KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA
– WERBALNA I NIEWERBALNA.

Marta Woźniak, 191013

KOMUNIKACJA

To wymiana informacji między jej uczestnikami.
Nośnikami danych mogą być słowa
(komunikacja werbalna), gesty, teksty, obrazy,
dźwięki czy też sygnały elektryczne albo fale
radiowe.

Ważne jest, aby były one zrozumiałe dla
nadawcy i odbiorcy.

KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA

Jest to psychologiczny proces, dzięki któremu jednostka
przekazuje i otrzymuje informacje w bezpośrednim
kontakcie z inną osobą. Jest to proces, który zachodzi
nieustannie, bowiem przez cały czas swoją postawą
ciała, mimiką, gestykulacją, no i wreszcie słowami
przekazujemy określone informacje. Jednak, aby można
było mówić o istnieniu komunikacji muszą istnieć 3
ogniwa:



nadawca, czyli osoba, która przesyła określoną
informację;



odbiorca, czyli osoba, do której daną informację
kierujemy;



kod, czyli sposób przekazu tej informacji – obraz, gest,
słowo etc.

KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA

Proces komunikacji interpersonalnej może odbywać się w formie:



komunikacji werbalnej (słownej),



komunikacji niewerbalnej (bezsłownej).

KOMUNIKACJA WERBALNA

Jest to komunikacja z użyciem języka naturalnego,
czyli mowy jako środka komunikacji. Jest to
podstawowy sposób komunikacji międzyludzkiej.
Aby komunikacja werbalna mogła mieć miejsce,
muszą istnieć osoby: mówiąca i słuchająca.
Posługują się one kodem (językiem), który musi
być znany obu osobom.

Język – podstawowy środek komunikacji
werbalnej. Dzięki niemu wyrażane są znaczenia
komunikowanych idei i uczuć (pod warunkiem, że
dźwięki i symbole są rozumiane przez wszystkich
uczestników procesu komunikowania).

KOMUNIKACJA WERBALNA –

USTNA

Ma miejsce w czasie bezpośredniej rozmowy, dyskusji
grupowych, rozmów telefonicznych i innych okoliczności, w
których słowo mówione jest używane do wyrażania treści.

Zalety:



pozwala na natychmiastowe sprzężenie zwrotne

(w bezpośrednim sposobie porozumiewania).

Wady:



tendencja do wyrażania skrajnym opinii (polaryzacja),



widzenie problemów przez ich nazywanie, a nie
analizowanie,



mieszanie faktów i wniosków,



przesadna pewność siebie (przypisywanie sobie cech
eksperta, znającego się na wszystkich problemach).

KOMUNIKACJA WERBALNA –

PISEMNA

Do komunikatów pisemnych zaliczymy formy jak notatki, listy,
telefaksy, e-maile, zawiadomienia i wszelkie inne metody
przekazywania słów czy symboli na piśmie. Komunikaty pisemne
mają tę przewagę nad ustnymi, że są materialne, sprawdzalne i
mogą być przechowywane przez długi okres czasu. Cechy te
nabierają dużego znaczenia przy złożonych i obszernych
komunikatach. Możliwość ponownego przypomnienia treści
rozbudowanego komunikatu w niezmienionej formie jest w wielu
sytuacjach niezwykle przydatna.

Zalety:



trwałość.



możliwość starannego przygotowania.

Wady:



formalny i zamknięty charakter,



brak możliwości wytworzenia bezpośredniego sprzężenia,
zwrotnego.

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA

Zespół niewerbalnych komunikatów nadawanych i
odbieranych przez ludzi na wszystkich
niewerbalnych kanałach jednocześnie. Informują
one o podstawowych stanach emocjonalnych,
intencjach, oczekiwaniach wobec rozmówcy,
pozycji społecznej, pochodzeniu, wykształceniu,
samoocenie, cechach temperamentu itd.
Komunikaty te nadawane są i odbierane najczęściej
na poziomie nieświadomym, jednak mogą być
również nadawane i odbierane świadomie (tak jak
większość gestów - emblematów czy wiele wyrazów
mimicznych). Komunikacja niewerbalna może
odgrywać równie istotną (lub nawet większą) rolę,
co komunikacja werbalna.

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA -

PARAJĘZYK

Dźwiękowe składniki wypowiedzi, które niosą w sobie
znaczenie niezależnie od treści zawartej w słowach.

Na parajęzyk składają się:



wysokość dźwięku,



rezonans,



artykulacja,



tempo,



siła głosu,



Rytm.

Parajęzyk, czy tego chcemy czy nie, zdradza nasz
nastrój i nastawienie.

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA –

MIMIKA

Ruchy mięśni twarzy, wyrażające myśli,
emocje, przeżycia, nastroje, a także postawy
wobec innych ludzi oraz bieżące komentarze
do toczącej się komunikacji.

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA –

KONTAKT WZROKOWY

Oczy stanowią najważniejszy obszar wizualnej uwagi - w
czasie rozmowy uwaga koncentruje się na oczach przez
ok. 43% czasu. Zasadnicza funkcją kontaktu wzrokowego
jest przekazywanie komunikatów relacyjnych. Ogólnie
można powiedzieć, że patrzenie na inna osobę jest
wyrazem zainteresowania a jednocześnie przejawem
pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na to
zainteresowanie.
Ekspresja oczu wyraża się nie tylko poprzez spoglądanie,
ale również:



zmianę wielkości źrenic (2-8 mm),



wskaźnik mrugania (zwykle co 3-10 sek.),



stopień otwarcia oczu (od szeroko otwartych do
przymkniętych powiek),



wyraz oczu - tzw. maślane oczy, mordercze spojrzenie.

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA –

DOTYK

Z powodu konotacji z seksem i agresja dotyk stanowi sygnał o bardzo dużej
sile oddziaływania. Dlatego istnieją określone normy społeczne, które
regulują akceptowany obszar i liczbę dotyków w zależności od charakteru
związku interpersonalnego. Istnieje szereg sytuacji, w których kontakt
cielesny jest akceptowany, np. w sporcie, podczas tańca, podczas badania
lekarskiego, w czasie składania życzeń. We wszystkich tych sytuacjach
obowiązują inne reguły, ale wspólnym mianownikiem jest brak związku
pomiędzy dotykiem i poczuciem intymności. Wymienione rodzaje dotyku
stanowią bowiem przykłady dotyku funkcjonalnego.

Najważniejsze funkcje komunikacyjne dotyku to:



wspieranie/pocieszanie,



funkcja afiliacyjna,



funkcja władzy.

Przekazy dotykowe są szczególnie skuteczne w dostarczaniu pocieszenia
osobom potrzebującym psychicznego wsparcia. Poprzez dotyk najlepiej
dokonuje się transmisja uczucia sympatii, zrozumienia, współczucia. Bardzo
ważna jest rola dotyku w relacjach rodzice-dzieci. Dotyk odgrywa ogromnie
ważna rolę w kształtowaniu bliskich relacji.

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA –

GESTY

Kiedy mówimy nieustannie poruszamy rękami, głowa ale też
całym ciałem. Ruchy te są skoordynowane z mowa i stanowią
część całościowego procesu komunikowania się. Kiwanie głowa
jest dość specyficznym rodzajem gestu i odgrywa dwie
zasadnicze funkcje:



działa jako wzmocnienie, nagroda i zachęta dla rozmówcy do
kontynuowania wypowiedzi



służy synchronizacji interakcji - kilkakrotne kiwnięcie głowa
(seria) oznacza brak zgody i chęć zabrania głosu.

Gesty, w zależności od pełnionej funkcji, dzielimy na:



emblematory,



afektatory,



ilustratory,



regulatory,



adaptatory.

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA –

POZYCJA CIAŁA

Sposób siedzenia czy stania ujawnia informacje
na temat naszego samopoczucia. Jednym z
komunikatów emitowanych przez postawę
ciała jest stan napięcia psychicznego. Świadczą
o nim znaki statyczne oraz kinezyczne. Za
pomocą postawy ciała komunikujemy również
nasze nastawienie wobec rozmówcy.
Bezpośrednie ustawienie ciała ułatwiające
kontakt wzrokowy, wychylenie ciała do przodu,
dotykanie jest wyrazem pozytywnego
nastawienia do rozmówcy. Wyrazem sympatii
dla rozmówcy jest podobna - lustrzana pozycja
ciała.