Organizacja Rządowej
Administracji
Centralnej
Ustawy regulujące funkcjonowanie administracji
wskazują jednostki powołane do wykonywania
określonych zadań, precyzują ich status prawny,
strukturę, tryb powoływania, nadzór, zadania i
kompetencje. Nie istnieje jeden akt prawny normujący
budowę całej administracji rządowej w Polsce; nie ma
także prawnej definicji organu administracji publicznej.
W nauce prawa administracyjnego znajdziemy natomiast
definicję, zgodnie z którą organ administracji:
stanowi wyodrębnioną organizacyjnie część aparatu
administracji publicznej, tworzoną na podstawie prawa i
w sposób przez prawo przewidziany;
działa w imieniu i na rachunek państwa;
z reguły jest uprawniony do stosowania środków
władczych;
wykonuje zadania publiczne z zakresu administracji;
działa w ramach przyznanych mu przez prawo
kompetencji.
Administrację rządową można
podzielić, ze względu na zakres
jej działania, na administrację
rządową centralną (Prezes
Rady Ministrów, Rada Ministrów,
ministrowie oraz centralne
organy administracji rządowej)
oraz na administrację rządową
terenową (wojewoda i podległe
mu służby, organy administracji
niezespolonej).
Administracja rządowa składa
się z organów naczelnych i
centralnych.
Organy naczelne to przede
wszystkim Rada Ministrów,
Prezes Rady Ministrów oraz
ministrowie i szefowie komitetów
wchodzący w skład Rady
Ministrów, obsługiwani przez
urzędy, zwane ministerstwami.
MINISTER:
1. Składa PRM wniosek o nadanie
urzędowi centralnemu statutu,
2. Składa PRM wniosek o powołanie i
odwołanie kierownika urzędu
centralnego,
3. Powołuje zastępców kierownika
urzędu centralnego,
4. Wykonuje w stosunku do urzędu
centralnego funkcje kontrolne.
Prezes rady Ministrów
sprawuje nadzór nad
Głównym Urzędem Statystycznym,
Polskim Komitetem Normalizacyjnym
Urzędem Ochrony Konkurencji i
Konsumentów
Agencją bezpieczeństwa Wewnętrznego
Agencją Wywiadu
Urzędem Służby Cywilnej.
Organy centralne to organy
jednoosobowe noszące najczęściej
nazwy: prezes, przewodniczący,
szef, główny inspektor, kierownik,
dyrektor generalny, dyrektor.
Przepisy prawa określają je jako
centralne organy administracji
rządowej podległe bezpośrednio
organom naczelnym i przez nie
nadzorowane, których właściwość
obejmuje teren całego państwa
Do UC zalicza się: Komendanta
Głównego Policji, Straży, Służb Celnych,
Generalnego dyrektora dróg krajowych,
autostrad, Komisja Papierów
Wartościowych i Giełd, Prezes GUS,
szef ABW, itp.
Centralne organy administracji nie
wchodzą w skład rządu, poza wyjątkami
określonymi w ustawach. Nie są też
organami terenowymi, ponieważ ich
właściwość miejscowa rozciąga się na
obszar całego kraju. Centralne organy
administracji rządowej są tworzone w
drodze aktów rangi ustawy, wyjątkowo
aktem niższego rzędu. Tworzenie i
znoszenie jest procesem ciągłym, to też
lista tych organów nie jest stała. Ich
tworzenie nie ma bezpośrednich
podstaw w konstytucji.
Podział organów centralnych
ze względu na skład osobowy:
1. Jednoosobowe – zaletą jest koncentracja
odpowiedzialności.
Decyzje taktyczne – wdrażanie celów strategicznych w życie.
Organy jednoosobowe mogą i powinny korzystać z kolegialnej
metody działania w postaci korzystania z doradców,
ekspertów, fachowców.
2. Kolegialne – zaletą jest możliwość ścierania poglądów,
obiektywność rozstrzygnięć, natomiast wadą rozmycie
odpowiedzialności.
Decyzje strategiczne – wyznaczanie celów, kierunków
działania polityki w określonych dziedzinach działalności.
Kolegialność – to cecha organu (więcej osób wspólnie
podejmuje rozstrzygnięcie) oraz metoda działania
(konieczność współpracy wielu osób)
Różnice i powiązania
(podobieństwa) pomiędzy
organami centralnymi a
naczelnymi:
Wspólną cechą jest to, że działają na
terenie całego kraju.
Naczelne KIERUJĄ lub NADZORUJĄ
organy centralne.
Różnica jest w funkcji- naczelne bardziej
rządzą niż administrują, a centralne tylko
administrują.
W sferze normotwórczej organy centralne
wydają jedynie zarządzenia.
Naczelne stanowią zarówno prawo
powszechne, jak i wewnętrzne, a
centralne jedynie wewnętrzne.
Funkcje urzędów
centralnych
współtworzenie polityki rządowej,
wydawanie aktów prawnych,
rozstrzyganie konkretnych spraw w
drodze aktów administracyjnych,
sprawowanie kontroli i nadzoru
Za najbardziej typowe
urzędy centralne uważa się
inspekcje, prowadzące kontrolę przestrzegania
ustanowionych standardów w określonej dziedzinie
działalności,
urzędy regulacyjne, wydające licencje na
prowadzenie różnego typu działalności i
sprawdzające poprawność wykonywania warunków
tych licencji,
urzędy standaryzacyjne i certyfikacyjne,
urzędy nadzorcze nad pewnymi sferami działalności,
urzędy wykonujące specjalne zadania publiczne,
urzędy świadczące usługi publiczne.
Bibliografia
1. J.Boć – „Prawo administracyjne”, Kolonia Limited 2010,
wyd. 13 poprawione
2. E. Ochendowski – „Prawo administracyjne”, Toruń 2009
3. Wojciech Jakubowski , Konstanty A. Wojtaszczyk -
„SPOŁECZEŃSTWO I POLITYKA. PODSTAWY NAUK
POLITYCZNYCH”
4. http://www.arslege.pl
Dziękujemy za uwagę
:*
Przygotowali:
- Suszycka Joanna
- Suszycka Natalia
- Sarlej Milena
- Sycz Monika
- Serwin Anita
- Sokołowski Jakub
- Szczęsny Gaweł