Ćwiczenia

spostrzegania

wzrokowego

Marta

Muszyńska

Agnieszka

Mosińska

Percepcja wzrokowa to
postrzeganie otaczającego
świata jako zbioru dających się
wyróżnić przedmiotów i
kształtów pozostających we
wzajemnych stosunkach
przestrzennych.

Strona potencjalna to zdolności
wzrokowe:

 koordynacja wzrokowo-ruchowa

 percepcja figury i tła

 percepcja stałości kształtu

 percepcja pozycji w przestrzeni

 percepcja stosunków
przestrzennych

System percepcji
wzrokowej:

1. Podsystem oświetlenia jasność-

ciemność,

2.Podsystem stosunków przestrzennych-
odległość i wzajemne położenie:

•między osobą percypująca a otoczeniem

•między różnymi częściami otaczającej

rzeczywistości

3.Podsystem widzenie wzorcowe
bodźców, czyli postać i kolory swiata:

•percepcje małych przedmiotów

manipulacyjnych

•percepcje obrazów płaskich

•percepcje twarzy i sylwetek ludzkich

•percepcje znaków graficznych

•percepcje położenia kończyn i ich części

System percepcji wzrokowej
umożliwia organizację
przestrzenno- wzrokową
spostrzegania oraz
działalności funkcjonalnej
człowieka, o ile zachodzi
wzajemna integracja
pomiędzy odpowiedni
angażowanymi i
współdziałającymi
funkcjami. Ich niesprawne
działanie to dysfunkcje, a
niespójne, rozbieżne to
dezintegracja.

Ćwiczenia spostrzegania wzrokowego
skierowane są przede wszystkim dla

dzieci o niesprawnej percepcji
wzrokowej.

Układ i dobór ćwiczeń musi być
ustopniowany tak, aby ich cel mógł
zostać zrealizowany przez dziecko
efektywnie.

Trzeba brać po uwagę:

- aktualne możliwości

- rodzaj i stopień nieporadności

- kierunek postępowania

reedukacyjno- stymulującego,

- perspektywiczne potrzeby

rozwojowe

!

Nie można

przeskakiwać progów

trudności, aby nie

zakłócić

systematycznego i

trwałego rozwoju

prawidłowej percepcji

spostrzeżeń

wzrokowych.

Ćwiczenia spostrzegania wzrokowego
stosuje się także wobec dzieci,

u których zaburzeń nie stwierdzono,
mogą one pełnić funkcje
kompensacyjne.

Skuteczność ćwiczeń uzależniona jest

od:

- częstotliwości stosowania

- umiejętności łączenia z innymi

rodzajami ćwiczeń poprzez wplatanie

i wykorzystywanie umiejętności w

nowych zadaniach,

- systematycznego utrwalania

zdobytych umiejętności

Prawidłowa realizacja
usprawniania percepcji
wzrokowej to:

-różnicowanie wzrokowe:
obserwowanie, porównywanie,
segregowanie, klasyfikowanie,
składanie i rozkładanie części,
szczegółów, szukanie różnic i
podobieństw, brakujących części

-werbalizacja spostrzeżeń
wzrokowych, tj. słowne
określenie spostrzeżeń

- sprawdzanie poprawności i
dokładności wykonywanej pracy,
czyli autokontrola i autokorekta

Kolejność ćwiczeń:

•Ćwiczenia z przedmiotami
naturalnymi, znanymi i bliskimi
dzieciom: zabawki, przedmioty
codziennego użytku, owoce, liście
drzew itp.:

-wdrażanie się do ćwiczeń w
różnicowaniu poprzez obserwację,
porównywanie, wyodrębnianie różnic i
podobieństw, dostrzeganie istotnych
cech, szczegółów pozornie
niedostrzegalnych, a jednak
decydujących o zróżnicowaniu,

- w trakcie działania, nazywanie
przedmiotów, określanie swoich
spostrzeżeń, klasyfikowanie
określonych cech, tworzenie pojęć,

- ocena pracy wspólnie z terapeutą,
dokonanie autokorekty i kolejnej
autokontroli.

2.
Ćwiczenia z figurami geometrycznymi

A)Figury pełne, wyraziste,
różnobarwne, różnej wielkości, w
kształcie kwadratów, prostokątów,
trójkątów, rombów, równoległoboków,

•deltoidów, wielokątów:

•wyszukiwanie kształtów podobnych

•segregowanie według różnych zasad
doboru

•kompozycje pasowe- szlaczki

•tworzenie domin

•tworzenie loteryjek

•tworzenie składanek wg wzoru

B)

Figury konturowe:

•Dobieranie do pary figury konturowej i
pełnej

•Tworzenie par figur konturowych tej
samej i różnej wielkości

•Obwodzenie konturów figur kredką,
pogrubianie, kalkowanie

•Zamalowywanie wnętrza konturu

•Obrysowywanie szablonów i tworzenie
figur konkretnych

•Zmniejszanie lub powiększanie figur

•Wpisywanie figur jednych w drugie

•Nakładanie figur na siebie

•„odczytywanie” figur ze złożonych
układów

•Uzupełnianie figur brakującymi
elementami

•Tworzenie kompozycji w formie
wzorków, szlaczków

C) Małe figury geometryczne w
elementach różnego typu układanek
mozaikowych, łamigłówek
geometrycznych, klocków, gier
planszowych, kart dla dzieci.

Pomoce: „Układanka”- mozaika Libella 3,

„Materiał logiczny” stosowany

w przedszkolu w kl. I-II (klocki), układanki

mozaikowe z drobnymi

elementami, domina i loteryjki z figurami

geometrycznymi, klocki w

kształcie figur geometrycznych, szablony z

figurami geometrycznymi, książeczki „ Wesołe

zagadki”, ćwiczenia w czasopismach

dziecięcych

„Miś”, „Świerszczyk”, klocki, kolorowe figury

geometryczne, drewniane stemple z figurami

geometrycznymi J. Magnuska., karty typu

„Czarny Piotruś”.

3.Obrazki tematyczne

a)Pojedyncze, wyraźne obrazki poszczególnych
przedmiotów: takie same, o wyraźnej różnicy.
Kolejno, wyznaczając określone cele ćwiczeń,
dobiera się obrazki o różnym stopniu
zróżnicowania między sobą.

•obserwacja, porównywanie, klasyfikowanie wg
określonych zasad, opis słowny

•składanie obrazków wg wzoru, następnie z
pamięci

•uzupełnianie brakujących elementów przez
dołożenie, dorysowanie, przyklejenie

•przekalkowywanie, odwzorowywanie, próby
samodzielnego narysowania.

b)Obrazki bardziej skomplikowane, poza ww.
ćwiczeniami:

•określanie stosunków przestrzennych na
podstawie położenia przedmiotów,

•opowiadanie treści

•składanie wg wzoru

•uzupełnianie brakującymi elementami

•szukanie różnic i podobieństw

•układanie podpisów.

c)obrazki przedstawiające akcję- zrozumienie
sytuacji,
zinterpretowanie jej, domyślanie się
zakończenia czy też dalszego ciągu.

d)historyjki obrazkowe- uporządkowanie wg
kolejności zdarzeń.

e)składnie klocków obrazkowych wg wzoru.

4.Składanie klocków konstrukcyjnych wg
wzoru:

a) klocki duże, o prostych kształtach
b) klocki o zróżnicowanej wielkości w różnym
kształcie
c) sposób ich łączenia, nakładanie, spinanie,
skręcanie

5.Ćwiczenia na materiale litero podobnym i
literowym

a) identyfikowanie znaczeń graficznych i liter oraz
wyrazów w:

•zestawie zróżnicowanym,

•zestawie, gdzie obrazy graficzne są podobne
np. lęk- lek, las-los, pas-bas, kra-rak

b)składanie pociętych liter, wyrazów wg wzoru.

6.Ćwiczenia pamięci bezpośredniej
polegają na rejestrowaniu
graficznych obrazów, odtwarzaniu
ich bez korzystania z wzoru:

Odtwarzanie rysunkiem
zaobserwowanych całych układów
obrazków, elementów, na loteryjkach,

Odtwarzanie w formie układanki
wzorów obrazków, układów figur,
elementów graficznych

7.Eliminatki

wykreślanki, wykreślanie jednakowych
lub niepasujących do pozostałych
elementów treści, układu, a także
określanych słownie przez terapeutę.

8.Ćwiczenia w wyliczaniu elementów:
obrazka, układu figur, liter.

9.Zabawa „Co się zmieniło?”

Dzieci obserwują otoczenie, po
opuszczeniu pomieszczenia lub po
zamknięciu oczu zmienia się co
szczególnego- dzieci określają co się
zmieniło.

Pomoce do ćwiczeń: układanki
mozaikowe, obrazkowe, klocki
obrazkowe, konstrukcyjne, różne
obrazki tematyczne, domino
obrazkowe, punktowe, literowe-
sylabowe-wyrazowe,
loteryjki obrazkowe, historyjki
obrazkowe.

PRZYKŁAD HISTORYJKI

OBRAZKOWEJ

PRZYKŁAD HISTORYJKI

OBRAZKOWEJ