Monika Czujkowska

Renata Grądzka

Testy równowagi

Równowaga



Równowaga to umiejętność utrzymania pozycji ciała w różnych zróżnicowanych warunkach wykonywania różnorodnych ruchów lub utrzymania pozycji statycznej. 
Równowagę dzielimy na statyczną i dynamiczną. Statyczna to taka w której utrzymujemy pozycje ciała w miejscu - postawa zasadnicza, stanie jednonóż, waga przodem, stanie na rękach, stanie na głowie itp. 

Równowaga dynamiczna występuje w trakcie wykonywania różnorodnych ćwiczeń, gdy ciało znajduje się w ruchu - marsze, biegi, skoki, rzuty, wahania, ćwiczenia na przyrządach, ćwiczenia wolne itp. 

…jako zmysł



Równowaga jest jednym ze zmysłów człowieka obok zmysłów-
wzroku, słuchu węchu, smaku i dotyku - spełnia ważne funkcje w
życiu codziennym. Równowaga człowieka jest złożoną reakcją
odruchów sterowanych przez centralny system nerwowy. 

Nawet w czasie wykonywania ćwiczeń równoważnych w
miejscu- statycznych ciało człowieka nie pozostaje nieruchome,
chwieje sie ono przez cały czas przy różnej amplitudzie. Im
doskonalsza jest funkcja równowagi człowieka, tym szybciej
następuje powrót do równowagi po jej utracie, tym mniejsza jest
amplituda chwiania. Człowiek na przemian traci i odzyskuje
równowagę, dobrą równowagę ma ten, kto potrafi ją szybciej
odzyskać

. 

…w sporcie



Warunki zachowania równowagi: 
- zrównoważenie wszystkich sił zewnętrznych. 
- suma momentów wszystkich sił 
- zachowana równowaga momentów sił 
- wielkość powierzchni podstawy(podparcia) 
- Wysokość usytuowania ogólnego środka ciężkości (OSC) 
- wielkość kąta równowagi lub stabilności 

Rozróżniamy trzy stany równowagi: chwiejny, stały i obojętny. 

Równowagę należy zawsze ćwiczyć bo potrzebna jest do
wszystkich dyscyplin sportowych, do niektórych więcej a do
niektórych mniej ale im lepiej ją wyćwiczysz tym łatwiej będzie
ci wykonywać inne złożone ruchy czy ćwiczenia. Jest bardzo
przydatna do sportów walki, akrobatyki , gimnastyki,
lekkoatletyki itd.. 

Zadania układu równowagi



Mechanizmy odpowiedzialne za zachowanie równowagi
ciała kontrolowane są przez wiele narządów o złożonej
anatomii i fizjologii. 



Zadaniem układu równowagi jest: 
1. dostarczenie aktualnych danych o pozycji ciała w
przestrzeni, o kierunku i prędkości jego ruchu; 
2. szybka, zapobiegająca upadkowi reakcja, korygująca
każde odchylenie środka ciężkości ciała od pozycji
równowagi w obrębie pola podstawy; 
3. kontrola ruchu gałek ocznych w celu utrzymania
prawidłowego obrazu otaczającej przestrzeni, podczas
ruchu danej osoby, jej otoczenia lub obu jednocześnie (cyt.
za Shepard i Telian, 1992).

Równowaga- układ nerwowy



Aby sprostać tym zadaniom, układ równowagi
przyjmuje bodźce z otaczającego środowiska
poprzez receptory w narządzie
przedsionkowym, proprioreceptory oraz narząd
wzroku. Uzyskane informacje są przekazywane
i modulowane przez ośrodkowy układ
nerwowy. Następnie impulsy nerwowe
docierają do narządów efektorowych, tzn.
mięśni tułowia i kończyn oraz gałek ocznych,
wywołując ich odruchowe reakcje
koordynujące postawę ciała. 

Co to jest test?



Wyraz „test” pochodzi z j. angielskiego „to teste” i



oznacza „próbować, doświadczyć



Test umożliwia dokonywania oceny reprezentatywnych



próbek czynności w ujednoliconych warunkach,



ułatwiając tym samym pomiar danej cechy lub funkcji.



Wynik badania, zwykle ujęty w liczbach, jest przydatny
w



różnorakich formach nauczania i treningu oraz stanowi



podstawę formułowania wskazań, porad lub zaleceń



terapeutycznych.

Jak wygląda dobry test

Każdy dobry test do oceny sprawności fizycznej powinien
spełniać kilka warunków. Powinien być trafny i rzetelny. Pod
pojęciem trafności testu rozumie się, czy test zmierzył to,

co

chcieliśmy zbadać. Rzetelnością natomiast nazywamy
zgodność wyników uzyskanych przez tych samych

badanych

w testowaniu dokonanym w różnym czasie.
Poza rzetelności i trafnością każdy test winien być łatwy,

do

zastosowania w różnych warunkach powinien oceniać
podstawowe zdolności motoryczne.

Obiektywność testu

Dokonywanie pomiarów
nie powinno pochłaniać wiele czasu i

wymagać od badanego specjalnych
umiejętności. Ważnym warunkiem dobrego
testu jest także jego obiektywizm. Test
obiektywny to taki, w którym w przypadku
dwukrotnego, czy wielokrotnego pomiaru,
przez co najmniej dwie osoby i przy użyciu
tych samych przyrządów i metod
otrzymamy takie same lub zbliżone wyniki

.

Test Romberga



Najprostszymi metodami oceny równowagi

posturalnej są klasyczne próby na
sprawność postawy i chodu. Pierwszą
odnotowaną w piśmiennictwie metodą był
wprowadzony przez Romberga w 1853 roku
test oceniający równowagę podczas
spokojnego stania przy oczach otwartych i
zamkniętych (cyt. Z Nashner 1993) oraz
jego modyfikacje . przy ustawieniu kończyn
stopa przed stopą lub przy równoczesnym
skręcie głowy.

Inne testy



oraz inne np. Wodaka i Fishera, próba Babińskiego-
Weila (próba chodu w „gwiazdę”), próba
Unterbergera (próba marszu w miejscu przy
zamkniętych oczach), próba de Kleyna i
Versteegha (próba „kołysania”), próba Barany’ego
(próba wskazywania). Większość tych testów
opiera się na orientacyjnej ocenie stanu równowagi
bez konieczności korzystania ze specjalistycznej
aparatury. Chodź informacje te są bardzo cenne i
wnoszą do diagnostyki klinicznej wiele danych, to
jednak nie dostarczają wymiernych parametrów
ilościowo i jakościowo opisujących ruchomość
ciała. 

Testy Horak i Shumway-
Cook



Do innych zaliczamy testy Horak (1987) oraz Shumway-Cook i
Horak (1986) – kliniczny test zależności zmysłowych i równowagi
(ang. Clinical Test of Sensory Interaction and Balance – CTSIB).
Jest on odpowiednikiem testu organizacji zmysłowej
stosowanego w badaniu posturografii dynamicznej. Składa się z
sześciu prób statycznych, z których trzy pierwsze wykonywane
są podczas spokojnego stania na twardej powierzchni, kolejno
przy oczach otwartych, oczach zamkniętych oraz po założeniu na
głowę papierowej kuli z zaznaczonymi poziomymi liniami
imitującymi horyzont (oryginalnie papierowego lampionu
japońskiego). Jej zadaniem jest ograniczenie widzenia
rzeczywistego otoczenia bez potrzeby zamykania oczu. Trzy
kolejne próby są powtórzeniem poprzednich w odniesieniu do
bodźców wzrokowych oraz przedsionkowych. Różnią się tym, że
pacjent, zamiast na twardym podłożu, stoi na miękkim
piankowym materacu (ang. foam posturography).

Zasady testu



Podczas próby wykonywanej przy zamkniętych oczach oceniana
jest zdolność utrzymania równowagi bez dopływu bodźców
wzrokowych. Konflikt pomiędzy informacjami dopływającymi z
narządu wzroku i narządu przedsionkowego wywoływany jest
dzięki zastosowaniu papierowej kuli, papierowego lampionu
japońskiego zakładanego pacjentowi na głowę. Poziome
bambusowe pasma, stanowiące szkielet lampionu, stwarzają
złudzenie widzenia horyzontu jako punktu odniesienia w
przestrzeni. Podobnie jak przy zastosowaniu ruchomego otoczenia
wzrokowego w komputerowej posturografii dynamicznej, przy
ruchach głowy otoczenie wzrokowe, stanowiące wnętrze
lampionu, pozostaje stabilne. Zaburzenie bodźców płynących z
proprioreceptorów kończyn dolnych osiągane jest poprzez
zastosowanie miękkiego gąbkowego materaca. Podczas każdej z
prób, trwających 30 s, oblicza się ilość i kierunek wychyleń ciała
oraz ocenia przyjmowaną strategię ruchową. 

Test POAM i test Tinnettiego

Kliniczne testy oceny stabilności postawy
Testy funkcjonalne pozwalają na określenie stanu systemu
kontroli równowagi i ewentualnych zmian spowodowanych
terapią. Testy funkcjonalne to zazwyczaj
proste zadania ruchowe, których wykonanie ocenia
terapeuta w skali 3- lub 5-stopniowej. Σ Ocena Mobilności
Popularnymi testami wydolności układu równowagi
jest Ocena Mobilności (POAM, Performance-Oriented
Assessment of Mobility) oraz test Tinnettiego. Oba
testy opracowano w celu funkcjonalnej oceny
równowagi u osób w starszym wieku. Test Tinnettiego
składa się z 9 zadań ruchowych, których wykonanie
punktowane jest w 3-stopniowej skali od 0 do 2. Wynik
oceny nazywa się wskaźnikiem mobilności Tinnettiego.
W skład zaproponowanej baterii zadań wchodzą
takie próby, jak

Skala równowagi Tinetti

SKALA OCENY RÓWNOWAGI I CHODU
( Tinetti M. i wsp. 1986 )
RÓWNOWAGA ( Badany siedzi na twardym krześle bez poręczy )
1. Równowaga podczas siedzenia :
0

pkt.

= pochyla się lub ześlizguje z krzesła

1

pkt.

= zachowuje równowagę, zabezpieczony

2. Wstawanie z miejsca :
0

pkt.

= niezdolny do samodzielnego wstania

1

pkt.

= wstaje, ale sam pomaga sobie rękoma

2

pkt.

= wstaje bez pomocy rąk

3. Próby wstawania z miejsca :
0

pkt.

= niezdolny do wstania bez pomocy = niezdolny do wstania bez

pomocy

1

pkt.

= wstaje, ale potrzebuje kilku prób

2

pkt.

= wstaje przy pierwszej próbie

4. Równowaga bezpośrednio po wstaniu z miejsca ( pierwsze 5

s. ):

0 pkt. = stoi niepewnie ( zatacza się, przesuwa stopy, wyraźnie kołysze

tułowiem )

1 pkt. = stoi pewnie, ale podpiera się, używając chodzika, laski lub

chwyta inne

przedmioty
2 pkt. = stoi pewnie bez żadnego podparcia
5. Równowaga podczas stania :
0 pkt. = stoi niepewnie
1 pkt. = stoi pewnie, ale na szerokiej podstawie (obie pięty w odległości

> 10 cm

od siebie ) lub podpierając się laską, chodzikiem itp.
2 pkt. = stoi ze stopami złączonymi, bez podparcia
6. Próba trącania : (badany stoi ze stopami jak najbliżej siebie,

badający lekko popycha

go, trzykrotnie trącając dłonią w klatkę piersiową na wysokości mostka)
0 pkt. = zaczyna się przewracać
1 pkt. = zatacza się, chwyta się przedmiotów, ale samodzielnie utrzymuje

pozycję

2 pkt. = stoi pewnie

7. Próba trącania przy zamkniętych oczach badanego :
0

pkt.

= stoi niepewnie

1

pkt.

= stoi pewnie

8. Obracanie się o 360 º :
0

pkt.

= ruch przerywany

1

pkt.

= ruch ciągły

2

pkt.

= niepewne ( zataczanie się chwytanie przedmiotów)

9. Siadanie :
0

pkt.

= niepewne ( źle ocenia odległość, opada na krzesło)

1

pkt.

= pomaga sobie rękoma lub ruch nie jest płynny

2

pkt.

= pewny, płynny ruch

RÓWNOWAGA - Wynik końcowy…………../ 16

Skala równowagi Berga

Inną miarą równowagi jest Funkcjonalna Skala
Równowagi Berga (BFBS, Berg Functional Balance
Scal). Skala Berga składa się z 14 zadań ocenianych
w 5-stopniowej skali. W większości prób, pacjent jest proszony o

utrzymanie zadanej pozycji przez określony czas. Narastająco coraz więcej
punktów zostaje potrąconych jeśli pożądany czas albo dystans nie został
osiągnięty, jeśli wykonanie testu wymaga nadzoru badającego, jeśli
pacjent dotknie podłoża albo innej pomocy przy utracie równowagi, albo
zostanie mu udzielona pomoc przez badającego .Pacjent powinien
zrozumieć, że musi utrzymać równowagę w trakcie wykonywania
kolejnych prób. Wybór na której nodze stanąć, albo jak daleko sięgnąć, są
w gestii pacjenta. Nieobiektywne ocenianie będzie miało nie sprzyjający
wpływ na wynik punktowy i miarodajność. Sprzęt wymagany do
przeprowadzenia testu to: stoper i miarka albo inny wskaźnik odległości
(5,12.5 i 25 cm). Krzesła wykorzystane w takcie testowania powinny być
rozsądnej wysokości. Stopień albo podwyższenie (wysokości przeciętnego
stopnia) mogą być wykorzystane dla próby nr 13

1. PRZEJŚCIE Z SIADU DO STANIA
Wskazówka: Proszę wstać. Proszę nie wykorzystywać rąk do podporu
( ) 4 Pacjent jest w stanie stać bez użycia rąk i stabilizuje się samodzielnie
( ) 3 Pacjent jest w stanie stać samodzielnie używając rąk
( ) 2 Pacjent jest w stanie wstać używając rąk po kilku próbach
( ) 1 Pacjent potrzebuje niewielkiej pomocy aby stanąć albo ustabilizować

się

( ) 0 Pacjent potrzebuje umiarkowanej albo maksymalnej pomocy aby

stanąć

2. STANIE BEZ POMOCY
Wskazówka: Proszę stać przez dwie minuty bez trzymania
( ) 4 Pacjent jest w stanie stać bezpiecznie przez dwie minuty
( ) 3 Pacjent jest w stanie stać dwie minuty z nadzorem
( ) 2 Pacjent jest w stanie stać 30 sekund bez podporu
( ) 1 Pacjent potrzebuje kilku prób, aby stanąć 30 sekund bez podporu
( ) 0 Pacjent nie jest w stanie stać 30 sekund bez pomocy
Jeśli pacjent jest w stanie stać ponad 2 minuty bez podporu,

należy przyznać maksymalną

ilość punktów za siad bez pomocy.

3. SIEDZENIE BEZ PODPARTYCH PLECÓW, ALE STOPY OPARTE NA

PODŁODZE

Wskazówka: Proszę siedzieć z ramionami założonymi przez 2

minuty

( ) 4 Pacjent jest w stanie siedzieć bezpiecznie i pewnie przez 2

minuty

( ) 3 Pacjent jest w stanie siedzieć 2 minuty z nadzorem
( ) 2 Pacjent jest w stanie siedzieć 30 sekund
( ) 1 Pacjent jest w stanie siedzieć 10 sekund
( ) 0 Pacjent nie jest w stanie siedzieć bez pomocy przez 10 sekund
4. PRZEJŚCIE ZE STANIA DO SIADU
Wskazówka: Proszę usiąść.
( ) 4 Pacjent siada bezpiecznie z minimalnym użyciem rąk
( ) 3 Pacjent kontroluje siadanie używając rąk
( ) 2 Pacjent blokuje podudzia o krzesło aby usiąść
( ) 1 Pacjent siada samodzielnie, ale nie kontroluje ruchu
( ) 0 Pacjent potrzebuje pomocy aby usiąść

5. TRANSFER
Wskazówka: Należy zorganizować krzesło(a) do skrętnego przeniesienia ciała i

poprosić

pacjenta aby przesiadł się raz w stronę krzesła z poręczami i raz w stronę krzesła

bez poręczy.

Można użyć dwóch krzeseł, albo łóżka i krzesła.
( ) 4 Pacjent jest w stanie przesiąść się bezpiecznie z małą pomocą kończyn

górnych

( ) 3 Pacjent potrafi przesiąść się bezpiecznie tylko z pomocą kończyn górnych
( ) 2 Pacjent jest w stanie przesiąść się bezpiecznie z werbalną pomocą i/lub

nadzorem

( ) 1 Pacjent potrzebuje jednej osoby do pomocy
( ) 0 Pacjent potrzebuje dwóch osób do pomocy albo nadzoru
6. STANIE BEZ PODPORU Z ZAMKNĘTYMI OCZAMI
Wskazówka: Proszę zamknąć oczy i stać prosto przez 10 sekund
( ) 4 Pacjent jest w stanie ustać 10 sekund bezpiecznie
( ) 3 Pacjent jest w stanie ustać 10 sekund bezpiecznie z nadzorem
( ) 2 Pacjent jest w stanie ustać 3 sekundy
( ) 1 Pacjent nie jest w stanie utrzymać 3 sekund oczu zamkniętych, ale stoi

stabilnie

( ) 0 Pacjent potrzebuje pomocy aby nie upaść

7. STANIE BEZ PODPORU STOPY RAZEM
Wskazówka: Proszę ustawić stopy razem i stać bez trzymania
( ) 4 Pacjent jest w stanie trzymać stopy razem samodzielnie i stać 1

minutę bezpiecznie

( ) 3 Pacjent jest w stanie trzymać stopy razem samodzielnie i stać 1

minutę bezpiecznie z

nadzorem
( ) 2 Pacjent jest w stanie trzymać stopy razem i utrzymać przez 30

sekund

( ) 1 Pacjent potrzebuje pomocy aby znaleźć się w pozycji, ale

utrzymuje się w niej przez 15

sekund
( ) 0 Pacjent potrzebuje pomocy aby znaleźć się w pozycji, i nie

utrzymuje się w niej przez 15

sekund

8. SIĘGNIĘCIE W PRZÓD WYPROSTOWNYM RAMIENIEM

PODCZAS STANIA

Wskazówka: Proszę unieść ramię do 90 stopni. Wyprostować

palce i sięgnąć jak najdalej do przodu.

(Badający umieszcza linijkę na końcu palców kiedy ramię jest w

90 stopni zgięcia. Palce pacjenta

nie powinny dotykać miarki w trakcie ruchu sięgania do przodu.

Zarejestrowana odległość to dystans

jaki osiągnął palec pacjenta w trakcie jego maksymalnego

wychylenia do przodu. Jeśli to możliwe

należy poprosić pacjenta o wysunięcie obu ramion aby uniknąć

rotacji w tułowiu.)

( ) 4 Pacjent jest w stanie sięgnąć pewnie > 25 cm
( ) 3 Pacjent jest w stanie sięgnąć > 12,5 cm bezpiecznie
( ) 2 Pacjent jest w stanie sięgnąć > 5 cm bezpiecznie
( ) 1 Pacjent sięga do przodu ale potrzebuje nadzoru
( ) 0 Pacjent traci równowagę próbując / potrzebuje pomocy

zewnętrznej

9. PODNOSZENIE PRZEDMIOTÓW Z PODŁOGI – POZYCJA

STOJĄCA

Wskazówka: Proszę podnieść but / kapeć, który jest z przodu

stóp pacjenta

( ) 4 Pacjent jest w stanie podnieść but bezpiecznie i łatwo
( ) 3 Pacjent jest w stanie podnieść but, ale potrzebuje nadzoru
( ) 2 Pacjent nie jest w stanie podnieść, ale sięga 2-5 cm od

buta i samodzielnie utrzymuje

równowagę
( ) 1 Pacjent nie jest w stanie podnieść buta i w trakcie prób

wymaga nadzoru

( ) 0 Pacjent nie jest w stanie wykonać próby / potrzebuje

pomocy aby nie stracić równowagi albo

nie upaść

10. SPOJRZENIE W TYŁ PONAD LEWYM I PRAWYM BARKIEM STOJĄC
Wskazówka: Proszę się skręcić i spojrzeć bezpośrednio w tył ponad

prawym i lewym barkiem.

Badający może wskazać przedmiot na który pacjent ma spojrzeć, aby

zachęcić pacjenta do

lepszego skrętu.
( ) 4 Pacjent patrzy w tył przez obie strony i dobrze przenosi ciężar ciała
( ) 3 Pacjent patrzy w tył tylko w jedną stronę, w drugą stronę gorzej

przenosi ciężar ciała

( ) 2 Pacjent skręca sie tylko na boki, ale dobrze utrzymuje równowagę
( ) 1 Pacjent wymaga nadzoru w trakcie obrotów
( ) 0 Pacjent wymaga nadzoru aby nie stracić równowagi albo nie upaść
11. SKRĘT 360 STOPNI
Wskazówka: Proszę się obrócić całkowicie po pełnym okręgu. Przerwa. W

drugą stronę.

( ) 4 Pacjent obraca się bezpiecznie 360 stopni w 4 sekundy, albo mniej
( ) 3 Pacjent obraca się bezpiecznie 360 stopni tylko w jedną stronę w 4

sekundy, albo mniej

( ) 2 Pacjent obraca się bezpiecznie 360 stopni bezpiecznie, ale powoli

Dynamiczna posturografia
komputerowa



Dynamiczna posturografia komputerowa

została opisana jako ilościowa metoda
oceny czynności układu równowagi podczas
zestawu prób statycznych i dynamicznych,
które naśladują sytuacje występujące
podczas codziennej aktywności pacjenta.

Opis badania posturograficznego

Opis badania posturograficznego
Platforma posturograficzna jest płytą o niewielkich
rozmiarach (50 × 50 cm) wyposażoną w czujniki
tensometryczne rejestrujące siły nacisku oraz momenty
sił wywieranych na podłoże przez stopy pacjenta.
Cztery podpory z czujnikami, umieszczone w narożnikach platformy,

rejestrują przemieszczenia

środka ciężkości ciała badanej osoby w płaszczyźnie
platformy. Wartości przemieszczeń, po przetworzeniu
na postać cyfrową, są rejestrowane w systemie
komputerowym oraz prezentowane na bieżąco
na monitorze. Na podstawie tych parametrów
komputer wylicza położenie środka nacisku stóp
(COP, center of pressure), który w warunkach statycznych
jest rzutem środka ciężkości ciała (COG)
na płaszczyznę podparcia.

statokinezjogram

.

Wykres wychwiań środka

nacisku nosi nazwę statokinezjogramu.

Zamiennie

stosuje się pojęcie posturogramu lub

stabilogramu.

Po badaniu komputer oblicza standardowe
parametry każdego pomiaru, automatycznie

przeprowadza

podstawowe analizy zarejestrowanych
sygnałów oraz podaje wynik badania. Te

same dane

mogą być także użyte do zaawansowanych

analiz

matematycznych.
Badanie nie wymaga żadnego przygotowania

pacjenta.

Rejestracje przeprowadza się w różnych

warunkach

— standardowo w pozycji stojącej, przy

oczach

otwartych i zamkniętych (ryc. 5). Osoba

badana podczas

badania standardowego nie porusza się.

W przypadku badania z użyciem wzrokowego

sprzężenia

zwrotnego przez wizualizację punktu

chwilowego

położenia środka ciężkości na ekranie monitora,
jak na mapie [18], możliwe jest wykonanie

badania

koordynacji wzrokowo-ruchowej. Monitor
znajduje się na wysokości osi oczu osoby

badanej,

przy spojrzeniu na wprost. Obserwacja

położenia

własnego środka ciężkości umożliwia

utrzymywanie

go w zadanym miejscu przez świadome ruchy,
korygujące jego położenie.

Testy i zadania dynamiczne
Inne spojrzenie na dynamikę w posturografii prezentuje
aparatura Pro-Med. Platforma w tym przypadku
jest nieruchoma. Pacjent może
obserwować chwilowe
położenia swojego środka
ciężkości (COG), na
ekranie monitora w
odpowiedniej skali
— jak na mapie.
Przypisany temu punktowi
obiekt graficzny porusza
się na ekranie zgodnie
z ruchami COG.

Na ekranie
mogą się znajdować lub pojawiać nieoczekiwanie
także inne obiekty (ryc. 6). Są one kolejnymi celamin
dla położenia COG. Zadaniem pacjenta jest
trafienie do takiego celu, przez odpowiednie wychylenie
swojego ciała oraz utrzymanie tej pozycji przez
określony czas. Zadanie to przypomina sterowanie
kursorem myszki na ekranie, z tym że zaangażowane
są całkowicie inne mięśnie i dodatkowo kontrolowana
równowaga posturalna. Wykonywanie tych
zadań wymaga włączenia głównie zmysłu wzroku,
zależy od koordynacji wzrokowo-ruchowej. W przypadku
wad wzroku utrudniających widzenie testy te
nie będą wiarygodne.

cele pojawiają się
w sposób regularny, co pomaga pacjentowi w ich
osiągnięciu,
lub przypadkowo. Stopień trudności osiągnięcia
takiego celu zależy od jego odległości od środka
układu XY (pozycji wyjściowej, inaczej spoczynkowej)
oraz od wzajemnej odległości kolejnych celów.
Kolejnymi
cechami zadań posturograficznych są czas dojścia
do celu i czas utrzymania się w celu. Można założyć,
że szybsze zmiany położenia sprawiają badanej

-

osobie więcej trudności. Krótkiego lub długiego czasu
utrzymania się w celu nie można jednoznacznie
uznać za komplikację. W wypadku wyznaczenia celu
odległego od położenia równowagi dłuższe

przebywanie

w silnym wychyleniu może badanemu sprawiać
trudności. Sytuacja przedstawia się odmiennie
w wypadku celów bliskich od położenia równowagi
— wówczas przeszkodą może być krótki czas

utrzymania

się w celu ze względu na konieczność szybkiego
wykonania kolejnego ruchu.

-

Kolejnym rozszerzeniem zadań jest wprowadzenie
celów ruchomych jako bodźców prowokujących do
wykonywania bardziej złożonych ruchów — na

przykład

śledzenie ruchomego obiektu poruszającego się
po określonej trajektorii lub przejście przez labirynt.
Wszystkie powyższe zadania można wykonywać z

akcentem

na czas, na dokładność lub na oba parametry
jednocześnie.

-

W pierwszym przypadku cele pojawiają
się zgodnie z określonym harmonogramem czasowym,
ocenie zaś podlega dokładność wykonania zadania.
W drugim pacjent sam określa, kiedy kolejny cel zostanie
mu pokazany, jeśli odpowiednio precyzyjnie
osiągnie cel poprzedni i dostatecznie długo w nim się
utrzyma. Nie istnieją znane autorom opracowania
określające zależność zdolności do wykonywania

powyższych

zadań od wieku pacjenta, a także od innych
czynników wpływających na koordynację wzrokowo-
-ruchową.

-

Możliwe jest wzbogacenie zestawu mierzonych parametrów
o pomiar aktywności mięśni przez powierzchniową
rejestrację obwiedni elektrotromiogramu (EMG,
electromiography). Aktywność ta może być mierzona
jednocześnie na obu nogach z dwóch mięśni. Interesujące
wydaje się też skrzyżowanie prób na platformie
posturograficznej z badaniem metodą

elektronystagmografii

(ENG, electronystagmography). Aparatura
posturograficzna Pro-Med umożliwia wykonywanie
takich prób, co może wskazywać na jej potencjalną
przydatność w diagnostyce otolaryngologicznej.

OCENA MOTORYCZNYCH
ZDOLNOŚCI KOORDYNACYJNYCH
(MZK)

 
OCENA MOTORYCZNYCH ZDOLNOŚCI

KOORDYNACYJNYCH (MZK)

Koordynacja ruchowa stanowi jeden z fundamentów

mistrzostwa sportowego w większości dyscyplin sportowych.
Systematyczna diagnostyka poziomu oraz tempa nauczania
tych zdolności umożliwia wykorzystanie uzyskanych
informacji w doborze, selekcji i kontroli procesu treningu. Do
oceny zdolności koordynacyjnych wykorzystywane są różne
testy z wykorzystaniem posiadanej aparatury. Każdy test jest
wykonywany kilkakrotnie (5-10 powtórzeń), a po każdej
próbie badany otrzymuje informacje o wielkości
popełnionego błędu.
Dzięki przyjętej procedurze, możliwa jest nie tylko ocena
poziomu badanej zdolności, ale również tempa jej nauczania.

Zachowanie równowagi

Zachowanie równowagi.
Zdolność ta umożliwia utrzymanie stabilnego

położenia ciała (równowaga statyczna) oraz
utrzymanie lub/i odzyskanie tego stanu
podczas wykonywania czynności ruchowych
(równowaga dynamiczna).

Równowaga statyczna

 
 
Równowaga statyczna
Wykonywane są pomiary błędów  podczas sterowania

położeniem środka masy ciała na platformie
dynamometrycznej PLA2-4P, zintegrowanej  ze wzmacniaczem
tensometrycznym WTM5 oraz programem komputerowym KKD v.
1.1 (JBA, Polska). Stosowany jest test polegający na utrzymaniu
w bezruchu ciała w pozycji wyprostowanej . Zadaniem badanego
jest utrzymanie kursora (środka masy ciała) w punkcie zerowym
stabilogramu (przecięcie osi X i Y widoczne na ekranie monitora).
Rejestrowany jest BŁĄD – średnia odległość od punktu zerowego
stabilogramu oraz SUMA DROGI – długość linii stabilogramu.  

 

 

Równowaga dynamiczna

Równowaga dynamiczna

Wykonywane są pomiary błędów  podczas sterowania
położeniem środka masy ciała na platformie
dynamometrycznej PLA2-4P, zintegrowanej  ze
wzmacniaczem tensometrycznym WTM5 oraz
programem komputerowym KKD v. 1.1 (JBA, Polska).
Stosowany jest test polegający na odwzorowaniu
zadanego, standardowego przebiegu elipsy. Zadaniem
badanego jest utrzymanie kursora (środka masy ciała) w
poruszającym się na ekranie monitora oknie kreślącym
elipsę. Rejestrowany jest BŁĄD BEZWZGLĘDNY –
bezwzględna wartość całki w funkcji czasu z różnicy
między przebiegiem krzywej wzorcowej i przebiegiem
krzywej odwzorowania.  

Platforma Stabilometryczna

Platforma Stabilometryczna CQStab2P w wersji

dwuplatformowej to najnowsze, komputerowe
urządzenie, pozwalające na niezależny pomiar rzutu środka
ciężkości ciała, który przypada na lewą i prawą nogę. 
 Otwiera to zupełnie nowe możliwości w analizie

procesu trzymania równowagi, lateralizacji, treningu
siłowego i sportowego. Dzięki zaimplementowanym
elementom biofeedback’u obok aspektu
diagnostycznego niezwykle
ważną staje się funkcja treningu
trzymania postawy ciała.

Kontrola postawy ciała i jej ciągłe utrzymywanie jest procesem
złożonym, związanym z  ośrodkowym układem nerwowym, układem
wzrokowym i mięśniowym. Pogorszenie sprawności układu kontroli
równowagi, wynikające z choroby lub procesu starzenia, prowadzi do
osłabienia stabilności, a w konsekwencji do upadków, które mogą
być powodem poważnych urazów. Posturografia umożliwiająca
obiektywną ocenę pacjentów cierpiących na zaburzenia równowagi
ma zastosowanie w otolaryngologii, neurologii i geriatrii. Jest
używana do diagnozowaniu chorych z uszkodzoną częścią narządu
równowagi (zapalenie neuronu przedsionkowego, pourazowe
uszkodzenie błędnika, choroba Meniere'a,) oraz chorych z
ośrodkowymi zaburzeniami równowagi. Aparatura posturograficzna
może być stosowana również w treningu rehabilitacyjnym pacjentów
po urazach i osób starszych, a także podczas treningów sportowych,
ponieważ informacje o stanie systemu kontroli postawy są bardzo
ważne w przypadku wielu dyscyplin takich jak gimnastyka, sporty
walki, skoki.

Posturografia statyczna jest obiektywną metodą oceny stanu czynnościowego
narządu równowagi człowieka, w której obserwuje się przemieszczania się
środka ciężkości badanej osoby. Badany stoi na platformie z umieszczonymi w
narożnikach czujnikami tensometrycznymi rejestrującymi centralny nacisk stóp
na podłoże (odwzorowujący rzut środka ciężkości na płaszczyznę podstawy), a
także jego przemieszczenia w osi strzałkowej X tj. lewo-prawo i czołowej Y tj.
przód-tył. Rzut środka nacisku stóp na podłoże jest zatem rejestrowany jako
punkt oraz jako parametr dynamiczny zmieniający położenie w jednostce
czasu. Testy statokinezjometryczne przeprowadzane są przy oczach otwartych,
a następnie przy oczach zamkniętych.

 

Wyniki badania przedstawiane są w postaci wykresów zwanych
statokinezjogramem i  stabilogramem:
Statokinezjogram ukazuje ruch centrum nacisku w układzie współrzędnych,
w  którym oś x odnosi się do wychwiań w kierunku prawo ‑ lewo, a oś y - do
wychwiań w kierunku przód ‑ tył.
Stabilogram przedstawia położenie centrum nacisku jako funkcję czasu, przy
czym osobno rozpatrywany jest ruch w kierunku prawo ‑ lewo, a osobno w
kierunku przód ‑ tył.

Ponadto na podstawie wyników badania obliczane są następujące
parametry:
L - długość statokinezjogramu zakreślonego przez centrum nacisku
stóp CoP (ang. center of pressure) (w mm);
S – wielkość pola powierzchni zakreślanego przez punkt przyłożenia
nacisku stóp na podłoże (w mm2);
L/S długość statokinezjogramu w stosunku do wielkość pola
powierzchni (1/mm);
V - średnia prędkość przemieszczenia centrum nacisku stóp na podłoże
w ruchu złożonym oraz w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej (mm/s);
LW-F – liczba wychyleń CoP w płaszczyźnie czołowej;
LW-S – liczba wychyleń CoP w płaszczyźnie strzałkowej;
Max-F maksymalne wychylenie w płaszczyźnie czołowej oraz Max-S w
płaszczyźnie strzałkowej;
 czas przebywania w „obszarach” o różnej , zadanej wielkości
(średnicy).

Dla parametrów L, S, L/S, V obliczany jest współczynnik Romberga
będący stosunkiem wielkości parametrów otrzymanych w testach
przeprowadzonych z otwartymi oczami do wielkości parametrów
otrzymanych w testach przeprowadzonych z zamkniętymi oczami.

 

Oprogramowanie posturografu umożliwia:
obserwowanie uzyskiwanych parametrów w trakcie trwania
testu/ćwiczenia;
zapis wyników po zakończeniu badania;
dowolne przedstawianie danych na ekranie w układzie:
kartezjańskim, okręgach, kwadratach z możliwością zmiany skali
odwzorowania;
uzyskanie zintegrowanych raportów graficznych i liczbowych;
konwersję wyników badań oraz przebiegów wychyleń w obu osiach -
w formacie ASCII do pakietów statystycznych lub arkuszy
kalkulacyjnych.

EUROPEJSKI TEST SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ EOROFIT.

oceniający 9 cech motorycznych w tym równowagę

1 Czynnik: Równowaga ogólna. Utrzymanie równowagi stojąc na
jednej nodze na belce. Badany staje stopą na belce wzdłuż jej
osi podłużnej, chwyta za stopę nogi wolnej ugiętej w kolanie,
drugą ręką opiera się o nauczyciela. Próba zaczyna się
/włączenie czasomierza/, gdy badany przestanie korzystać z
pomocy nauczyciela i trwa do momentu utraty równowagi, np.
puszczenie trzymanej stopy lub dotknięcie podłogi jakąś częścią
ciała /zatrzymanie czasomierza/. Po każdym upadku badany
ponownie przyjmuje pozycję wyjściową /sam lub z pomocą/.
Maksymalna ilość podejść - 15 w ciągu pierwszych 30 sekund.
Liczba prób potrzebna do utrzymania równowagi w staniu na
belce przez pełną minutę lub największa długość ustania przy 5
próbach w sekundach. Belka o wymiarach: długość 50 cm,
wysokość 4 cm, szerokość 3 cm, pokryta materiałem o grubości
nie większej niż 5 mm. Dwie podpórki zapewniające stabilność o
wymiarach: długość 15 cm szerokość 2 cm

Poradnik zdrowia

Poradnik zdrowia

Oceń swoją kondycję

Kondycja fizyczna to pojęcie bardzo złożone.
Można przyjąć, że składa się na nią jedenaście
podstawowych aspektów - od budowy ciała,
wydolności wysiłkowej, poprzez koordynację
ruchową, po refleks. Wykonując jedenaście
prostych ćwiczeń możesz sprawdzić jaka
naprawdę jest twoja kondycja.
Po wykonaniu każdego ćwiczenia odpowiedz szczerze -
jak ci poszło? Kiepsko, od biedy, a może całkiem-
całkiem? Choć aspekty kondycji fizycznej są ze sobą
powiązane, sprawność w jednym nie koniecznie
przekłada się na inne...



Równowaga
Utrzymywanie ciała w określonej pozycji, statycznej
lub podczas ruchu. Wyjątkowego poczucia równowagi
wymaga jazda na nartach wodnych oraz praca na
wysokościach.



Test: utrzymywanie równowagi na jednej nodze
Stanąć na jednej nodze i unieść ciało na palcach tak,
aby cały ciężar ciała opierał się na palcach stopy,
pięta uniesiona do góry, nie dotyka podłogi. Unieść
dłonie przed siebie. Druga noga wyprostowana
uniesiona do przodu. Wytrzymać w tej pozycji 10
sekund.



 Słabo  Od Biedy  Dobrze