Zagrożenia Militarne

•

Zagrożenie

-

jest to sytuacja, w której pojawia się

zwiększone prawdopodobieństwo powstania stanu niebezpiecznego
dla otoczenia, czyli stanu braku bezpieczeństwa.

•

Zagrożenie

bezpieczeństwa

państwa

-

splot zdarzeń wewnętrznych lub  w stosunkach

międzynarodowych, w którym z dużym prawdopodobieństwem może nastąpić
ograniczenie lub utrata warunków do niezakłóconego bytu i rozwoju
wewnętrznego, bądź naruszenie lub utrata suwerenności państwa oraz jego
partnerskiego traktowania w stosunkach międzynarodowych - w wyniku
zastosowania

przemocy

politycznej,

psychologicznej,

ekonomicznej,

militarnej itp.

•

może powstać na tle uwarunkowań wewnętrznych i (lub) zewnętrznych oraz
militarnych i (lub) pozamilitarnych. Każde z tych uwarunkowań może
występować niezależnie (osobno) lub w dowolnej konfiguracji, przyczyniając
się do powstania, wewnątrz państwa lub jego najbliższym otoczeniu, sytuacji
konfliktogennej.

•

Zagrożenia militarne

- Zdarzenia w stosunkach

międzynarodowych, w których z dużym prawdopodobieństwem może
nastąpić ograniczenie lub utrata warunków do niezakłóconego bytu i
rozwoju państwa, albo naruszenie bądź utrata jego suwerenności i
integralności terytorialnej - w wyniku zastosowania wobec niego
przemocy zbrojnej.

•

Zagrożenia militarne odgrywają bardzo istotną rolę w budowaniu
bezpiecznej współpracy międzynarodowej. Powstało wiele organizacji
międzynarodowych (m. in. OBWE, ONZ, UE, NATO) czuwających nad
tym aby zmniejszyć zagrożenia, bo choć coraz większe znaczenie
odgrywają problemy polityczne, ekologiczne, czy ekonomiczne, to
militarne wciąż są bardzo niebezpieczne. Świadczy o tym także fakt, że
podpisano wiele porozumień i traktatów mających na celu
zabezpieczenie państw przed tymi zagrożeniami.

•

Siły zbrojne mogą być użyte w sposób pośredni lub bezpośredni, zatem
i zagrożenia militarne mogą mieć charakter pośredni i bezpośredni.



Bezpieczeństwo militarne -

Nadrzędnym

celem działań w obszarze bezpieczeństwa militarnego
jest gotowość do obrony terytorium i niepodległości
Polski

oraz

sojuszników,

eliminacja

zagrożeń

o

charakterze

zbrojnym,

a

także

przeciwdziałanie

ewentualnym,

niekorzystnym

zmianom

równowagi

wojskowej w regionie. Polska buduje swoją politykę
obronną w powiązaniu z zasadą solidarności i lojalności
sojuszniczej. Gotowość przyjścia z pomocą każdemu
członkowi Sojuszu Północnoatlantyckiego wzmacnia
potencjał odstraszania, zapewniający bezpieczeństwo
państw członkowskich i NATO jako całości.



Udział Polski w obronie kolektywnej w dziedzinie
reagowania kryzysowego i w działaniach stabilizacyjnych,
wiązał się będzie z potrzebą uwzględnienia w planowaniu
strategicznym

rozszerzonego

spektrum

zagrożeń,

zwłaszcza o charakterze asymetrycznym, oraz nowego
kontekstu technologicznego. Warunkami powodzenia
operacji wojskowych będą przede wszystkim: uzyskanie
przewagi informacyjnej; użycie struktur zadaniowych sił
zbrojnych, wyposażonych w nowocześniejszy sprzęt
techniczny od sprzętu przeciwnika; zastosowanie
zaawansowanych technologii w zakresie dowodzenia;
posiadanie możliwości skutecznego rażenia, dokonywania
manewru i ochrony przed rażeniem przeciwnika;
umiejętne stosowanie symetrycznej strategii wobec
działań przeciwnika, pełne wykorzystanie zasobów
logistycznych kraju oraz współpracy cywilno-wojskowej



W dającej się przewidzieć perspektywie istnieje małe
prawdopodobieństwo wybuchu konfliktu zbrojnego na
dużą skalę. Bardziej prawdopodobne będą konflikty o
charakterze regionalnym oraz lokalnym, w których Polska
nie będzie bezpośrednio zaangażowana. Ich przebieg i
skutki mogą stwarzać sytuacje kryzysowe, niosące groźbę
rozszerzenia się i przerodzenia w wojnę. Polska musi być
gotowa do reagowania na kryzysy, które mogą wywołać
konflikty wymagające realizacji zadań obronnych.

Cele i zadania podsystemu bezpieczeństwa

militarnego

Interes bezpieczeństwa RP obejmuje ochronę

konstytucyjnych wartości (niepodległość, suwerenność,
nienaruszalność granic i integralność terytorialna) przed
wszelkimi

zagrożeniami.

Zatem

głównym

celem

bezpieczeństwa

militarnego

będzie

zapewnienie

warunków

do

realizacji

powyższego

interesu

narodowego.

Natomiast

szczegółowe

cele

będą

obejmowały:



zapewnienie obrony terytorium Polski przed agresją
zbrojną

przez

zbudowanie

silnego

podsystemu

bezpieczeństwa militarnego;



zapewnienie

bezpieczeństwa

obywateli

przez

ich

przygotowanie (odbycie zasadniczej służby wojskowej,
przysposobienia i szkolenia obronnego studentów,
szkolenia żołnierzy rezerwy, patriotyczne wychowanie
młodzieży) do militarnej obrony kraju.

Współczesne zagrożenia

militarne



Polska jest położona w szczególnym miejscu w Europie,
na linii Wschód-Zachód.



Największe niebezpieczeństwo dla nienaruszalności
terytorium Polski może stanowić zagrożenie militarne.  W
obecnych realiach nie ma zagrożenia konfliktem
globalnym, za to zawsze istnieje prawdopodobieństwo
wybuchu konfliktu lokalnego.



Potencjalnie największe zagrożenie dla nienaruszalności
granic RP może stanowić bezpośrednie użycie sił
zbrojnych przez któreś z państw ościennych. Agresji
zbrojnej charakteryzującej się wtargnięciem na nasze
terytorium i jego zajęciem sprzyjałaby sytuacja kiedy
Polska

pozostawałaby

osłabiona,

w

stanie

międzynarodowej

izolacji,

a

także

w

sytuacji

przyzwolenia społeczności międzynarodowej dla działań
agresora. 



Potencjalnie największe zagrożenie militarne dla naszego
państwa

może

iść

z

kierunku

państw

niedemokratycznych,

których

ekipy

rządzące

dla

utrzymania lub poszerzenia władzy mogą posiłkować się
rozkręcaniem zagrożenia zewnętrznego.



Według strategii obronności  z 2000 roku w razie wojny
na dużą skalę Siły Zbrojne RP miały prowadzić obronę od
początku wielonarodowych zgrupowań, rozwiniętych na
naszym terytorium w okresie narastanie konfliktu.
Podstawową rolę do spełnienia w takim konflikcie ze
strony polskiej miałyby stanowić główne siły oraz siły
obrony terytorialnej które miałyby być używane tylko na
naszym terytorium. Jednak w tym Polska praktycznie  nie
posiadała obrony terytorialnej.

 Do zagrożeń militarnych należą:

niewystarczająca demokratyczna kontrola nad siłami

zbrojnymi i planowaniem obronnym,

tolerancja dla sił nieposłusznych konstytucyjnie

ustanowionym władzom,

nieprzestrzeganie lub obchodzenie zobowiązań w dziedzinie

kontroli zbrojeń i niewystarczające reakcje w momencie

naruszenia tych zobowiązań,

nadmierna rozbudowa sił zbrojnych, która może naruszać

regionalną lub subregionalną równowagę sił,

rozprzestrzenianie broni masowego rażenia oraz nielegalny

transfer materiałów i technologii podwójnego zastosowania,

niestosowanie się do zasad zawartych w Kodeksie

Postępowania Państw dotyczących polityczno-militarnych

aspektów bezpieczeństwa,

niewspółmierne odwoływanie się do siły w czasie pełnienia

misji wewnętrznych,

obecność obcych wojsk bez zgody władz państwa

przyjmującego

Porozumienia



Układ o likwidacji rakiet jądrowych średniego i krótkiego
zasięgu podpisany 8 grudnia 1987 roku (INF),



Traktat o redukcji zbrojeń konwencjonalnych w Europie z
19 listopada 1990 roku (CFE),



Układy rozbrojeniowe o redukcji zbrojeń jądrowych
START I z 31 lipca 1991 roku oraz START II z 3 stycznia
1993 roku,



Konwencję o całkowitym zakazie broni chemicznej z 13
stycznia 1993 roku,



Układ o całkowitym zakazie doświadczeń z bronią
jądrową podpisany 24 września 1996 rok



Układ o zakazie min przeciwpiechotnych z 3 grudnia
1997 roku

.

Celem wszystkich wymienionych wyżej porozumień jest

ograniczenie niebezpieczeństwa wynikającego z zagrożeń
militarnych, lecz nie zawsze cel ten jest osiągnięty.
Często

państwa

nie

przestrzegają

założonych

zobowiązań, wywołując wojny i konflikty, dlatego problem
ten jest istotny dla bezpieczeństwa międzynarodowego, z
zadaniem organizacji międzynarodowych jest czuwanie
na tym, aby unikać konfliktów.

Elementami bezpieczeństwa militarnego są:

Siły zbrojne, ich

organizacja i

wyposażenie.

Zawarte

Sojusze

militarne i inne

organizacje.

Koncepcja

strategiczna

wykorzystania

wszelkich sił.

MINISTERSTWO OBRONY

NARODOWEJ

STRATEGIA OBRONNOŚCI

RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIIEJ.

Podsystem militarny – Siły

Zbrojne RP



Podsystem militarny tworzą Siły Zbrojne RP.
Wykonują one zadania wynikające z Konstytucji
RP, Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP i
Strategii Obronności RP, uszczegółowione w
Polityczno-Strategicznej Dyrektywie Obronnej
RP

oraz

stosownych,

narodowych

i

sojuszniczych

planach

operacyjnych.

Siły

Zbrojne RP są apolityczne i podlegają cywilnej
oraz demokratycznej kontroli.

Podsystem niemilitarny – pozamilitarne

struktury obronne

administracj

a rządowa

samorząd

terytorialny

oraz inne podmioty i

instytucje

państwowe, a także

przedsiębiorcy, na

których nałożono

obowiązek realizacji

zadań na rzecz

obronności państwa.

SIŁY ZBROJNE RP W SYSTEMIE

OBRONNYM PAŃSTWA



Siły Zbrojne RP są podstawowym elementem systemu
obronnego państwa, przeznaczonym do skutecznej
realizacji

polityki

bezpieczeństwa

i

obronnej.

Zwiększające się spektrum zadań sił zbrojnych wymusza
zmiany w procesie planowania obronnego oraz okresową
aktualizację podstawowych założeń planistycznych, w
tym szczególnie misji i zadań sił zbrojnych.

Na straży suwerenności i niepodległości Narodu

Polskiego oraz jego bezpieczeństwa i pokoju stoją Siły
Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej "Siłami
Zbrojnymi".

Siły Zbrojne mogą ponadto brać udział w zwalczaniu

klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, akcjach
poszukiwawczych oraz ratowania życia ludzkiego, a także
w oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i
niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich
unieszkodliwianiu.

Struktura organizacyjna Sił

Zbrojnych RP



Struktura, skład, dyslokacja oraz wyposażenie Sił
Zbrojnych RP powinny wynikać z charakteru i specyfiki
przypisanych im misji oraz konieczności zapewnienia
odpowiednich zdolności operacyjnych. Muszą umożliwiać
realizację zadań w czasie pokoju, kryzysu i wojny.



Struktura organizacyjna Sił Zbrojnych RP powinna
zapewniać wymagany stopień autonomii działania,
skuteczność rażenia oraz odpowiednie standardy
zaopatrzenia i wsparcia. Autonomiczność bojową
utrzymywać należy od odpowiedniego szczebla
organizacyjnego umożliwiającego tworzenie modułów
bojowych – zespołów/grup zadaniowych.

Skład Sił Zbrojnych RP

W skład Sił

Zbrojnych

wchodzą:

Wojska

Lądowe

Siły Powietrzne

Marynarka

Wojenna

Wojska

Specjalne

W skład Sił Zbrojnych

wchodzą również

SKW i SWW.

Żandarmeria

Wojskowa, jako ich

wyodrębnione i

wyspecjalizowane

służby.

Wojska Lądowe

•

Wojska Lądowe przeznaczone są do zapewnienia obrony
przed atakiem lądowo-powietrznym w dowolnym rejonie
Polski, na każdym kierunku, w obliczu każdej formy
zagrożenia. Wojska Lądowe podzielone są na następujące
rodzaje wojsk: wojska pancerne i zmechanizowane,
wojska aeromobilne, wojska rakietowe i artylerii, wojska
obrony przeciwlotniczej, wojska inżynieryjne, wojska
chemiczne, wojska łączności i informatyki, oraz inne
oddziały i pododdziały rozpoznania i walki elektronicznej,
pododdziały działań psychologicznych i pododdziały
logistyczne. W Wojskach Lądowych istnieje system
logistyczny zabezpieczający proces szkolenia pokojowego,
funkcjonowania

jednostek

wojskowych

oraz

ich

przygotowania do prowadzenia działań bojowych

.

Siły Powietrzne



Głównym zadaniem Sił Powietrznych, jest prowadzenie
operacji mających na celu uzyskanie przewagi w
powietrzu i wspieranie oddziałów innych Rodzajów Sił
Zbrojnych. Składają się z Wojsk Lotniczych, Wojsk
Obrony Przeciwlotniczej i Wojsk Radiotechnicznych.



Ich prekursorem były siły powietrzne Błękitnej Armii
podczas I wojny światowej. Do 1 lipca 2004 nosiły nazwę:
Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej Rzeczypospolitej
Polskiej, które z kolei zostały utworzone 1 lipca 1990
przez połączenie dwóch rodzajów sił zbrojnych: Wojsk
Lotniczych i Wojsk Obrony Powietrznej Kraju.

Marynarka Wojenna

Do głównych zadań Marynarki Wojennej należy:



ochrona polskich interesów na morzu, szczególnie w
wyłącznej strefie ekonomicznej we współpracy z Morskim
Oddziałem Straży Granicznej;



zapewnienie bezpiecznej żeglugi w polskiej strefie
odpowiedzialności;



ochrona ekologiczna polskich obszarów morskich;



ratowanie

życia

na

morzu

w

polskiej

strefie

odpowiedzialności, ale także poza nią;



realizacja polskiej morskiej racji stanu;



demonstrowanie obecności na morzu w polskiej strefie
zainteresowania państwa;



współpraca z zagranicznymi siłami morskimi,



udział w operacjach pokojowych i antyterrorystycznych;



szkolenie i przygotowywanie sił do realizacji zadań
bojowych na wypadek zagrożenia dla bezpieczeństwa
państwa;

Wojska Specialne



Wojska Specjalne powołane zostały Ustawą z dnia 24
maja 2007 o zmianie Ustawy o powszechnym obowiązku
obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie
niektórych innych ustaw. Funkcje dowodzenia Wojskami
Specjalnymi realizuje Dowództwo Wojsk Specjalnych.
Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 24 maja 2007 roku sił
wydzielanych z Wojsk Specjalnych nie podporządkowuje
się Dowódcy Operacyjnemu Sił Zbrojnych. Dzięki temu
Wojska Specjalne mogą realizować samodzielne operacje
specjalne wspierane przez inne rodzaje Sił Zbrojnych na
zasadach zbliżonych do operacji prowadzonych przez
Dowódcę Operacyjnego SZ.



Wojska Specjalne Rzeczypospolitej Polskiej są
prawdopodobnie jedynym na świecie wyodrębnionym
rodzajem sił zbrojnych nie wchodzącym w skład
marynarki czy wojsk lądowych.

Źródła



Konstytucja z roku 1997r.



Ustawa z dnia 21 listopada 1967 roku o
powszechnym obowiązku obrony
Rzeczpospolitej Polskiej



Strategia Bezpieczeństwa RP z 2007r.



Strategia Obronności Rzeczpospolitej
Polskiej z 2009 r.



Strategia bezpieczeństwa UE z 2003r.



koncepcja Strategiczna Sojuszu z 2010



Analiza Sytuacji w Zakresie
Bezpieczeństwa Militarnego RP płk dr
Grzegorz Kwaśniak

DZIĘKUJĘ