J O A N N A Z AT WA R N I C KA
P R Z E M Y S Ł AW S I K O R S K I
G R . 1 0 1 5 B
BANK ROZLICZEŃ
MIĘDZYNARODOWYCH
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH
Budynek Banku
Rozliczeń
Międzynarodowych
mieści się w Basel.
Jest to miasto
szwajcarskie u styku
granic trzech państw:
Szwajcarii, Niemiec i
Francji, nad rzeką
Ren.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH
Bank for International Settlements (BIS)
Jest to najstarsza na świecie instytucja finansowa.
Jest głównym centrum międzynarodowej
współpracy banku centralnego.
Przyjął formę spółki akcyjnej, w której
udziałowcami są banki centralne.
Członkami jest 56 banków centralnych, w tym NBP.
Głównym celem jest ułatwienie współpracy banków
centralnych i organizacji rozliczeń, które związane
są z reparacjami wojennymi Niemiec.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - geneza
Bank Rozliczeń Międzynarodowych (BIS) został
utworzony w 1930 roku. Założyło go 5 banków
centralnych krajów europejskich: Belgię, Francję,
Niemcy, Włochy oraz Wielką Brytanie.
Powstał zgonie z propozycja tzw. Planu Younga, aby
organizować spłatę odszkodowań wojennych
nałożonych na Niemcy przez Traktat Wersalski
kończący I Wojnę Światową w 1919 r. Spłata
odszkodowań niemieckich szybko się zakończyła.
BIS zaczął się przekształcać w międzynarodową
instytucję finansową, która skupiała
w sobie banki centralne poszczególnych państw.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - geneza
Rozwijał prace badawcze w dziedzinie
międzynarodowej bankowości i pieniądza,
organizował zbieranie ekonomicznych i
finansowych danych statystycznych.
Po II Wojnie Światowej wspierał system z
Bretton Woods (system walutowy, który
stworzył podstawy relacji międzynarodowych
w sferze zarządzania systemami
monetarnymi) organizowany przez
Międzynarodowy Fundusz Walutowy.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - geneza
Po roku 1970 zainteresował się sprawami związanymi
z nadzorem bankowym, czego wynikiem stała się
Bazylejska Umowa Kapitałowa w 1988 roku. Jest to zbiór
niezbędnych reguł kapitałowych nadzoru bankowego.
Współpraca z Unią Europejską i Europejską Wspólnotą
Gospodarczą zaowocowała stworzeniem podstaw
wspólnej europejskiej waluty.
W latach 1950-58 obsługiwał Europejską Unię Płatniczą.
Od 1987 r. występował jako agent rozliczeń w ECU
(Europejska Jednostka Walutowa), przyczyniają się
znacznie do funkcjonowania ECU jako odrębnej waluty.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - struktura
Struktura organizacyjna Banku dzieli sie
na trzy departamenty:
Departament Monetarny i Ekonomiczny
Departament Bankowości
Sekretariat Ogólny
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH -
struktura
Organy decyzyjne Banku to:
Zgromadzenie Ogólne
Zarząd
Rada Nadzorcza
Członkowskie banki centralne
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - struktura
Zgromadzenie Ogólne
- tworzą obecnie przedstawiciele 56 banków
centralnych, które są udziałowcami BIS
Zarząd
- składa się z naczelnego dyrektora, obecnie ta
funkcje sprawuje od 1.04.2009 r. Hiszpan -
Jaime Caruana
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - struktura
Rada Nadzorcza
- liczy sobie 19 członków. W jej skład wchodzi 6 prezesów
banków centralnych udziałowców z Belgii, Francji, Niemiec,
Wielkiej Brytanii, Włoch i USA (czyli krajów założycielskich i
USA). Każdy z tych 6 członków ma prawo wyboru jeszcze
jednego członka swojej narodowości, co daje 12 członków.
Statut zezwala ponadto na wybór nie więcej niż 9 prezesów
banków centralnych innych narodowości. Do obecnej Rady
wybrano ich 7 z Chin, Kanady, Japonii, Holandii, Szwecji i
Szwajcarii oraz prezesa Europejskiego Banku Centralnego.
Rada wybiera ze swego grona przewodniczącego i
wiceprzewodniczącego na okres 3 lata.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - struktura
Członkowskie banki centralne
- Obecnie BIS liczy 56 członkowskich banków centralnych z
następujących krajów: Algieria, Argentyna, Australia, Austria,
Belgia, Bośnia i Hercegowina, Brazylia, Bułgaria, Kanada, Chile,
Chiny, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja,
Niemcy, Grecja, Hong Kong, Węgry, Islandia, Indie, Indonezja,
Irlandia, Izrael, Włochy, Japonia, Korea Południowa, Litwa,
Łotwa, Macedonia, Malezja, Meksyk, Holandia, Nowa Zelandia,
Norwegia, Filipiny, Polska, Portugalia, Rumunia, Rosja, Arabia
Saudyjska, Serbia, Singapur, Słowacja, Słowenia, Południowa
Afryka, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Tajlandia, Turcja, Wielka
Brytania, Stany Zjednoczone i Europejski Bank Centralny.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - zadania
Międzynarodowe rozliczenia clearingowe
Clearing (ang. wyczyszczenie), forma rozliczeń finansowych między
podmiotami gospodarczymi, polegająca na kompensowaniu w przyjętych
okresach wzajemnych należności i zobowiązań oraz regulowaniu (w
postaci bezgotówkowej lub kredytu) jedynie salda (różnicy) między nimi.
Umowa clearingowa może mieć charakter dwustronny (clearing
bilateralny) lub wielostronny (clearing multilateralny).
Promuje współpracę między bankami centralnymi
Jest bankiem banków centralnych (W Polsce funkcję banku
centralnego pełni Narodowy Bank Polski)
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - zadania
Stanowi centrum prac badawczych i publikacji
danych statystycznych
Pełni funkcję agenta i powiernika w stosunku do
różnych funduszy międzynarodowych
Jest forum międzynarodowej współpracy walutowej
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW, ang.
International Monetary Fund, IMF) – międzynarodowa
organizacja w ramach ONZ, zajmująca się kwestiami
stabilizacji ekonomicznej na świecie. Dostarcza pomocy
finansowej zadłużonym krajom członkowskim, które
w zamian są zobowiązane do dokonywania reform
ekonomicznych i innych działań stabilizujących.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - perspektywy na
przyszłość
Kryzys zadłużenia w Europie i seria słabszych danych
z USA ponownie odłożyły w czasie poważną dyskusję
o zacieśnieniu monetarnym. Mimo, iż Bank Rozliczeń
Międzynarodowych ostrzega przed konsekwencjami
obecnej polityki, Ben Bernanke (Przewodniczący Rady
Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej Stanów
Zjednoczonych) dał do zrozumienia, iż Fed (bankiem
centralnym Stanów Zjednoczonych) nie będzie się
spieszyć ze zmianami. To może sprzyjać koniunkturze
na rynkach globalnych, przynajmniej do czasu.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - perspektywy na
przyszłość
BIS ostrzega przed konsekwencjami niskich stóp…
Opublikowany niedawno roczny raport Bank of International
Settlements (tzw. bank banków centralnych) podkreśla osiągnięcia
stosowanej w odpowiedzi na kryzys finansowy polityki monetarnej,
wskazuje jednak za zagrożenia płynące z utrzymywania jej zbyt długo
w niezmienionej formie. BIS wskazuje, iż utrzymywanie niskich stóp
przez dłuższy okres grozi:
Bańkami spekulacyjnymi na rynkach finansowych. Luźna polityka
monetarna oraz poszukiwanie wyższych stóp zwrotu powodują wzrost
cen aktywów i spadek premii za ryzyko. Te z kolei zwiększają wartość
zabezpieczeń, do których owe aktywa mogą zostać wykorzystane, co
sprzyja dalszej ekspansji kredytowej.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - perspektywy na
przyszłość
Wzrostem ryzyka w sektorze bankowym. Wobec zjawisk opisanych
w pkt. 1, a także wobec znacznych różnic w dochodowości wzdłuż
krzywych rentowności banki mogą nadal ponosić istotne ryzyka.
Obecnie banki mogą w dużym stopniu finansować się tanim
pieniądzem z krótkiego końca krzywej dochodowości, inwestując
jednocześnie w długoterminowe obligacje.
Opóźnieniem w dostosowaniu struktury bilansowej. Banki
korzystając z programów płynnościowych banków centralnych
finansują się w dużym stopniu długiem krótkoterminowym.
Ponadto, niskie stopy procentowe sprzyjają przetrzymywaniu
w bilansach pozycji, których dłużnicy nie są w stanie spłacić, ale
od których są w stanie płacić bardzo niskie (wobec niskich stóp
procentowych) odsetki.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - perspektywy na
przyszłość
Opóźnieniem konsolidacji w finansach publicznych, wobec
możliwości finansowania się relatywnie krótkoterminowym,
niskooprocentowanym długiem. W konsekwencji może rodzić to
presję polityczną na baki centralne, aby nie podnosiły stóp w
przyszłości lub robiły to wolniej.
Osłabieniem mechanizmu transmisji. Niskie stopy procentowe
i programy płynnościowe banków centralnych zmniejszają
opłacalność działalności bankowej w obszarze rynków pieniężnych.
W rezultacie aktywność tych rynków zmniejsza się i w ocenie BIS
odpowiada poziomowi z lat 2003/04, kiedy stopy procentowe
również były niskie. To oznacza, że ewentualne podwyżki stóp
oficjalnych mogą wolniej przekładać się na sferę realną.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH - perspektywy na
przyszłość
Podsumowanie i Wnioski
W ocenie BIS powyższe argumenty oznaczają, iż w miarę upływu czasu rośnie
ryzyko kolejnego kryzysu finansowego. Autorzy raportu Banku sugerują, iż być
może stopy powinny zostać podniesione szybciej niż wskazuje na to jedynie obraz
makroekonomiczny.
Umiarkowane tempo ożywienia gospodarczego oznacza, iż główne banki
centralne będą ociągały się z podwyżkami stóp procentowych. Tym samym,
zagrożenia wypunktowane w raporcie BIS będą narastać. Ewentualny kryzys
finansowy powinien jednak zostać poprzedzony okresem dobrej koniunktury na
rynkach akcji, surowców i walut wschodzących, oczywiście abstrahując od
naturalnych przejściowych korekt. Jeśli propozycje Jamesa Bullarda zostałyby
potraktowane poważnie, byłoby to ewidentnie niekorzystne dla dolara względem
innych głównych walut.
BANK ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH
Literatura
„Międzynarodowe rozliczenia bankowe”, Z.
Krzyżkiewicz, Warszawa 1995
„Finanse międzynarodowe”, K. Zabielski
Gazeta finansowa, Finanse
PWN Biznes
www.mfiles.pl
www.eksportuj.pl
www.bis.org
Dziękuję za uwagę