Co to jest
licencja

?

Licencja - dokument prawny lub umowa, określająca

warunki korzystania z utworu jako dobra, którego dana
licencja dotyczy. Właściciel praw autorskich, znaku
handlowego lub patentu może (i często to robi)
wymagać od innych posiadania licencji jako warunku
użytkowania lub reprodukowania licencjonowanego
utworu.

Co to sa prawa
autorskie ?

Prawo autorskie (ang. copyright, symbol: © ) – pojęcie

prawnicze oznaczające 1. ogół praw przysługujących
autorowi utworu albo 2. przepisy upoważniające
autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i
czerpaniu z niego korzyści.

A może prawa

majątkowe ???

Autorskie prawa majątkowe – zespół uprawnień, jakie przysługują twórcy

utworu, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ekonomicznych tych uprawnień.
W prawie polskim pojęcie autorskich praw majątkowych reguluje art. 17 (i
dalsze) "Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych" (tekst jednolity
Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.). Stanowi on, że:

twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania

nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z
utworu. Najistotniejszą częścią autorskich praw majątkowych jest tzw. prawo do
korzystania i rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji (tzw.
monopol autorski).

Ustawa w art. 50 jako przykład wskazuje następujące pola eksploatacji (katalog

nie jest zamknięty, wraz z rozwojem techniki będą powstawały bądź już istnieją
inne pola eksploatacji):



w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną
techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu
magnetycznego oraz techniką cyfrową,



w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono –
wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy,



w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż wcześniej omówione –
publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i
reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy
mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.

Autorskie prawa osobiste

Autorskie prawa osobiste – zespół uprawnień, jakie przysługują twórcy utworu.

Autorskie prawa osobiste chronią „intelektualny” związek twórcy z jego dziełem. W
prawie polskim pojęcie autorskich praw osobistych reguluje art. 16 "Ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych" (Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904). Jest to rodzaj
szczególnej więzi niezbywalnej i nie podlegającej zrzeczeniu się, łączącej twórcę z
jego utworem, a wyrażającej się w prawie:



autorstwa utworu,



oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go
anonimowo,



nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,



decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,



nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

W przypadku programów komputerowych zakres ochrony autorskich praw osobistych

jest węższy. Autorom programów komputerowych przysługują bowiem jedynie prawa:



autorstwa utworu,



oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go
anonimowo.

Licencja na oprogramowanie

Licencja oprogramowania – umowa na korzystanie z utworu

jakim jest aplikacja komputerowa, zawierana pomiędzy
podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie
do utworu, a osobą, która zamierza z danej aplikacji korzystać.

Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola

eksploatacji (formy wykorzystania utworu), czyli warunki na
jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z
programu. W Polsce Ustawa o prawie autorskim i prawach
pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola
eksploatacji wskazuje zakres, miejsce i czas korzystania z
utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony
umowy mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc
jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych, których
strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).

Rodzaje licencji

Rozróżniamy następujące rodzaje licencji:



licencje niewyłączne, w których udzielający licencji może
zezwolić na korzystanie z utworu wielu osobom równocześnie,
które nie muszą mieć formy pisemnej,



licencje wyłączne (rzadkość w przypadku aplikacji
komputerowych), spotykane głównie w przypadku znacznych
kontraktów np. na wykonanie systemów bankowych itp., w tym
przypadku zwykle umowa licencyjna wynika z umowy o dzieło,
na podstawie której firma wykonująca oprogramowanie
wykonuje zamówioną aplikację, umowa taka wymaga formy
pisemnej pod rygorem nieważności,



sublicencja, w której licencjobiorca może udzielić dalszej
licencji, pod warunkiem wszakże takiego upoważnienia w jego
umowie licencyjnej.



Freeware – licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe
rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego.
Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np.
część freeware jest całkowicie darmowa jedynie do użytku
domowego).



Shareware to rodzaj licencji programu komputerowego, który
jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z
niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników.
Czasami po okresie próbnym (wersja trial) lub po określonej
liczbie uruchomień (limit uruchomień) za taki program trzeba
płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy
komputerowe polegający na tym, że można go używać
przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej
licencji są w pełni funkcjonalne. Po upływie ustalonego
czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to
rejestracja albo usunięcie z dysku twardego. Zazwyczaj
wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji.



Oprogramowanie otwarte (ang. open source movement,
dosł. ruch otwartych źródeł) – odłam ruchu wolnego
oprogramowania (ang. free software), który proponuje nazwę
open source software jako alternatywną dla free software,
głównie z przyczyn praktycznych, a nie filozoficznych.



Domena publiczna (ang.: public domain) – w najwęższym
znaczeniu jest to twórczość, z której można korzystać bez
ograniczeń wynikających z uprawnień jakie mają posiadacze
autorskich praw majątkowych, gdyż prawa te wygasły lub
twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa
autorskiego. Pojęcie to wywodzi się z angielskiego common
law i początkowo oznaczało grunty należące do państwa,
które zostały udostępnione do bezpłatnego użytku
publicznego, co później zostało rozciągnięte na własność
intelektualną, która z różnych względów nie jest objęta
ochroną prawa autorskiego i może w związku z tym być
wykorzystywana bezpłatnie przez każdego.



Abandonware − oprogramowanie, którego twórca już
nie sprzedaje i nie zapewnia dla niego obsługi. Spotyka
się również użycie tego określenia w stosunku do
oprogramowania, którego twórca świadomie zaprzestał
rozwoju i wsparcia produktu. Określenie
„abandonware” nie jest używane w odniesieniu do
starszych wersji danego oprogramowania, które już nie
są sprzedawane i wspierane, o ile producent nadal
wspiera i sprzedaje oprogramowanie, które stanowi
kontynuację tych wersji.



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic
License) to licencja oprogramowania używana głównie
dla Perla, PHP i modułów CPAN oraz projektu Parrot,
najczęściej alternatywnie do Powszechnej Licencji
Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.

Jak wyglada
licencja ??

Opracował:
Mikołaj Demuth
kl. IIB