ZARZĄDZANIE
PROJEKTAMI
Zarządzanie ryzykiem w projekcie
ZARZĄDZANIE
PROJEKTAMI
Zarządzanie ryzykiem w projekcie
1
dr inż. Ryszard Bielski
e-mail: r.bielski@wsaib.pl
dr inż. Ryszard Bielski
e-mail: r.bielski@wsaib.pl
21-11-15
LITERATURA
1. Kompendium wiedzy o zarządzaniu projektami, PMBOK
Guide 2000 Edition, Rozdz. 11-Zarządzanie ryzykiem w
projekcie, Warszawa 2003
2. Modelowanie struktury systemu zarządzania ryzykiem w
przedsiębiorstwie-ujęcie
holistyczne,
Wydawnictwo
Towarzystwa Naukowego Organizacji i kierownictwa,
Bydgoszcz 2007
3. Yen Yee Choong, E.M. Brown, Zarządzanie ryzykiem
projektu,
Oficyna Ekonomiczna, Warszawa 2001
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
2
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
3
1.
Ryzyko.
2.
Zarządzanie ryzykiem:
Zarządzanie ryzykiem – cele,
Zarządzanie ryzykiem – proces
zarządzania,
Identyfikacja czynników ryzyka,
Klasyfikacja i kwantyfikacja ryzyka,
Reagowanie na ryzyko.
3.
Metody i narzędzia w zarządzaniu ryzykiem:
Macierz ryzyka,
Metoda ryzyk częściowych.
4.
Plan zarządzania ryzykiem.
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
4
1. Ryzyko
1. Ryzyko
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
5
wg PMI PMBOK
Guide ryzyko to:
• „niepewność co do wystąpienia zdarzenia lub
uwarunkowania, które jeśli wystąpią będą miały
istotnie negatywny lub pozytywny wpływ na
przebieg projektu”.
Inna definicja:
prawdopodobieństwo, że wystąpią pewne
zdarzenia, które mogą niekorzystnie wpływać na
osiągnięcie jednego lub wielu celów projektów.
W praktyce zarządzanie ryzykiem jest raczej związane z
obawą, że może wystąpić „coś negatywnego”.
Pozytywnych ryzyk czyli okazji z reguły się nie analizuje i nie
śledzi .. w ten sposób przegapia się je.
RYZYKO - DEFINICJE
RYZYKO - DEFINICJE
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
6
Ryzyko:
to wymierne skutki zrealizowania
się negatywnego zdarzenia
łącznie z prawdopodobieństwem
wystąpienia takiego zdarzenia.
Ryzyko:
to wymierne skutki zrealizowania
się negatywnego zdarzenia
łącznie z prawdopodobieństwem
wystąpienia takiego zdarzenia.
Ryzyko = Prawdopodobieństwo
x Skutek
Ryzyko = Prawdopodobieństwo
x Skutek
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
7
Przykładowe czynniki
ryzyka
Przykładowe czynniki
ryzyka
Źródło: Standard
Zarządzania Ryzykiem.
Federation of European
Risk Management
Associations. AIRIC,
ALARM, IRM, 2002,
translation copyright
FERMA, Brussels 2003
Źródło: Standard
Zarządzania Ryzykiem.
Federation of European
Risk Management
Associations. AIRIC,
ALARM, IRM, 2002,
translation copyright
FERMA, Brussels 2003
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
8
Proces zarządzania
ryzykiem
Proces zarządzania
ryzykiem
Źródło: FERMA, Brussels
2003
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
9
PROBABILISTYCZNA DEFINICJA RYZYKA
PROBABILISTYCZNA DEFINICJA RYZYKA
m
C
P
Z
K
K
K
P
B
- koszty bezpośrednie
- koszty pośrednie
- zysk
- podatek od zysku
- cena kosztorysowa
- współczynnik
narzutu
B
mΚ
P
K
P)
(Ζ
B
m)Κ
(
Κ
C
P)
(Ζ
P
Κ
Β
Κ
Κ
C
1
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
10
losowa
zmienna
X
K
B
Jej losowość wynika z niepewności np.:
- zużycia materiałów
- wydajności
- zmian w projekcie
- pogody
- itd.
Nasze „RYZYKO” to prawdopodobieństwo, iż koszty
bezpośrednie będą wyższe od założonych:
B
K
Z
B
K
,
]
0
[
1
]
[
1
]
[
,
,
,
Z
B
B
Z
B
B
Z
B
B
K
K
P
K
K
P
K
K
P
R
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
11
Jeżeli znamy funkcję gęstości prawdopodobieństwa f( ) to:
B
K
Z
B
K
R
,
1
)
(
1
)
(
1
,
,
,
Z
B
B
K
K
K
K
dx
x
f
R
Z
B
B
gdzi
e:
jest skumulowaną
dystrybuantą zmiennej
losowej.
x
K
B
K
dt
t
f
x
B
)
(
)
(
,
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
12
ROZKŁAD BETA
ROZKŁAD BETA
Podstawowym rozkładem służącym do opisu probabilistycznej
charakterystyki procesów jest rozkład BETA
- koszt najbardziej
prawdopodobny
- koszt optymistyczny
- koszt pesymistyczny
P
O
M
K
K
K
Funkcja gęstości prawdopodobieństwa
ma postać:
)
(
1
)
(
,
P
O
P
P
O
K
K
K
K
f
K
K
K
f
gdzie:
4
;
)
(
4
P
O
P
M
K
K
K
K
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
13
Rozkład BETA
Rozkład BETA
K
O
K
M
K
P
K
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
14
Zarządzanie ryzykiem - cele
Zarządzanie ryzykiem - cele
• określenie, co może negatywnego wydarzyć
się w projekcie i co powinniśmy zrobić, aby
zapobiec tej sytuacji, przy akceptowalnym
poziomie kosztów zapobiegawczych,
lub inaczej:
• celem
zarządzania
ryzykiem
jest
zwiększenie
prawdopodobieństwa
osiągnięcia sukcesu w projekcie.
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
15
2.
Zarządzanie
ryzykiem
2.
Zarządzanie
ryzykiem
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
16
1.
Identyfikacja ryzyka tj. pojawiających się sygnałów o
zagrożeniach, które mogą wystąpić w przedsięwzięciu.
2.
Klasyfikacja i kwantyfikacja ryzyka tj. analiza
jakościowa i oszacowanie prawdopodobieństwa
możliwych zagrożeń. Określenie potencjalnych
konsekwencji (strat) wystąpienia zagrożenia.
Porządkowanie zagrożeń ze względu na najwyższy
wpływ na łączne ryzyko projektu.
3.
Reagowanie na ryzyko, tj.: określenie planu - sposobów
reagowania na najważniejsze ryzyka. Identyfikacja i
ocena możliwych opcji postępowania.
4.
Realizacja planu postępowania z ryzykiem. Kontrola.
Ocena działań związanych z niepowodzeniem.
Oszacowanie ewentualnego wtórnego ryzyka
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM –
PROCES ZARZĄDZANIA
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM –
PROCES ZARZĄDZANIA
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
17
IDENTYFIKACJA
RYZYKA
Identyfikacja zagrożeń i
ich źródeł
IDENTYFIKACJA
RYZYKA
Identyfikacja zagrożeń i
ich źródeł
ANALIZA RYZYKA
Ocena ryzyka pod kątem
zagrożenia i skutku
ANALIZA RYZYKA
Ocena ryzyka pod kątem
zagrożenia i skutku
MONITOROWANIE
RYZYKA
Bieżąca ocena i
informacja o ryzyku
MONITOROWANIE
RYZYKA
Bieżąca ocena i
informacja o ryzyku
REAGOWANIE NA
RYZYKO
Środki i mechanizmy
służące wpływaniu na
poziom ryzyka
REAGOWANIE NA
RYZYKO
Środki i mechanizmy
służące wpływaniu na
poziom ryzyka
Cykl zarządzania ryzykiem
Cykl zarządzania ryzykiem
W
W
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
18
Rodzaje ryzyka i przykładowe zagrożenia
Ryzyko finansowe - zagrożenia wpływające na przekroczenie
kosztów projektu.
Zagrożenia wynikające z niewiadomych przy szacowaniu
kosztów.
Zagrożenia związane z pozyskaniem kapitału z określonych
źródeł.
Ryzyko związane z czasem - zagrożenia wpływające na
niedotrzymanie czasu realizacji przedsięwzięcia lub poszczególnych
działań.
Zagrożenia wynikające ze złego szacowania czasu
niezbędnego do realizacji projektu.
IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW RYZYKA –
ZAGROŻENIA
IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW RYZYKA –
ZAGROŻENIA
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
19
Rodzaje ryzyka i przykładowe
zagrożenia
Ryzyka techniczne - zagrożenia związane z niedotrzymaniem
jakości wyniku końcowego projektu.
Zagrożenia wynikające z zastosowania nowatorskich rozwiązań
technicznych, materiałowych w realizowanym przedsięwzięciu.
Zagrożenia wynikające z niewiadomych: „ co dzięki nowej
technice można rzeczywiście zrobić, do jakiego rodzaju celów
nowe rozwiązanie techniczne może być wykorzystane”.
Zagrożenia wynikające z niewiadomych : „jak niezawodne jest
nowe rozwiązanie techniczne, jaka będzie funkcjonalność i
wydajność przyszłych produktów, procesów lub usług”.
Zagrożenia wynikające z ciągle zmieniających się wymagań co
do wyniku końcowego.
IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW RYZYKA –
ZAGROŻENIA
IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW RYZYKA –
ZAGROŻENIA
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
20
Rodzaje ryzyka i przykładowe
zagrożenia
Ryzyka rynkowe - zagrożenia wynikające z reakcji rynku na
przebieg i wynik projektu.
Zagrożenia wynikające z reakcji przyszłych klienci na nowy
produkt.
Zagrożenia wynikające z braku znajomości wielkości rynku lub
niszy rynkowej na nowy produkt.
Zagrożenia wynikające z braku wiedzy: „jaką cenę będą
skłonni zapłacić klienci za nowe rozwiązanie techniczne”.
IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW RYZYKA –
ZAGROŻENIA
IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW RYZYKA –
ZAGROŻENIA
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
21
Rodzaje ryzyka i przykładowe
zagrożenia
Ryzyko natury – zagrożenia wynikające ze środowiska
naturalnego.
Zagrożenia wynikające z powodzi, gradu, ulewy, pożaru, itp.
Zagrożenia wynikające z niekorzystnych warunków
pogodowych, jeżeli projekt jest wrażliwy na ten element.
Ryzyko zewnętrzne – zagrożenia wynikające z otoczenia
społeczno –gospodarczego.
Zagrożenia wynikające z inflacji, wahania kursów walut,
kryzys finansowy.
Zagrożenia wynikające z niestabilności politycznej, regulacji
prawnych.
Zagrożenia wynikające z wahań koniunkturalnych.
IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW RYZYKA–
ZAGROŻENIA
IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW RYZYKA–
ZAGROŻENIA
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
22
Rodzaje ryzyka i przykładowe
zagrożenia
Ryzyko związane z czynnikiem ludzkim, a w ramach tego z
bezpieczeństwem pracy – zagrożenia tkwiące wewnątrz zespołów
wykonawczych
Zagrożenia wynikające z efektywność pracy, zdolności,
umiejętności, morale i doświadczenia członków zespołów
wykonawczych.
Zagrożenia związane ze zdrowiem poszczególnych osób.
Zagrożenia związane ze stabilnością osobową zespołu
wykonawczego.
Zagrożenia związane z innymi uczestnikami projektu, np.
dostawcami i podwykonawcami.
Zagrożenia utraty kluczowych członków zespołu
projektowego.
Zagrożenia wynikające ze wzrostu stawek wynagrodzenia.
IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW RYZYKA–
ZAGROŻENIA
IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW RYZYKA–
ZAGROŻENIA
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
23
Stopień
prawdopodobieńst
wa
Opis
Wskaźniki
Wysoki
(prawdopodobny)
Raczej zdarzy się w ciągu
roku bądź
prawdopodobieństwo
wynosi powyżej 25% .
Zdarzyło się kilka razy w
analizowanym okresie
(np. dziesięciu lat).
Zdarzyło się niedawno.
Średni (możliwy)
Raczej zdarzy się w ciągu
10 lat bądź
prawdopodobieństwo
wynosi poniżej 25%.
Mogło się zdarzyć więcej
niż raz w analizowanym
okresie (np. dziesięciu
lat).
Może być trudne do
kontrolowania, np.
wskutek pewnych
okoliczności
zewnętrznych.
Czy zdarzyło się do tej
pory?
Niski (mało
prawdopodobny)
Raczej nie zdarzy się w
ciągu 10 lat bądź
prawdopodobieństwo
wynosi poniżej 2%.
Nie zdarzyło się nigdy.
Raczej się nie zdarzy.
Prawdopodobieństwo wystąpienia
zagrożenia wg FERMA (2003)
Prawdopodobieństwo wystąpienia
zagrożenia wg FERMA (2003)
Źródło: Standard Zarządzania Ryzykiem. Federation of European Risk Management Associations.
AIRIC, ALARM, IRM, 2002, translation copyright FERMA, Brussels 2003
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
24
Kryteria oceny ryzyka w podejmowaniu
decyzji na poziomie strategicznym w
SMW S.A. w Gdyni
Kryteria oceny ryzyka w podejmowaniu
decyzji na poziomie strategicznym w
SMW S.A. w Gdyni
Poziom
zagrożenia
Przedział
ryzyka
Skutek / działanie
Ryzyko niskie
0 – 2
Bez znaczenia przy podejmowaniu
decyzji o podpisaniu kontraktu.
Występujące tu zagrożenia są bez
znaczenia dla realizacji projektu.
Ryzyko istotne
3 – 6
Podpisanie kontraktu wymaga
akceptacji Zarządu. Należy określić
działania zapobiegawcze w celu
eliminacji lub zmniejszenia
zagrożeń dla projektu. Zarząd po
analizie dostarczonego materiału
zadecyduje o podpisaniu lub
odstąpieniu od podpisania
kontraktu.
Ryzyko duże
7 – 10
Decyzja Zarządu o braku akceptacji
dla projektu. Występujące
zagrożenia nie pozwalają na
podpisanie kontraktu, bez
wyeliminowania tak wysokiego
ryzyka.
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
25
KLASYFIKACJA I KWANTYFIKACJA
RYZYKA
KLASYFIKACJA I KWANTYFIKACJA
RYZYKA
Niskie
prawdopodobieństw
o (1)
Umiarkowane
prawdopodobieństw
o (2)
Wysokie
prawdopodobieństwo
(3)
Łagodne
skutki (1)
Niskie
prawdopodobieństw
o, łagodne skutki
(1 x 1 = 1)
Umiarkowane
prawdopodobieństw
o, łagodne skutki
(2 x 1 = 2)
Wysokie
prawdopodobieństwo,
łagodne skutki
(3 x 1 = 3)
Umiarkowa
ne skutki
(3)
Niskie
prawdopodobieństw
o, umiarkowane
skutki
(1 x 3 = 3)
Umiarkowane
prawdopodobieństw
o, umiarkowane
skutki
(2 x 3 = 6)
Wysokie
prawdopodobieństwo,
umiarkowane skutki
(3 x 3 = 9)
Dotkliwe
skutki (6)
Niskie
prawdopodobieństw
o, dotkliwe skutki
(1 x 6 = 6)
Umiarkowane
prawdopodobieństw
o, dotkliwe skutki
(2 x 6 =12)
Wysokie
prawdopodobieństwo,
dotkliwe skutki
(3 x 6 = 18)
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
26
REAGOWANIE NA RYZYKO
REAGOWANIE NA RYZYKO
1.
Unikanie, eliminowanie zapobieganie
wystąpieniu zagrożenia – tworzenie
planów „na wypadek”, gromadzenia
wiedzy o ryzyku.
Z reguły ludzie unikają ryzyka
„lepiej unikać
ryzyka, niż nim zarządzać”
jednak nie chodzi o
to, aby wszystkie pieniądze wydać na prewencję
2.
Łagodzenie, redukcja, - działania
minimalizujące zagrożenia, np.: tworzenie
rezerw zasobowych, ograniczanie
negatywnych skutków ryzyka,
równoważenie jednego rodzaju ryzyka
przez inne, a tym samym redukcje
całościowego ryzyka
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
27
3.
Dzielenie i rozproszenie, w tym między
innymi transfer ryzyka i przeniesienie
jego części na inny podmiot np.:
zawiązane niezależnej jednostki
organizacyjnej i izolowanie ryzyka od
jednostki macierzystej.
4.
Akceptacja ryzyka przedsięwzięcia
na określonym poziomie i
.....ewentualnie ubezpieczenie się
od zagrożenia.
Lekceważenie ryzyka ... też tak
można!
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
28
Jak postępować z ryzykiem?
Unikanie
CO ROBIMY Z RYZYKIEM?
CO ROBIMY Z RYZYKIEM?
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
29
POSTĘPOWANIE Z RYZYZKIEM
POSTĘPOWANIE Z RYZYZKIEM
Unikanie
- kierowanie działalnością w taki sposób, żeby
ryzyko było możliwie najmniejsze. Nie podejmuje się ryzyka,
które przekracza dopuszczalny, akceptowany poziom.
Transfer
- przeniesienie bezpośrednich skutków
wystąpienia strat na inny podmiot. Podstawową formą tego
rodzaju jest ubezpieczenie. W przypadku zagrożeń
związanych z siłami natury jest to najczęściej jedyna możliwa
metoda transferu.
Przykłady transferu ryzyka:
zlecenie wykonania zadania firmie
podwykonawczej
odpowiednie sporządzenie umowy sprzedaży
przekazanie usługi transportowej do firmy
spedycyjnej
Unikanie
- kierowanie działalnością w taki sposób, żeby
ryzyko było możliwie najmniejsze. Nie podejmuje się ryzyka,
które przekracza dopuszczalny, akceptowany poziom.
Transfer
- przeniesienie bezpośrednich skutków
wystąpienia strat na inny podmiot. Podstawową formą tego
rodzaju jest ubezpieczenie. W przypadku zagrożeń
związanych z siłami natury jest to najczęściej jedyna możliwa
metoda transferu.
Przykłady transferu ryzyka:
zlecenie wykonania zadania firmie
podwykonawczej
odpowiednie sporządzenie umowy sprzedaży
przekazanie usługi transportowej do firmy
spedycyjnej
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
30
Retencja
– zatrzymanie ryzyka, nie dopuszczenie aby
przekroczyło określony poziom (np. określony poziom strat).
Aktywna retencja
Stworzenie specjalnych, wewnętrznych rezerw na pokrycie
strat lub innego, własnego zabezpieczenia w wypadku
zaistnienia strat.
Pasywna retencja
Oczekiwanie na straty bez tworzenia szczególnego systemu
zabezpieczenia przy możliwości ich pokrycia z bieżących,
wolnych zasobów.
Retencja nie powinna być stosowana dla zagrożeń, które nie
spełniają wszystkich z niżej wymienionych warunków:
łatwe do przewidzenia skutki i wysokość strat
relatywnie niska wysokość pojedynczej straty
małe prawdopodobieństwo znacznej kumulacji
strat
Retencja
– zatrzymanie ryzyka, nie dopuszczenie aby
przekroczyło określony poziom (np. określony poziom strat).
Aktywna retencja
Stworzenie specjalnych, wewnętrznych rezerw na pokrycie
strat lub innego, własnego zabezpieczenia w wypadku
zaistnienia strat.
Pasywna retencja
Oczekiwanie na straty bez tworzenia szczególnego systemu
zabezpieczenia przy możliwości ich pokrycia z bieżących,
wolnych zasobów.
Retencja nie powinna być stosowana dla zagrożeń, które nie
spełniają wszystkich z niżej wymienionych warunków:
łatwe do przewidzenia skutki i wysokość strat
relatywnie niska wysokość pojedynczej straty
małe prawdopodobieństwo znacznej kumulacji
strat
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
31
Redukcja
– obniżanie ryzyka. Może być realizowane
poprzez zmianę w sposobie realizacji procesu, planowanie,
działania organizacyjne.
Obniżanie ryzyka
Ryzyko powinno być obniżone do poziomu
możliwie najniższego, racjonalnie
uzasadnionego przy uwzględnianiu czynników
ekonomicznych, technicznych i społecznych.
Redukcja
– obniżanie ryzyka. Może być realizowane
poprzez zmianę w sposobie realizacji procesu, planowanie,
działania organizacyjne.
Obniżanie ryzyka
Ryzyko powinno być obniżone do poziomu
możliwie najniższego, racjonalnie
uzasadnionego przy uwzględnianiu czynników
ekonomicznych, technicznych i społecznych.
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
32
3. Metody i
narzędzia w
zarządzaniu
ryzykiem
3. Metody i
narzędzia w
zarządzaniu
ryzykiem
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
33
METODY I NARZĘDZIA W
ZARZĄDZANIU RYZYKIEM
METODY I NARZĘDZIA W
ZARZĄDZANIU RYZYKIEM
Nazwa metody
Obszar zastosowań
Burza mózgów
Identyfikacja zagrożeń, kwantyfikacja
czynników ryzyka
Metoda delficka
Wykorzystanie wiedzy i opinii
eksperckich na każdym etapie projektu
Analiza SWOT
Identyfikacja zagrożeń dotyczących
całej organizacji w aspekcie
realizowanego projektu
Metoda Ishikawy
Poszukiwanie przyczyn określonego
zagrożenia
Metoda list kontrolnych
Pytania identyfikujące zagrożenia dla
projektu
Metoda PERT
Określenie czasu trwania projektu
Modelowanie i symulacje
komputerowe
Szacowanie ryzyka (np. kosztowego) w
oparciu o metodę Monte-Carlo
Macierz ryzyka
Identyfikacja zagrożeń, ocena ryzyka
Metoda ryzyk częściowych
Praktyczna metoda dla każdej fazy
cyklu życia projektu
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
34
Macierz ryzyka – kwantyfikacja
czynników ryzyka
Macierz ryzyka – kwantyfikacja
czynników ryzyka
Czynn
iki
ryzyk
a
Waga wpływu na
cele projektu
nieznaczny na czas i koszty,
brak na zyski,
duży na czas i koszty,
nieznaczny na zyski,
duży na czas i koszty, duży
na zyski
Prawdopodobie
ństwo
wystąpienia
nieprawdopodobne,
dość prawdopodobne,
bardzo
prawdopodobne,
niemal pewne
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
35
1. Identyfikacja czynników ryzyka.
2. Kwantyfikacja czynników ryzyka ze względu na
prawdopodobieństwo ich wystąpienia oraz
wielkość wpływu na projekt.
3. Wykreślenie macierzy ryzyka.
4. Przygotowanie planu redukcji ryzyka dla
czynników znajdujących się w obszarze ryzyka
„dużego i średniego”.
5. Monitoring dla czynników znajdujących się we
wszystkich obszarach ryzyka.
MACIERZ RYZYKA - KROKI
POSTĘPOWANIA
MACIERZ RYZYKA - KROKI
POSTĘPOWANIA
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
36
MACIERZ RYZYKA –
WYKREŚLANIE MACIERZY RYZYKA
MACIERZ RYZYKA –
WYKREŚLANIE MACIERZY RYZYKA
Wpływu na cele
Waga projektu
Prawdopodobieństwo wystąpienia
czynnika
Waga wpływu na cele
Nieprawdopodob
ne
< 10 %
Dość
prawdopodob
ne
Bardzo
prawdopodobne
Niemal
pewne
> 90%
Nieznaczny wpływ na
harmonogram i koszty,
brak wpływu na
korzyści (zyski) z
projektu
Małe
Małe
Średnie
Średni
e
Duży wpływ na
harmonogram i koszty
projektu, nieznaczny
wpływ na korzyści
(zyski) z projektu
Średnie Średnie Średnie
Duże
Duży wpływ na
harmonogram i koszty
projektu, duży wpływ
na korzyści (zyski) z
projektu
Średnie Średnie
Duże
Duże
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
37
JAK PRAKTYCZNIE PORADZIĆ SOBIE
Z RYZYKIEM?
JAK PRAKTYCZNIE PORADZIĆ SOBIE
Z RYZYKIEM?
RYZYKO CAŁKOWITE JAKO
ŚREDNIA RYZYK
CZĄSTKOWYCH!
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
38
RYZYKO CZĄSTKOWE
RYZYKO CZĄSTKOWE
Ryzyko cząstkowe jest równe średniej
arytmetycznej z wartości zagrożeń Z :
gdzi
e:
k
j
- poziom zagrożenia
-liczba wykazanych
zagrożeń
- wyróżnik komórki
oceniającej
gdzi
e:
j
- ryzyka cząstkowe „j –tej”
komórki
- wyróżnik komórki
oceniającej
k
Z
R
k
j
j
R
R
j
c
k
Z
j
R
j
R
39
39
39
KARTA IDENTYFIKACJI RYZYKA (wypełnia:.......... GZ
-Zaopatrzenie...)
KARTA IDENTYFIKACJI RYZYKA (wypełnia:.......... GZ
-Zaopatrzenie...)
Nazwa jednostki: ....... m/v Magda.............. Zamawiający: ......... Euro
Africa...............................
Nazwa jednostki: ....... m/v Magda.............. Zamawiający: ......... Euro
Africa...............................
Towarzystwo Klasyfikacyjne:... PRS S.A……… Termin zakończenia budowy /
remontu: 25.10.2007
Przebudowy /modernizacji
Towarzystwo Klasyfikacyjne:... PRS S.A……… Termin zakończenia budowy /
remontu: 25.10.2007
Przebudowy /modernizacji
.....9.....
.....9.....
Opracował : ..................................................
Zatwierdził .................................................
Imię i nazwisko, data, podpis Imię i
nazwisko, data, podpis
Opracował : ..................................................
Zatwierdził .................................................
Imię i nazwisko, data, podpis Imię i
nazwisko, data, podpis
Obszar
Zagrożenie
Skutki związane z
ryzykiem
Ocena
przedmiotu
ryzyka
Propozycje działań
zapobiegawczych
Zaopatrze
nie w
ścierniwo
Brak odpowiedniej ilości
szlaki pomiedziowej do
prac konserwacyjno -
malarskich
kadłuba i ładowni nr 1.
Niedotrzymanie terminu,
kary umowne, utrata
zaufania armatora do
stoczni
9
1. Zakup u droższego dostawcy
(Forman sp. z o. o.).
2. Wykorzystanie zapasu
dostawy przeznaczonej na
remont doku 8000 t.
3. Zaplata stałemu dostawcy
starych zobowiązań.
XY
R
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
40
40
ZBIORCZA KARTA IDENTYFIKACJI RYZYKA
(wypełnia:..........)
ZBIORCZA KARTA IDENTYFIKACJI RYZYKA
(wypełnia:..........)
Nazwa jednostki: ...................................
Zamawiający: .............................
Nazwa jednostki: ...................................
Zamawiający: .............................
Towarzystwo Klasyfikacyjne:................. Termin zakończenia budowy /
remontu:..................
Przebudowy /modernizacji
Towarzystwo Klasyfikacyjne:................. Termin zakończenia budowy /
remontu:..................
Przebudowy /modernizacji
Dział
Zagrożenie
(przedmiot ryzyka)
Propozycje działań
zapobiegawczych
..........
..........
Opracował : ..................................................
Zatwierdził .................................................
Imię i nazwisko, data, podpis Imię i
nazwisko, data, podpis
Opracował : ..................................................
Zatwierdził .................................................
Imię i nazwisko, data, podpis Imię i
nazwisko, data, podpis
c
R
xy
R
k
Z
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
41
4. Plan
zarządzania
ryzykiem
4. Plan
zarządzania
ryzykiem
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
42
Plan Zarządzania Ryzykiem
Plan Zarządzania Ryzykiem
1.Podstawowe informacje o projekcie.
Nazwa projektu: _____________________________________________________________
Numer Projektu: ________________________________ Termin realizacji: ______________
Project Manager: ____________________________________________________________
2.Strategia zarządzania ryzykiem.
Metodologia zarządzania ryzykiem
Wybrana metodologia: np. zgodna z PMI, PMBOK Guide 2000, Instrukcją SMW SA,
FERMA 2003, PRINCE ....... itd., krótki opis głównych „kroków” metodologii.
Opis rzeczywistego czasu zarządzania ryzykiem. Może być zgodny z terminem
realizacji projektu, czasem realizacji powiększonym o okres gwarancyjny, etapowy
od: ... do: ... itd.. Wynika z kontraktu oraz/lub potrzeb organizacji.
Ramy czasowe zarządzania ryzykiem
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
43
Techniki analizy ryzyka
Opis wybranej techniki : np. analizę ilościową (statystyczna), jakościową (opisowa),
mieszaną (statystyczno – opisowa), inne ? ...., dalej ewaluację (czyli porównanie
wartości ryzyka z przyjętymi przez organizację kryteriami)
Przyjęte progi ryzyka
Opis i znaczenie poszczególnych progów – powinny wynikać z informacji zawartych w
poprzednim polu tekstowym. . Mogą być np. punktowe (SMW), opisowe (PMI),
cyfrowe (prawdopodobieństwa).
Informacja w procesie zarządzania ryzykiem
Przedstawienie struktury przekazywania informacji („kto komu i co”),
sprawozdawczość i komunikacja w zarządzaniu ryzykiem (wewnętrzna i zewnętrzna).
Dokumentacja gromadzona w trakcie procesu zarządzania ryzykiem
Zbieramy wszystkie istotne informacje wynikające z zagrożeń ( np. karty zmian w
dokumentacji technicznej, zmiany dostawców, zagrożenia kursowe itp.).
dr inż. Ryszard Bielski
rbielski@web.de
44
Jak sobie
radzą
z tym
problemem
inni?