Ojcowski Park Narodowy
To park narodowy, który leży w południowej części Wyżyny
Krakowsko-Częstochowskiej i obejmuje: środkową część Doliny
Prądnika, część Doliny Sąspowskiej wraz z przyległymi częściami
wierzchowiny jurajskiej. Jest najmniejszym z polskich parków
narodowych. Jego symbolem jest nietoperz (nocek orzęsiony).
Zabytki
- Ruiny średniowiecznego zamku w Ojcowie
-Późnorenesansowy Zamek w Pieskowej Skale
- Kaplica „Na Wodzie”
- pustelnia błogosławionej Salomei na Grodzisku
- Muzeum OPN im. Prof.. Władysława Szafera
- Maczuga Herkulesa
- Jaskinia Łokietka
Rzeźba terenu
Wyróżnia się formy dolinne i wierzchowinowe. Do form dolinnych należą jary
o głębokości do 100 m, nieduże dolinki krasowe, wąwozy oraz terasy i stożki
(usypiskowe bądź napływowe). Na wznoszącej się ponad dolinami
wierzchowinie występują ostańce. Największe doliny to Dolina Prądnika i
Dolina Sąspowska. Tworzą one krasowe jary o płaskim dnie i stromych, często
pionowych lub nawet podciętych zboczach. Ich dnem stale spływają potoki.
Do tych dwóch głównych jarów uchodzi wiele mniejszych i przeważnie
bezwodnych dolin bocznych. U wylotu dolin bocznych często tworzą się stożki
napływowe spychające potok pod przeciwległy brzeg. Obserwujemy to np. u
wylotu Wąwozu Korytania, Wąwozu za Krakowską Bramą i innych.
Wynikiem kolejnych etapów rozwoju dolin są występujące na zboczach
niektórych dolin terasy, pozostałe po nich fragmenty często tworzą ciekawe
formy skalne, jak np. Igła Deotymy czy Brama Krakowska. Terasy te były
wygodnym miejscem do wznoszenia budowli obronnych, na terasach właśnie
zbudowano zamek w Pieskowej Skale i w Ojcowie.
Jaskinie
Wapienne podłoże sprzyja powstawaniu jaskiń. Od 1992 są one
katalogowane, opisano ich na terenie parku ponad 400, przypuszcza się, że
jest ich ok. 700. Powstały głównie w wyniku krasowego działania wód.
Najdłuższe z nich to: Jaskinia Łokietka, Ciemna, Zbójecka, Okopy Wielka
Dolna, Sąspowska, Krakowska, Biała i Koziarnia. Dwie pierwsze są
udostępnione do turystycznego zwiedzania.
Największe zgrupowanie jaskiń znajduje się w niedostępnym dla turystów
Wąwozie Jamki, większość pozostałych znajduje się na lewym zboczu Doliny
Prądnika, kilkanaście jaskiń jest w Dolinie Sąspowskiej. Liczne jaskinie
umożliwiają występowanie na terenie parku bogatej fauny nietoperzy, które
zimują w tych jaskiniach. Jaskinie były wykorzystywane przez człowieka
prehistorycznego, którego ślady bytowania znaleziono między innymi w
Jaskini Ciemnej.
Fauna
Liczbę występujących tu gatunków zwierząt szacuje się na 11 tys., opisano do
tej pory ok. 6 tys. Bardzo charakterystyczną dla OPN grupą zwierząt i będącą
jego symbolem są zamieszkujące jaskinie nietoperze – występuje ich tutaj aż
17 gatunków (w całej Polsce jest 25 gatunków), najczęstszymi są nocek duży i
podkowiec mały. Z większych ssaków występują: sarna, zając szarak, dzik
europejski, lis rudy, kuna leśna, tchórz zwyczajny, gronostaj, bóbr europejski,
borsuk, orzesznica, piżmak. Stwierdzono występowanie 120 gatunków ptaków,
w tym 94 lęgowe, m.in. są to: bocian czarny, pluszcz, zimorodek, puszczyk,
jastrząb gołębiarz, sowa uszata, dzięcioł czarny, dzięcioł zielony, dzięcioł
zielonosiwy, dzikie gołębie (gołąb grzywacz i turkawka), mysikrólik. Na zimę
przylatują: czeczotki, jemiołuszki i kwiczoły. Z płazów występują:traszka
zwyczajna i grzebieniasta, kumak nizinny, ropucha szara, żaba trawna,
rzekotka drzewna i inne. Gady reprezentowane są przez: zaskrońca
zwyczajnego, jaszczurkę zwinkę, padalca zwyczajnego, żmiję zygzakowatą,
gniewosza plamistego.
Najpospolitszymi gatunkami ryb są żyjące w wodach Sąspówki oraz Prądnika
pstrąg potokowy i pstrąg tęczowy. Z rzadkich ślimaków warto wymienić dużego
pomrowa błękitnego i wielkiego. Najliczniejsze są owady (opisano ich tu ponad
5 tys. gatunków).
Występuje tu 218 gatunków zwierząt prawnie chronionych.
Galeria
Dolina Prądnika
Maczuga Herkulesa
Brama Krakowska
Zamek w Ojcowie
Ostaniec Biała Ręka
Dolina Prądnika