Edukacja seksualna w Polsce
Autorzy:
Adrianna Bogdanowska
Norbert Bobrowiecki
Przemysław Abramczuk
DEFINICJA
Wychowanie seksualne - całokształt
działań oraz wpływów
zmierzających do ukształtowania u
dzieci i młodzieży postawy szacunku
oraz zrozumienia wobec
przedstawicieli płci przeciwnej oraz
takich uczuć wzajemnych, jakie są
warunkiem kształtowania się
odpowiednich relacji pomiędzy
dziewczętami i chłopcami
3 typy edukacji seksualnej
TYP A – abstynencja seksualna do
momentu ślubu
TYP B - biologiczna edukacja
TYP C – łączy obydwa powyższe
HISTORIA
Do wieku XVIII, w kulturze europejskiej dzieci
były uświadamiane przez własnych rodziców
w domu; dopiero na przełomie wieków XVIII i
XIX postawy wobec seksualności człowieka
uległy znacznemu zaostrzeniu a sam seks
stał się tematem tabu.
W okresie drugiej połowy XX wieku,
młodzież zaczęła być uświadamiana w
sprawach seksu przez lekarzy, którzy
przekazywali wiedzę dotyczącą anatomii i
fizjologii, psychologicznych różnic oraz
wiedzę w zakresie chorób przenoszonych
drogą płciową.
CELE
dostarczać wszechstronnych, dostosowanych do wieku
dziecka, informacji dotyczących ludzkiej seksualności
dostarczać tych informacji odpowiednio wcześnie, by
wyprzedzić ewentualne doświadczenia młodzieży w tym
zakresie
przekazywać pełne i rzetelne informacje z zakresu
antykoncepcji, uwzględniając skuteczność i wady
stosowanych metod
zapewniać pełne i rzetelne informacje z zakresu AIDS
oraz sposobów zabezpieczania się przez zakażeniem
wirusem HIV, jak i innymi chorobami przenoszonymi
drogą płciową
uświadamiać odpowiedzialność mężczyzn za
konsekwencje ich aktywności seksualnej
uświadamiać kobietom ich prawo do decydowania w
sprawach seksu oraz do ewentualnej odmowy
Akty prawne
Światowa Konferencja na rzecz Ludności i Rozwoju
(Kair, 1994)
IV Światowa Konferencja na rzecz Kobiet (Pekin, 1995).
Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez
Zgromadzenie Ogólne ONZ 20. listopada 1989
Komitet Praw Dziecka podczas 33 sesji w roku 2003
wydał Komentarz Ogólny pt. „Zdrowie i Rozwoj
Małoletnich w kontekście Konwencji Praw Dziecka”
Podczas 14. Światowego Kongresu Seksuologów w
Hongkongu 26 sierpnia 1999 roku przyjęta została
Powszechna Deklaracja Praw Seksualnych
W 1986 roku został wydany przez Światową
Organizację Zdrowia dokument, który był w całości
poświęcony tematowi edukacji seksualnej wśród dzieci
i młodzieży.
Edukacja seksualna
Krajowym dokumentem
nakładającym obowiązek
wprowadzenia zajęć wychowania do
życia w rodzinie jest ustawa o
planowaniu rodziny, ochronie płodu
ludzkiego i warunkach
dopuszczalności do przerywania
ciąży.
Edukacja seksualna
W kwietniu 1998 roku Minister Edukacji Narodowej wydał
Rozporządzenie w sprawie wprowadzenia do nauczania szkolnego (dla
klas szkół podstawowych i ponadpodstawowych) przedmiotu wiedza o
życiu seksualnym człowieka oraz zakresu jego treści programowych. W
załączniku do tegoż dokumentu czytamy:
„Seksualność nie jest wartością autonomiczną i wyizolowaną; wiąże
się z całą strukturą osobowości, z systemem wartości człowieka,
strukturą potrzeb, obrazem własnego „ja”, z normami moralnymi i
religijnymi, relacjami interpersonalnymi, rolami małżeńskimi,
rodzicielskimi i społecznymi. Szkoła jest zobowiązana respektować ten
fakt i podawać wiedzę o ludzkiej seksualności w tak rozumianym
kontekście całej rzeczywistości człowieka.” A zatem, kierując się
dobrem młodych ludzi niepełnosprawnych, już obciążonych
specyficznymi trudnościami życia, zacznijmy wreszcie upowszechniać
to, co im się słusznie należy, czego chcą i oczekują od nas dorosłych.
Nie uczynimy im tym żadnego przywileju, nie dajemy im „podarunku”,
lecz spełnimy tym swój zwykły rodzicielski czy nauczycielski
obowiązek.
Edukacja seksualna a osoby
niepełnosprawne
Największym problemem dotyczącym seksualności i zaspakajania
potrzeb seksualnych osób niepełnosprawnych w Polsce jest to, że w
ogóle nie widzi się tego problemu i nie ma zrozumienia i akceptacji dla
potrzeb tych ludzi.
Większość rodzin uważa, ze najlepiej nie rozmawiać z dziećmi na te
tematy. Inni uważają, ze te rozmowy nic nie dadzą, gdyż dzieci
pomimo ukończenia 20 czy 40 roku życia są na poziomie rozwoju 12-
latka.- mit.
Nauczyciele nie potrafią sobie poradzić z niepełnosprawnymi
intelektualnie uczniami przejawiającymi zachowanie seksualne. Takich
uczniów najczęściej wyprowadza się z klasy, próbuje odwrócić uwagę,
stosuje się zabawy relaksacyjne, albo zapisuje się do terapeuty.
Edukacja seksualna w ich przypadkach najczęściej sprowadza się do
ciągłej kontroli.
Ratunek w danej sytuacji to odwaga nauczycieli i pedagogów, dialog
miedzy zainteresowanymi stronami i dążenie do zauważenia i
rozwiązania problemu. Przykład: W Holandii domy społeczne
korzystają np. z usług domów publicznych.
WDŻ/Edukacja seksualna w
polskich szkołach- podstawa
programowa
Ukazywanie wartosci rodziny w zyciu codziennym
człowieka
Pomoc w przygotowaniu się do zrozumienia i akceptacji
przemian okresu dojrzewania
Zrozumienie własnej i cudzej seksualności (rozumiem
siebie)
Umiejętność korzystania z systemu poradnictwa dla
dzieci i młodzieży
Umiejetnosc podejmowania odpowiedzialnych decyzji w
swoim przyszłym życiu rodzinnym
Poszukiwanie sensu życia
Poznanie podstawowych zasad postepowania w sferze
ludzkiej godnosci i seksualnosci- kreowanie pozytywnych
postaw społecznych
Cele treści nauczania wdż- klasy
IV- VI szkoły podstawowej
Podstawowe funkcje rodziny z podkreśleniem miejsca dziecka
Przekaz wartosci i tradycji
Wiezi rodzinne i rozwiazywanie ewentualnych konfliktów
Macierzynstwo i ojcostwo
Budowa narzadów płciowych
Ciaża i rozwój dziecka
Różnice i podobienstwo miedzy płciami
Akceptacja i szacunek do własnego ciała
Analiza okresu dojrzewania- czego się spodziewać
Higiena okresu dojrzewania
Prawo człowieka do intymności i ochrona tego prawa
Istota koleżenstwa, przyjaźni, wzajemny szacunek
Wpływ mediów
Istytucje działacjące na rzecz dziecka i rodziny
Odpowiedzialność za własny rozwój
Cele treści nauczania wdż-
gimnazjum
Fizyczny rozwój człowieka i życie jako
fundamentalna wartość
Budowa prawidłowych relacji z innymi ludzmi
(konflikt pokolen)
Rola autorytetów w życiu człowieka
Zachowanie asertywne
Rozwój seksualny człowieka
Różnice w rozwoju psychoseksualnym dziewczat i
chłopców
Zagrożenia okresu dojrzewania(presja seksualna
uzależnienia pornografia)
Główne funkcje płciowości
Ryzyko wczesnej inicjacji
Planowanie rodziny
Cele treści nauczania wdż- liceum
Wszystko co wcześniej tylko głębiej
Przyjęcie pozytywnej postawy wobec życia
ludzkiego osób niepełnosprawnych i chorych
Nauka poszanowania
życia
ludzkiego
Kształtowanie postaw prozdrowotnych,
prospołecznych i prorodzinnych
Inicjacja seksualna – uwarunkowania i następstwa
(opóźnienie wieku inicjacji seksualnej)
Choroby weneryczne
Nieplanowana ciąża
Zagrożenia życia społecznego
Przykładowe organizacje
pozarządowe wspierające
uświadamianie seksualne
PONTON
PCK
Ankiety
Omówienie przeprowadzonych
ankiet z „własnych środowisk”
Jak wyglądają zajęcia wg mężczyzn
oglądanie filmów
nie chodzę, więc
nie wiem
wykład
nie wiem
nie uwzględniono
Jak wyglądają zajęcia wg kobiet
oglądanie filmów
omawianie
dojrzewania, sposobów
zabezpieczania przed
ciążą
jak normalne lekcje
nie wiem
nie zaznaczono
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Kobiety
Mężczyźni
Zajęcia WDŻ odbywają się
nauczyciel wykwalifikowany położna
nie uwzględniono
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
30,00%
35,00%
40,00%
45,00%
50,00%
Kobiety
Mężczyźni
Kto prowadzi zajęcia
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Kobiety
Mężczyźni
Czy chcesz coś zmienić w zajęciach
ni
e
m
am
c
za
su
te
rm
in
n
ie
p
as
uj
e
ni
e
ch
ce
/ n
ie
p
ot
rz
eb
uj
e
ni
e
są
c
ie
ka
w
e
do
w
ie
m
s
ię
z
in
te
rn
et
u
ni
e
są
p
ro
w
ad
zo
ne
w
s
zk
ol
e
by
ły
w
g
im
na
zj
um
/p
od
st
aw
ów
ce
w
ie
m
, n
a
cz
ym
p
ol
eg
aj
ą
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Kobiety
Mężczyźni
Dlaczego nie uczęszczasz na zajęcia