Proces glebotwórczy - całokształt zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych zachodzących w powierzchniowej warstwie skorupy ziemskiej, w wyniku których kształtują się gleby. Procesy glebotwórcze przebiegające w określonych warunkach klimatycznych i określonych utworach macierzystych oraz pod wpływem określonej szaty roślinnej doprowadzają do ukształtowania się odpowiednich typów gleb. Na terenie Polski występują następujące procesy glebotwórcze: bagienny - polega na gromadzeniu się i humifikacji szczątków roślinnych w warunkach nadmiernego uwilgotnienia (anaerobiozy); w zależności od intensywności i długotrwałości warunków beztlenowych powstają utwory całkowicie zhumifikowane, zwane mułami, lub o częściowej humifikacji, zwane torfami. Gleby powstałe pod wpływem procesu bagiennego zalicza się do mułowo-bagiennych lub torfowo-bagiennych. bielicowania - zmiany w glebie przebiegające przy odczynie kwaśnym, przede wszystkim w lasach iglastych. polegające na rozkładzie glinokrzemianów i koloidów glebowych, na wymywaniu w głąb profilu gleby składników, w początkowej fazie zasadowych, a następnie na uruchamianiu kwasów próchnicowych oraz związków żelaza i glinu, przy równoczesnej częściowej redukcji związków żelaza; proces wymywania składników pochodzących z rozkładu koloidów glebowych i glinokrzemianów prowadzi do powstania poziomu eluwialnego (wymywania) o jasnym zabarwieniu, oraz poziomu iluwialnego (wmywania), o brunatnordzawym zabarwieniu, i w konsekwencji prowadzi do powstawania gleb typu bielicowego, brunatnienia -polega na stopniowym rozkładzie glinokrzemianów i uwalnianiu się związków żelaza i glinu, które następnie otaczają ziarna gleby nadając im brunatną barwę. Proces ten prowadzi do powstania poziomu brunatnienia charakterystycznego dla gleb typu brunatnego. murszenia - zmiany zachodzące w odwodnionych warstwach gleb organicznych (torfowych, mułowych, gytiowych), a więc w warunkach aerobowych, polegające na fizycznych i fizykochemicznych zmianach w substancji organicznej, a przede wszystkim w jej koloidalnej części. Odwodniona masa oragniczna torfu, mułu lub gytii kurczy się, pękając dzieli się na agregaty, które następnie dzielą się na drobniejsze, przybierając niekiedy formę ziaren, prowadzących do wytworzenia strukturalnego poziomu murszowego. W zależności od zaawansowania tego procesu wyróżnić można słabo, średnio lub silnie zmurszałe gleby. oglejenia - polega na redukcji (odtlenianie) mineralnych części utworu glebowego w warunkach dużej wilgotności i w obecności substancji organicznej. Związki żelaza trójwartościowego, mające zabarwienie brunatnordzawe lub żółtordzawe przechodzą w wyniku tego biochemicznego procesu w związki żelaza dwuwartościowego. oglejenie pod wpływem procesu postępującego od dołu, w wyniku działania wysokich wód gruntowych, zwie się oglejeniem oddolnym, a oglejenie wytworzone pod wpływem wód opadowych zwie się oglejeniem odgórnym. Gleba glejowa jest zaliczana do do podtypu gleb gruntowo-glejowych. przemywania (płowienia) - przemieszczanie się w głąb profilu glebowego wymytych z wyżej leżących warstw cząstek koloidalnych będących w stanie rozproszenia, bez ich uprzedniego rozkładu; przemywanie odbywa się przy słabo kwaśnym odczynie gleby. Proces ten prowadzi do powstawania poziomu przemywania (poziomu płowego) A3 i poziomu iluwialnego ilastego B1, które to poziomy pozwalają zaliczyć te gleby do typu gleb płowych.