SKÓRA NACZYNIOWA
– rozpoznanie,
charakterystyka,
pielęgnacja
mgr Jadwiga Wojtanowska
SKÓRA NACZYNIOWA
Mianem skóry naczyniowej określa się głownie skórę
twarzy, która łatwo ulega zaczerwienieniu i jest
nadmiernie reaktywna w stosunku do czynników
zarówno miejscowych, jak i ogólnych.
Dawniej ten typ wzmożonej aktywności skóry
określano mianem nerwicy naczyniowej skóry twarzy.
Problemy naczyniowe występują u większości
dorosłych osób. Mogą polegać one na pojedynczych
rozszerzonych naczynkach lub skłonności do rumienia
na twarzy. Dotyczą często osób z delikatną, wrażliwą,
cienką i suchą cerą.
Zaczerwienie skóry, inaczej zwane rumieniem,
początkowo jest przemijające. Z upływem
czasu, przy nieodpowiedniej pielęgnacji, może
przejść w bardziej trwałe zmiany rumieniowe z
coraz
bardziej
widocznymi
drobnymi
naczyniami krwionośnymi.
Naczynia krwionośne nie „pękają”, jak zwykle
się
mówi,
ale
trwale
rozszerzają
się
prześwitując
przez
naskórek.
Są
to
powierzchowne naczynia włosowate splotu
podbrodawkowego, które prześwitują przez
naskórek. W skrajnych przypadkach mogą
ściśle przylegać do siebie tak, że dają obraz
jednorodnego rumienia. Naczynia takie nazywa
się
TELEANGIEKTAZJAMI.
Objawy te głównie dotyczą skóry policzków i
nosa.
W niektórych przypadkach mogą występować
na bardziej rozległym obszarze obejmując
resztę skóry twarzy, uszy, szyję oraz dekolt.
Wzmożona reaktywność naczyniowa skóry jest
etapem wstępnym do powstania trądziku
różowatego. Dlatego też objawy te określa się
mianem prerosacea.
Teleangiektazje dotyczą osób z jasną karnacją,
o jasnych oczach i włosach.
Na ogół kobiety cierpią na nie częściej niż
mężczyźni.
Pierwsze objawy, w postaci labilnego rumienia,
pojawiać mogą się już w okresie dojrzewania,
około 20 roku życia.
Pierwsze zmiany naczyniowe zwykle
uwidaczniają się w wieku 30-40 lat.
Skóra naczyniowa jest zwykle skórą wrażliwą,
suchą lub mieszaną. Rzadko zdarza się, by była
to skóra normalna bądź tłusta.
PRZYCZYNY POWSTANIA
Są różne przyczyny powstania teleangiektazji.
Wyróżnić można teleangiektazje:
1.
pierwotne – samoistne – związane z zespołami
wrodzonymi, dotyczącymi samej skóry lub
skóry i narządów wewnętrznych;
2.
wtórne – nabyte – będące wynikiem działania
czynników zewnętrznych, ogólnoustrojowych
lub chorób skóry.
Przyczyny można podzielić także na:
1.
czynniki przyczynowe, do których należą:
▫ predyspozycja genetyczna;
▫ zaburzenia hormonalne – miesiączka, ciąża,
przekwitanie;
▫ nadciśnienie tętnicze;
▫ zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
2.
czynniki nasilające, czyli czynniki zewnętrzne,
do których należą:
▫ czynniki atmosferyczne – promieniowanie UV,
wiatr, zimno, duże wahania temperatur;
▫ solarium;
▫wpływ ciepła – gorące napoje i potrawy, para
wodna;
▫suche
powietrze
w
pomieszczeniach
klimatyzowanych i ogrzewanych;
▫stres;
▫alkohol;
▫kawa;
▫ostre przyprawy;
▫nikotyna;
▫intensywne ćwiczenia fizyczne i pobyt w saunie –
przegrzanie;
▫składniki kosmetyków;
▫leki;
▫zabiegi laserowe – laser biostymulujący.
ZAPOBIEGANIE
Ze względu na dużą wrażliwość skóry naczyniowej
należy zwrócić szczególną uwagę na jej odpowiednią
pielęgnację.
Unikać należy:
•
mydeł, silnych detergentów;
•
mechanicznych peelingów i drażnienia skóry, np. przy
zmywaniu makijażu;
•
toników alkoholowych i wód po goleniu u mężczyzn;
•
wysuszających preparatów przeciwłojotokowych;
•
masek rozgrzewających, zabiegów z vapozonem;
•
trudno zmywalnych kosmetyków do makijażu –
wodoodpornych.
Należy także pamiętać o unikaniu solarium i słońca.
Ponadto, o stosowaniu ochronnych kremów w okresie
jesienno-zimowym,
by
uchronić
skórę
przed
działaniem zimna i wilgoci.
Kolejną ważną rzeczą jest nie przegrzewanie skóry
twarzy – poprzez saunę lub strumień gorącego
powietrza z suszarki, piekarnika.
Prócz powyższych, osoby podatne na rozszerzanie
naczynek powinny pamiętać o odpowiedniej diecie -
unikaniu spożywania gorących napojów i potraw,
alkoholu, mocnej kawy i herbaty, ostrych i kwaśnych
przypraw.
Osoby ze skórą skłonną do naczynek powinny
unikać palenia tytoniu, zwalczać zaburzenia
układu
pokarmowego,
unikać
środków
antykoncepcyjnych
oraz
pamiętać
o
uzupełnianiu niedoborów witaminowych.
PIELĘGNACJA
Wszystkie
środki
do
pielęgnacji
skóry,
preparaty do makijażu i demakijażu oraz mycia
powinny być przeznaczone do skóry wrażliwej.
Środki te powinny przede wszystkim zapewnić
dobre nawilżenie skóry i wzmocnienie funkcji
bariery naskórkowej. Ponadto, powinny działać
wzmacniająco na naczynia krwionośne poprzez
poprawę mikrocyrkulacji krwi, zmniejszać
przekrwienie
i
mieć
właściwości
przeciwzapalne.
Do mycia twarzy powinno używać się letniej wody.
Pamiętać należy o unikaniu gorących kąpieli całego ciała,
gdyż przyczynić mogą się one do zaczerwienienia twarzy.
Zamiast
mydeł
używać
należy
łagodnych,
nieperfumowanych syndetów – najbardziej wskazane jest
stosowanie śmietanek lub mleczek hipoalergicznych na
bazie wyciągów roślinnych – arnika, miłorząb japoński,
oczar wirginijski, lukrecja, olejek bądź woda różana.
Stosować można także płyny micelarne, a zamiast
toników wodę termalną.
Do domowego peelingu – peeling enzymatyczny.
Kosmetyki na dzień powinny zapewnić ochronę
przed
czynnikami
atmosferycznymi
i
niekorzystnym
wpływem
klimatyzowanych
pomieszczeń i oświetlenia jarzmowego.
Szczególnie
ważna
jest
ochrona
przed
promieniowaniem UV i stosowanie produktów
zawierających filtry UVA i UVB.
Ważna jest także kwestia ochrony takiej skóry
przed wiatrem i mrozem – zwłaszcza, gdy jest ona
skórą suchą. Kremy powinny być specjalne –
zimowe, pozostawiające cienką warstwę izolującą
skórę przed działaniem niskich temperatur.
Makijaż
powinien
być
wykonywany
kosmetykami hipoalergicznymi.
Kosmetyki do makijażu korygującego często
nakładane są na skórę zmienioną zapalnie –
odznaczają się one szerokim marginesem
bezpieczeństwa i nie powinny wywoływać
podrażnień i alergii.
W efekcie stosowania tych kosmetyków
uzyskuje się nie tylko poprawę wyglądu, ale
także w pewnym stopniu ochronę skóry przed
szkodliwymi czynnikami środowiskowymi –
słońce, mróz, wiatr.
Tak jak już wspomniano dzienna pielęgnacja
skóry naczyniowej powinna skupiać się na jej
ochronie. Natomiast kosmetyki przeznaczone
na
noc
powinny
tę
skórę
doskonale
regenerować, wyciszać podrażnienia i przede
wszystkim wzmacniać układ mikrokrążenia.
Przy doborze kremów należy brać pod uwagę
współtowarzyszący typ cery związany ze
stopniem nawilżenia/tłustości.
Podsumowując,
w
pielęgnacji
skóry
naczyniowej
zalecane
jest
używanie
kosmetyków przeznaczonych do tzw. skóry z
problemami naczyniowymi.
Preparaty te powinny wzmocnić ścianę naczyń
krwionośnych,
ale
ich
stosowanie
nie
spowoduje
zamknięcia
już
powstałych
teleangiektazji.
Pamiętać należy o tym, iż skóra naczyniowa
jest często skórą wrażliwą – należy więc
ograniczyć
stosowanie
preparatów
z
substancjami
zapachowymi
oraz
przy
pielęgnacji należy pamiętać o nie wykonywaniu
zabiegów
podrażniających
lub
rozgrzewających.
SUBSTANCJE AKTYWNE
•
witamina
C
–
działa
antyrodnikowo,
stymuluje
syntezę kolagenu;
•
witamina K – uszczelnia i
obkurcza
naczynia
krwionośne;
•
witamina PP/B3 – łagodzi
stan zapalny skóry, usprawnia
ukrwienie skóry;
•
rutyna – zwiększa odporność
naczyń krwionośnych;
•
wyciąg
z
oczaru
wirginijskiego
–
zwęża
naczynia
żylne,
wzmacnia
naczynia włosowate, poprawia
mikrokrążenie;
•
olejek różany – działa
przeciwzapalnie,
ściąga
naczynia
krwionośne,
zmniejsza zaczerwienienie;
•
wyciąg
z
kasztanowca
zwyczajnego – uszczelnia
naczynia włosowate;
•
wyciąg
z
miłorzębu
japońskiego – zmniejsza
napięcia
naczyń
krwionośnych , wzmacnia
naczynia włosowate;
Cennym uzupełnieniem pielęgnacji skóry
naczyniowej jest stosowanie doustne środków
wpływających
na
uszczelnienie
naczyń
krwionośnych i wzmocnienie śródbłonków
naczyń
krwionośnych
oraz
poprawę
mikrokrążenia:
•
witamina B2,
•
witamina C,
•
witamina PP,
•
rutyna,
•
flawonoidy,
•
ziele ruty,
•
kwiat głogu,
•
soki z cytryny i grejpfruita.
ZAMYKANIE NACZYNEK
Do zamknięcia teleangiektazji można użyć
różnych aparatów bazujących na zastosowaniu
prądu.
Użycie ich wiąże się jednak z uszkodzeniem
wszystkich struktur skóry w miejscu zabiegu.
Bardzo skuteczne są lasery, które gwarantują
selektywną termolizę – eliminują naczyniowe
zmiany, bez zniszczenia otaczających je tkanek.
TRĄDZIK
RÓŻOWATY
Wystąpienie reakcji naczynioruchowej lub już
utrwalonego rumienia na twarzy około 40-50
roku życia może być objawem trądzika
różowatego.
W trądziku tym teleangiektazje zajmują
policzki i skrzydełka nosa. Mogą być
pojedyncze, jak również tworzyć rumień.
Nowe zmiany mogą pojawić się pod wpływem
niekorzystnych czynników atmosferycznych
bądź nieprawidłowej pielęgnacji skóry.
W dalszych etapach choroby pojawiają się
grudki i krostki, a następnie nawet zmiany
przerostowe – najczęściej nosa.
W trądziku różowatym nie ma zaskórników.
Trądzik różowaty jest przewlekłą chorobą,
ograniczoną do skóry twarzy, rozwijającą się na
podłożu zaburzeń naczyniowych i łojotoku.
Częstość
występowania
wynosi
10-15%
populacji. Częściej chorują kobiety, jednak
cięższe postacie występują u mężczyzn.
Trądzik ten jest dermatozą o wieloletnim
przebiegu, występującą u ludzi dojrzałych.
Definiując trądzik różowaty można powiedzieć,
iż są to zmiany rumieniowe, grudkowe i
krostkowe występujące na podłożu skóry
łojotokowej z zaburzeniami
naczynioruchowymi,
dotyczące
najczęściej
kobiet.
Czynnikami usposabiającymi
do tradziku
różowatego są zaburzenia naczynioruchowe -
objaw łatwego rumienienia się, pewną rolę
mogą odgrywać czynniki bakteryjne. Zmiany
skórne zaostrzają się pod wpływem ekspozycji
na wahania temperatur, spożywanie gorących
potraw i napojów, a także alkoholu oraz
promieniowanie słoneczne.
Klinicznie jest to rumień twarzy, głównie nosa
i policzków, początkowo o
charakterze napadowym, a potem
utrzymuje się stale.
Utrwalonemu
rumieniowi
towarzyszą
teleangiektazje,
w postaciach
nasilonych
dodatkowo występują grudki i krostki.
Przy
długotrwałym
przebiegu
choroby,
zwłaszcza u mężczyzn, dochodzi do włóknienia,
przerostu gruczołów łojowych i powstania
zmian guzowatych w obrębie nosa –
odmiana
przerosła
trądziku
różowatego
„rhinophyma”.
W przebiegu trądziku różowatego można
wyróżnić cztery stadia, które nie muszą
występować kolejno po sobie.
STADIUM PREROSACEA:
To
wstępne
stadium,
poprzedzające
wystąpienie zmian typowych dla trądziku
różowatego. Określa się je mianem cery
naczynkowej. W stadium tym widoczne są
dyskretne zmiany rumieniowe, a okresowo
pojawia się „rumieniec”.
Każda skóra mająca tendencję do okresowego
rumienienia się może być podłożem do rozwoju
zmian właściwych dla omawianego schorzenia.
STADIUM 1 - RUMIENIOWE
Etap ten charakteryzuje się gwałtownym i
okresowym pojawieniem się intensywnego
zaczerwienienia
twarzy,
najczęściej
pod
wpływem emocji lub bodźców fizycznych.
Zaczerwienieniu towarzyszy uczucie pieczenia,
palenia, napięcia skóry.
Napady te trwają około 10 minut, a następnie
naczynia powoli obkurczają się.
Z czasem stadium to utrwala się z obecnością
rumienia
skóry
twarzy
oraz
licznych
teleangiektazji.
STADIUM 2 – GRUDKOWO-
KROSTKOWE
Zmiany
naczyniowe
ulegają
utrwaleniu.
Przybierają postać zlewnych rumieni, widoczne
są liczne teleangiektazje.
Naczynia
krwionośne
pozostają
trwale
rozszerzone, nie powracają do pierwotnego
kształtu.
Towarzyszą zmiany o charakterze wykwitów
rumieniowo – grudkowo – krostkowych, z
delikatnym złuszczaniem. Brak zaskórników.
STADIUM 3 – ZMIANY
PRZEROSTOWE
Stadium to występuje tylko u mężczyzn, około 40-60
r.ż.
Występują tu zapalne guzki i blaszki z tendencją do
zlewania się oraz ze skłonnością do przerostu i
włóknienia gruczołów łojowych:
•
rhinophyma – zmiany przerostowe nosa;
•
blepharophyma – zmiany przerostowe powiek;
•
otophyma – zmiany przerostowe uszu;
•
gnatophyma – zmiany przerostowe brody;
•
metophyma – zmiany przerostowe czoła.
STADIUM 4
Ciężkie przypadki – dochodzi do powikłań
ocznych:
•
zapalenia spojówek,
•
brzegów powiek,
•
rogówki,
•
tęczówki.
Tu inna postać- trądzik różowaty oczny!!!
LECZENIE
By leczenie było skuteczne należy kierować się
stadium klinicznym choroby.
Ogólnie leczenie powinno polegać na unikaniu
przyczyn powstawania trądziku:
•
słońca,
•
alkoholu,
•
papierosów,
•
kawy i mocnej herbaty,
•
czekolady,
•
stresu,
•
zmian temperatury,
•
gorącej kąpieli.
Ponadto, lekarze mogą zalecić antybiotyki –
tetracyklinę,
erytromycynę,
metronidazol,
retinoidy – isotretinoinę, sulfony.
Istnieje także wiele innych metod -
chirurgicznych,
laserowych,
dermabrazja,
fizykoterapia – lampa Sollux, witaminy.
Jednak o czym należy najbardziej pamiętać to
odpowiednia pielęgnacja skóry narażonej na
powstanie trądziku różowatego.
1.
kosmetyki do cery wrażliwej ze skłonnością do
rozszerzania i pękania naczyń – kremy z witaminami C,
E, K , z olejem z wiesiołka, z avokado, z kwasem
hialuronowym, z NMF, d-pantenolem.
2.
fotoprotekcja.
3.
stosowanie
preparatów
hipoalergicznych,
toników
bezalkoholowych, wód termalnych, łagodnych emulsji
i kremów.
4.
unikanie kosmetyków z alkoholem, mentolem, lanoliną
i olejkami roślinnymi.
5.
zabiegi kosmetyczne – delikatny masaż zmniejszający
obrzęk twarzy.
DZIĘKUJĘ
ZA UWAGĘ