Biotechnologia i inżynieria
genetyczna
Biotechnologia
Biotechnologia oznacza zastosowanie technologiczne, które używa
systemów biologicznych, organizmów żywych lub ich składników,
żeby wytwarzać lub modyfikować produkty lub procesy w
określonym zastosowaniu.
Podziały tradycyjne:
biotechnologia zwierząt,
biotechnologia roślin,
biotechnologia żywności.
oraz
biotechnologia tradycyjna (stosuje naturalne enzymy lub
organizmy niezawierające obcego materiału genetycznego),
biotechnologia nowoczesna (stosuje organizmy, enzymy i białka
zmodyfikowane genetycznie).
Inżynieria genetyczna
Inżynieria genetyczna to ingerencja w materiał genetyczny
organizmów, w celu zmiany ich właściwości dziedzicznych.
Polega ona na wprowadzaniu do komórek organizmu, którego
cechy chcemy zmienić (biorcy), określonego
odcinka DNA innego organizmu(dawcy). Metody inżynierii
genetycznej są już wykorzystywane do produkcji wielu lekarstw,
np. insuliny, niektórych witamin i in. Ma to ogromne znaczenie
praktyczne. Inżynieria genetyczna wykorzystywana jest również
do wytwarzania tzw. organizmów transgenicznych. Ma również
duże znaczenie w rozwoju genetyki. Umożliwia bowiem poznanie
funkcji pełnionych przez określone geny.
Zastosowania – przemysł spożywczy
GMO
Organizmy, których genom został zmieniony
metodami inżynierii genetycznej w celu uzyskania
nowych cech fizjologicznych (lub zmiany
istniejących).
Modyfikacje, jakim podlegają organizmy można
podzielić na trzy grupy:
zmieniona zostaje aktywność genów naturalnie
występujących w danym organizmie
do organizmu wprowadzone zostają dodatkowe
kopie jego własnych genów
wprowadzany gen pochodzi z organizmu innego
gatunku (organizmy transgeniczne)
Zastosowania – przemysł
spożywczy
Główne zastosowania modyfikacji:
zmodyfikowane mikroorganizmy są
używane do produkcji pewnych substancji
chemicznych, takich jak np. insulina
modyfikowanie roślin pozwala
dodać/wzmocnić cechy zwiększające
opłacalność produkcji.
Zastosowania – przemysł
farmaceutyczny
Na przełomie XX i XXI wieku techniki inżynierii
genetycznej niesłychanie się rozwinęły i posłużyły do
konstruowania organizmów (GMO), które znajdują
rozliczne zastosowania, przede wszystkim w
medycynie, przemyśle farmaceutycznym,
rolnictwie i ochronie środowiska. Na nich opiera się
produkcja licznych szczepionek
(np. przeciwko żółtaczce), biofarmaceutyków, jak
insuliny, erytropoetyny, interferonu,
hormonu wzrostu, innych hormonów, czynników
diagnostycznych, jak przeciwciała monoklonalne.
Zastosowania-przemysł
farmaceutyczny
W Polsce techniki inżynierii genetycznej są
wykorzystywane w pracach wielu ośrodków
naukowych. Znalazły też zastosowanie do
produkcji niektórych leków; z genetycznie
zmodyfikowanych mikroorganizmów
wytwarzana jest ludzka insulina. Bardzo
zaawansowane są prace badawcze nad
otrzymaniem innych farmaceutyków i
szczepionek. . Z leków, szczepionek i
diagnostyków pozyskiwanych
z genetycznie modyfikowanych
mikroorganizmów korzystają miliony ludzi na
całym
świecie, również i w Polsce.
Zastosowania – przemysł
farmaceutyczny
Wszelkie, bardzo rygorystyczne badania,
oceniane przez takie organizacje jak FDA
czy EFSA, odpowiedzialne
za bezpieczeństwo żywności i leków,
wykazały, że produkty otrzymywane z
GMO są bezpieczne.
Zastosowania- medycyna
Do jednych z najważniejszych zastosowań
inżynierii
genetycznej należy opracowanie dla medycyny
metod diagnostycznych opartych na
analizach sekwencji DNA. Oczekuje się, że w
najbliższym dziesięcioleciu powstaną
skuteczne szczepionki przeciwnowotworowe,
a być może i terapie genowe. Organizmy
transgeniczne mają szerokie zastosowania w
badaniach współczesnej biologii i medycyny
molekularnej, między innymi w badaniach
nad rakiem, chorobami
dziedzicznymi, chorobami zakaźnymi oraz w
badaniach nad mechanizmami rozwoju.
Podsumowanie
Obecnie większość naukowców zajmujących się
GMO uważa, że nie stanowią one większego
zagrożenia niż organizmy niemodyfikowane.
Pomimo to National Research Council (wydział
badawczy akademii nauk USA) uważa, że żywność
genetycznie modyfikowana jest zdrowsza od inne,
a Greenpeace utrzymuje, że GMO jest szkodliwe
dla środowiska, w tym dla ludzi.
KONIEC