ZARZĄDZANIE
MIĘDZYNARODOWE
Zarządzanie międzynarodowe oznacza
podejmowanie decyzji w zakresie planowania,
organizowania, motywowania i kontroli w
obszarze wielokulturowym.
W biznesie międzynarodowym stykają się ze
sobą przedsiębiorstwa wywodzące się z różnych
krajów i kultur, stosujące odrębne modele
zarządzania. Różnice te stają się często
przyczyną nieporozumień i konfl iktów, ale mogą
być także cennym źródłem przewagi
konkurencyjnej fi rmy na arenie
międzynarodowej.
ZARZĄDZANIE MIĘDZYNARODOWE
ZARZĄDZANIE MIĘDZYNARODOWE
Od lat 70. XX wieku w procesie rozwoju korporacji
transnarodowych, trwa faza triady ekonomicznej.
Po okresie dominacji fi rm europejskich od połowy
XIX wieku do II wojny światowej, amerykańskich w
latach 1945-1970, w latach 70. do walki
konkurencyjnej w skali światowej przyłączył się
trzeci gracz – Japonia.
W latach 80. inwestycje krzyżujące się (między
państwami triady) zdominowały działalność
międzynarodową.
U progu nowego tysiąclecia także inne fi rmy z
regionu Azji: chińskie, koreańskie i indyjskie
rozpoczęły podbój gospodarki światowej.
Zarządzanie międzynarodowe wiąże się z
zarządzaniem działalnością
przedsiębiorstwa przekraczającą granice
jednego państwa.
Podstawowe problemy wchodzące w
zakres zarządzania międzynarodowego to:
analiza otoczenia międzynarodowego,
zarządzanie na styku kultur, w tym
personelem wielokulturowym,
opracowywanie i realizacja strategii
międzynarodowych oraz tworzenie struktur
organizacyjnych dla operacji
międzynarodowych.
ZARZĄDZANIE MIĘDZYNARODOWE
Cechy amerykańskiego modelu zarządzania to
m.in.:
Orientacja na krótki okres i zysk, czyli
krótkookresowe zatrudnianie.
Szybkie awanse.
Dążenie do osiągania zysków
krótkookresowych.
Traktowanie ludzi jako jednego z zasobów
fi rmy, od którego oczekuje się wydajności.
Indywidualne podejmowanie decyzji i
odpowiedzialność.
Brak wiązania się z fi rmą – mobilność
pracowników i zarządzających.
AMERYKAŃSKI MODEL
ZARZĄDZANIA
Japoński model zarządzania
scharakteryzować można poprzez
następujące cechy:
Orientacja na długi okres, czyli
długoterminowe zatrudnienie, często
dożywotnie.
Sporadyczne awanse pracowników zależne
od stażu pracy.
Planowanie w bardzo długim horyzoncie
czasu.
Inwestycje w rozwój personelu.
Kolektywne podejmowanie decyzji.
Odpowiedzialność zbiorowa.
JAPOŃSKI MODEL ZARZĄDZANIA
Wartości cenione w społeczeństwie chińskim i
przedsiębiorstwach to:
Ciężka praca, gospodarność, posłuszeństwo,
cierpliwość i wytrwałość.
Chińskich menedżerów charakteryzuje
autokratyczny styl podejmowania decyzji.
Pracownicy boją się przeciwstawić szefom.
Bardzo często zatrudnia się w fi rmach
członków własnej rodziny. Głównym kryterium
awansu jest staż pracy lub więzy krwi.
Występuje centralizacja władzy i
rozbudowana hierarchia.
CHIŃSKI MODEL ZARZĄDZANIA
Większa stabilność zatrudnienia.
Wolniejszy awans.
Częstsza rotacja na stanowiskach pracy
(praca w różnych jednostkach
organizacyjnych).
Przestrzeganie zasady indywidualnej
odpowiedzialności za podejmowane
decyzje.
Przywiązywanie większej wagi do
osobowości i potrzeb zatrudnionych.
Wyższy stopień partycypacji pracowników
z niższych szczebli hierarchicznych w
podejmowaniu decyzji.
EUROPEJSKI MODEL ZARZĄDZANIA
Mimo prowadzenia interesów w wielu miejscach
na świecie korporacje międzynarodowe
pozostają pod przemożnym wpływem kultur
krajów, z których się wywodzą. W praktyce
trudno jest znaleźć prawdziwie globalne
przedsiębiorstwo. W literaturze przedmiotu
funkcjonuje jednak koncepcja fi rmy globalnej,
co można przyjąć jako odpowiednik modelu
zarządzania globalnego.
Generalnie można stwierdzić, że
przedsiębiorstwo globalne prowadzi biznes
globalny, czyli jego aktywność gospodarcza
podejmowana jest ponad granicami
państwowymi i nie jest ściśle powiązana z
pojedynczym krajem.
KONCEPCJA FIRMY GLOBALNEJ
CECHY FIRMY GLOBALNEJ
Elementy organizacji
Cechy organizacji
Struktura
Scentralizowana władza
globalna, brak oddziału
międzynarodowego
Procesy zarządzania
Koordynacja międzykrajowa,
globalne przepływy wiedzy,
globalne planowanie
strategiczne, globalne
zarządzanie klientami
Ludzie
Zatrudnianie obcokrajowców na
stanowiskach kierowniczych,
międzynarodowe kariery,
częste podróże
Kultura
Globalna tożsamość, orientacja
na ogólnoświatowe
zatrudnienie, współzależność
jednostek korporacji
Firma ADB Holdings (ADB) jest przykładem
korporacji transnarodowej z branży
elektroniczno-medialnej, którą założyli w
1995 r. ADB Polacy: Andrzej Rybicki i trzech
wykładowców polskich uczelni technicznych.
Od początku zamiarem właścicieli ADB było
stworzenie fi rmy globalnej. W tym celu
wykorzystano tzw. otwartą sieć biznesową.
W skład otwartej sieci biznesowej wchodzi
ponad 20 przedsiębiorstw, w tym znane
koncerny, jak np. IBM, Texas Instruments, czy
Microsoft. Korzystanie z sieci umożliwiło ADB
zdobycie pozycji lidera technologicznego w
branży telewizji cyfrowej.
FIRMA GLOBALNA - ADB HOLDINGS
W otwartej sieci biznesowej ADB przy tworzeniu dekoderów
cyfrowych pracuje ponad 20 partnerów technologicznych. Do
tego dochodzą partnerzy biznesowi.
Wykorzystanie sieci biznesowej umożliwiło ADB stanie się fi rmą
globalną.
Dzisiaj ADB Holdings zatrudnia 711 pracowników.
Sześcioosobowy zarząd holdingu tylko w połowie złożony jest z
Polaków. Pozostali członkowie zarządu to Włoch, Tajwańczyk i
Francuz.
ADB Holdings ma centralę i funkcje sprzedaży i marketingu w
Szwajcarii, funkcje HR, administracji i technologii w Polsce,
funkcje logistyki i fi nansów na Tajwanie. Centra B+R znajdują
się w Polsce, USA, na Ukrainie, w Australii i na Tajwanie.
Podzlecana produkcja realizowana jest w Tajlandii, Chinach, na
Tajwanie i w Polsce. ADB ma biura sprzedaży w 8 krajach
świata.
FIRMA GLOBALNA – ADB HOLDINGS
Kultury narodowe wywierają wpływ na
praktycznie każdy aspekt funkcjonowania
przedsiębiorstw prowadzących biznes
międzynarodowy. Różnice te, jak również
odmienne uwarunkowania ekonomiczne,
geografi czne, historyczne doprowadziły do
ukształtowania się trzech podstawowych modeli
zarządzania: amerykańskiego, japońskiego i
europejskiego.
Modele amerykański i japoński są dobrze
wykształcone i spójne. Odzwierciedlają
uwarunkowania kulturowe tych krajów. W
przypadku modelu europejskiego sprawa
komplikuje się ze względu na różnorodność
państw europejskich.
PODSUMOWANIE