Wpływ psychologii na nauki
o rozwoju i wychowaniu
człowieka

Aleksandra Bazela

Monika Buczek

Kinga Jóźwiak

Relacje między pedagogiką a

psychologią



Psychologia stanowi dyscyplinę pomocniczą pedagogiki,
ponieważ dysponuje systemem pojęciowym i teoriami
potrzebnymi do wyjaśnienia wielu faktów
psychologicznych, które stanowią bezpośredni kontekst
praktyki edukacyjnej.



Koncepcje psychologiczne koncentrują się głównie wokół
mechanizmu regulacji zachowań ludzkich, w tym również
zachowań w wyniku wychowania.



Koncepcje pedagogiczne dotyczą przede wszystkim
określonej strategii oddziaływań wychowawczych, w
mniejszym stopniu wyjaśniania ich psychospołecznych
uwarunkowań.

Pedagogika psychologiczna



jest jednym z kierunków jakie powstały w

pedagogice naturalistyczno – liberalnej



podstawowymi cechami pedagogiki

psychologicznej były: biologizm, praktycyzm,

utylitaryzm.



głównym przedstawicielem tego kierunku jest

Herbert Spencer

, według którego głównym

celem wychowania ma być przystosowanie

człowieka do indywidualnych warunków

istnienia.

Psychologia humanistyczna



w centrum stoi jednostka w całej swej

indywidualności. Holistyczne i personalistyczne

ujęcie człowieka pozwala wyakcentować jego

intencjonalność i transcendencję.



głównym tematem tej koncepcji jest ludzkie

"stawanie się człowiekiem" poprzez wchodzenie w

relacje z naturą, innymi ludźmi i samym sobą.



propagowany jest tu indywidualny styl życiowy.

Przedstawiciele:



Abraham Maslow, Gardner Murphy, Carl Rogers



w Polsce - lekarz, neurolog, psycholog, psychiatra

i pedagog -

Kazimierz Dąbrowski

Zdolności

Z. Pietrasiński :



„Zdolnościami nazywamy takie różnice

indywidualne, które sprawiają, że przy

jednakowej motywacji i uprzednim

przygotowaniu poszczególni ludzie

osiągają w porównywalnych warunkach

zewnętrznych niejednakowe rezultaty w

uczeniu się i w działaniu”.

Dwa rodzaje zdolności



zdolności ogólne

uwidaczniają się w każdym

działaniu i wpływają na wszelkie poczynania.
Często nazywa się je inteligencją ogólną,
definiowaną jako ogólna zdolność do uczenia
się, ogólna zdolność rozwiązywania nowych
zadań i problemów, zdolność przystosowania
się do nowych zadań i warunków,



zdolności specjalne

związane są z

określonymi rodzajami, dziedzinami bądź
formami działalności. Jest to zdolność „do
czegoś”. Nazywa się je często mianem
zdolności kierunkowych, jako że występują w
ramach określonych kierunków
działalności ludzkiej.

Kryteria rozpoznawania

uczniów zdolnych



psychologiczne

– związane jest z

zastosowaniem różnych testów
psychologicznych, badających poziom
inteligencji i zdolności specjalnych,



pedagogiczne

– odnosi się do szkolnych i

pozaszkolnych osiągnięć ucznia

Trzy koncepcje ujmowania

ucznia zdolnego



ujęcie psychologiczne

: uczeń zdolny jest tu

tradycyjnie definiowany jako dysponujący

wybitnymi zdolnościami intelektualnymi.

Charakterystyka ta jest zwykle uzupełniana

diagnozą cech osobowości (przeważnie

motywacji i temperamentu),



ujęcie pedagogiczne

: uczeń zdolny to taki,

który osiąga najwyższe oceny szkolne oraz

wyniki w konkursach,



ujęcie pedagogiczno – psychologiczne

:

osiągnięciowa charakterystyka ucznia

zdolnego uzupełniana jest o właściwości

motywacji i funkcjonowania społecznego.



zdolności rozwijają się na podstawie zadatków

wrodzonych jednostki i kształtują się pod

wpływem oddziaływań środowiskowych,

determinowane są także poziomem i jakością

aktywności jednostki.



zdolności są zależne od odbijanych w umyśle

człowieka obrazów rzeczy i procesów.



obrazy te stanowią podstawowe składniki

myślenia arytmetycznego (obrazy liczb),

geometrycznego (obrazy figur przestrzennych)

oraz przyrodniczego (obrazy przedmiotów,

istot żywych, itd.)



podstawowymi składnikami myślenia nie są

schematy działania

Psychologia Piageta



precyzuje sposoby funkcjonowania i określa

znaczenie takiej aktywności podmiotu



myśl jest przede wszystkim określoną formą

działania, różnicuje się ona, organizuje i

usprawnia w toku rozwoju genetycznego



wyższe szczeble myślenia stanowią przede

wszystkim systemy operacji logicznych,

fizycznych (przestrzenno-czasowych) i

liczbowych



obraz jest symbolem operacji, symbolem,

którego spostrzeżenie czy wyobrażenie

pozwala podmiotowi wywołać całą operację.

[Kalambury]

Znaczenie operacji myślowych ma ogromny

wpływ na osiągnięcia uczniów.

Wyróżniamy wśród nich

dwie kategorie

uczniów zdolnych

, a mianowicie:



uczniów wszechstronnych i osiągających
zadowalające sukcesy w obrębie różnych
przedmiotów nauczania,



uczniów osiągających bardzo wysokie
wyniki w jakiejś jednej dziedzinie, w
obrębie jednego przedmiotu.

Dlaczego tak się dzieje?

Odpowiedzi na to pytanie udzielił Piaget mówiąc: „obraz nie jest

faktem pierwotnym, jest on natomiast… aktywną kopią, a nie
rysem czy też śladem zmysłowym spostrzeganych
przedmiotów”.

Obraz należy więc rozumieć jako rysunek wykonywany

każdorazowo w chwili jego wywoływania przez podmiot w
postaci zinterioryzowanej, a nie jako fotografię wynurzającą
się w tajemniczy sposób z głębi naszej „pamięci’,
„podświadomości”, itd.

Na bliższą uwagę zasługuje porównanie obrazu myślowego z

rysunkiem: „… rysunek… podobnie jak obraz myślowy, nie
przedłuża spostrzegania „czystego”, ale tylko zestaw ruchów”
porównań itd., towarzyszących spostrzeganiu, tzn. temu, co
my nazywamy aktywnością spostrzeżeniową. Zarówno
rysunek jak i obraz stanowią imitację przedmiotu a nie jego
fotografie spostrzeżeniowe”. Spostrzeganie nie jest procesem
biernego odzwierciedlania danych zmysłowych, ale
aktywnością spostrzeżeniową.

Przyjrzyj się uważnie! Co
widzisz na poniższym
obrazku? Ale dokładnie się
przyjrzyj! Odpowiedź jest
dziecinnie prosta...

Jeżeli wydaje Ci się, że z Twoim mózgiem wszystko w porządku to

jesteśmy zmuszeni wyprowadzić Cię z błędu!

Twój mózg został wypaczony w momencie obejrzenia pierwszego

filmu "dla dorosłych". Wtedy to, po raz pierwszy utrwalił Ci się w
mózgu obraz pary w bardzo namiętnej pozycji. Ta scena
przewijała się później przez Twoje życie wiele razy, dobrze jeżeli
uczestniczyłeś/aś w tej scenie, jeśli tylko oglądałeś/aś, i to w TV,
to już trochę gorzej i Ci współczujemy.

Gdybyś zobaczył/a ten obrazek będąc czystym, nieskalanym

dzieckiem, to nikt by Ci nie wmówił, że na obrazku jest coś
innego niż...

9 DELFINÓW!

Jedynie dzieci postrzegają świat takim, jaki jest naprawdę!

I znowu wyszło, że wszystko kojarzy Ci się z seksem... ;)

Jeśli nadal na powyższym obrazku nie widzisz 9 delfinów lub

znalezienie ich zajęło Ci więcej jak 5 sekund, to masz naprawdę

duży problem i wkrótce każda kałuża, każdy krzaczek czy każdy

cień może zacząć kojarzyć Ci się z seksem! Pora zacząć się

leczyć! 

Koncepcja testu jest bardzo
prosta. Kandydat na
żołnierza patrzy na kartkę i
mówi, jaką liczbę widzi
wewnątrz koła. Jeśli widzi
wszystkie 6 - zdrowy. Jeśli
nie widzi w niektórych -
należy sprawdzić, czy nie
ma daltonizmu. A jeśli nie
widzi liczby tylko w jednym
kółku, może oznaczać to
kolejne problemy.

To jest test psychologiczny,
który obecnie musi przejść
każdy kandydat do fińskiej
armii, tak kobieta, jak i
mężczyzna. Cel testu -
wyłowić potencjalne
problemy psychologiczne,
a następnie zalecić, by
lekarze i dowódcy
szczególnie uważnie
przyglądali się żołnierzom
pod kątem określonych
zachowań w czasie służby.

Problemy z kołem nr 



1: podwyższony poziom agresji i konfliktowości. Zaleca się

zwracać więcej uwagi na stosowanie na przemian zimnego i

gorącego prysznica oraz ćwiczeń fizycznych.



2: Obniżony poziom samooceny. W czasie służby w różnych

rodzajach sił zbrojnych nie ma potrzeby stosowania dodatkowych

środków ostrożności. 



3: Obżarstwo. Więcej ćwiczeń fizycznych, niewskazana praca

siedząca i praca w kuchni. 



4: Sadyzm. W postaci lekkiej zaleca się skierowanie do oddziału

wychowawczego, w ciężkiej - do kompanii karnej.



5: Uśpiony homoseksualizm. Możliwe występowanie słabo

kontrolowanego pociągu do przedstawicieli tej samej płci. Brak

potrzeby stosowania dodatkowych środków ostrożności. 



6: Schizofrenia. Zaleca się pełne badanie psychiatryczne.

Inteligencja

Inteligencja to zespół zdolności umysłowych

umożliwiających jednostce korzystanie z
nabytej wiedzy przy rozwiązywaniu nowych
problemów i racjonalnym zachowaniu w
różnych sytuacjach życiowych.

Wyróżnia się

trzy podstawowe formy inteligencji

:



praktyczną

– umiejętność rozwiązywania

konkretnych zagadnień;



abstrakcyjną

– zdolność operowania

symbolami i pojęciami;



społeczną

– umiejętność zachowania się w

grupie.

1.

Idziesz spać o ósmej, wstajesz o dziewiątej rano. Ile
godzin spałeś?

2.

Rybak złowił leszcza o dł. 50 cm, głowa jego była dł.
10 cm, ogon 12 grzbietu. Ile ważył kilogramowy
leszcz?

3.

W jaki sposób witają się papieże?

4.

Jesteś pilotem samolotu, w którym leci 75 osób. W
Łodzi wysiadło 10 osób, a w Poznaniu 17. Ile pilot miał
lat?

5.

Przy dwóch rękach masz 10 palców. Ile palców jest u
10-ciu rak?

6.

Czy stróż nocny dostanie rentę, gdy umrze w dzień?

7.

Czym się mówi: rękami czy rękoma?

8.

Kto zabił Kaina?

9.

Jak się mówi: 3x3 jest czy są sześć?

10.

Kiedy jesteś w domu bez głowy?

11.

Polski baran stoi na granicy polsko-czeskiej. Czyje
będzie mleko?

12.

Ile tuzin ma złotówek, a ile 50-cio złotówek?

13.

W pokoju stoi lampa naftowa i świeca. Co najpierw
zapalisz?

14.

Z samolotu wyskoczyło 3 skoczków: I ważył 80kg, II -
100kg, III - 60kg. Kto był pierwszy na Ziemi?

15.

Ile buraków wejdzie do litrowego słoika?

16.

Na jakiej trąbie nie można zagrać?

17.

Co zrobił Sobieski po wstąpieniu na tron?

18.

Pod jakim drzewem siedzi zając gdy pada deszcz?

19.

Jakich kamieni jest w morzu najwięcej?

20.

Gdzie są rzeki suche?

21.

W którym miesiącu rodzi się najwięcej dzieci?

22.

Dlaczego Napoleon nosił zielone szelki?

23.

Co to jest: w dzień narzeka, w nocy pływa?

24.

Jakie zęby pojawiają się u ludzi najpóźniej?

25.

Dlaczego wrona siada na szczycie drzewa?

26.

Dlaczego policjant wychodzi na patrol razem z psem?

27.

Dlaczego policjanci maja białe mankiety na rękawach?

28.

Jest 7 krasnoludków. Na stole leży 7 kubków mleka i 6
ogórków. Czego jeden z krasnoludków nie dostał?

29.

Na płocie siedzi 10 wron. Myśliwi zastrzelili 7, reszta uciekła,
ile zostało?

30.

W autobusie jechało 70 osób, na pierwszym przystanku
wysiadły 4. Na drugim wysiadło 20 i wsiadło 15. Na kolejnym
przystanku wsiadło 7 osób. Na kolejnym przystanku wysiadło
12 a wsiadły 3, na następnym wsiadło 15 a wysiadły 4 osoby.
Ile było przystanków?

Za każdą dobrą odpowiedź postaw sobie 1 punkt,

a za złą 0. Podlicz punkty i sprawdź kim jesteś.

1.

1

2.

1 kg

3.

Jest tylko jeden papież.

4.

Tyle co ty.

5.

50.

6.

Po co mu renta po śmierci?

7.

Ustami.

8.

Nikt. Kain zabił Abla.

9.

3 x 3 = 9!

10.

Kiedy wyglądasz przez okno.

11.

Barany nie dają mleka.

12.

W obu przypadkach 12.

13.

Zapałkę.

14.

Adam i Ewa.

15.

0 - trzeba je włożyć.

16.

Powietrznej.

17.

Usiadł.

18.

Mokrym.

19.

Mokrych.

20.

Na mapach.

21.

W 9.

22.

Żeby mu spodnie nie spadały.

23.

Szczęka teściowej.

24.

Sztuczne.

25.

Bo wyżej nie może.

26.

Co dwie głowy to nie jedna.

27.

Jak już wycierają, to niech będzie higienicznie.

28.

Sraczki.

29.

7.

30.

5.

PUNKTY
 



24 – 30 pkt geniusz



16 – 23 pkt inteligentny



13 – 15 pkt półinteligentny



10 – 12 pkt absolutny kretyn



6 – 9 pkt skończony idiota



0 – 5 pkt jednostka nie nadającą się

do samodzielnego myślenia

Dziękujemy ;)