ODBUDOWA WARTOŚCI

PRZEDSIĘBIORSTWA W

KRYZYSIE

P

R

Z

Y

G

O

T

O

W

A

L

I

:

J

U

S

T

Y

N

A

W

I

E

R

U

S

M

O

N

I

K

A

R

A

M

C

Z

Y

K

A

L

E

K

S

A

N

D

R

A

K

W

I

A

T

K

O

W

S

K

A

K

A

R

O

L

M

Ł

O

D

Z

I

Ń

S

K

I

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

SPIS TREŚCI :

1. POJĘCIA ZWIĄZANE Z KRYZYSEM
2. PRZEBIEG KRYZYSU PRZEDSIĘBIORSTWA
3. PRZYCZYNY KRYZYSU
4. SYMPTOMY KRYZYSU
5. PROCES ODBUDOWY WARTOŚCI
6. GRUPY INTERESÓW W PROCESIE RESTRUKTURYZACJI
7. ROLA BANKU W PROCESIE RESTRUKTURYZACJI
8. TECHNIKI RESTRUKTURYZACJI FINANSOWEJ
9. UWARUNKOWANIA PRAWNE RESTRUKTURYZACJI PRZEZ PODZIAŁ

SPÓŁKI

10.POSTĘPOWANIE NAPRAWCZE

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

POJĘCIA ZWIĄZANE Z KRYZYSEM

 KATASTROFA PRZEDSIĘBIORSTWA – dalsze istnienie przedsiębiorstwa nie jest

możliwe

 ZAKŁÓCENIA – chwilowe problemy z wypłacalnością i utrata płynności

 KONFLIKTY – trudności w zarządzaniu firmą

 KRYZYS – egzystencja przedsiębiorstwa jest poważnie zagrożona

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

PRZEBIEG KRYZYSU PRZEDSIĘBIORSTWA

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

PRZYCZYNY KRYZYSU

PRZYCZYNY

WEWNĘTRZNE

ZEWNĘTRZNE

 brak wizji i strategii

działania,

 błędy popełnione przez

zarząd,

 niedobór kapitału

 silna konkurencja,
 bariery popytowe,
 ograniczony potencjał

wzrostu sektora,

 wysokie obciążenia

fiskalne,

 zmiany przepisów

prawnych

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

SYMPTOMY KRYZYSU

ZEWNĘTRZNE I WEWNĘTRZNE :

 zewnętrzne

pochodzą z otoczenia przedsiębiorstwa

(np. symptomy zagraniczne dot. konfliktów militarnych,

kataklizmów, kryzysów walutowych; krajowe dot. decyzji

banku centralnego o wysokości stóp procentowych)

 wewnętrzne

dotyczą kwalifikacji kierownictwa, czy

stanu organizacji.

FINANSOWE I POZAFINANSOWE :

 finansowe

np.: widoczne powiększenie zapotrzebowania na

kredyty i pożyczki (zwykle krótkoterminowe) oraz zakłócenia

w ich spłacie, spadająca płynność finansowa i związane z nią

pogłębienie braku pokrycia finansowego (wypłacalności),

rosnące

zamrożenie

środków

w

inwestycjach

nie

zakończonych w terminie, brak dywidendy

 pozafinansowe

np.: malejący udział przedsiębiorstwa

w ogólnej sprzedaży na rynku, brak strategii rozwoju,

częste zmiany na stanowiskach kierowniczych oraz zmiany

obyczajów członków zarządu

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

PROCES ODBUDOWY WARTOŚCI

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

GRUPY INTERESÓW W PROCESIE

RESTRUKTURYZACJI

KTO ?

WPŁYW

KONKURENCI

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa
wpływa negatywnie na konkurencję,

ponieważ restrukturyzowane
przedsiębiorstwa wspierane są z

funduszy publicznych. Pozytywne
dla konkurencji jest tzw.

Memorandum ofertowe.

WIERZYCIELE

Bank – wierzyciel nakłada na

przedsiębiorstwo wiele wymogów
do spełnienia w trakcie trwania

restrukturyzacji.

AKCJONARIUSZ

E

W momencie gdy straty spółki nie
przekroczą kapitałów rezerwowych i

zapasowych , akcjonariusze nadal
posiadają władze w spółce. Gdy

spółka zaczyna korzystać z
kapitałów akcyjnych do władzy

dopuszczeni są nowi akcjonariusze.

ZARZĄD

Zarząd komisaryczny – zastępuje w

sytuacji kryzysowej
przedsiębiorstwa zarząd i radę

nadzorczą w celu przygotowania
programu naprawczego

przedsiębiorstwa.

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

KTO ?

WPŁYW

PRACOWNICY

W trakcie kryzysu grozi im utrata

miejsc pracy.

KLIENCI

Zarząd powinien troszczyć się o

klientów przedsiębiorstwa, aby nie
przeszli do konkurencji.

SPOŁECZNOŚC

LOKALNA

Władze lokalne często są dobrym
partnerem dla przedsiębiorstwa w

trakcie trwania procesu
naprawczego. Zainteresowanie

współpracy ze strony władz
lokalnych związane jest z dwoma

powodami :
1)

Utratą dla społeczności

lokalnej miejsc pracy.

2)

Brak wpływów z

podatkowych.

PAŃSTWO

Podobnie jak władze lokalne.

Jednak z drugiej strony poprzez
bankructwo przedsiębiorstwa

tworzy się możliwość szybkiego
odzyskania należności (państwa

jako wierzyciel). Jednak na ogół

Państwo wspiera procesy
restrukturyzacyjne w

przedsiębiorstwach.

ROLA BANKU W PROCESIE

RESTRUKTURYZACJI

TRUDNY KREDYT

W przypadku kryzysu
kredytobiorcy, bank ponosi
konsekwencje kosztowe :

-

Koszty niespłaconej
części kredytu,

-

Koszty utrzymania rezerw
celowych,

-

Konsekwencje podatkowe
(w przypadku, gdy
rezerwy celowe nie
zostaną uznane jako KUP)

Tworzenie rezerw na trudne
kredyty jest obligatoryjne i
stanowi duże obciążenie
finansowe dla banków.

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

REAKCJE BANKU NA

„TRUDNY KREDYT”

Po stwierdzeniu kryzysowej

sytuacji przedsiębiorstwa

możliwe są następujące

reakcje banku :

- Restrukturyzacji

zadłużenia,

- Przejęcie długu,

- Sprzedaż wierzytelności,

- Postępowanie

egzekucyjne,

- Wszczęcie likwidacji lub

upadłości

POSTĘPOWANIE

ZNACZENIE

RESTRUKTURYZACJA ZADŁUŻENIA

Podejmowane działania związane z restrukturyzacją

zadłużenia są wtedy kiedy przedsiębiorstwo ma

szanse na rozwój, posiada strategię biznesową, ma

program naprawczy.

Cztery podstawowe instrumenty restrukturyzacji

długów :

-

Karencja,

-

Zamiana

kredytów

krótkoterminowych

na

średnio- i długo-,

-

Zamiana wierzytelności na udziały lub akcje

-

Umorzenie części długu.

PRZEJĘCIE DŁUGU

Przejęcie długu następuje w przypadku :

-

Fuzji lub podziału przedsiębiorstwa

-

Zmiany formy prawnej

Bank akceptuje przejęcie długu wtedy gdy podmiot

posiada program naprawczy przedsiębiorstwa.

SPRZEDAŻ WIERZYTELNOŚCI

Bank

może

zdecydować

się

na

sprzedaż

wierzytelności

przedsiębiorstwa

w

sytuacji

kryzysowej. Prawo zakazuje sprzedaż wierzytelności

dłużnikowi lub podmiotowi z nim związanemu.

Ważne

jest

aby

wierzytelności

bankowe

sprzedawane były w trybie publicznym.

POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE

Wszczęcie postępowania windykacyjnego. Jeżeli

bank nie jest w stanie sam wyegzekwować

należności, to kieruje sprawę do egzekucji sądowej

lub administracyjnej. W trakcie egzekucji bank może

przejąć nieruchomości i ruchomości dłużnika, jeżeli

na drugiej licytacji nikt nie przystąpił do przetargu.

WSZCZĘCIE LIKWIDACJI LUB

UPADŁOŚCI

Ta decyzja nie należy do banku, bank jedynie może

złożyć

wniosek

właściwemu

organowi.

Bank

podejmuje wszelkie działania w celu minimalizacji

strat.

TECHNIKI RESTRUKTURYZACJI

FINANSOWEJ

1) Restrukturyzacja finansowa poprzez obniżenie i

ponowne podwyższenie kapitału własnego spółki

stosowana zazwyczaj w sytuacji podbilansowej,

wówczas gdy w bilansie przedsiębiorstwa widoczna jest strata,

lecz nie przewyższa ona kapitału własnego

Ma ona zasadniczo dwa cele:
 wyeliminowanie straty bilansowej poprzez pokrycie jej

kapitałem własnym,

 odzyskanie płynności finansowej, której brak uruchamiał

mechanizm kryzysu przedsiębiorstwa.

Strata bilansowa, szczególnie w przypadku małych

przedsiębiorstw, nie musi być rezultatem

kryzysu finansowego !

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

2) Podział przedsiębiorstwa jako metoda restrukturyzacji

Procedura podziału przedsiębiorstwa zawiera trzy istotne elementy:
1. Należy rozstrzygnąć, czy spółka produkcyjna powinna zostać założona jako przedsiębiorstwo zależne czy

afiliowane.

2. Należy określić aktywa i pasywa, które powinny zostać wydzielone z istniejącego przedsiębiorstwa i

włączone do spółki produkcyjnej.

3.

Należy

oszacować

wartość

spółki

produkcyjnej

w

celu

określenia

ceny

jej

akcji.

Najważniejszymi przedsięwzięciami przy podziale zagrożonego upadłością przedsiębiorstwa na

spółkę zarządzającą nieruchomościami i spółkę produkcyjną są m.in.:

 zawarcie długoterminowej umowy dzierżawy nieruchomości między spółkami, dotyczącej tych obiektów,

urządzeń, nieruchomości i maszyn, które są konieczne w procesie wytwarzania

 wyposażenie spółki produkcyjnej w prawo pierwokupu akcji spółki zarządzającej nieruchomościami lub w

prawo pierwokupu obiektów dzierżawionych

 przeanalizowanie podatkowych aspektów podziału firmy

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

Plan podziału powinien zawierać m.in.:

1) typ, firmę i siedzibę każdej ze spółek uczestniczących w

podziale,

2) dokładny opis i podział aktywów i pasywów przekazywanych

spółkom przejmującym lub nowo utworzonym.

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

Założenie nowej spółki kontynuującej działalność spółki

zlikwidowanej

wydzielenie nowej spółki ze spółki dotychczas istniejącej

Określany jest jako podział przez wydzielenie i polega na

przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na

istniejącą spółkę lub spółkę nowo zawiązaną.

Projekt spółki kontynuującej działalność spółki

zlikwidowanej powinien obejmować:

 biznesplan przyszłego rozwoju nowej spółki wraz z projekcją

rachunku wyników oraz cash flow,

 określenie aktywów i pasywów, które będą wyłączone z

likwidowanego przedsiębiorstwa i przeniesione do nowej spółki.

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

UWARUNKOWANIA PRAWNE

RESTRUKTURYZACJI PRZEZ PODZIAŁ

SPÓŁKI

Spółki uczestniczące w podziale zobligowane są do

sporządzenia projektu podziału na piśmie i ogłoszenia

go co najmniej na miesiąc przed datą walnego

zgromadzenia, bez zgody którego podział jest niemożliwy.

Projekt podziału powinien zawierać:

 dokładny opis i podział aktywów i pasywów przeznaczonych do

przekazania do każdej ze spółek przejmujących,

 stosunek wymiany akcji,

 rozdział pomiędzy akcjonariuszy spółki dzielonej akcji spółek

przejmujących.

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

 Podział przedsiębiorstwa musi być rzetelnie uzasadniony z punktu

widzenia ekonomicznego i prawnego. Nie powinien naruszać

interesów wspólników i wierzycieli, a także wzbudzać podejrzeń, że

celem podziału jest ominięcie zobowiązań podatkowych.

 Nie jest możliwy podział spółki, która znajduje się w upadłości.

Ogłoszenie upadłości powoduje, że upadły traci prawo zarządzania

swoim majątkiem, a głównym zadaniem syndyka jest zaspokojenie

wierzycieli.

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

POSTĘPOWANIE NAPRAWCZE

Odbudowa wartości przedsiębiorstwa w kryzysie

wymaga odpowiednich regulacji prawnych. Obecnie

polskie prawo upadłościowe i naprawcze nie jest

efektywne. Procesy upadłościowe trwają długo a

wierzyciele odzyskują niewielką część wartości masy

upadłości.

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

Przedsiębiorcy, którzy przewidują że wkrótce staną się niewypłacalni, mogą

skorzystać ze specjalnych regulacji prawnych, które pomogą im w realizacji

planu wydobycia się z kryzysu.

Regulacje są korzystne z kilku powodów :

Ugoda z wierzycielami zawierana jest na wniosek przedsiębiorcy i nie wiąże się z koniecznością

postępowania upadłościowego.

Układ, który gwarantuje restrukturyzację zobowiązań wg propozycji przedsiębiorcy wiąże wszystkich

wierzycieli, jeśli przyjęty zostanie przez większość wierzycieli posiadających 2/3 wierzytelności

Od daty ogłoszenia o wszczęciu postępowania naprawczego zawiesza się spłatę zobowiązań

przedsiębiorcy i naliczenie odsetek od należnych zobowiązań a także zakazane jest wszczynanie

przeciwko niemu egzekucji i postępowań zabezpieczających, a wszczęte podlegają zawieszeniu.

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

Im wcześniej zostaną rozpoznane symptomy kryzysu, zidentyfikowane

jego źródła oraz podjęte odpowiednie przedsięwzięcia, tym większe

jest prawdopodobieństwo dalszego istnienia przedsiębiorstwa i

uniknięcia strat przez wierzycieli.

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

Algorytm postępowania naprawczego

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

BI

BL

IO

GR

AF

IA

 Zarządzanie wartością

spółki kapitałowej – J.K.

Bielecki, L. Pawłowicz

 Analiza Ekonomiczna –

M.Jerzemowska



www.findict.pl

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E

DZ

IĘ

KU

JE

MY

Z

A

UW

AG

Ę

!

O D B U D O W A W A RT O Ś C I P R Z E D S I Ę B I O R S T W A W

K R Y Z Y S I E