Główne założenia

koncepcji Janusza

Korczaka



Janusz Korczak, właściwie Henryk Goldszmit, ps. Stary
Doktor (ur. 22 lipca 1878 w Warszawie, zm. około 6
sierpnia 1942 w komorze gazowej obozu zagłady w
Treblince) – polski pedagog, publicysta, pisarz, lekarz,
działacz społeczny żydowskiego pochodzenia.



Prekursor działań na rzecz praw dziecka i całkowitego
równouprawnienia. Wprowadził samorządy wychowanków,
które miały prawo stawiać przed dziecięcym sądem
swoich wychowawców. Zainicjował pierwsze pismo
publikowane przez dzieci. Pionier działań w dziedzinie
resocjalizacji nieletnich, diagnozowania wychowawczego,
opieki nad „dzieckiem trudnym”.

Podstawowe założenia
pedagogiki Korczaka:



Szacunek do dziecka jako człowieka rozwijającego się poprzez własną
aktywność, jako podmiotu;



Zasada partnerstwa dziecka w procesie wychowania ;



Prawo dziecka do opieki oraz odpowiedzialność społeczeństwa
dorosłych za warunki życia dziecka;



Poszukiwanie syntezy wiedzy o dziecku ;



Techniki działania pedagogicznego jako konsekwencja przyjętych
ogólnych założeń systemu opiekuńczo- wychowawczego;



Koncepcja wychowawcy, wynikająca z ogólnej postawy Korczaka
wobec dziecka.



Korczak stał się prekursorem walki o prawa dziecka.
Zwracał szczególną uwagę na nieporównywalną
pozycję dziecka w społeczeństwie, ich zależność od
dorosłych. Domagał się, by uznano, że dziecko jest
pełnowartościowym człowiekiem od chwili narodzin.



W koncepcji systemu wychowawczego Korczaka
odnajdujemy nie tylko techniki i środki
oddziaływania pedagogicznego, ale także wiele
wskazań dotyczących mądrej opieki wychowawczej
i rozumnej miłości do dziecka.

Idee przewodnie w poglądach
Korczaka:



indywidualne
podejście
wychowawców do
każdego dziecka



wyjątkowa rola
dziecka w życiu
społecznym



mocno
akcentowana
kategoria praw
dziecka



Dziecko nie może być dodatkiem do
życia dorosłych, ani przedmiotem ich
manipulacji, ale samoistną siłą i
wartością, z którą należy się liczyć.
Korczak przeciwny jest
generalizowaniu, absolutyzowaniu
dzieci w ogóle, gdyż tak naprawdę w
procesie wychowania zawsze mamy do
czynienia tylko z konkretnymi
indywiduum.

Korczak był kreatorem
takich wartości jak:



miłość do bliźnich



sprawiedliwość



godność



szacunek



piękno i prawda

Korczak apeluje do
wychowawców, aby zatroszczyli
się o takie prawa dziecka jak:



prawo do szacunku (dla niewiedzy, dla smutku, niepowodzeń i łez; dla
misterium poprawy, dla młodego wysiłku i ufności, dla pracy poznania,
dla tajemnic i wahań ciężkiej pracy wzrostu, dla własnych słabości)



prawo do miłości (do piersi matki, atmosfery ciepła i troskliwości) i
przyjaźni



prawo do tajemnicy (tajemnicy osoby, jak i własnych spraw, przeżyć i
doznań)



prawo do samostanowienia (prawo antytezy, prawo do oporu, do
protestu, do upominania się i do żądania, do wypowiadania własnych
myśli, do życia własnym wysiłkiem i własną aktywnością)



prawo do własności (siebie i swoich rzeczy)



prawo do własnego rozwoju i dojrzewania



prawo do ruchu, do zabawy, do pracy i badania



prawo do sprawiedliwości w życiu



Kolejną aktualna ideą pedagogiczną
Korczaka jest partnerstwo w relacji
wychowawca-wychowanek, które
powinno odznaczać się wzajemnym
porozumieniem, współdziałaniem,
wspólnym uzgadnianiem żywotnych dla
obu stron spraw, zaufania do dziecka,
do jego rozsądku i umiejętności w
stosunkach interpersonalnych między
dzieckiem a wychowawcą.



Korczak upomina się o przestrzeganie w szkole zasady
solidarności w toku szkolnej edukacji. Z uczniem solidaryzuje
się jedynie jako najbliższy przyjaciel lub kolega podobnej
niedoli, znacznie rzadziej własny rodzic (pouczany i straszony
sankcjami wobec jego dziecka w czasie wywiadówek przez
wychowawcę klasy), a już najmniej nauczyciel. Solidarność
wymaga bezinteresownej więzi i gotowości do wyrzeczeń w
noszeniu ciężaru drugiego człowieka.



Dobrzy wychowawca różni się od złego tylko liczbą
popełnianych błędów, wyrządzanych krzywd. „Są błędy, które
dobry wychowawca popełnia tylko raz, a oceniwszy krytycznie
nie ponawia ich. Zły wychowawca winę własnych pomyłek
przypisuje dzieciom”.

KONIEC