PODSTAWY FIZJOLOGII

HEMODIALIZY

Hemodializa

- Dializa pozaustrojowa; jest

jedną z metod leczenia
nerkozastępczego stosowanego

u chorych z ostrą i przewlekłą

niewydolnością nerek. Jest to proces
polegający na kilkugodzinnym
oddziaływaniu na osocze krwi
pacjenta roztworu leczniczego,
którym jest płyn dializacyjny o
składzie elektrolitowym zbliżonym do
składu osocza osoby zdrowej

Proces hemodializy

– obejmuje wymianę cząsteczek wody i

substancji

w nich rozpuszczonych przez kanały

filtracyjne (pory) błony dializacyjnej i
zachodzi przy udziale dwóch
niezależnych mechanizmów transportu:

dyfuzji
ultrafiltracji

DYFUZJA

- to proces zachodzący w trakcie zabiegu
hemodializy, polegający na przemieszczaniu
cząsteczek rozpuszczonych w osoczu przez
wystarczającej wielkości pory w błonie
półprzepuszczalnej do roztworu płynu dializacyjnego
lub z roztworu płynu dializacyjnego do osocza –
zależny od różnicy stężeń po obu stronach błony.

Na szybkość dyfuzji mają wpływ:
 Gradient ( różnica stężeń)
 Ciężar cząsteczkowy
 Oporność błony półprzepuszczalnej

ULTRAFILTRACJA

- jest to mechanizm transportu rozpuszczalnika
( wody) i substancji w nich rozpuszczonych przez

barierę półprzepuszczalną pod wpływem
różnicy ciśnień.

Dzięki ultrafiltracji z osocza usuwana jest

głównie woda, która gromadzi się w organizmie
w wyniku spożywania płynów, jak również
powstałej w wyniku procesów metabolicznych
zachodzących miedzy dializami.

HEMODIALIZA jest formą leczenia nerkozastępczego

chorych z przewlekłą i ostrą niewydolnością nerek

- polegającą na adekwatnym usuwaniu

toksyn mocznicowych w stosunku do
ilości produkowanej w okresie
międzydializacyjnym za pomocą
urządzenia zwanego

sztuczną nerką.

Cele zabiegu hemodializy

 usuwanie drobno i

średniocząsteczkowych toksyn
mocznicowych,

 wyrównywanie zaburzeń

elektrolitowych,

 wyrównanie kwasicy metabolicznej,
 usuwanie nadmiaru wody w wyniku

ultrafiltracji.

Układ do hemodializy

składa się z dwóch obiegów:
- krwi
- płynu dializacyjnego
Elementem wspólnym tych obiegów jest
DIALIZATOR
w którym przedział krwi jest oddzielony

od przedziału płynu dializacyjnego

błoną półprzepuszczalną.

Aparat do hemodializy

Pacjent w trakcie zabiegu
hemodializy

Dializator

- jest urządzeniem, w którym poprzez błonę

dializacyjną dochodzi do usunięcia z organizmu
produktów przemiany materii oraz nadmiaru
elektrolitów nieusuniętych przez niewydolne nerki.

Dializator ma kształt graniastosłupa lub tuby, ma 4

otwory końcowe.

Dwa otwory łączą się z przedziałem krwi, a

dwa z przedziałem płynu dializacyjnego. Między
tymi przedziałami znajduje się błona
półprzepuszczalna, która w celu zwiększenia
powierzchni wymiany jest podzielona na kapilary
lub warstwy.

Rodzaje dializatorów:

• warstwowe
• kapilarne
Rodzaje błon dializacyjnych:
 Błony zbudowane z niezmodyfikowanej

celulozy (np. octan celulozy, celofanowe).

 Błony zbudowane ze zmodyfikowanej

celulozy

( hemofanowe, trójoctan celulozy).
 Błony syntetyczne - największa biozgodność
( polisulfonowe, poliamidowe)

DOSTĘP NACZYNIOWY

DOJRZEWANIE PRZETOKI

TĘTNICZO - ŻYLNEJ

- po założeniu przetoki z naczyń

własnych część żylna przetoki musi
„ dojrzeć”, czyli ulec tzw
arterializacji.

Za najkrótszy czas trwania tego

procesu uważa się 4 – 6 tyg.
Optymalny czas dojrzewania przetoki
t – ż to 3 – 4 miesiące.

Po wykonaniu zabiegu często trzeba

kontrolować przepływ krwi w
przetoce ( szum przetoki).

Powikłania po wykonaniu

przetoki tętniczo - żylnej

• Obrzęk kończyny z przetoką,
• Zatrzymanie przepływu krwi w

przetoce,

• Zakażenie rany pooperacyjnej,
• Objawy niedokrwienia kończyny:

bladość, uczucie zimna w obrębie
palców, mrowienie

i ból palców.

Obrzęk kończyny z przetoką

tętniczo-żylną

• To nadmierne nagromadzenie się płynu

limfatycznego w przestrzeni międzykomórkowej.
Kończyna jest obrzęknięta, ale nie zasiniona jak
w przypadku krwiaka. Często obrzękom
limfatycznym towarzyszy wysięk surowiczy, który
może utrudniać gojenie się rany operacyjnej.

Przyczyny:
- Uszkodzenie naczyń limfatycznych

odprowadzających płyn międzykomórkowy do
naczyń żylnych,

- Nieadekwatny odpływ krwi przez naczynie żylne .

Zatrzymanie przepływu krwi

w przetoce

• tzw. zakrzepica przetoki –

przejawia się brakiem jej szumu.

Przyczyny powstania zakrzepicy:
- zwężenie naczyń obwodowych i

centralnych.

- pierwotnie niskie ciśnienie

tętnicze chorego lub spadek
ciśnienia tętniczego

- znaczne odwodnienie
- pomiar ciśnienia na kończynie z

przetoką

Zakażenie rany

pooperacyjnej

• To przedostanie się drobnoustrojów

do miejsca operowanego i/lub
okolicznych tkanek. Rana
pooperacyjna jest zaczerwieniona,
bolesna i nadmiernie ocieplona.
Widać utrudnione gojenie rany. Może
się pojawiać wysięk.