Problem wyżywienia na
świecie
Natalia Fabijańczyk kl. IIa
Wyżywienie
jako jedna z najważniejszych potrzeb człowieka
Przeciętna dobowa wartość energetyczna
pożywienia powinna wynosić co najmniej
2300 kilokalorii (niektóre źródła naukowe
podają inne wartości, na ogół wyższe). Poza
odpowiednią wartością kaloryczną pożywienie
powinno zawierać odpowiednie ilości białka,
witamin i mikroelementów.
W związku z tym można mówić o dwóch
kategoriach głodu lub niedożywienia
Głód ilościowy (jawny)
O
b
a
ni
e
b
ez
pi
ec
zn
e
Przyczyny głodu
Problemy żywnościowe współczesnego świata wynikają przede wszystkim z
Równie ważną przyczyną głodu są
złe rządy i polityka
międzynarodowa
.
W krajach dobrze rządzonych nigdy nie ma
głodu
. Natomiast wśród 25 krajów najbardziej nim dotkniętych
wszystkie są rządzone źle czy wręcz fatalnie. Niestety, niemały
udział mają w tym Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank
Światowy, wymuszające na krajach ubogich reformy
gospodarcze, pogłębiające nędzę i powodujące głód
Warunkiem prawidłowego odżywiania się jest też
dostateczna ilość
czystej wody
, o którą coraz trudniej.
Zanieczyszczona woda używana do celów
konsumpcyjnych jest źródłem wielu chorób.
Kolejnym czynnikiem jest panująca w tych państwach
bieda
. W
krajach trzeciego świata brakuje pieniędzy na zakup żywności w
wypadku klęski nieurodzaju, a próby wdrożenia programów rozwoju
gospodarki, jak chociażby zwiększenie produkcji na eksport, prowadzą
często do ograniczenia produkcji żywności przeznaczonej na rynek
wewnętrzny. W okresie suszy ceny rosną, a ludzi nie stać na
zakup potrzebnej żywności
W krajach trudnej gospodarki i rolnictwa, kiedy
nawiedzi je jakaś
klęska żywiołowa
bardzo trudno
jest zebrać dostateczną ilość plonów na
wyżywienie ludności.
Problemy wyżywienia ludności najczęściej występują w
krajach
mało rozwiniętych
, w których katastrofalne skutki suszy ulegają
zwielokrotnieniu wskutek zacofanej infrastruktury: brakuje
zbiorników do magazynowania wody, a fatalny stan dróg
utrudnia przeprowadzenie akcji pomocy, jak i ze względu na złe
ukształtowanie terenu i warunki atmosferyczne.
Duży wpływ mają również
konflikty zbrojne
, a także z głodem
możemy mieć do czynienia na skutek globalizacji.
Zróżnicowanie poziomu wyżywienia na
świecie
Pod względem poziomu wyżywienia można wyróżnić 3 grupy państw
dzienna wartość kaloryczna pokarmu przekracza 2700 kcal, a ilość spożywanego białka 80 gramów.
państwa
nadmierne
go
wyżywienia
państwa
wystarczające
go wyżywienia
państwa
głodu
i
niedożywieni
a
Skutki głodu
Jest powodem apatii, braku motywacji
Jest powodem apatii, braku motywacji
Liczba osób chronicznie niedożywionych
na świecie (w mln)
Północna Afryka i Bliski
Wschód
432 530 45
Region Subsaharyjski
961 502 002 60
Azja Wschodnia
470 375 250 130
Azja Południowa
240 300 250 200
Ameryka Środkowa i
Południowa
414 060 35
Razem:
890 890 800
670
Śmierć z głodu następuje powoli
Organizm pozbawiony kalorii i w konsekwencji
glukozy, zaczyna ją wytwarzać z kwasów
tłuszczowych pochodzących z własnej tkanki
tłuszczowej.
Z czasem to nie wystarcza,
człowiek słabnie i popada stopniowo w śpiączkę
.
Niedobory witamin z grupy A są dodatkowo
przyczyną pogorszenia widzenia i ślepoty. W
zależności od kondycji fizycznej i rezerw
organizmu
śmierć głodowa następuje od dwóch do
sześciu tygodni po zaprzestaniu jedzenia.
U
niedożywionych dzieci jeszcze szybciej...
Choroby
związane z niedożywieniem
Marazm:
stan wyniszczenia organizmu, niekiedy ze zmianami w korze mózgowej,
prowadzące do zmniejszenia sprawności myślenia i apatii
Niedożywienie typu marasmus:
Terminem tym określa się też łagodne
niedożywienie powstałe w wyniku niedoborów białkowo-kalorycznych w diecie.
Przyczyną tego typu niedożywienia może być długotrwałe głodzenie, urazy lub stany
pooperacyjne. Następstwa niedożywienia typu marasmus obejmują:
zmniejszenie masy ciała kosztem masy mięśniowej
zmniejszenie antropometrycznych wskaźników odżywienia białkowego
osłabienie siły mięśniowej
niedokrwistość
spadek odporności
upośledzenie oddychania, krążenia, trawienia i wchłaniania pokarmu
suchą, pomarszczoną skórę
starczy wygląd twarzy
znaczne upośledzenie wzrostu u dzieci
obniżenie ciepłoty ciała (z wyjątkiem stanów infekcji)
rzadkie włosy
Dzieci cierpiące na
niedożywienie typu
marasmus
Kwashiorkor:
choroba dotycząca najczęściej dzieci, spowodowana
niedożywieniem jakościowym i ilościowym.
Cierpiący na kwashiorkor jest osłabiony, apatyczny, zaniki tkanki
tłuszczowej i mięśni mogą być maskowane obrzękami, szczególnie
brzucha. Obserwuje się ginekomastię, powiększenie ślinianek,
hipogonadyzm. Laboratoryjnie można wykazać przewodnienie
hipotoniczne, ubytki pierwiastków śladowych, hipolipidemię,
niewydolność zewnątrzwydzielniczą i wewnątrzwydzielniczą trzustki
oraz niedokrwistość. Wchłanianie wody w dolnym odcinku przewodu
pokarmowego i zagęszczanie moczu w nerkach jest upośledzone,
dlatego chorzy wydalają objętościowo dużo kału i moczu.
Nieleczony kwashiorkor jest zawsze śmiertelny
, w jego leczeniu
ważne jest powolne wyrównywanie stwierdzonych niedoborów a
następnie równie ostrożne rozszerzanie diety, co, przy wczesnym
podjęciu terapii zwykle zapewnia korzystne rokowanie.
Dzieci cierpiące na
kwashiorkor
FAO i WHO
Diagnozowaniem oraz rozwiązywaniem
problemów dotyczących wyżywienia ludności i
jego konsekwencji zajmują się organizacje o
światowym zasięgu, m.in.:
•
FAO
(Food and Agriculture Organization of the
United Nations) – Organizacja do Spraw
Wyżywienia i Rolnictwa Narodów Zjednoczonych
•
WHO
(World Health Organization) – Światowa
Organizacja Zdrowia
Czy wiesz, że?
Co 3,6 sekundy ktoś umiera z głodu.
Ok. 815 milionów ludzi w świecie cierpi głód i niedożywienie.
Tylko w 32 z 99 badanych przez FAO krajów rozwijających się zanotowano w
minionych 10 latach spadek ilości niedożywionych. W Chinach ich ilość spadała
o 76 milionów, ale w Kongo proporcja wzrosła
z 35%
w latach 1990-92
do 64%
w latach 1997-99.
1/12 ludzi na świecie choruje z niedożywienia, w tym 160 milionów
dzieci poniżej piątego roku życia.
Według WHO 1/3 ludności świata jest dobrze odżywiona,
1/3 jest
niedożywiona
,
a
1/3 głoduje.
Na subkontynencie indyjskim żyje blisko połowa głodujących ludzi na świecie. W
Afryce i pozostałej części Azji łącznie - ok. 40%. Reszta głodujących żyje w
Ameryce Łacińskiej i innych częściach świata.
3 miliardy ludzie na świecie usiłuje
przeżyć za 2 dolary dziennie
. Blisko 1/4
ludzi - 1,3 miliarda - żyje za mniej niż 1 dolar dziennie. Tymczasem aktywa 358
miliarderów przewyższają łączne dochody roczne krajów, które zamieszkuje
45% ludności świata. Suma aktywów trzech najbogatszych ludzi świata jest
większa, niż łączny PKB wszystkich krajów najmniej rozwiniętych.
Aby pokryć niezaspokojone potrzeby świata w zakresie higieny i żywności,
wystarczy 13 miliardów dolarów - tyle, ile ludzie w USA i Unii Europejskiej
wydają co roku na perfumy.
Co roku umiera z głodu 15 milionów dzieci.
Niedożywienie powoduje 55% z wszystkich zgonów dzieci na
świecie
- proporcja, jakiej nie osiągnęła żadna choroba zakaźna od
czasów zarazy morowej.
Ok. 183 milionów dzieciach waży mniej, niż powinny
w swoim
wieku.
Niedożywienie dotyka połowę dzieci poniżej piątego roku życia w Azji
południowej i 1/3 dzieci w Afryce subsaharyjskiej.
Tylko w r. 1997 w krajach ubogich uratowano życie co najmniej 300
tys. dzieci dzięki programowi uzupełniania witaminy A w pożywieniu.
Za cenę jednego pocisku rakietowego szkoła pełna głodnych
dzieci mogłaby przez 5 lat wydawać codzienny posiłek
południowy.
W latach 1990-tych ponad 100 milionów dzieci zmarło z chorób i
głodu. Można było temu zapobiec za cenę dziesięciu bombowców
Stealth lub za dwudniowe światowe wydatki na cele wojskowe.
Zwalczanie głodu
ograniczenie przyrostu naturalnego,
powiększenie obszarów gruntów ornych przez:
uprawę nieużytków
nawadnianie pustyń,
osuszanie bagien,
zwiększenie plonów przez:
wzrost nawożenia nawozami sztucznymi,
stosowanie środków ochrony roślin,
stosowanie odmian wysokoplennych,
zwiększenie ilości produkowanego pożywienia poprzez
mechanizację rolnictwa,
zmniejszenie strat produkcyjnych (szacuje się, że obecnie
sięgają one nawet 20% zbiorów),
wzrost nakładów na badania naukowe i kształcenie rolników,
racjonalne wykorzystanie zasobów morza.
Organizacją podejmującą działania mające na
celu ograniczenie głodu na Ziemi jest ONZ:
Próbuje on doprowadzić do rozwoju i wzrostu
jakości rolnictwa w krajach słabo rozwiniętych i
ograniczyć przyrost liczby ludności (edukacja
seksualna). Według prognoz w 2025 r. liczba
ludności świata zbliży się do 10 mld.
Wyprodukowanie żywności dla takiej ilości osób nie
będzie łatwym zadaniem, skoro obecnie 20%
ludności świata spożywa znacznie mniej niż
powinna.
Zwalczaniem głodu zajmują się również
Banki
Żywności
oraz fundacje zbierające pieniądze na zakup jedzenia. Idea Banków
Żywności narodziła się pod koniec lat 60. Ich pomysłodawcom był
emerytowany amerykański biznesmen John van Hengel, który po
zakończeniu swojej kariery zawodowej podjął pracę jako
wolontariusz w lokalnej organizacji pomocy najuboższym. Podczas
swoich działań zauważył, że wielu właścicieli sklepów marnuje
żywność wyrzucając produkty, których termin ważności zbliżał się
do końca. Van Hengel postanowił zbierać od handlowców tą
żywność i przekazywał ją do miejskich jadłodajni.
W 1993 roku z inicjatywy Jacka Kuronia powstaje w Warszawie
pierwszy "Bank Żywności SOS". Banki Żywności są organizacjami
pozarządowymi non-profit i działają w środowisku lokalnym.