanie torfu i inne formy ludzkiej

aktywności;

Bibliografia:

•

www.wios.szczecin.pl

•

www.mos.gov.pl

• wikipedia

• Dziękujemy za uwagę!!! ;)