MIKROKLIMAT

Zagrożenia czynnikami

fizycznymi

1)

Wstęp teoretyczny:

1)

Mikroklimat,

2)

Elementy składowe,

3)

Komfort termiczny,

4)

Podział w kryterium temperatury,

2)

Zdefiniowanie zagrożenia:

1)

Praca w warunkach mikroklimatu gorącego,

2)

Praca w warunkach mikroklimatu zimnego,

3)

Działania profilaktyczne,

4)

Źródła.

Spis treści:

Wstęp teoretyczny

Z

perspektywy

ergonomii

mikroklimatem

nazywamy zespół warunków klimatycznych
panujących na stanowisku pracy lub w
pomieszczeniu, w którym wykonywana jest
praca.

Mikroklimat jest jednym z elementów fizycznych

występujących w środowisku pracy, który ze
względu na oddziaływanie na człowieka, może
stanowić czynnik uciążliwy, w skrajnych
przypadkach szkodliwy.

Mikroklimat

Mówiąc o mikroklimacie ważne jest zdefiniowanie

elementów składowych go tworzących, którymi są:



Temperatura powietrza,



Wilgotność powietrza,



Przepływ powietrza,



Ciśnienie atmosferyczne,



Promieniowanie cieplne.

Pomiar poszczególnych parametrów szczegółowo określają

odpowiednie normy krajowe i międzynarodowe.

Elementy mikroklimatu:

Najkorzystniejszy stan warunków mikroklimatu

otoczenia, w których człowiek dobrze się
czuje.

Ze

względu

na

indywidualne

różnice

odczuwania

niemożliwe

jest

wskazanie

środowiska

termicznego,

które

zadowoli

każdego. Z tego względu stosuje się
wskaźniki, które w przybliżeniu wyznaczają
procent

osób

zadowolonych

z

danych

warunków.

Komfort termiczny

Komfort termiczny

Człowiek posiadając organizm stałocieplny dąży do uzyskania stanu

równowagi pomiędzy ilością ciepła wytwarzaną w organizmie w
wyniku przemian metabolicznych, a przepływem ciepła miedzy ciałem
i otoczeniem (obciążenie termiczne wewnętrzne i zewnętrzne).

Biorąc za kryterium podstawowy parametr,

temperaturę, wyróżnia się:



Mikroklimat gorący:

Określany za pomocą indeksu obciążenia termicznego

(WBGT),



Mikroklimat umiarkowany,

Określany za pomocą wskaźników wrażeń cieplnych

całego ciała (PMV) i przewidywanego odsetka osób
niezadowolonych (PPD),



Mikroklimat zimny,

Określany za pomocą wskaźnika siły chłodzącej

powietrza (WCI).

Podział:

Zdefiniowanie zagrożenia

Prace budowlane najczęściej przeprowadzane są na

terenie otwartym, który charakteryzuje wysoka
zmienność warunków klimatycznych.

Szczególne znaczenie ma tu czas i organizacja pracy

oraz środki ochrony osobistej, gdyż same warunki
mikroklimatu na terenie otwartym są bardzo trudne
do sterowania.

Szczególnie narażonymi pracownikami są osoby

wykonujące prace na ostrym słońcu (prace
dekarskie, rusztowania).

Narażenie

Powyżej strefy komfortu cieplnego, w zakresie

pola wysokiej temperatury powietrza i
promieniowania (PMV > +2), rozciąga się
środowisko gorące, dla którego równanie
bilansu cieplnego ma wartość dodatnią.
Warunki te określane jako środowisko gorące,
warunki stresu/obciążenia cieplnego lub,
biorąc pod uwagę obciążenie ustroju w tych
warunkach, dyskomfort gorący ogólny.

Mikroklimat gorący



Utrata elektrolitów na skutek nadmiernego

pocenia,



Przegrzanie organizmu,



Pogorszenie koncentracji i samopoczucia,



Omdlenia, utrata przytomności,



Kurcze cieplne,



Przyspieszone męczenie,



Udar cieplny,



Zmiany skórne.

Zagrożenia – mikroklimat
gorący

Poniżej strefy komfortu cieplnego, w środowisku

o niskiej temperaturze powietrza lub/i podczas
pracy z niskim tempem metabolizmu rozciąga
się obszar warunków mikroklimatu, dla
których równanie bilansu cieplnego, przyjmuje
wartość ujemną (PMV < -2). Warunki te
określane są jako środowisko zimne, warunki
stresu/obciążenia cieplnego lub, biorąc pod
wagę obciążenie ustroju w tych warunkach,
dyskomfort zimny ogólny.

Mikroklimat zimny



Dyskomfort pracy,



Hipotermia,



Obniżenie odporności organizmu,



Odmrożenia kończyn,



Poślizgnięcia na oblodzonych powierzchniach,



Wychłodzenie dróg oddechowych,



Wychłodzenie ogólne.

Zagrożenia – mikroklimat
zimny

Warto wspomnieć o wpływie ciśnienia atmosferycznego

na stan zdrowia człowieka.

Większe różnice ciśnienia atmosferycznego mogą

powodować występowanie dolegliwości lub nasilenie
się objawów niektórych już istniejących schorzeń
między innymi w chorobach serca.

Niskie ciśnienie może powodować senność, apatię i złe

samopoczucie, bóle głowy, osłabienie, zawroty głowy.

Zagrożenia - ciśnienie
atmosferyczne

Optymalna wartość wilgotności powietrza

zawiera się w przedziale 40-60%.

Zbyt niskie lub zbyt wysokie wartości parametru

mogą objawiać się wśród pracowników
poprzez odczucia dyskomfortu, ciężkość
oddychania, czy zwiększenia podatności na
infekcje, osłabienia odporności, co może
wiązać się z absencją.

Zagrożenia – wilgotność
powietrza

Działania profilaktyczne

Narzędzia i maszyny robocze wykorzystywane

podczas prac w mikroklimacie zimnym
powinny być tak skonstruowane, by zapewnić
możliwość korzystania z nich bez zdejmowania
rękawic.

Narzędzia i maszyny robocze

Odpowiednio

dostosowana

odzież

robocza

do

warunków klimatycznych, powinna być podstawą w
pracy.

Odzież dostosowana do mikroklimatu zimnego

powinna chronić przed utratą ciepła. Natomiast ta
przystosowana do warunków klimatu ciepłego musi
zapewnić należyte odprowadzanie ciepła.

Bardzo często przy zakupie odzieży roboczej od

renomowanego sprzedawcy można spotkać się z
profesjonalnym doradztwem.

Odzież robocza

Czas narażenia na działanie szkodliwych

czynników klimatu można ograniczać poprzez
przyspieszenie zmian pracy, zwiększenie
liczby pracowników, między których
rozdzielono zadanie.

Ograniczanie czasu ekspozycji

W miarę możliwości powinno się dążyć do

ograniczania

wysiłku

fizycznego

u

pracowników, w szczególności pracujących w
wysokich temperaturach.

Ograniczanie wysiłku

Dzień

pracy

pracownika

powinien

być

dostosowany do intensywności narażenia na
poszczególne czynniki. Przykładowo pracę na
dachu można wykonywać w godzinach
porannych lub wieczornych w celu unikania
narażenia

na

wysoką

temperaturę

w

godzinach południowych.

Organizacja pracy

Powinno

się

udostępnić

pracownikom

pomieszczenie regeneracyjne, w którym mogą
ogrzać się lub odpocząć od upału wraz z
możliwością z niego skorzystania (przerwy).

Pomieszczenia regeneracyjne

Zgodnie z prawem pracodawca zobowiązane

jest

do

udostępniania

nieodpłatnie

pracownikom

pracującym

w

trudnych

warunkach klimatycznych napojów i posiłków
rozgrzewających/chłodzących.

Posiłki i napoje regeneracyjne

W przypadku prac wykonywanych przez dłuższy

czas na deszczu lub ostrym słońcu, można
rozważyć

zamontowanie

tymczasowego

zadaszenia na czas ich trwania.

Tymczasowe zadaszenie

W

przypadku

wystąpienia

przymrozków,

gołoledzi lub regularnego oblodzenia pomosty
rusztowań, drogi i dojścia należy posypywać
piaskiem, żwirem lub innym dopuszczonym do
użytkowania środkiem oraz systematycznie
oczyszczać ze śniegu.

Usuwanie oblodzenia

Należy pamiętać o odpowiednim oznakowaniu

terenu prac budowlanych, np.:

Oznakowanie

Źródła:

Wykonał:

Aleksander Marszałkiewicz

Inż yni eri a B ezpi ec zeńst wa

G rupa IB2A

Studi a st ac j o narne

Ro k III, Sem est r VI

Ro k akadem ic ki 20 14 / 201 5