FUNKCJE I
EFEKTYWNOŚĆ
SYSTEMU
POLITYCZNEGO
Definicja według A. Wojtaszczyka.
„System polityczny to ogół organów
państwowych, partii politycznych oraz
organizacji i grup
społecznych - formalnych i nieformalnych
– uczestniczących w działaniach
politycznych w
ramach danego państwa oraz ogół
generalnych zasad i norm regulujących
wzajemne stosunki
między nimi”.
ELEMENTY SYSTEMU POLITYCZNEGO
System polityczny stanowi połączenie trzech
jakościowo odmiennych, lecz powiązanych ze sobą
elementów:
a) system polityczny po pierwsze jest zbiorem
różnych podmiotów politycznych. Wśród nich
najważniejsze są instytucje władzy państwowej. oraz
partie polityczne których głównym celem jest
dążenie do sprawowania rządów.
b) po drugie system polityczny to mniej lub bardziej
złożona
instytucjami i organizacjami, a ponadto funkcje
spełniane przez poszczególne podmioty życia
politycznego.
c)po trzecie w skład systemu politycznego wchodzą
normy regulujące aktywność owych podmiotów
politycznych i ich wzajemne relacje
FUNKCJE SYSTEMU POLITYCZNEGO
– funkcja regulacyjna odpowiadająca za
sterowanie procesami według reguł
przyjętych w
danym systemie politycznym. Jest ona
rezultatem tego, ze państwo przestaje
biernie poddawać się oddziaływaniom
otoczenia i stara się na nie wpływać. Funkcja
regulacyjna jest skutkiem reakcji sytemu
politycznego na wyzwania otoczenia.
– funkcja mediacyjna odpowiada za
rozwiązywania konfliktów i prowadzenia
rozmów dotyczących sprzecznych interesów
różnych grup
-funkcja adaptacyjna polega na tym, że
konsekwencje reakcji danego systemu na
oddziaływanie
otoczenia jest plastyczne dostosowanie do struktur,
celów, sposobów funkcjonowania itp. tego systemu
do zmian zachodzących w otoczeniu. Dostosowania
w granicach dostępnej mu elastyczności pozwalają
przetrwać systemowi w zmieniających się warunkach
otoczenia. Przejawia się w usprawnieniu działania
instytucji, poszerzenia bazy funkcjonowania
systemu.
– funkcja innowacyjna innowacyjność jest
działalnością wyprzedzającą, prowadzącą do
tworzenia nowych stanów rzeczy, nowych jakości,
których otoczenie samo nie wytworzyło by bez
oddziaływania państwa poprzez jego systemy a
miedzy innymi system polityczny. Polega na
wprowadzeniu do otoczenia nowych reguł i
mechanizmów działania.
EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMU
POLITYCZNEGO
System polityczny będzie efektywny, jeżeli:
- jest zdolny zapewnić własne istnienie bez uciekania się do
zmasowanej przemocy
- stwarza warunki wszechstronnego ekonomicznego,
społecznego i kulturalnego rozwoju kraju
- jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo kraju na zewnątrz
System polityczny wysoce efektywny umożliwia zachowanie
konstytucyjnej procedury w kreowaniu decyzji i organów
państwowych, wzrost zamożności i bezpieczeństwa
obywateli, rozwój kraju i wzrost kultury politycznej
SYSTEM
POLITYCZNY JAKO
JEDEN Z
PODSYSTEMÓW
ŻYCIA
SPOŁECZNEGO
Termin „system
polityczny” odnosi się
do całego zakresu
działań politycznych
społeczeństwa
Koncepcja systemowo-funkcjonalna
W tym ujęciu żadna część układu politycznego nie
może istnieć bez innej, łączą je funkcjonalne
zależności. Życie polityczne to system
powiązanych czynności.
System polityczny jest częścią systemu
społecznego obejmującego całe społeczeństwo,
obejmuje trzy elementy:
-polityczną
-reżim polityczny
-instytucje polityczne
W politologii najczęściej podaje
się trzy rodzaje systemów
politycznych:
Koncepcja strukturalno-instytucjonalna
W tym rozumieniu system polityczny jest
równorzędnym z ekonomicznym i kulturowym,
podsystemem społecznym, wyodrębnionym z
działalności grup społecznych. Oprócz podmiotów
związanych stricte z działaniem politycznym, w
ujęciu strukturalno-instytucjonalnym mieszczą się
również organizacje pozarządowe.
Na podsystem ten składają się:
-struktura polityczna
-normy polityczne i prawne
-stosunki polityczne
-świadomość polityczna
-kultura polityczna
Koncepcja instytucjonalno-normatywna
Ten model charakteryzuje się uwypukleniem
znaczenia instytucji i norm politycznych, które
mają decydujące znaczenie w relacji władzy i
społeczeństwa. Wyróżnia się trzy elementy
systemu politycznego w takim rozumieniu:
-idee i wartości polityczne
-organizacje i instytucje polityczne wywierające
wpływ i uczestniczące w życiu politycznym kraju
-normy regulujące i organizujące wcielanie w
życie idei politycznych oraz normujące struktury i
funkcjonowanie instytucji politycznych.