Moje profesjonalne

biuro księgowe

Zmiany w ustawie o rachunkowości

Planowane zmiany w ustawie o VAT na 2015 rok

dr Witold Furman

Stare wymogi w zakresie usługowego prowadzenia

ksiąg rachunkowych:

Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą,

w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, polegającą na
świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w 

art. 4 ust. 3 pkt

 2-6 ustawy o rachunkowości, obejmującą:

1.

prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych,
ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,

2.

okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu
aktywów i pasywów,

3.

wycenę

aktywów

i pasywów

oraz

ustalanie

wyniku

finansowego,

 

4.

sporządzanie sprawozdań finansowych,

5.

gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej
dokumentacji przewidzianej ustawą.

Stare wymogi w zakresie usługowego prowadzenia

ksiąg rachunkowych

Powyższe wynika z treści

art. 76a ust. 1

ustawy o rachunkowości.

W starym stanie prawnym, na mocy

art. 76a ust. 2

ustawy o rachunkowości, przedsiębiorcy

usługowo prowadzący księgi rachunkowe są również uprawnieni (w zakresie określonym
odrębnymi przepisami) do wykonywania działalności obejmującej:

1. prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych

i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,

2. sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji

podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie.

Działalność polegającą na usługowym prowadzeniu ksiąg rachunkowych mogą wykonywać:

3. przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, jeżeli są uprawnieni do wykonywania czynności

z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (tj. posiadają certyfikat księgowy),
 

4. pozostali przedsiębiorcy, pod warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane

przez osoby uprawnione (tj. posiadające certyfikat księgowy).

Stare wymogi w zakresie usługowego prowadzenia

ksiąg rachunkowych

Art. 76b ustawy o rachunkowości przewiduje dwie alternatywne ścieżki uzyskania uprawnień

do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (uzyskanie certyfikatu księgowego dla
osoby fizycznej):

1. egzamin państwowy dla osób z wykształceniem co najmniej średnim oraz obowiązkową

praktykę w księgowości,

2. wykształcenie wyższe kierunkowe i obowiązkowa praktyka w księgowości.

Ustawa o rachunkowości w pierwszej kolejności określa wymogi ogólne w zakresie uzyskania

certyfikatu

księgowego w stosunku do wszystkich starających się o ten certyfikat osób fizycznych,

a mianowicie

muszą one:

3. posiadać pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzystać z pełni praw publicznych,

 

4. nie być skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności

dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami
wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za czyn określony w rozdziale 9 tej ustawy.

Stare wymogi w zakresie

usługowego prowadzenia ksiąg

rachunkowych

Jeżeli chodzi o wymogi szczegółowe do uzyskania certyfikatu księgowego, to w odniesieniu do osób

posiadających wykształcenie wyższe kierunkowe są to trzy lata praktyki w księgowości na
terytorium RP. Przy czym warunek wykształcenia jest spełniony w przypadku:

1. wykształcenia wyższego magisterskiego uzyskanego na kierunku rachunkowość lub na innym

kierunku ekonomicznym o specjalności rachunkowość lub innej, dla której plan studiów i program
kształcenia odpowiadał wymogom określonym przez organy uczelni dla specjalności
rachunkowość, w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami,
do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych,

2. wykształcenia wyższego magisterskiego (lub równorzędnego) oraz ukończenia studiów

podyplomowych z zakresu rachunkowości w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie
z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych.

Natomiast w przypadku osób z wykształceniem średnim wymagane jest posiadanie dwuletniej

praktyki w księgowości oraz zdanie egzaminu państwowego.

Ponadto przedsiębiorcy zajmujący się usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych mają

obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone
w związku z prowadzeniem takiej działalności (

art. 76h

ustawy o rachunkowości).

Ustawa o rachunkowości zawiera również - w 

art. 79 pkt

 6 i 7 - regulacje karne (w postaci grzywny

albo kary ograniczenia wolności) za prowadzenie działalności usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych bez wymaganych uprawnień lub bez zawarcia umowy ubezpieczenia.

Skąd potrzeba otwarcia zawodów?

Deregulacja jest procesem likwidacji zbyt wysokich i nieuzasadnionych barier

dostępu do zawodów. Bariery te, czyli np. obowiązek odbycia kursu i zdania
egzaminu państwowego, kierunkowe wykształcenie (często na płatnych studiach
podyplomowych) czy też staż zawodowy, blokują przede wszystkim młodym
ludziom możliwość wykonywania danego zawodu. Ograniczenie czy nawet
zniesienie niektórych formalnych wymogów ma otworzyć dostęp do tych
zawodów. Dotychczas Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało trzy ustawy
deregulujące dostęp do ponad 240 zawodów.

Ograniczenia w dostępie do wykonywania określonych zawodów niosą za sobą

wiele negatywnych skutków gospodarczo-społecznych. Wśród najważniejszych
wymienia się niższy poziom zatrudnienia w sektorach objętych regulacją. Innym
efektem wysokiego poziomu regulacji zawodów jest zwiększanie kosztów
funkcjonowania państwa. Wiąże się to z koniecznością ponoszenia wydatków na
utrzymanie systemu, np. kosztów funkcjonowania rejestrów czy też wynagrodzeń
dla członków komisji egzaminacyjnych. Poza kosztami utrzymywania istniejącego
systemu generowane są koszty związane z przygotowywaniem okresowych
nowelizacji ustaw i rozporządzeń regulujących dany zawód.

Nowe regulacje dotyczące

usługowe go prowadzenia ksiąg

rachunkowych

Ustawa deregulacyjna wprowadza - z dniem 10 sierpnia 2014 r. - zmiany m.in.

w ustawie o rachunkowości, mające na celu ułatwienie dostępu do usługowego
prowadzenia ksiąg rachunkowych jednostkom świadczącym usługi w tym
zakresie. Istotą zmian jest zniesienie obowiązku posiadania certyfikatu
księgowego, wydawanego przez Ministra Finansów, przy wykonywaniu
działalności polegającej na usługowym prowadzeniu ksiąg rachunkowych.
Konsekwencją tego jest m.in. zniesienie wymogów szczegółowych do uzyskania
certyfikatu (praktyka, wykształcenie). Na mocy znowelizowanego brzmienia

art. 76a ust. 3

ustawy o rachunkowości, działalność polegającą na usługowym

prowadzeniu ksiąg rachunkowych mogą wykonywać przedsiębiorcy, pod
warunkiem, że czynności z tego zakresu powierzą osobom, które:

1.

mają pełną zdolność do czynności prawnych,

2.

nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko
wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi
pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz
za przestępstwa określone w rozdziale 9.

• Po wejściu w życie przepisów ustawy deregulacyjnej będą to jedyne

warunki stawiane osobom usługowo prowadzącym księgi rachunkowe.
Nie będą one musiały legitymować się szczególnymi uprawnieniami ani
posiadać określonego wykształcenia, czy praktyki w księgowości.

• Co istotne ww. przedsiębiorcy będą obowiązani - tak jak dotychczas -

do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody
wyrządzone

w związku

z prowadzeniem

tej

działalności

(por. 

art. 76h ust. 1

ustawy o rachunkowości).

• Osoby posiadające certyfikaty księgowe czy też świadectwa

kwalifikacyjne, wydane na podstawie dotychczasowych przepisów, będą
mogły się nimi nadal posługiwać w celu potwierdzania kwalifikacji
zawodowych.

• Przepisy przejściowe ustawy deregulacyjnej w 

art. 23 ust. 1

umożliwiają

uzyskanie certyfikatu księgowego osobom, które złożyły wniosek
o wydanie tego certyfikatu przed dniem wejścia w życie przepisów
ustawy deregulacyjnej, tj. przed 10 sierpnia 2014 r.

Nowe

regulacje

dotyczące

usługowe

go

prowadzenia

ksiąg

rachunkowych

Zmiana

ustawy

o rachunkowości

-

wprowadzenie kategorii jednostki mikro

• Na posiedzeniu w dniu 11 lipca br. Sejm uchwalił ustawę o zmianie

ustawy

o rachunkowości.

Stanowi

ona

przede

wszystkim

implementację

dyrektywy

Parlamentu

Europejskiego

i Rady

2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań
finansowych,

skonsolidowanych

sprawozdań

finansowych

i powiązanych

sprawozdań

niektórych

rodzajów

jednostek,

zmieniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE
oraz uchylającej dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz. Urz.
UE L 182 z 29.06.2013, s. 19).

Główne zmiany dotyczą:
1) wprowadzenia uproszczeń w rachunkowości dla jednostek mikro,
2)

przeniesienia

do ustawy

o rachunkowości

postanowień

rozporządzenia

Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnyc
h zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami
handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej

(Dz. U. nr 137, poz. 1539 ze zm.),

3) zmiany w katalogu jednostek stosujących ustawę o rachunkowości.

Które jednostki mogą być

jednostkami mikro?

Znowelizowana ustawa o rachunkowości wyodrębnia katalog jednostek

mikro,

dla których przewidziane są uproszczenia w rachunkowości, przede

wszystkim

w sprawozdawczości finansowej.
Jednostkami mikro - w myśl ustawy (dodany ust. 1a w art. 3) - są:
1) spółki handlowe (kapitałowe i osobowe), spółdzielnie oraz inne osoby

prawne, a także oddziały przedsiębiorców zagranicznych, jeżeli jednostki
te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz
w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek
rozpoczynających działalność w roku obrotowym, w którym rozpoczęły
działalność, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech
wielkości:

 1.500.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,

 

 3.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów

za rok obrotowy,

 10 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty;

2) stowarzyszenia, związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby

gospodarcze, fundacje, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych,
społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego,
organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych - jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej;

3) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych

oraz spółki partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów,
produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie
mniej niż 1.200.000 euro i nie więcej niż 2.000.000 euro za poprzedni rok
obrotowy;

w przypadku

jednostek

rozpoczynających

działalność

albo

prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą o rachunkowości -
w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg
rachunkowych w sposób określony ustawą;

4) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych

oraz spółki partnerskie, które prowadzą księgi rachunkowe dobrowolnie
w sytuacji, gdy ich przychody nie osiągnęły przychodów w wysokości
równowartości w walucie polskiej 1.200.000 euro - w myśl art. 2 ust. 2 ustawy
o rachunkowości.

Warunkiem koniecznym, aby jednostki spełniające powyższe warunki stały się jednostkami mikro,

jest podjęcie decyzji przez jej organ zatwierdzający w sprawie sporządzania sprawozdania
finansowego z zastosowaniem uproszczeń przewidzianych ustawą o rachunkowości dla jednostek
mikro.

Należy mieć na uwadze, że w żadnym przypadku jednostką mikro nie mogą być jednostki sektora

finansów publicznych oraz jednostki działające na rynku finansowym, a w szczególności:

1. banki,

zakłady

ubezpieczeń,

spółdzielcze

kasy

oszczędnościowo-kredytowe,

 

2. jednostki zamierzające ubiegać się lub ubiegające się o zezwolenie na wykonywanie działalności

na podstawie przepisów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości.

Ponieważ dla spółek i innych jednostek określonych w ww. pkt 1 ustawa przewiduje spełnienie

określonych kryteriów przez dwa kolejne lata obrotowe, to zawiera ona również szczególne,
doprecyzowujące regulacje (dodany ust. 1b w art. 3), zgodnie z którymi jednostką mikro jest także
jednostka, która:

1) za poprzedni rok obrotowy sporządziła sprawozdanie finansowe z zastosowaniem uproszczeń dla

jednostek mikro przewidzianych ustawą,

2) w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, albo w roku poprzedzającym

ten rok obrotowy przekroczyły dwie z wymienionych wielkości.

Uproszczenia przy wycenie

aktywów i pasywów jednostek

mikro

Jednostka mikro nie może wyceniać aktywów

i pasywów w wartości godziwej

i skorygowanej cenie nabycia (dodany

art. 28a); należy zauważyć, że jest zakaz dla

jednostek mikro. Oznacza to, że jednostka

taka dokonywać będzie wyceny aktywów

w wartościach historycznych, tj. w cenie

nabycia, koszcie wytworzenia oraz w kwocie

wymaganej zapłaty, zaś zobowiązań

w kwocie wymagającej zapłaty.

Sprawozdanie finansowe

jednostek mikro

Jednostka mikro będzie mogła sporządzać sprawozdanie finansowe według "nowego"

załącznika nr 4 do ustawy o rachunkowości (przedstawionego poniżej) obejmującego
jeszcze bardziej uproszczony zakres informacyjny bilansu (wraz z informacjami ogólnymi)
oraz rachunku zysków i strat. Jednostka mikro będzie także zwolniona z obowiązku
sporządzania informacji dodatkowej, pod warunkiem, że w informacjach uzupełniających
do bilansu zostaną ujawnione informacje określone w załączniku nr 4 do ustawy. Oznacza
to, że ta grupa jednostek nie będzie miała obowiązku sporządzania takich elementów
sprawozdania finansowego jak: zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym czy
rachunek przepływów pieniężnych, nawet w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe
jednostki mikro podlegać będzie obowiązkowemu badaniu, jak to ma miejsce w każdym
przypadku spółki akcyjnej.

Ponadto, jednostka mikro, która ma obowiązek sporządzania sprawozdania z działalności,

może nie sporządzać tego sprawozdania, pod warunkiem, że w informacji dodatkowej
(jeżeli jest sporządzana) lub jako informacje uzupełniające do bilansu przedstawi
informacje dotyczące nabycia udziałów (akcji) własnych, zgodnie z zakresem określonym
w załączniku nr 4 do ustawy.

W stosunku

do sprawozdania

finansowego

jednostki

mikro,

tj. sporządzonego

z zastosowaniem uproszczeń określonych w ustawie o rachunkowości, przyjmuje się,
że przedstawia ono rzetelnie i jasno sytuację majątkową i finansową oraz wynik
finansowy tej jednostki ("nowy" art. 49a).

Zakres informacyjny sprawozdania

finansowego jednostek mikro

określony w "nowym" załączniku

nr 4 do ustawy (tj. bilans oraz

rachunek zysków i strat)

Informacje ogólne:
1. firma, siedziba i adres albo miejsce zamieszkania i adres oraz numer

we właściwym rejestrze sądowym lub ewidencji,

2. wskazanie czasu trwania działalności jednostki, jeżeli jest ograniczony,
3. wskazanie okresu objętego sprawozdaniem finansowym,
4. wskazanie zastosowanych zasad rachunkowości przewidzianych dla

jednostek mikro z wyszczególnieniem wybranych uproszczeń,

5. wskazanie, czy sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu

kontynuowania działalności gospodarczej przez jednostkę w dającej się
przewidzieć przyszłości oraz czy nie istnieją okoliczności wskazujące
na zagrożenie kontynuowania przez nią działalności,

6. omówienie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny

aktywów i pasywów (także amortyzacji), pomiaru wyniku finansowego oraz
sposobu sporządzenia sprawozdania finansowego w zakresie, w jakim ustawa
pozostawia jednostce prawo wyboru.

Bilans

Aktywa
A. Aktywa trwałe, w tym
- środki trwałe
B. Aktywa obrotowe, w tym:
- zapasy
- należności krótkoterminowe
Aktywa razem
Pasywa
A. Kapitał (fundusz) własny, w tym:
- kapitał (fundusz) podstawowy
- należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)
B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania, w tym:
- rezerwy na zobowiązania
- zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek
Pasywa razem

Informacje uzupełniające do bilansu:

1) kwota wszelkich zobowiązań finansowych, w tym z tytułu dłużnych instrumentów

finansowych, gwarancji i poręczeń lub zobowiązań warunkowych nieuwzględnionych
w bilansie, ze wskazaniem charakteru i formy wierzytelności zabezpieczonych
rzeczowo; wszelkie zobowiązania dotyczące emerytur oraz jednostek powiązanych lub
stowarzyszonych są ujawniane odrębnie,

2) kwota zaliczek i kredytów udzielonych członkom organów administrujących,

zarządzających i nadzorujących, ze wskazaniem oprocentowania, głównych warunków
oraz wszelkich kwot spłaconych, odpisanych lub umorzonych, a także zobowiązań
zaciągniętych w ich imieniu tytułem gwarancji i poręczeń wszelkiego rodzaju, ze
wskazaniem kwoty ogółem dla każdej kategorii,

3) o udziałach (akcjach) własnych, w tym:

a) przyczyna nabycia udziałów (akcji) własnych dokonanego w roku obrotowym,
b) liczba i wartość nominalna nabytych oraz zbytych w roku obrotowym udziałów
(akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej, ich wartość księgowa, jak też część
kapitału podstawowego, którą te udziały (akcje) reprezentują,
c) w przypadku nabycia lub zbycia odpłatnego, równowartość tych udziałów (akcji),
d) liczba i wartość nominalna lub, w razie braku wartości nominalnej, wartość księgowa
wszystkich udziałów (akcji) nabytych i zatrzymanych, jak również część kapitału
podstawowego, którą te udziały (akcje) reprezentują.

Rachunek zysków i strat

A. Przychody podstawowej działalności operacyjnej i zrównane z nimi, w tym
- zmiana stanu produktów (zwiększenie - wartość dodatnia, zmniejszenie - wartość

ujemna)

B. Koszty podstawowej działalności operacyjnej:
I. Amortyzacja
II. Zużycie materiałów i energii
III. Wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
IV. Pozostałe koszty
C. Pozostałe przychody i zyski, w tym aktualizacja wartości aktywów
D. Pozostałe koszty i straty, w tym aktualizacja wartości aktywów
E. Podatek dochodowy
F. Zysk/strata netto (A-B+C-D-E)
(dla jednostek mikro, o których mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1, 3 i 4 oraz ust. 1b ustawy)
lub
G. Wynik finansowy netto ogółem (A-B+C-D-E), w tym:
I. Nadwyżka przychodów nad kosztami (wartość dodatnia)
II. Nadwyżka kosztów nad przychodami (wartość ujemna)
(dla jednostek mikro, o których mowa w art. 3 ust. 1a pkt 2 ustawy).

Przeniesienie regulacji rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. do ustawy

Wraz z wejściem w życie przedmiotowych zmian do ustawy o rachunkowości przestaną

obowiązywać przepisy rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych
zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi,
nieprowadzących działalności gospodarczej. A zatem do ustawy zostały przeniesione
szczególne regulacje z rozporządzenia dla jednostek mikro nieprowadzących
działalności gospodarczej (wymienionych w art. 3 ust. 1a pkt 2) dotyczące:

1) możliwości niestosowania zasady ostrożności (art. 7 ust. 2a),
2) ustalania wyniku finansowego jako różnicy pomiędzy przychodami a kosztami

i odnoszenia powstałej różnicy - po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego -
odpowiednio na przychody lub koszty w następnym roku obrotowym (art. 47 ust. 3a),

3) kościelnych osób prawnych nieprowadzących działalności gospodarczej, które nadal

będą prowadzić rachunkowość zgodnie z przepisami wewnętrznymi dotyczącymi tych
osób (art. 2 ust. 4).

Nadal do jednostek nieprowadzących działalności gospodarczej (tj. katalogu określonego

w art. 3 ust. 1a pkt 2) nie będą miały zastosowania przepisy rozdziałów 6 i 7 ustawy
o rachunkowości.

Pozostałe zmiany do ustawy o rachunkowości

Są to niewielkie zmiany dotyczące:
1) objęcia przepisami ustawy o rachunkowości spółdzielni

socjalnych, analogicznie jak innych spółdzielni, bez względu
na wielkość osiąganych przychodów,

2)

zakwalifikowania

osób

fizycznych

nieposiadających

obywatelstwa polskiego (w szczególności spoza UE) do grupy
osób fizycznych, które prowadzą księgi rachunkowe, jeżeli ich
przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej
równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro,

3)

usunięcia

z katalogu

podmiotów

zobowiązanych

do prowadzenia ksiąg rachunkowych państwowych funduszy
celowych.

Zmiany w ustawie o VAT planowane na 2015 r.

W dniu 19 sierpnia 2014 r. Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy

o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Prawo zamówień
publicznych, przedłożone przez Ministra Finansów. Celem tej nowelizacji jest
pełniejsze dostosowanie przepisów ustawy o VAT do prawa unijnego
wynikającego z wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Wejście w życie ustawy planowane jest na 1 stycznia 2015 r. Najistotniejsze zmiany

dotyczyć będą:

1.

zasad odliczania VAT od zakupów służących celom mieszanym (opodatkowanym
i niepodlegającym opodatkowaniu VAT) w zakresie ustalania proporcji a także
zasad postępowania w przypadku zmiany zakresu wykorzystania zakupionych
towarów i usług;

2.

transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, a także solidarnej
odpowiedzialności nabywcy za zobowiązania podatkowe dostawcy;

3.

doprecyzowania niektórych przepisów regulujących stosowanie ulgi na złe długi
między innymi w odniesieniu do dłużników będących w trakcie postępowania
upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Odliczanie VAT od zakupów wykorzystywanych do celów mieszanych

W projekcie zaproponowano dodanie w ustawie o VAT przepisów umożliwiających podatnikom

uzgodnienie z organem podatkowym sposobu określenia proporcji przy odliczaniu VAT
od wykorzystywanych przez nich towarów i usług zarówno do działalności podlegającej, jak
i niepodlegającej opodatkowaniu. Zaproponowano dodanie ust. 1a do art. 86, na podstawie
którego w przypadku towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów prowadzonej
przez podatnika działalności podlegającej opodatkowaniu, jak i do celów innych, których nie
da się w całości przypisać do działalności podlegającej opodatkowaniu, sposób obliczenia
proporcji wykorzystania nabywanych towarów i usług do celów działalności podlegającej
opodatkowaniu, który odpowiadałby najbardziej specyfice prowadzonej przez podatnika
działalności i dokonywanych nabyć, może zostać uzgodniony z naczelnikiem urzędu
skarbowego.

Proponowany przez podatnika sposób ustalania proporcji musi:
1. zapewniać, że obniżenie kwoty podatku należnego o podatek naliczony zostanie dokonane

wyłącznie w odniesieniu do części podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej
na działalność podlegającą opodatkowaniu,

2. obiektywnie odzwierciedlać część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność

podlegającą opodatkowaniu oraz działalność inną niż ta działalność.

Na wniosek podatnika, naczelnik urzędu skarbowego będzie oceniał prawidłowość sposobu

określenia tej proporcji, a w przypadku zastrzeżeń wskazywał sposób, który odpowiada
najbardziej specyfice prowadzonej przez podatnika działalności.

Uściślenie przepisów dotyczących ulgi na złe długi

Projekt przewiduje dodanie ust. 7 w art. 89b ustawy o VAT, zgodnie

z którym, przepisów nakładających obowiązek skorygowania przez
dłużnika uprzednio odliczonego podatku naliczonego nie będzie się
stosowało, gdy dłużnik będzie w trakcie postępowania upadłościowego lub
w trakcie likwidacji na ostatni dzień okresu rozliczeniowego, w którym
upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności należności
wynikającej z faktury.

W celu wyeliminowania asymetrii w stosowaniu ulgi na złe długi

zaproponowano uchylenie art. 89a ust. 7 ustawy o VAT, w myśl którego
skorzystanie przez wierzyciela z ulgi na złe długi nie może mieć miejsca
ze względu na związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2–4, występujący
między wierzycielem a dłużnikiem.

Doprecyzowany będzie przepis art. 99 ust. 7 ustawy o VAT, określający

sytuacje, w których podatnicy zwolnieni z VAT po otrzymaniu lub
uregulowaniu należności są odpowiednio obowiązani lub uprawnieni
do dokonania korekty podatku w złożonej, wyłącznie na tę okoliczność,
deklaracji podatkowej.

Zakres

stosowania

mechanizmu

odwrotnego

obciążenia

Wprowadzenie

mechanizmu

odwrotnego

obciążenia

w odniesieniu

do towarów wymienionych w 

załączniku nr 11

do ustawy miało na celu

przeciwdziałanie nieprawidłowościom polegającym m.in. na wyłudzaniu
zwrotów podatku przez nieuczciwe podmioty poprzez przerzucenie
obowiązku rozliczenia tego podatku na nabywcę. Tym samym,
w przypadku gdy nabywcą tych towarów jest podatnik objęty zwolnieniem
od podatku

na podstawie

art. 113 ust. 1 i 9

ustawy,

jak

również

wykonujący wyłącznie czynności zwolnione na podstawie

art. 43 ust. 1

lub

przepisów wydanych na podstawie

art. 82 ust. 3

ustawy, zasadne jest

stosowanie zasad ogólnych. Podatnikom tym nie przysługuje bowiem
prawo do odliczenia podatku naliczonego. Natomiast konieczność
rozliczenia przez tych podatników podatku w związku z nabyciem przez
nich towarów wymienionych w załączniku nr 11 może stanowić – zdaniem
Ministerstwa Finansów – pewne obciążenie w ich działalności.

W związku z tym zaproponowano zawężenie stosowania mechanizmu

odwrotnego obciążenia tylko do sytuacji, gdy nabywcą towarów
wymienionych w załączniku nr 11 jest podatnik VAT czynny.

Jednocześnie zaproponowano, aby mechanizm odwrotnego obciążenia miał

zastosowanie do sprzedaży telefonów komórkowych (w tym smartfonów),
jeżeli wartość dostarczanych towarów, dokonanych na rzecz jednego
nabywcy w danym dniu, bez kwoty podatku, przekroczy kwotę 20.000 zł,
w przypadku zaś, gdy podatnik nabędzie w danym dniu towary u jednego
dostawcy w różnych punktach sprzedaży, jeżeli wartość dostarczanych
towarów, bez kwoty podatku, przekroczy kwotę 10.000 zł.

Projekt zakłada ponadto rozszerzenie zakresu stosowania mechanizmu

odwrotnego obciążenia na:

1.

złoto w postaci surowca lub półproduktu (o próbie 325 tysięcznych lub
większej) oraz dostaw złota inwestycyjnego w sytuacji gdy podatnik
skorzystał

z opcji

opodatkowania,

 

2.

blachy zaklasyfikowane do PKWiU 24.33.20.0 "Arkusze żeberkowane
ze stali niestopowej".

Ze względu na to, że mechanizm odwrotnego obciążenia będzie miał

zastosowanie do złota w postaci surowca lub półproduktu (o próbie 325
tysięcznych lub większej) oraz dostaw złota inwestycyjnego w sytuacji, gdy
podatnik skorzystał z opcji opodatkowania, w konsekwencji zakres objęty
mechanizmem odwrotnego obciążenia zostanie wyłączony – zgodnie
z projektem – z treści załącznika nr 13 do ustawy o VAT. Jednocześnie ww.
załącznik nr 13 zostanie rozszerzony o srebro i platynę w postaci surowca
lub półproduktu. W celu przeciwdziałania nadużyciom do tego załącznika
zostaną także dodane komputery przenośne, takie jak: tablety, notebooki,
laptopy, konsole do gier itp.

W projekcie zamieszczono także regulacje nakładające

na podatników dokonujących dostawy towarów lub
świadczenia usług, dla których podatnikiem jest
nabywca, obowiązek składania w urzędzie skarbowym
zbiorczych informacji o dokonanych dostawach towarów
oraz świadczonych usługach, dla których podatnikiem
jest nabywca, w przypadkach o których mowa w art. 17
ust. 1 pkt 7 i 8 (tj. informacji podsumowujących
w obrocie krajowym). Informacje podsumowujące
w obrocie krajowym mają być składane za okresy
miesięczne, w których powstaje obowiązek podatkowy,
w terminach przewidzianych dla złożenia przez
podatnika deklaracji podatkowych.

• Dziękuję za uwagę ;-)