1

dr Beata Woźniak-Jęchorek

Katedra Makroekonomii i Badań nad Gospodarką

Narodową

tel. [phone]

[e-mail]

Makroekonomia

Rynek pracy

PRZEPŁYWY NA RYNKU PRACY

2

Nie należący do siły roboczej

Zatrudnieni

Bezrobotni

Rynek pracy

SYTUACJA NA RYNKU PRACY

Podaż pracy

3

Niedopasowania

strukturalne

- ludność w

wieku

produkcyjny

m

-

współczynni

ki

aktywności

zawodowej

- migracje

- dynamika

wzrostu

gospodarczego

- inwestycje

- eksport netto

-

konkurencyjnoś

ć gospodarki

- dynamika

postępu

technicznego

- skala

zmian

struktural

nych

-

elastyczno

ść rynku

pracy

- mobilność

siły

roboczej

- polityka

państwa

wobec

rynku

pracy

Popyt na pracę

Rynek pracy

BEZROBOCIE

Bezrobotny

- osoba w wieku produkcyjnym (Mężczyźni – 18-65 lat,

Kobiety – 18-60 lat), która jest zdolna i gotowa do podjęcia

pracy oraz pozostaje bez pracy mimo podjęcia poszukiwań

pracy.

Bezrobotni i zatrudnieni tworzą zasób siły roboczej (są to ludzie

aktywni zawodowo); natomiast pozostałe osoby w wieku

produkcyjnym to ludzie bierni zawodowo.

Stopa bezrobocia

- stosunek liczby bezrobotnych do zasobu siły

roboczej (aktywnych zawodowo).

Dwie metody obliczenia stopy bezrobocia:



Miara bezrobocia rejestrowanego w Urzędach Pracy

(bezrobotni to Ci, co się zarejestrowali i spełniają wymogi

definicji bezrobotnego).



BAEL, czyli ankietowe badanie aktywności ekonomicznej

ludności. Tu bezrobotny to osoba, która aktywnie poszukiwała

pracy w okresie ostatnich 4 tygodni.

4

Rynek pracy

RODZAJE BEZROBOCIA



Bezrobocie klasyczne

– pojawiające się wtedy, gdy np. na

skutek działania związków zawodowych lub ustawodawstwa

określającego wysokość płac minimalnych, płace utrzymywane

są na zbyt wysokim poziomie w stosunku do efektów produkcji

(powyżej poziomu równowagi).



Bezrobocie koniunkturalne (keynesowskie)

– w kategoriach

ogólnych wynika z niedostatku popytu prowadzącego w

konsekwencji do ograniczenia aktywności gospodarczej i

zmniejszenia zatrudnienia.



Bezrobocie frykcyjne

– jest nieredukowalnym minimum

bezrobocia w dynamicznej gospodarce, gdzie ustawicznie

pojawiają się procesy tworzenia i likwidacji miejsc pracy,

napływu siły roboczej na rynek pracy i jej odpływu oraz zmiany

miejsc pracy przez pracowników. W rezultacie tych procesów

zawsze występuje pewna liczba wolnych miejsc pracy i osób

bezrobotnych. Do tej kategorii zalicza się również osoby

chwilowo pozbawione pracy ze względu na zmianę zawodu.

5

Rynek pracy

RODZAJE BEZROBOCIA



Bezrobocie strukturalne

– jest konsekwencją zmian

zachodzących w strukturze popytu i produkcji. Inaczej

mówiąc dotyczy takiego rodzaju bezrobocia, które

powstaje ze względu na rozbieżność ludzkich kwalifikacji

i rodzaju oferowanej pracy w warunkach zmieniającego

się popytu i produkcji.



Bezrobocie transformacyjne

– nowa kategoria bezrobocia

związana ze zmianami ustrojowymi, występująca w

państwach przechodzących transformację.



Bezrobocie instytucjonalne

- wiąże się z istniejącymi

relacjami, przepisami i zachowaniami pracodawców,

pracowników i bezrobotnych.



Bezrobocie sezonowe –

typowe jest dla osób

wykonujących prace charakteryzujące się sezonowością.

Osoby te, o ile nie mają innej możliwości pracy, pozostają

okresowo bez pracy.

6

Rynek pracy

RODZAJE BEZROBOCIA

Ze względu na formy

jego

występowania,

można wyróżnić też:



Bezrobocie krótko- (do trzech

miesięcy), średnio- (od trzech do

dwunastu miesięcy) i długookresowe

(powyżej dwunastu miesięcy).



Bezrobocie chroniczne – zjawisko

trwałe.



Bezrobocie globalne (powszechne,

międzynarodowe), krajowe,

regionalne i lokalne.



Bezrobocie całkowite (pełne)

obejmujące cały czas pracy – dzień,

tydzień, miesiąc; i bezrobocie

częściowe obejmujące tylko jego

część.

7

Rynek pracy

KOSZTY I SKUTKI BEZROBOCIA

8

Koszty bezpośrednie



wydatki z Funduszu Pracy



koszty pomocy społecznej dla

bezrobotnych i ich rodzin



koszty wcześniejszych emerytur

i świadczeń przedemerytalnych

dla bezrobotnych i osób

zwalnianych przez zakład pracy



koszty utrzymania instytucji

obsługujących bezrobotnych

Koszty pośrednie



ulgi i zwolnienia fiskalne w

rejonach o szczególnym

zagrożeniu bezrobociem



luka podatkowo-

ubezpieczeniowa



luka czynników wytwórczych

(PNB)



koszty bezrobocia w szarej

strefie gospodarki

Negatywne skutki społeczno-

psychologiczne i moralne



pogorszenie standardu życia



zagrożenie egzystencji



zagrożenia w sferze

psychicznej jednostki



zakłócenia w życiu rodzinnym



szkody moralno-etyczne



zjawiska patologii społecznej



napięcia i konflikty społeczne

Pozytywne aspekty społeczno-

ekonomiczne



zmiana postaw wobec pracy



racjonalizacja zatrudnienia



wspomaganie procesów

restrukturyzacji



racjonalizacja wyboru

kwalifikacji i zawodu

Rynek pracy

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!

9

 

Rynek pracy