WEWNĘTRZNE PROCESY 

RZĘŹBIĄCE ZIEMIĘ

 

 

CZYM SĄ PROCESY GEOLOGICZNE

Wszystkie zjawiska, w wyniku, których
zachodzą zmiany na powierzchni skorupy
ziemskiej lub w jej wnętrzu, określa się 
mianem procesów geologicznych. 

Źródłem tych procesów jest energia:

• - wewnętrzna –pochodząca z wnętrza 

  Ziemi (jądra) 

• - zewnętrzna – pochodząca

 

od Słońca

 

 

Procesy wewnętrzne i zewnętrzne nieprzerwanie, 

z różnym natężeniem i siłą, działają 

na powierzchnię Ziemi. Ich skutki widoczne 

są na ogół po dziesiątkach, setkach czy nawet 

tysiącach lat, choć niektóre z nich (np. trzęsienia 

ziemi) trwają zaledwie kilka sekund i natychmiast 

powodują olbrzymie zmiany w obrazie powierzchni 

Ziemi.

 

 

CZYNNIKI WEWNĘTRZNE

Inaczej zwane endogenicznymi, to przede 
wszystkim bardzo wysokie ciśnienie górotworu i 
wysoka temperatura, panująca w głębszych 
strefach skorupy ziemskiej. 

Zaliczamy do nich:

- trzęsienia ziemi,
- wulkanizm,
- plutonizm,
- ruchy górotwórcze (orogenezy),
- ruchy lądotwórcze (epejrogenezy).

 

 

TRZĘSIENIE ZIEMI

  to naturalny, krótkotrwały i gwałtowny wstrząs litosfery, 

powstały pod powierzchnią Ziemi.
Ognisko terzęsienia Ziemi nazywamy - HIPOCENTRUM
rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych.
Punkt na powierzchni Ziemi, w którym siła wstrząsów jest 
największa nosi nazwę - EPICENTRUM.

 

 

WULKANIZM

to wszystkie zjawiska związane z działalnością wulkanów, 
a zatem z wydobywaniem się płynnych, stałych i gazowych 
produktów wulkanicznych: magmy (nazywanej lawą po 
wydobyciu na powierzchnię), materiału piroklastycznego 
(rozdrobnione siłą wybuchu okruchy skalne), gazów 
wulkanicznych. 

 

 

TERMINY ZWIĄZANE Z 

WULKANIZMEM

• erupcja – wybuch wulkanu
• efuzja – erupcja wulkanu polegająca na spokojnym wypływie lawy 

z krateru wulkanicznego (typ hawajski np. Mauna Kea, Mauna Loa)

• eksplozja – erupcja wulkanu polegająca na nagłym wyrzuceniu 

produktów wulkanicznych, często połączona z rozerwaniem stożka 
wulkanicznego (typ wezuwiański, np. Wezuwiusz) 

 

 

PLUTONIZM

to ogół zjawisk związanych z podziemnym przemieszczaniem się 
magmy i tworzeniu z niej skał głębinowych.

 

 

RUCHY 

GÓROTWÓRCZE (OROGENICZNE)

to wielkoskalowe ruchy skorupy 
ziemskiej, trwające miliony lat 
i prowadzące do powstania gór

 

 

GÓRY FAŁDOWE

• utworzonE w wyniku sfałdowania warstw 

skalnych w strefach subdukcji. 

 

 

GÓRY ZRĘBOWE

utworzone w wyniku rozcięcia terenu licznymi uskokami, 
biegnącymi w różnych kierunkach 

 

 

GÓRY WULKANICZNE

tworzące się głównie w wyniku wydobywania się 
na powierzchnię Ziemi lawy oraz materiału piroklastycznego. 

 

 

Obecna budowa skorupy ziemskiej jest więc 
wynikiem wielu procesów geologicznych, 
jakie zachodziły w przeszłości i zachodzą 
współcześnie na powierzchni i wewnątrz 
skorupy ziemskiej. Wszystkie procesy 
zachodzące w głębi skorupy ziemskiej i na 
jej powierzchni są czynnikami 
skałotwórczymi.