Najczęstsze
schorzenia
leczone w
oddziałach
intensywnej
terapii

UNIWERSYTET RZESZOWSKI
RATOWNICTWO 2014

Uszkodzenie wielonarządowe

Prawie wszyscy pacjenci , którzy
umierają w OIT mają objawy
uszkodzenia wielonarządowego



Uogólniona reakcja zapalna powoduje uszkodzenie
narządów



Hipoksja hipoksemiczna – uszkodzenie mikrokrążenia



Uszkodzenie mitochondriów



Hipoksja cytopatyczna



Apoptoza limfocytów – zmniejszona zdolność do
zwalczania infekcji

Objawy wspólne ogólnoustrojowe



Wykrzepianie wewnątrznaczyniowe



Koagulopatia ze zużycia

Objawy narządowe



Translokacja bakterii w niedoktwieniu jelit



Do węzłów chłonnych kreski jelita i do krążenia systemowego



Gorączka



Zapalenie układu moczowego



Tworzenie się ropni



Zapalenie mięśnia sercowego



Wstrząs septyczny

Dwa możliwe przebiegi MODS (I)



Zapalenie płuc



Pierwotne



Wtórne na skutek zachłyśnięcia



Lub zaostrzenia choroby przewlekłej



NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA, ARDS



Możliwa encefalopatia, koagulopatia



Wyzdrowienie

Dwa możliwe przebiegi MODS (2)



Proces septyczny lub zapalny obejmujący narządy jamy brzusznej



Uszkodzenie płuc wtórne do patologii w jamie brzusznej



Wcześnie – niewydolność nerek, ATN



Uszkodzenie wątroby



Uszkodzenie ukł. Sercowo-naczyniowego



MODS może prowadzić do zgonu w ciągu 2 tygodni

MODS układ krążenia



Przyczyna MODS i następstwo MODS



Rozszerzenie naczyń



Przyspieszenie akcji serca



Ograniczona rezerwa wieńcowa?



Pogarsza dowóz tlenu do tkanek



Kwasica metaboliczna



Wzrost stężenia mleczanów we krwi

MODS układ oddechowy



Niewydolność oddechowa jest najczęstszym objawem ostrej
postaci MODS



Zapalenie płuc



Zachłyśnięcie



Inhalacja dymu/toksyn



Uraz klatki piersiowej



Podtopienie



Oraz przyczyny pośrednie



Zapalenie trzustki



Urazy poza klatką piersiową, uszkodzenie przepony

MODS nerki



Ostra niewydolność nerek



Znacznie zwiększa śmiertelność we wstrząsie septycznym ,
zwłaszcza, jeśli towarzyszy jej niewydolność oddechowa



ATN – ostra martwica cewek nerkowych (odwracalna)



Leczenie: leczenie nerkozastępcze (hemofiltracja = sztuczna
nerka)

MODS przewód pokarmowy



Ograniczony przepływ krwi



Ograniczenie motoryki żołądka i jelit



Zaburzenia mikroflory bakteryjnej



W wyniku choroby lub antybiotykoterapii



JELITA ODGRYWAJĄ KLUCZOWĄ ROLĘ W ROZWOJU SZPITALNEGO
ZAPALENIA PŁUC



ZWIĘKSZENIE PRZEPUSZCZALNOŚCI ŚCIANY JELIT PROWADZI DO
BAKTERIEMII

MODS przewód pokarmowy



Biegunka na skutek nietolerancji pokarmów



Profilaktyka wrzodu stresowego, np. ranitydyna, omeprazol



Ale – zwiększona kolonizacja bakteryjna



Wzrost ryzyka szpitalnego zapalenia płuc



Leki prokinetyczne, żywienie przez gastro- lub jejunostomię



Żywienie pozajelitowe – kiedy wszystko inne zawodzi

Wątroba



Niespecyficzne zaburzenia funkcji wątroby



Cholestaza, żółtaczka

Układ nerwowy



Zaburzenia świadomości związane z hipoksją i spadkiem ciśnienia



Leki uspokajające i przeciwbólowe utrudniają ocenę stanu
neurologicznego



Śpiączka spowodowana encefalopatią zwiększa śmiertelność



Polineuropatia i miopatia stanów krytycznych



Długotrwałe używanie środków zwiotczających

Zmiany w układzie krzepnięcia



Nadkrzepliwość



Profilaktyka przeciwzakrzepowa



Farmakologiczna



Skarpety



Ruch!

Układ odpornościowy
(immunologoczny)



… słabnie



Wczesna celowana antybiotykoterapia poprawia wyniki, ale

Wczesna i celowana …. To sprzeczność!

antybiotykoterapia deeskalacyjna

Okres pooperacyjny

Wielkie europejskie badanie
wieloośrodkowe wykazało
znacznie wyższą śmiertelność w
pierwszym miesiącu po operacji u
pacjentów w krajach Europy
Wschodniej niż w krajach starej
Unii



W Polsce sięgała ona 23% i była najwyższa w Europie



Ale nie odbiegała od Łotwy, Estonii,

Przyczyny



Niedostateczne monitorowanie – rola oddziałów pooperacyjnych



Niedostateczne leczenie bólu?



Opioidy



Nieopioidowe leki przeciwbólowe



Znieczulenie regionalne – jego zalety i powikłania



Bilans płynów



„resuscytacja płynowa” : krystaloidy, koloidy (?)



Znaczne ograniczenie roli skrobi hybdroksyetylowanej



Monitorowanie wydalania moczu



Niedostateczne leczenie infekcji?

Okres pooperacyjny – układ
oddechowy



Pooperacyjne powikłania płucne są w znacznej mierze odpowiedzialne
za śmiertelność w okresie okołooperacyjnym



Częstość występowania 5 – 70%



Zwłaszcza po operacjach w obrębie klatki piersiowej i w nadbrzuszu



Czas pobytu w szpitalu przedłuża się o 1 – 2 tygodnie



Przyczyny:



Niedodma (której można zapobiec dobrą analgezją i fizjoterapią)



Częściej – u otyłych



Po operacjach z otwarciem jam ciała



W wieku podeszłym



Z zaburzeniami świadomości



U palaczy i osób z przewlekłymi chorobami płuc

Zapobieganie pooperacyjnym
powikłaniom płucnym



Fizjoterapia



Nieinwzyjna wentylacja pooperacyjna – zapobieganie niedodmie

Układ krążenia w okresie
pooperacyjnym



Pacjent z przewlekłą chorobą serca może zdekompensować się w
okresie pooperacyjnym



Monitorowanie



Modyfikacja leków przyjmowanych na stałe

Okres pooperacyjny – żywienie



Przy pierwszej sposobności wdrożyć żywienie dojelitowe



Zapobiegać translokacji bakterii



Odżywiać kosmki jelitowe – bo zanikną!



Założyć sondę dojelitową lub jejunostomię (jeśli nie można do żołądka)

Okres pooperacyjny – kontrola
glikemii



Pacjent z cukrzycą wymaga zwiększenia wlewu insuliny



Niektórzy pacjenci bez cukrzycy mogą wymagać insuliny w
okresie pooperacyjnym

Okres pooperacyjny – stan
neurologiczny



Starsi wiekiem pacjenci mogą być zdezorienowani



Okulary?



Aparat słuchowy?



Zachęcanie do samodzielnego zajęcia się własnymi sprawami

Pielęgnacja ran i drenów



…

Dziękuję za uwagę