PRZYCHODY, KOSZTY I DOCHODY W
DZIAŁALNOŚCI BANKU

Bank komercyjny

PRZYCHODY W DZIAŁALNOŚCI
BANKU



Przychód, utarg to ogół pieniędzy
uzyskanych ze sprzedaży dóbr i usług w
danym okresie czasu (na ogół w ciągu 1
roku). W przeciwieństwie do zysku
(dochodu) przychód nie jest
pomniejszony o koszty wytworzenia
tych dóbr i usług. W skład przychodu
nie wchodzą kredyty, wkłady własne
akcjonariuszy itp.



Na czym zarabiają banki? Nieco żartobliwie
można odpowiedzieć, że banki zarabiają na tym,
za co płacą ich klienci - firmy, instytucje i klienci
indywidualni.



To, co jest głównym źródłem przychodów
danego banku komercyjnego zależy od jego
charakteru i prowadzonej polityki. Poza bankami
które zarabiają zarówno na obsłudze klientów
indywidualnych, jak i firm, są bowiem takie,
które specjalizują się w wybranych przez siebie
obszarach - np. w obsłudze przedsiębiorstw,
finansowaniu rynku nieruchomości (hipoteczne)
czy też w operacjach inwestycyjnych i na rynku
kapitałowym (inwestycyjne).



Mówiąc bardzo ogólnie - banki zarabiają na
operowaniu pieniądzem - pożyczają, lokują,
inwestują i zapewniają przepływ pieniędzy
(płatności). Za swoje usługi pobierają
prowizje i opłaty. Statystyki pokazują, że
głównym źródłem przychodów banków są
odsetki i prowizje - razem te dwie pozycje (z
różnych kategorii - odsetkowej i
pozaodsetkowej) stanowią ponad trzy -
czwarte całości przychodów z działalności
bankowej. Źródłem przychodów banków są
także np. akcje i udziały czy operacje na
rynku finansowym, w tym na rynku
instrumentów pochodnych.



Podstawowe przychody banku to:



Przychody z tytułu odsetek



Przychody z tytułu prowizji



Przychody z udziałów i akcji oraz innych
papierów wartościowych i instrumentów
finansowych



Dodatni wynik z pozycji wymiany



Pozostałe przychody operacyjne



Zyski nadzwyczajne



Przychody odsetkowe stanowią zazwyczaj
najważniejszą część łącznych przychodów
banku. Powstają one w związku z operacjami:



Udzielania kredytów i pożyczek oraz dokonywania
lokat na rzecz podmiotów sektora finansowego,
niefinansowego i budżetowego.



Dokonywania lokat w dłużnych papierach
wartościowych o stałej kwocie dochodu emitowanych
przez Skarb Państwa, NBP, organy samorządowe,
przedsiębiorstwa i inne banki itp.

(bony skarbowe,

obligacje, losy loteryjne, polisy ubezpieczeniowe i inne)



Przychody z tytułu pobierania przez bank
prowizji - opłaty przy udzielaniu kredytów jak i
przy wykonywaniu przez bank innych usług na
rzecz podmiotów (udzielanie gwarancji).



Przychody z udziałów i akcji oraz innych
papierów wartościowych i instrumentów
finansowych - do takich przychodów zalicza się
w szczególności otrzymane dywidendy z tytułu
posiadanych akcji, udziałów w jednostkach
zależnych, współzależnych, stowarzyszonych i
innych.



Dodatni wynik operacji finansowych - relacji
między ceną sprzedaży a wartością tych
walorów z ksiąg, a także wzrost wartości
papierów wartościowych i innych instrumentów
finansowych.



Dodatni wynik z pozycji wymiany uzyskany na
transakcjach walutowych (kupna/sprzedaży).



Pozostałe przychody operacyjne są
niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą
działalnością banku obejmują zysk ze
zbycia niefinansowych aktywów
trwałych, otrzymane darowizny,
odszkodowania, odzyskane
należności nieściągalne.



Zyski nadzwyczajne mogą to być np.
otrzymane odszkodowania od
instytucji ubezpieczeniowych na
wyrównanie strat.

56,00%

28,00%

16,00%

Chart Title

Odsetki
Prowizje
Operacje na rynku kapitałowym, pieniężnym i
walutowym



Oczywiście, by zarabianie na obrocie
pieniądzem było możliwe, konieczne jest
zainwestowanie w sprzęt, placówki, ludzi,
zabezpieczenia, itd.



Banki by zarabiać na pożyczaniu pieniędzy,
muszą najpierw pieniądze te pozyskać - czy to w
formie depozytów powierzanych im przez
klientów, czy w formie emisji akcji (lub obligacji)
czy też na rynku międzybankowym. Ceną tego
pieniądza są odsetki płacone klientom
indywidualnym, firmom czy innym bankom.



Poza tym, warto pamiętać, iż banki - tak jak inne
przedsiębiorstwa - płacą podatki, które zasilają
budżet państwa.

KOSZTY W DZIAŁALNOŚCI BANKU



Koszty w działalności banku komercyjnego są jednym z
podstawowych czynników decydujących o poziomie efektywności
gospodarowania.



Obniżenie kosztów działania banku to jeden z głównych celów
strategicznych, którego realizacja ma zapewnić istnienie i rozwój
banku. Dla zarządu banku informacje dotyczące poziomu
efektywności wykorzystania zasobów banku w porównaniu z
konkurencją są istotne w procesie zarządzania strategicznego. Dają
jednocześnie możliwość dokonania oceny podjętych decyzji i ich
skutków w zakresie efektywnego sposobu wykorzystania zasobów
osobowych i rzeczowych.



Zagadnienie to jest szczególnie ważne obecnie w Polsce. Tempo
wzrostu aktywów banków jest bardzo duże, a jednocześnie kraj jest
członkiem Unii Europejskiej, gdzie dokonują się fuzje grup bankowych,
przekładające się na sytuacje sektora bankowego w Polsce.



Koszty związane z funkcjonowaniem
banku to koszty działania oraz
amortyzacja. Koszty działania
obejmują grupy wyodrębnione w
rachunku zysków i strat, tj. koszty
osobowe wraz z pochodnymi i
ubezpieczenia oraz koszty rzeczowe
(eksploatacyjne). Największą pozycją
tych kosztów są z reguły koszty
wynagrodzeń z pochodnymi i na ogół
wynoszą ponad połowę kosztów
działania.



Podstawowe koszty banków to:



Koszty odsetek



Koszty prowizji



Pozostałe koszty operacyjne



Koszty działania banku



Amortyzacja środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych



Odpisy na rezerwy i aktualizacja
wartości



Straty nadzwyczajne



Koszty odsetek – ponoszone przez bank na rzecz
instytucji finansowych, podmiotów sektora
niefinansowego i budżetowego, które powierzyły
bankowi swoje środki pieniężne w formie m.in.
udzielonych kredytów i pożyczek, środków na
rachunkach bieżących oraz depozytów
terminowych, a także prze nabycie
oprocentowanych instrumentów finansowych
emitowanych przez bank.



Koszty prowizji – ponoszone przez bank na rzecz
innych podmiotów.



Pozostałe koszty operacyjne – są to pozycje
niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą
działalnością banku, mogą to być zapłacone
odszkodowania, kary i grzywny lub
nieplanowane odpisy amortyzacyjne.



Koszty działania banku – to wynagrodzenia
pracowników oraz innych osób (np. członków rad
nadzorczych, z tytułu umów zleceń lub o dzieło),
składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe,
wypadkowe, na Fundusz Pracy, a także pozostałe
świadczenia na rzecz pracowników, koszty utrzymania
budynków, koszty remontów, zużycie materiałów i
energii, usługi obce, podatki, opłaty, ubezpieczenia.



Koszty amortyzacji rzeczowych składników majątku
trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych – to
równowartość zużycia. Udział tej grupy kosztów
powinien wzrastać wraz z poprawą „usprzętowienia”
działalności banku.



Odpisy na rezerwy tworzone na rezerwy celowe i na
ogólne ryzyko bankowe.



Straty nadzwyczajne – np. z tytułu kradzieży,
wypadków.

Źródło: Sprawozdania roczne ING Bank Śląski
S.A.

44,55%

31,68%

10,89% 6,93%

2,97% 1,98% 0,99%

Struktura kosztów działalności banków komercyjnych w Polsce

Wynagrodzenie

Pozostałe koszty
rzeczowe

Koszty utrzymania
budynków

Ubezpieczenia

Inne świadczenia
pracownicze

Podatki i opłaty

Składka na BFG

DOCHODY W DZIAŁALNOŚCI BANKU



Dochód, różnica między przychodami
osiąganymi w określonym czasie przez
podmiot gospodarczy a kosztami ich
uzyskania.



Główne źródła dochodów banku to:



odsetki od kredytów;



prowizje i opłaty od prowizji bankowych;



dochody z obrotów papierami
wartościowymi;



dochody od lokat złożonych w innych
bankach;



dochody z innych świadczących usług
np. ubezpieczenia.

54,00%

30,00%

9,00%

7,00%

Dysponowanie przychodami – dochód banku

koszty działania banku wynik finansowy brutto
amortyzacja

saldo rezerw i aktualizacji