ARCHITEKTURA

STAROŻYTNEJ GRECJI

Najważniejszymi budowlami dla Greków były

świątynie. Wznosiło się je na podmurowaniu o

prostokątnym kształcie. Ozdabiała je

kolumnada biegnąca dookoła jednym albo

dwoma szeregami. Pomiędzy kolumnami

znajdowało się pomieszczenie zwane cellą,

gdzie zazwyczaj mieścił się posąg bóstwa.

Nad cellą leżał poziomo strop z kamiennych

belek. Końce belek tworzyły fryz. Z przodu i z

tyłu świątyni, pomiędzy fryzem a dachem

tworzyły się trójkątne tympanony wypełnione

kompozycją rzeźbiarską. Budowle te

charakteryzowały się równowagą i harmonia

wszystkich elementów. 

Schemat układu pionowego świątyni

Schemat świątyni Zeusa w Olimpii

Istnieją trzy główne antyczne porządki

architektoniczne, które różnią się

ornamentyką i proporcjami kolumn, a której

konstrukcje opierają się na głowicach. 

• dorycki – pojawił się około VII wieku p. n.

e ,

• joński –powstał na przełomie VII i VI wieku

p.n.e. pod wpływem ludów Wschodnich,

• koryncki rozwinął się na przełomie V i IV

wieku p.n. e.

PORZĄDEK DORYCKI

Kolumny w stylu doryckim

wyrastały wprost z podłoża, nie

posiadały bazy, trzon kolumny

był gruby, z pionowymi

żłobieniami. Głowica kolumny,

miała kształt bardzo prosty,

również bez ozdób, a na niej

spoczywała kwadratowa płyta.

Styl ten popularny był

najbardziej w Grecji

kontynentalnej.  Przeważał

głównie w budowlach świątyń.

Świątynia Apolla w Koryncie

Świątynia Hery w Olimpii

Akropol ateński

PORZĄDEK JOŃSKI

Powstał i rozwinął się na terenie Jonii.

Kolumny wyrastały ze stylobatu, na

którym opierała się trzyczłonowa baza,

dopiero na niej umieszczano smukłą i

lekką, bogato zdobioną kolumnę. W VI

wieku p.n.e. wykształciła się

charakterystyczna głowica zdobiona we

wzór ślimacznic, albo jak inni określają

wolutami, przypominającymi baranie

rogi. Na głowicy spoczywał trójczłonowy

architraw, a na nim bogato zdobiony

fryz, całość kolumny kończył również

bogato zdobiony gzyms.

Erechtejon- świątynia poświęcona

Posejdonowi i Atenie

Ołtarz Pergamoński

PORZĄDEK KORYNCKI

Charakteryzuje się smuklejszą i jeszcze

bardziej ozdobną kolumną, głowica była

zdobiona w charakterystyczne liście

akantu. Gzyms kończący fryz

zakończony był dodatkowymi

wspornikami. Na dużą skalę porządek

koryncki pojawił się w II wieku p.n.e. np.

w świątyni Zeusa Olimpijskiego w

Atenach. Najstarszą znaną kolumną

koryncką jest część celi świątyni

Apollona Epikurosa w Basaj, pochodzący

z około 430 – 400 roku p.n.e.

Świątynia Zeusa Olimpijskiego

ROZKWIT

BUDOWNICTWA

Nastąpił rozkwit urbanistyki i budownictwa

użytkowego. Wznoszono monumentalne budowle

świeckie, a w budownictwie mieszkalnym pojawił

się dom z malowidłami ściennymi, mozaikami

posadzkowymi i urządzeniami

kanalizacyjnymi. Domy, w których mieszkali były

niepozorne, gdyż rozrzutność i skłonność do

popisywania się posiadanym majątkiem była źle

widziana w polis, narzucającej wszystkim mniej

więcej podobny, nacechowany umiarkowaniem,

tryb życia. 

Dom mieszkalny w starożytnej Grecji

ROZWIĄZANIA BUDOWLANE

• Ściany- pokryte od wewnątrz wygładzoną

warstwą gipsu.

• Dach - zwykle dwupołaciowy, kryty

dachówką paloną lub cienkimi płytkami z
kamienia.

• Posadzki - układane z ozdobionych płyt

kamiennych, czasami w kompozycji
mozaiki.

• Metal - głównie brąz, stosowany na klamry,

gwoździe, elementy zdobnicze.