Mechanizm barwnego
widzenia

Droga
Integracja
Wady i choroby wzroku

Mechanizm widzenia barwnego ( adaptacje
oka do zmiennego natężenia światła)

•

Barwniki światłoczułe: rodopsyna pręcików ( purpura wzrokowa)
= retinal + opsyna

•

Adaptacja receptorów: zdolność przystosowani się siatkówki
do oświetlenia o różnym natężeniu; zmiana wrażliwości na bodźce
Adaptacja do ciemności: krzywa składa się z dwu częsci:
komponenty czopkowej [ do 10min] i komponenty pręcikowej;
najwieksza wrażliwość pręcików jest osiągana dopiero po 30 min
przebywania w ciemnościach, tzw. Absolutny próg widzenia; ok.
92% rodopsyny musi zostać resyntezowane aby oko zaadaptowało
się do ciemności.

•

Adaptacja do światła: zmiana szerokości źrenic; adaptacja
fotoreceptorów ( zachodzi b. szybko, po 2-3 min., w pierwszym
momencie występuje zjawisko ‘olśnienia’); nerwowa- zmiana
szybkości przewodzenia impulsów.

Droga wzrokowa

•

I neuron-

pręciki i czopki

 II neuron –

komórki dwubiegunowe

 III neuron –

komórki zwojowe  aksony tworzą nerw
wzrokowy ( n.II) skrzyżowanie wzrokowe ( tu
krzyżują się włókna z doniosłych części
siatkówki, pozostałe nieskrzyżowane)  pasmo
wzrokowe  IV neuron –

ciało kolankowate

boczne

( 80% włókien; inf: CO?) lub

wzgórek

pokrywy śródmózgowia

( 20% włókien, inf.:

GDZIE?) V neuron –

pierwszorzędowa kora

wzrokowa

( pole 17)

Droga wzrokowa cd.

•

Część włókien dąży do podkorowych
ośrodków wzrokowych:

•

Pola przedpokrywowego
- odruch źrenic na światło
-odruch akomodacji

•

Wzgórka górnego pokrywy śródmózgowia
- odruch konwergenyjny

Integracja ośrodkowa

•

Włókna z przynosowych części siatkówek krzyżują
się :
-reprezentacja prawego pola widzenia znajduje się w
lewej półkuli
- reprezentacja lewego pola widzenia znajduje się w
półkuli prawej

•

Ośrodek korowy – kora wzrokowa płata potylicznego:
-pierwotna : pole 17, kora prążkowa, V1 – wokół
bruzdy ostrogowej
-wtórna: pole 18 (V2 i V3) i 19(V4 i V5)- każde z pól
zawiera retinotopową reprezentacje powierzchni
siatkówki.

Wady wzroku

i

choroby oczu

Akomodacja

•

Zdolność zmiany siły refrakcyjnej

oka w celu zogniskowania obrazu na
siatkówce podczas patrzenia na
punkty położone blisko lub daleko od
nich.

•

Większość osób ma oczy miarowe,

które skupiają prawidłowo promieni
świetlne- dokładnie na siatkówce.

•

Prawidłowa akomodacja może

zostać zaburzona, co prowadzi do
wad refrakcji.

Wady wzroku

Krótkowzroczność
( myopia )

Dalekowzroczność
( hypermetropia )

•

Najczęściej spotykana

•

Zbyt duże rozmiary przednio-
tylne oka lub zbyt duża siła
łamiąca układu optycznego

•

Refrakcja oka zbyt duża i
promienie równoległe
ogniskowane są przed siatkówką

•

Aby zobaczyć dobrze, krótkowidz
przysuwa przedmiot

•

Korekta: w okularach stosuje się
soczewki rozpraszające; ich moc
podaje się w dioptrach za
znakiem (-)

•

Zbyt małe rozmiary przednio-tylne
oka lub niewystarczająca siła
łamiąca układu optycznego oka

•

Wada wzrasta z wiekiem w skutek
postępującego osłabienia aparatu
nastawczego oka, w wyniku
zmniejszenia sprawności mięśnia
rzęskowego i elastyczności
soczewki

•

Siła refrakcyjna oka jest zbyt mała
i promienie równoległe
ogniskowane są za siatkówką –
wrażenie wzrokowe jest nieostre

•

Żeby zobaczyć dobrze przedmiot
dalekowidz odsuwa przedmiot

•

Korekta : w okularach stosuje się
soczewki rozpraszające; ich moc
podaje się w dioptriach (+)

Wady wzroku

Astygmatyzm
( niezborność oka)

Starczowzroczność
( presbiopia )

•

Zniekształcenie widzenia
wskutek niesymetryczności
rogówki oka.

•

Jeżeli promień krzywizny
rogówki oka w płaszczyźnie
pionowej jest inny niż w
płaszczyźnie poziomej to
promienie świetlne padające na
różne części rogówki załamywane
są w różnym stopniu

•

Korekta: stosowanie okularów z
soczewkami cylindrycznymi

•

Trudności z akomodacją
pojawiające się wraz z wiekiem,

•

Przyczyną jest zmniejszenie
elastyczności soczewki
spowodowane jej odwodnieniem

•

Przyczyna:

zmętnienie

soczewki na skutek starzenia się,
cukrzycy, urazów mechanicznych
lub działania promieni
rentgenowskich.

•

Objawy:

obraz staje się

nieostry, widzenie jak przez mgłę.

•

Prowadzi do ślepoty

•

Przeważnie u osób po 60 roku
życia

•

Przyczyna:

wzrost ciśnienia

wewnątrzocznego, zaburzenia
krążenia krwi w oku, co prowadzi
do uszkodzenia siatkówki oraz
nerwu wzrokowego

•

Objawy:

okresowe zamazywanie

się obrazu, kolorowe pierścienie
wokół źródeł światła, bóle głowy,
zawężenie pola widzenia, prowadzi
do ślepoty

•

Występuje na ogół u osób starszych
na skutek stanów zapalnych
narządu wzroku

•

Leczenie: podawanie leków
obniżających ciśnienie płynów w
oku, w zaawansowanych
przypadkach niezbędna jest
interwencja chirurgiczna.

Choroby oczu

Zaćma ( katarakta )

Jaskra

Daltonizm

•

Przyczyna:

mutacja genu kodującego

powstawanie opsyn.

•

Jest wadą dziedziczną

•

Powoduje ślepotę barwną:

- najczęściej ślepota czerwono-zielona
( chromosom X, ok. 9% populacji
mężczyzn w pewnym stopniu wykazuje
niedowidzenie koloru zielonego lub
czerwonego)
- rzadko ślepota niebieskiego
( chromosom 7)

Choroby oczu cd.

Choroby oczu

Przyczyny:

spowodowana niedoborem witaminy A, może

towarzyszyć żółtaczce lub krótkowzroczności

Objawy

: utrudnione przystosowanie się do widzenia o zmierzchu

Kurza ślepot