Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Testy i próby wykorzystywane diagnozowaniu zaburzeń

równowagi.

Test Romberga

[1],

[2]

Pozycja wyjściowa osoby badanej: stająca stopy złączone.

Pozycja wyjściowa badanego: stojąca w takiej odległości by nie przeszkadzać w trakcie

wykonania próby.

Sposób wykonania: badany unosi kończyny górne do kąta 90 , stawy łokciowe

wyprostowane, przedramiona w supinacji. W tej pozycji badany stoi z oczami otwartymi

około 1 min, a następnie powtarza próbę przy oczach zamkniętych.

Interpretacja: w warunkach prawidłowych badany zarówno pod kontrolą wzroku jak i z

zamkniętymi oczami jest w stanie ustać w tej pozycji. Dodatnia próba wyrażona zbaczaniem i

opadaniem jednego z ramion, chwianiem się, zataczaniem lub nawet niemożnością przyjęcia

pozycji wyjściowej do testu wskazuje na uszkodzenie aparatu przedsionkowego lub móżdżku.

Prawidłowe wykonanie testu z oczami otwartymi, a pojawienie się wyraźnych zaburzeń

równowagi przy oczach zamkniętych przemawia za uszkodzeniem sznurów tylnych rdzenia

kręgowego.

Próba chodu „gwieździstego” Babińskiego - Weila

[1],

[2]

Pozycja wyjściowa osoby badanej: stająca.

Pozycja wyjściowa badanego: stojąca w takiej odległości by nie przeszkadzać w trakcie

wykonania próby.

Sposób wykonania: badany z zamkniętymi oczami wykonuje dwa kroki do przodu i dwa kroki

do tyłu – powtarza czynność przez co najmniej 1 min.

Interpretacja: W warunkach prawidłowych osoba badana tylko nieznacznie odchyla tor

wykonywanych kroków od początkowej pozycji wyjściowej. W zaburzeniach równowagi

pochodzenia błędnikowego i/lub móżdżkowego badany będzie wyraźnie zbaczać w kierunku

ogniska chorobowego. W poważniejszych uszkodzeniach móżdżku ujawni się ataksja

móżdżkowa – badany będzie się zataczać lub wręcz nie będzie w stanie wykonać próby baz

kontroli wzrokowej.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Próba kroków Unterbergera

[1]

Pozycja wyjściowa osoby badanej: stająca.

Pozycja wyjściowa badanego: stojąca w takiej odległości by nie przeszkadzać w trakcie

wykonania próby.

Sposób wykonania: badany z zamkniętymi oczami wykonuje 50 kroków z wysokim

unoszeniem kolan

Interpretacja: w warunkach prawidłowych osoba badana tylko nieznacznie zmienia kierunek

chodu w miejscu (dopuszczalne jest zboczenie od pierwotnego kierunku o 45°). Wyraźna

zmiana kierunku przemawia za błędnikowym pochodzeniem zaburzeń równowagi.

Zataczanie się jedno- lub obustronne wskazuje na móżdżkowe podłoże zaburzeń równowagi.

Próba pokazywania wg. Barany`ego

[1],

[2]

Pozycja wyjściowa osoby badanej: stająca, kończyny górne uniesione do poziomu, do kąta

prostego, stawy łokciowe wyprostowane, palce wskazujące również wyprostowane,

pozostałe palce zgięte.

Pozycja wyjściowa badanego: stojąca przodem w stosunku do osoby badanej, podobnie jak

u badanego, badający unosi ramiona i palcami wskazującymi celuje w palce wskazujące

badanego.

Sposób wykonania: badany zamyka oczy i unosi ramiona pionowa w górę po czym wraca z

powrotem starając się „wycelować” w kierunku wyciągniętych kończyn górnych badającego.

Interpretacja: w warunkach prawidłowych osoba badana pomimo zamkniętych oczu wraca

kończynami górnymi mniej więcej do pozycji wyjściowej (poprawnie wskazuje na

wyciągnięte kończyny badającego). Wyraźne zbaczanie jednej z kończyn wskazuje na

zaburzenie orientacji w przestrzeni po tej stronie o podłożu błędnikowym.

Test różnicujący dla zawrotów głowy

[1]

Pozycja wyjściowa osoby badanej: siedząca.

Pozycja wyjściowa badanego: stojąca z tyłu osoby badanej

Sposób wykonania: badany ma za zadanie wykonać kilkanaście szybkich skrętów głowy w

obu kierunkach z otwartymi oczami i następnie powtórzyć czynność z zamkniętymi oczami.

Kolejno, również przy oczach zamkniętych badający obejmuje głowę osoby badanej tak aby

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

równocześnie objąć swoimi ramionami tułów badanego (doły pachowe badającego znajdują

się na barkach badanego) przez co uzyskuje się stabilizację szyjnego odcinka kręgosłupa i

wykonuje kilka kolistych ruchów tułowia. Następnie chwyta się głowę badanego, który ciągle

przy zamkniętych oczach, wykonuje kilkanaście skrętnych ruchów całego tułowia (przy

ustabilizowanej głowie)

Interpretacja: w warunkach prawidłowych w żadnej z kolejnych prób nie występują zawroty

głowy. Jeżeli ta dolegliwość pojawia się za pierwszym razem (z oczami otwartymi), a nie

pojawia się podczas próby z oczami zamkniętymi przemawia to za zawrotami głowy

pochodzenia „ocznego” (nie wykryte wady wzroku). Powtórzenie się zawrotów głowy przy

oczach zamkniętych i ustabilizowanym odcinku kręgosłupa szyjnego przemawia za

błędnikowym pochodzeniem tego objawu. Natomiast wystąpienie zawrotów głowy przy

oczach zamkniętych i ustabilizowanej pozycji głowy podczas ruchów skrętnych całego

tułowia (w tym i szyjnego odcinka kręgosłupa) przemawia za szyjną etiologią zawrotów

głowy.

Test „Fukudy”

[2]

Celem doświadczenia jest wskazanie uczestnictwa odruchów karkowych w zachowaniu

równowagi i ocenie kierunku marszu. Test Fukudy służy do badania wpływu odruchów

karkowych na czynności lokomocyjne związane z narządem równowagi błędnikiem.

Przebieg testu: zadaniem badanego jest przejście około 10 m wprost po linii wyznaczonej na

podłodze. Przed wykonaniem zadania badany zamyka oczy i wyciąga ręce przed siebie. Próbę

należy wykonać trzykrotnie. Za pierwszym razem głowa ma być zwrócona na wprost,

następnie silnie w lewo a potem w prawo. Sprawdzamy odchylenie drogi od wyznaczonej

prostej, dopuszczalne jest odchylenie o 30

0

. Odchylenie od prostej większe niż 30 stopni

świadczy o zaburzeniu systemu sterowania równowagą spowodowanym asymetrycznym

napięciem mięśni karku

Przy zaburzeniach błędnikowych spowodowanych nieprawidłowymi odruchami z mięśni

karkowych (asymetria napięcia mięśniowego) regułą jest to, że badany przy głowie

skierowanej w lewo skręca (zbacza) w prawo, a przy głowie skierowanej w prawo skręca w

lewo.

Literatura:

1.

Zembaty A-. Kinezyterapia. Wyd . Kasper. 2002

2.

Lennon S., Stokes M. Fizjoterapia w rehabilitacji neurologicznej. red Kwolek A.

Elsevier 2009.