PROCESY GLEBOTWÓRCZE

Ważniejsze procesy glebowe:



powstawanie i gromadzenie się próchnicy



tworzenie się substancji ilastych



proces brunatnienia



proces przemieszczania się mineralnej
substasncji koloidalnej (lessives)



proces bielicowania



proces glejowy



proces zasolenia gleb



proces torfotwórczy



proces murszotwórczy



proces mułowy



proces namulania

Proces brunatnienia



polega na wietrzeniu glinokrzemianów, w

wyniku którego uwolnione zostaje żelazo i
glin;



żelazo i glin nie przemieszczają się w głąb

profilu;



wokół ziaren glebowych tworzą się

otoczeki żelaza i glinu;



tworz się w górnej części profilu brunatnej

barwy poziom zwany poziomem
bruntnienia;



zachodzi przy:



roślinności liściastej,



obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie,



bogatej faunie glebowej,



klimatach umiarkowanych

Proces płowienia(przemywania )



polega na przemieszczaniu się w głąb profilu drobnych
cząstek ilastych w wyniku infiltracji (przesiąkania)
wody opadowej;



cząstki zostają wymyte z wyższych warstw, bez ich
wcześniejszego rozkładu chemicznego;



zachodzi przy:



słabo kwaśny lub obojętnym odczyn,



gleby lekkie, spiaszczone



podczas wymywania cząstek iłu koloidalnego możę
przemiaszczać się w postaci helatu substancja
organiczna;



obecność tego procesu można stwierdzić na podstawie
otoczek ilastych na powierzchni agregatów glebowych;



proces charakterystyczny dla gleby płowej

Proces bielicowania



polega na rozpuszczaniu i wymywaniu związków
mineralnych (wolnego żelaza i glinokrzemianów) w głąb
profilu;



powstaje jasny poziom wymycia i brunatnoczerwony
poziom wmycia;



zachodzi :



w glebach lekkich piaszczystych kwaśnych ( ubogich w wapń),



pod roślinnością borową,



Przepuszczalnej skale macierzystej,



w warunkach silnie kwaśnego odczynu i okresowej anaerobiozy.



Decydującą rolę odgrywa substancja organiczna.



proces ten jest charakterystyczny dla gleb bielicowych
i bielic

Proces glejowy



polega na redukcji zwiazków żelaza Fe

+++

do Fe

++

i

manganu przy silnym ograniczeniu dostępu tlenu i
udziale bakterii beztlenowych.



wytwarza się w dolnej części profilu glebowego
szarozielonkawe lub szaroniebieskawe.



zachodzi przy:



wysokim poziomie wód gruntowych,



Utrudnionym dostępie tlenu,



Skałach ciężkich i trudno przepuzsczalnych,



Częstych i dużych opadów deszczu,



Obszarach często zalewanych Obserwowane w glebie
oglejenie może



wyróżniamy oglejenie:



odgórne - pochodzi od stagnujących wód opadowych,



oddolne - od wysokiego poziomu wód gruntowych

Procesy zasolenia (solnizacja)



są charakterystyczne dla krajów o klimacie suchym i
półsuchym, gdzie parowanie wody przewyższa opady;



stały podsiąk roztworów bogatych w związki wapnia,
magnezu i sodu powoduje ich wytrącanie się w
powierzchniowych poziomach glebowych.



na powierzchni gleby często gromadzą się wykwity
lub skorupy różnych soli.



zachodzi:



w klimatach suchych,



podsiąkaniu wód słonych (sąsiedztwo mórz, słonych jezior),



Intensywnym nawadnianiu



powstające gleby nazywane są sołączakami,
sołońcami lub sołodziami.

Proces torfotwórczy (torfienie)



rozkład materii roślinnej pod wpływem

bakterii i grzybów;



zachodzi:



w warunkach prawie beztlenowych,



bilans wodny jest dodatni,



przy udziale rośliności bagiennej (mchy brunatne,

mchy torfowców, turzyce, trawy, roślinność
szuwarowa, roślinność drzewiasta).



polega na częściowej humifikacji materii

organicznej obumarłych szczątków
roślinnych;



szczątkli w warunkach beztlenowych

nieulegają dalszym przemianom lub w
warunkach tlenowych podlegają procesowi
murszowemu.

Proces murszotwórczy (murszenia)



polega na zmianie natury fizycznej i chemicznej torfu w wyniku
jego przesuszenia;



zmiana struktury torfu, polega na częściowej mineralizacji,



utrata swoistej gąbczastejstruktury.



w procesie tym następuje dehydratacja koloidów organicznych i
przechodzenie ich ze stanu zolu w żel;



tworzący się mursz nabiera cech hydrofobowych i przyjmuje
strukturę agregatową;



Ze zmianami właściwości fizycznych idą w parze zmiany
właściwości chemicznych.



zmiany właściwości prowadzą z czasem do dużych strat materii
organicznej oraz składników pokarmowych dla roślin.



zachodzi przy:



nieumiejętnych zabiegach meliracyjnych,



odparowaniu wody w wyniku długotrwałej suszy.

Proces mułotwórczy



zachodzi na obszarach:



płytkich lub głębokich zbiorników wodnych,



otwartych lub zamkniętych,



zagłębieniach trwale lub okresowo zalewanych;



powstające muły tworzą się z opadających,

silnie zhumifikowanych cząstek organicznych;



szczątki te zawierają mniejsze lub większe

domieszki części mineralnych.

Proces namulania



polega na tworzeniu się w wyniku

osadzania cząstek mineralnych w czasie
wylewów rzek namułów zwanych
aluwiami;



namuły osadzane u podnóża stoków

górskich noszą nazwę deluwiów;

Proces humifikacji



rozkład materii organicznych pod wpływem

edafonu (organizmów glebowych);



powstaje próchnica i związki humusowe;



Zachodzi przy:



bogatej faunie glebowej,



liściastej ściółce (najintensywniej),



umiarowana wilgotność i ciepło,



dobre natlenienie,



obojętny lub lekko kwaśny odczyn gleby.